Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια Facebook Twitter
Η Σανόρα Μπαμπ σε φωτογραφία της δεκαετίας του 1930. Φωτ.: Courtesy of Joanne Dearcopp
0

Η Σανόρα Μπαμπ, η οποία είχε γεννηθεί στην Οκλαχόμα και είχε μεγαλώσει ανάμεσα στους καλλιεργητές καλαμποκιού στο ανατολικό Κολοράντο πριν γίνει δημοσιογράφος, ήξερε καλά πώς είναι να μεγαλώνεις σε συνθήκες φτώχειας. Αυτός ήταν ο λόγος που θέλησε να γράψει για τη τραγική θέση στην οποία είχαν βρεθεί εκατοντάδες χιλιάδες εσωτερικοί μετανάστες οι οποίοι είχαν πληγεί βαρύτατα από το διπλό κακό της Μεγάλης Οικονομικής Ύφεσης που ακολούθησε το κραχ του 1929 και την μεγάλη ξηρασία που έπληξε μεγάλα τμήματα της πολιτείας της Οκλαχόμα στα μέσα της επόμενης δεκαετίας, αναγκάζοντάς τους να μετοικίσουν στην Καλιφόρνια προκειμένου να βρουν δουλειά. Το 1938, η 30χρονη Μπαμπ ξεκίνησε να εργάζεται για τον Τομ Κόλινς, διαχειριστή της Επιτροπής Αγροτικής Ασφάλειας (FSA), στους καταυλισμούς των μεταναστών και να κρατάει εκτενείς σημειώσεις για ένα μυθιστόρημα που είχε ξεκινήσει σχετικά με τη δυσχερή θέση αυτών των ανθρώπων και την στυγνή εκμετάλλευσή τους από τους γαιοκτήμονες. Η Μπαμπ ήταν μέλος του αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, γεγονός που θα την τοποθετούσε στη «μαύρη λίστα» κατά την περίοδο του μακαρθισμού.

Λίγους μήνες μετά την έναρξη της εθελοντικής εργασίας της Μπαμπ για την FSA, ο Τομ Κόλινς την κάλεσε σε μια κοντινή καφετέρια για να γευματίσει με έναν συγγραφέα με τον οποίο συνεργαζόταν, τον Τζον Στάινμπεκ. Ο Στάινμπεκ, το μπεστ σέλερ του οποίου «Άνθρωποι και ποντίκια» κυκλοφορήσει ένα χρόνο πριν, είχε βρει τον Κόλινς ενώ έγραφε μια σειρά άρθρων για τη δυσχερή θέση των προσφύγων από την Οκλαχόμα στην εφημερίδα The San Francisco News. Εκτός από τη συγγραφή αυτών των επτά άρθρων για την εφημερίδα, ο Στάινμπεκ είχε επίσης γράψει μια σύντομη περίληψη για την κατάσταση των μεταναστών που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Nation, καθώς και ένα φυλλάδιο με τίτλο «Their Blood Is Strong». Σκεπτόμενος ότι η παρουσία ενός συγγραφέα με τα εύσημα και τις πωλήσεις του Στάινμπεκ θα τραβούσε την προσοχή του κοινού στα στρατόπεδα των αγροτών, ο Κόλινς προθυμοποιήθηκε να τον συνοδεύσει κατά την επίσκεψή του στον καταυλισμό.

Ίσως εξαιτίας της έλλειψης εμπεριστατωμένης γνώσης για την κοινότητα που περιέγραφε, ο Στάινμπεκ έκανε σοβαρά λάθη και παραλείψεις που κατά καιρούς πολλοί μελετητές έχουν τεκμηριώσει διεξοδικά.

Ο Στάινμπεκ είχε επισκεφθεί για πρώτη φορά τον καταυλισμό του Κόλινς στα μέσα Οκτωβρίου του 1937. Όταν ο συγγραφέας επέστρεψε σπίτι του, άρχισε να δουλεύει πάνω στην πρώτη του απόπειρα να γράψει το μυθιστόρημά του για το λεγόμενο «Dust Bowl», εγκατέλειψε όμως αυτό το χειρόγραφο και ξεκίνησε μια δεύτερη εκδοχή (που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο και τελείωσε τον Μάιο του 1938), αλλά όταν την τελείωσε ήταν τόσο απογοητευμένος από το αποτέλεσμα ώστε την πέταξε και αυτή στα σκουπίδια, πριν τη δει ο ατζέντης του ο οποίος ήδη προωθούσε το επερχόμενο βιβλίο.

Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια Facebook Twitter
Η Σανόρα Μπαμπ στον καταυλισμό Arvin για τους πρόσφυγες του Dust Bowl κοντά στο Μπέικερσφιλντ της Καλιφόρνια, με τον Tom Collins.

Ο Στάινμπεκ γνώρισε την Μπαμπ κατά τη διάρκεια της δεύτερης επίσκεψης του στον Κόλινς τον Μάιο του 1938, αφού είχε εγκαταλείψει δύο εκδοχές του βιβλίου που ήθελε να γράψει. Πάνω από φλιτζάνια καφέ, μίλησαν για τους καταυλισμούς, τη δυσχερή θέση των προσφύγων, τον τρομερό έλεγχο που ασκούσε το συνδικάτο της Ένωσης Αγροτών στις κοινότητες όπου ζούσαν και το ισχυρό πολιτικό λόμπι των γαιοκτημόνων. Η Μπαμπ δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι το αντίγραφο των ενδελεχών σημειώσεών της που θα έδινε πρόθυμα στον Στάινμπεκ όχι μόνο θα τον ενέπνεε καθώς ξεκινούσε την τρίτη και τελευταία του προσπάθεια να γράψει το μυθιστόρημά του, αλλά θα καθιστούσε αδύνατη την έκδοση του δικού της μυθιστορήματος. Όπως θα έλεγε η ίδια πολύ αργότερα, «ο Τομ Κόλινς ... μου είχε ζητήσει να κρατάω λεπτομερείς σημειώσεις για τη δουλειά μας κάθε μέρα, για τους ανθρώπους, τα πράγματα που έλεγαν, που έκαναν, πόσο δούλευαν, πόσο υπέφεραν. Νόμιζα ότι ήταν για τον ίδιον και για τη δουλειά μας, αλλά ήταν για τον Στάινμπεκ. Ήμουν πολύ αφελής».

Στο μεταξύ, ο Μπένετ Κερφ, επικεφαλής του έγκριτου εκδοτικού οίκου Random House είχε εντυπωσιαστεί με τα τέσσερα κεφάλαια του μυθιστορήματός που του είχε στείλει η Μπαμπ, τόσο πολύ που την κάλεσε στη Νέα Υόρκη για να ολοκληρώσει εκεί τη συγγραφή του μυθιστορήματός, προσφέροντάς της συγχρόνως συμβόλαιο για το βιβλίο της. Η Μπαμπ ολοκλήρωσε το βιβλίο στο οποίο έδωσε τον τίτλο «Whose Names Are Unknown» (Τα ονόματα των οποίων είναι άγνωστα), αλλά όταν πήγε τελικά στη Νέα Υόρκη για τα «τυπικά», όπως νόμιζε, οι υπεύθυνοι του εκδοτικού οίκου την πληροφόρησαν ότι η έκδοση του βιβλίου της –το οποίο θα κυκλοφορούσε τελικά το 2004, ένα χρόνο πριν από τον θάνατό της σε ηλικία 98 ετών– θα έπρεπε αναγκαστικά να αναβληθεί επ’ αόριστο αφού μόλις είχε εκδοθεί το βιβλίο του Στάινμπεκ με τίτλο «Τα σταφύλια της οργής».  

Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια Facebook Twitter
Η Σανόρα Μπαμπ στο κέντρο της φωτογραφίας, ανάμεσα σε εθελοντές εργαζόμενους στον καταυλισμό προσφύγων στο Μπέικερσφιλντ της Καλιφόρνια. Φωτ.: Courtesy of Joanne Dearcopp

Μετά τις δύο προηγούμενες αποτυχημένες εκκινήσεις του διάσημου μυθιστορήματος, ο Στάινμπεκ, οπλισμένος με το υλικό που του είχε δώσει η Μπαμπ, άρχισε να γράφει με γοργούς ρυθμούς, ολοκληρώνοντας το πρώτο του προσχέδιο στα μέσα Οκτωβρίου του 1938. Όπως παρατήρησε ο βιογράφος του, Τζάκσον Μπένσον, «όταν τελικά άρχισε να γράφει το τελικό προσχέδιο του βιβλίου, το έκανε σαν κατοστάρης, όχι σαν μαραθωνόδρομος, και η πίεση σχεδόν τον διέλυσε». Πράγματι, ο Στάινμπεκ θα νοσηλευόταν στο νοσοκομείο λόγω εξάντλησης μετά την ολοκλήρωση του πρώτου προσχεδίου του βιβλίου.

Ίσως εξαιτίας αυτής της ιλιγγιώδους ταχύτητας και της έλλειψης εμπεριστατωμένης γνώσης για την κοινότητα που περιέγραφε, ο Στάινμπεκ έκανε σοβαρά λάθη και παραλείψεις που κατά καιρούς πολλοί μελετητές έχουν τεκμηριώσει διεξοδικά. Όχι μόνο δεν έκανε έρευνα στις επισκέψεις του στον καταυλισμό, αλλά είπε ψέματα σχετικά με ένα ταξίδι του τον Φεβρουάριο του 1938, όπου, όπως δήλωνε, «ακολούθησε ένα καραβάνι μεταναστών από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια και έζησε μαζί τους σε καταυλισμούς στην άκρη του δρόμου», ως έρευνα για το βιβλίο του. Αυτό το ταξίδι του δεν συνέβη ποτέ.

Με στοιχεία από Salon

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ