Οι 50 καλύτερες ταινίες τρόμου του 21ου αιώνα
Ζούμε σε μια εποχή που όλο και λιγότερα θεάματα σοκάρουν, αφού είναι πολύ εύκολη πια η πρόσβαση σε αυτά που κάποτε είχαν τη στάμπα του απαγορευμένου. Η επιρροή της απελευθέρωσης αυτής ήταν καταλυτική στο σινεμά, με το γυμνό και το αίμα να έχουν απενοχοποιηθεί πλήρως, στοιχεία που κάποτε και μόνο με την παρουσία τους έφερναν επανάσταση στο σινεμά του τρόμου. Νέες ιδέες έπρεπε να προωθηθούν για να παραμείνουν τα horror το ίδιο συναρπαστικά με το παρελθόν και να μην κάνουν τους νέους να χασμουριούνται. Κάπως έτσι το είδος εξελίχθηκε, έστω και με ισχυρά δάνεια από το παρελθόν, ξεκινώντας από τις αρχές της χιλιετίας μέχρι σήμερα. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή.
Η ανέλπιστη εισπρακτική και καλλιτεχνική επιτυχία της Έκτης Αίσθησης του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν άνοιξε τον δρόμο για μια σειρά από μεταφυσικά θρίλερ, εκεί που είχαν εκλείψει, βάζοντας στο είδος και τους μεγάλους σταρ, που δοκιμάστηκαν σε τέτοια (μεταξύ άλλων είδαμε τους Χάρισον Φορντ και Μισέλ Φάιφερ στο «What Lies Beneath», τον Μελ Γκίμπσον στο «Signs», επίσης του Μ. Νάιτ Σιάμαλαν, τη Χάλι Μπέρι στο «Gothika» και τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο «Hide and Seek».)
Την ίδια περίοδο, στη βεβαρημένη με σκληρό πατριαρχικό παρελθόν Ιαπωνία γυναικείες φαντασματικές υπάρξεις στοιχειώνουν τις αίθουσες. Το παράδειγμα των Γιαπωνέζων ακολουθούν κι άλλες ασιατικές χώρες με αντίστοιχα φιλμ τρόμου, αλλά και οι ΗΠΑ που σπεύδουν να γυρίσουν remake των μεγαλύτερων σχετικών επιτυχιών (ανάμεσά τους τα «Τhe Ring», «The Grudge» και «Dark Water»).
Δεν βρίσκουν όμως μόνο στην Άπω Ανατολή υλικό για remake τα αμερικανικά στούντιο, στρέφονται και σε μερικούς εξέχοντες τίτλους των καταλόγων τους διασκευάζοντάς τους για ένα νεότερο κοινό. Τα «Dawn of the Dead», «Friday the 13th», «Halloween» και «The Crazies» ξεχωρίζουν κάπως, μέσα στον σωρό.
Στο μεταξύ τα όσα ακολούθησαν το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου έμελλε να επηρεάσουν το σινεμά τρόμου. Οι καθημερινές αποκαλύψεις για τις βάναυσες ανακριτικές μεθόδους που εφάρμοζε η αμερικανική κυβέρνηση στους αιχμαλώτους του πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία αποτέλεσαν, πιθανότατα, την αιτία γέννησης του λεγόμενου torture porn, ενός υποείδους που πλασάρει ως αρετή του την καλλιγραφία (;) της φρίκης του βασανισμού του ανθρώπινου σώματος.
Ταυτόχρονα τα μέτρα ασφαλείας αυξήθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο, συστέλλοντας δραματικά την ιδιωτική σφαίρα εντός των δημοσίων χώρων. Με την τοποθέτηση καμερών σε πιθανά κι απίθανα σημεία και την τεχνολογική ανάπτυξη να επιτρέπει την εξακρίβωση όχι μόνο της τοποθεσίας, αλλά και της δραστηριότητας καθενός πολίτη, ο φόβος της παρακολούθησης εδραιώνεται στον δυτικό κόσμο. Αυτό τον φόβο είναι που αξιοποιεί το «Paranormal Activity» και η ομοβροντία ταινιών found footage που ακολούθησαν την επιτυχία του, διεισδύοντας παράλληλα σε μια γενιά που μεγαλώνει μέσα από βίντεο στο YouTube και παρεμφερή σάιτ, μέσω μιας οικείας αισθητικής.
Ένα από τα τρομακτικότερα found footage horror που είδαμε είναι το ισπανόφωνο «REC» του Χάιμε Μπαλαγκουέρο. Ξεκινώντας δειλά από την αρχή της περασμένης δεκαετίας, η ισπανική κινηματογραφία έχτισε σιγά σιγά εμπιστοσύνη με το κοινό και κατέστη μια υπολογίσιμη δύναμη στο σινεμά τρόμου ειδικά, αλλά και στο σινεμά είδους γενικότερα.
Επιστρέφοντας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, τα τελευταία χρόνια οι δυνατότεροι τίτλοι του είδους προέρχονται κυρίως από την ανεξάρτητη παραγωγή, με την Blumhouse Productions να κρατά την μερίδα του λέοντος στη στουντιακή, με ταινίες όπως τα «Sinister», «Purge», «Get Out» και «Split», οι οποίες στοίχισαν ελάχιστα και απέφεραν τα μέγιστα στα ταμεία. Η πρόσφατη κι εντελώς αναπάντεχη σε μέγεθος εισπρακτική επιτυχία του «It» και του remake του «Halloween», που παίζεται στις αίθουσες αυτές τις μέρες, ενδέχεται να αλλάξει τα δεδομένα και να φέρει ένα κύμα από στουντιακές παραγωγές τρόμου μεγαλύτερου προϋπολογισμού, δίνοντας στους δημιουργούς τους πόρους για να δώσουν μορφή στα πιο μακάβρια οράματά τους. Ας ελπίσουμε όμως στην πορεία να μην ξεχάσουν μια βασική αρχή του είδους: κάποιες φορές πιο τρομακτικό είναι εκείνο που δεν φαίνεται.
Με αφορμή τον εορτασμό του «Halloween», μιας γιορτής συνυφασμένης με φαντάσματα, πνεύματα, δαιμόνια και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις, ανατρέχουμε στις ταινίες που κυκλοφόρησαν από το 2000 και έπειτα και υπηρέτησαν πρωτίστως το είδος, βάζοντας τις βάσεις για την ανάπτυξή του μέσα στο κινηματογραφικό χάος του 21ου αιώνα. Αυτές λοιπόν είναι οι 50 ταινίες από όλο τον κόσμο που συνθέτουν το αιματηρό παζλ του «σύγχρονου τρόμου» και οδηγούν το είδος στο μέλλον.
Από τον Γιάννη Βασιλείου και τον Τάσο Μελεμενίδη
2000Final DestinationΟι νεανικές ταινίες τρόμου έγιναν μόδα με το «Scream», με αφορμή το οποίο άρχισαν να εμφανίζονται σαν την κατάρα τα επόμενα χρόνια – οι περισσότερες από αυτές είχαν ελάχιστες φιλοδοξίες. Το συγκεκριμένο φιλμ έμοιαζε να είναι κάτι αντίστοιχο, το σενάριό του είχε απορριφθεί για επεισόδιο των «X-Files», όμως η απουσία κλασικού villain (το Κακό εδώ είναι ο ίδιος ο θάνατος) και το χαζοχαρούμενο χιούμορ ξεκίνησαν ένα ανέλπιστο franchise με 4 συνέχειες.
2000Ginger SnapsΣτην παράδοση των σωματικών ταινιών του Κρόνενμπεργκ, το μικρό αυτό φιλμ από τον Καναδά μετέφερε τη σύνδεση του μύθου του λυκανθρωπισμού με την εφηβεία στο γυναικείο φύλο. Οι δύο αντιδραστικές κοπέλες της ιστορίας σκιαγραφούνται με πολύ προσοχή στην προσπάθειά τους να βρουν καταφύγιο σε κάτι υπερβατικό για να αντιμετωπίσουν τη ζούγκλα του σχολείου, με αποτέλεσμα το λουτρό αίματος που ακολουθεί να στοχεύει σε κάτι μεγαλύτερο από την ένοχη απόλαυση.
2001Τhe OthersΟι «Άλλοι» του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ εκτυλίσσονται σε έναν κόσμο όπου η θρησκεία, που γεννήθηκε για να δώσει απαντήσεις σε αιώνιες ερωτήσεις, έρχεται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα, ο Θεός σιωπά και ο Άνθρωπος συνεχίζει τον βίο του με αγωνία, για να αναπληρώσει, τελικά, το κενό, εφευρίσκοντας στρατόπεδα, αφιερώνοντας εαυτόν σε ένα και μόνο τέλος, την εξουδετέρωση του (όποιου) Άλλου. Από τις ωραιότερες φαντασματικές ιστορίες της 7ης Τέχνης.
2001Session 9Με πραγματικό πρωταγωνιστή ένα κτίριο, που στο σενάριο της ταινίας λειτούργησε ως ψυχιατρική κλινική και έκρυβε μέσα του δεκάδες αποκρουστικές ιστορίες, το «Session 9» λειτουργεί ως μια τολμηρή ανθολογία τρόμου χωρίς ενιαίο κορμό, που σήμερα θα είχε διασπαστεί άνετα σε υπο-ιστορίες και λογικά θα παρουσιαζόταν ως franchise αδιάφορων ταινιών, που η αλήθεια είναι ότι από μόνες τους δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν υπόθεση άνω των 30 λεπτών.
2001PulseΣτην ταινία του Κουροσάβα τα φαντάσματα στοιχειώνουν τους ζωντανούς μέσω του Διαδικτύου. Η κεντρική ιδέα είναι ασφαλώς τεχνοφοβική, στο πανί όμως δεν μεταφράζεται σε διδακτισμό αλλά σε μια μελαγχολική διαπίστωση της ολοένα διογκούμενης αποξένωσης του σύγχρονου ανθρώπου, παρά την ανάπτυξη της τεχνολογίας που φιλοδοξούσε να πετύχει ακριβώς το αντίθετο. Το 2006 το «Pulse» γνώρισε ένα ατυχέστατο αμερικανικό ριμέικ σε παραγωγή Γουές Κρέιβεν.
2001The Devil’s BackboneΛίγα χρόνια πριν από τον «Λαβύρινθο του Πάνα», που του επέτρεψε τη διάδραση με ένα μεγαλύτερο κοινό, ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο έψαχνε τη θέση του, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στην αγάπη του για το είδος του κλασικού τρόμου και τις κοινωνικές προεκτάσεις που ήθελε να του προσθέσει, βασισμένος όμως σε συντακτικό που παρέπεμπε σε b-movies. Τα κατάφερε περίφημα εδώ, με αιχμή το σταδιακά μακάβριο χιούμορ που έντυσε περίφημα μια ιστορία εκδίκησης .
2001FrailtyΕκπληκτικό σκηνοθετικό ντεμπούτο του πρόσφατα χαμένου ηθοποιού Μπιλ Πάξτον, που διηγείται με ελάχιστους συμβιβασμούς την ιστορία ενός πατέρα που είναι πεπεισμένος ότι μια αγγελική φιγούρα τού δίνει εντολές να σκοτώσει κόσμο, εμπλέκοντας σε αυτούς τους φόνους τα ανήλικα παιδιά του. Χωρίς να επενδύει στην αχρείαστη βία, ο Πάξτον εντρυφά στον τρόμο του αμερικανικού Νότου, συνδυάζοντας την πλοκή αστυνομικού μυστηρίου με αφήγηση που φέρνει στον νου τους «Συνήθεις Ύποπτους», διατηρώντας μια μόνιμη αμφιβολία για τα κίνητρα του ήρωά του.
2002Ju-OnΤο «Ju-On» είναι πια εμβληματικός τίτλος του ασιατικού τρόμου. Στη δημοτικότητά του συνέβαλε αρκετά και το αμερικανικό remake, το οποίο μετέφερε σχεδόν αυτούσιες τις μορφές των πνευμάτων του πρωτοτύπου. Η ιδιαιτερότητά του και η παρουσία του σε αυτήν τη λίστα έγκειται στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιδέα ότι τα φαντάσματα μπορεί να γεννηθούν και από ένα πάρα πολύ έντονο συναίσθημα.
2002SignsAντλώντας έμπνευση από ταινίες όπως τα «Πουλιά» και η «Νύχτα των ζωντανών νεκρών», ο Σιάμαλαν τοποθετεί έναν απρόσμενα ευάλωτο Μελ Γκίμπσον στον ρόλο πρώην ιερέα που καλείται να προστατεύσει την οικογένειά του από εξωγήινη απειλή. Ατμοσφαιρικό στο μεγαλύτερο μέρος του, στο κάπως αμήχανο φινάλε του προσφεύγει στην τετριμμένη σεναριακή λύση της μονομαχίας, παράλληλα, όμως, αναδεικνύει, έστω και ελαφρώς δογματικά, τη θετική πλευρά της πίστης: τη λειτουργία της ως καταπραϋντικού απέναντι στην τυχαιότητα και στη μοναξιά.
2002The RingΤο μεγάλο κοινό των ΗΠΑ καλωσορίζει τον νέο ιαπωνικό τρόμο και ο Γκορ Βερμπίνσκι ανέλαβε το δύσκολο έργο να πάρει το πρωτότυπο περιεχόμενο μιας εντελώς διαφορετικής λογικής αφήγησης και να το προσαρμόσει στα στρογγυλεμένα γούστα του σινεμά των στούντιο. Δύσκολα θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα, με το «Ring» να ξεφεύγει εύκολα από ταινίες της σειράς, αν και δεν ενδιαφέρθηκε για μια αντίστοιχη μυθολογία πίσω από την απειλή του τέρατος της βιντεοκασέτας.
2003A Tale of Two SistersΤα διαπιστευτήρια ενός ικανότατου, αν και συχνά ασυγκράτητου, σκηνοθέτη σε ταινίες είδους δόθηκαν με αυτή την ιστορία φαντασμάτων σε μια περίοδο που μια νέα γενιά σκηνοθετών από την Κορέα κατακτούσε το κοινό όλου του κόσμου. Ο Κιμ Τζι Γουν δανείστηκε τοπία και καταστάσεις από ιστορίες της Δύσης, όμως οι πινελιές του από το νέο σινεμά τρόμου της Άπω Ανατολής ήταν αυτές που δημιούργησαν την τέλεια ψευδαίσθηση του διαφορετικού.
2004SawΤο «Saw» θεωρήθηκε ‒ή κατηγορήθηκε, ανάλογα με το στρατόπεδο που διαλέγεις‒ η απαρχή του υποείδους του torture porn, είναι όμως λιγότερο γλαφυρό απ’ ό,τι θα περίμενες. Στην κορύφωση του δράματος, ας πούμε, δεν βλέπεις το πριόνι να αγγίζει το πόδι. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ενδιαφέρον whodunit που στο φινάλε σε πιάνει στον ύπνο. Κρίμα που οι φθίνουσες ποιοτικά συνέχειες χάλασαν την έκπληξη για τους μελλοντικούς θεατές.
2004ShutterΦωτογράφος χτυπά κοπέλα με το αυτοκίνητο και την εγκαταλείπει αβοήθητη, για να ανακαλύψει στη συνέχεια ότι το πνεύμα της εμφανίζεται στις φωτογραφίες που βγάζει. Η πλοκή αυτού του ταϊλανδέζικου horror γίνεται όλο και πιο εξωφρενική όσο περνά η ώρα, έχει όμως αναφορές που κυμαίνονται από το «Ψυχώ» ως το «Επιχείρηση: Φόβος» του Μπάβα, μερικές πολύ τρομακτικές σεκάνς και ένα φινάλε που κυριολεκτικά θα σας κάτσει στον σβέρκο.
2005Wolf CreekΤριάντα χρόνια μετά το αυστραλιανό νέο κύμα, που ανέδειξε προεκτάσεις ως το σινεμά του τρόμου όπου το κακό βρίσκεται μέσα στη φύση και έρχεται σε αντιπαράθεση με τον άνθρωπο του 20ού αιώνα, ο Γκρεγκ ΜακΛίν κράτησε το φυσικό τοπίο ως βάση, δημιουργώντας μια ταινία αναφοράς σε παλιότερες του είδους, από το «Long Weekend» της πατρίδας του μέχρι αντίστοιχες αμερικανικές ταινίες εκείνης της εποχής.
2005The DescentΤο «Alien» μεταφέρεται στα έγκατα της Γης, γίνεται ακόμη περισσότερο κλειστοφοβικό και βάζει ένα σχεδόν ολότελα θηλυκό καστ να γίνεται έρμαιο στις ορέξεις υπόγειων τεράτων και να προσπαθεί να επιβιώσει αντιπαραβάλλοντας υπέρμετρο δυναμισμό μέσα από μια σειρών σκληρών σκηνών που κινούνται μεταξύ του arthouse και των b-movies του παρελθόντος.
2006La Habitacion del NinoΓνωστός για την αμετροέπεια και το κακό γούστο του σινεμά του, ο παλαβός Άλεξ ντε λα Ιγκλέσια παραμέρισε και τα δύο για τις ανάγκες της τηλεοπτικής σειράς ταινιών «Peliculas para no dormir», στο πλαίσιο της οποίας γύρισε το πνευματώδες και αποτελεσματικότατο στις «τρομάρες» του «Δωμάτιο του παιδιού», όπου μια απόκοσμη παρουσία παίζει με τον φόβο εξημέρωσης ενός αρσενικού που έγινε πρόσφατα πατέρας και μετακόμισε σε νέο σπίτι με τη σύζυγό του.
2006The Hills Have EyesΤρία χρόνια μετά την «Υπερένταση», ο Αλεξάντρ Αζά είχε το θράσος να καταπιαστεί με το remake του κλασικού φιλμ του Γουές Κρέιβεν και τα πήγε περίφημα. Η σύσταση της αμερικανικής οικογένειας και η σειρά με την οποία ξεπαστρεύεται, μαζί με τους συνειρμούς για τη χώρα στα χρόνια του Μπους, έδωσε μια ουσία στην όλη λογική του remake, δείχνοντας πως και τη νέα εποχή ο τρόμος μπορούσε να λειτουργήσει αλληγορικά ως πολιτική ταινία.
2006The HostΗ ταινία που έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο τον Νοτιοκορεάτη Μπονγκ Τζουν-χο θα μπορούσε να είναι ένα οικογενειακό δράμα, αν έλειπε το τέρας που πρωταγωνιστεί, δείχνοντας την ικανότητα του σκηνοθέτη να αναμειγνύει μακροχρόνιους δεσμούς και ταξικές σχέσεις σε υποθέσεις αγωνίας, δένοντας υπέροχα το είδος του τρόμου με τα υπόλοιπα, κάτι που συνέχισε να κάνει και στην υπόλοιπη καριέρα του.
200728 Weeks LaterΤο πρώτο φιλμ του Ντάνι Μπόιλ έγινε μεγάλη επιτυχία, βάζοντας τα ζόμπι να τρέχουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες αντί να πλησιάζουν αργά και βασανιστικά, αντίστοιχες με αυτές του σκηνοθέτη στις προηγούμενες ταινίες του. Η συνέχεια, ενώ έμοιαζε με αναπόφευκτη συνέπεια αυτής της επιτυχίας, προέκυψε ακόμη καλύτερη χάρη στη δεινότητα του Χουάν Κάρλος Φρεσναντίγιο (σκηνοθέτη του εξαιρετικού «Ιntacto» από το 2001), με δεκάδες ένοχα απολαυστικές σκηνές να διαδέχονται η μία την άλλη.
2007RecΗ Ισπανία καλωσορίζει τη γενιά της reality TV με τη δική της εκδοχή του found footage, λίγο πριν το πάρει από το χεράκι ως αφηγηματικό εργαλείο το Χόλιγουντ. Παράλληλα, ήταν και η απαρχή μιας νέας γενιάς παραγωγών από τη χώρα, που με τα χρόνια εντρύφησε στο είδος του τρόμου, δημιουργώντας το πολύ εμπορικό και στη χώρα μας είδος του «ισπανικού τρόμου».
2007El OrfanatoΠοιητικό, με υπερφυσικά στοιχεία που πηγάζουν από τις ενοχές της χώρας και τις μνήμες από τη σύγχρονη ιστορία της, το «Ορφανοτροφείο» σήκωσε με τα μυστικά του υπογείου του την καριέρα του Τζ.Α. Μπαγιόνα, που σήμερα γυρίζει το «Jurassic World 2». Με τις σκιές, τις σιωπές και τα βλέμματα ο Μπαγιόνα έκρυψε το φθηνό κόστος της ταινίας του, δημιουργώντας μια υποβλητική ατμόσφαιρα.
2007The MistΥπεύθυνος ήδη για δύο από τις καλύτερες μεταφορές του Στίβεν Κινγκ στη μεγάλη οθόνη, την «Τελευταία Έξοδο: Ρίτα Χέιγουορθ» και το «Πράσινο Μίλι», ο Φρανκ Ντάραμποντ μεταφέρει το 2007 μια νουβέλα τρόμου του συγγραφέα και πετυχαίνει χατ-τρικ. Η ευθραυστότητα του «κοινωνικού συμβολαίου» βρίσκεται στο θεματικό προσκήνιο, όπως και στο βιβλίο, οι σεναριακές παρεμβάσεις του Ντάραμποντ όμως αναγορεύουν το φιλμ σε σωστή αρχαιοελληνική τραγωδία, εφαρμόζοντας ευλαβικά το σχήμα «ύβρις - άτη - νεμέσις - τίσις».
2007Paranormal ActivityΤο «Blair Witch Project» υπήρξε, ασφαλώς, έργο κομβικής σημασίας για το found footage σινεμά, το «Paranormal Activity» όμως ήταν εκείνο που αποτέλεσε εφαλτήριο για έναν καταιγισμό από εκπροσώπους του εν λόγω υποείδους. Βοήθησε ασφαλώς το καλό marketing, βοήθησε ακόμα περισσότερο η αποτελεσματικότητά του στην παραγωγή ουρλιαχτών, η οποία επιτυγχάνεται με μια λιτή, οικονομική προσέγγιση του φιλμικού τρόμου, όχι μακριά από τη φιλοσοφία των παραγωγών του Βαλ Λιούτον.
2008Let the Right One InΣαν μια συλλογή υπέροχων πινάκων ζωγραφικής, το φιλμ του Σουηδού Άλφρεντσον έβαλε τον βαμπιρικό μύθο μέσα σε μια κωμόπολη, κράτησε τη λεπτομέρεια πως ένα βαμπίρ δεν σε επηρεάζει εάν δεν το καλέσεις εσύ στον χώρο σου και δημιούργησε, με ήρωες δυο παιδιά, μια ιστορία αγάπης και εκδίκησης των αδυνάτων πριν ακόμη το bullying σαρώσει ως θέμα τα επόμενα χρόνια.
2008MartyrsΕύκολα (και διόλου άδικα) μπορεί να κατηγορήσει κανείς τις ταινίες τρόμου που απαρτίζουν το λεγόμενο french extreme wave για πορνογραφική προσέγγιση της κινηματογραφικής βίας, εντάσσοντάς τες στο ευρύτερο υποείδος του torture porn. Το «Martyrs» του Πασκάλ Λοζιέ ξεχωρίζει ανάμεσά τους ίσως επειδή τέτοιος είναι ο μηδενισμός του και τόση η αποστροφή του για το ανθρώπινο είδος που, σε συνδυασμό με το γραφικό θέαμα, μπορούν να το καταστήσουν μια τραυματική εμπειρία για τον θεατή.
2009Drag me to HellΞεμπλέκοντας με τα τρία «Spiderman», ο Σαμ Ράιμι αποφάσισε να ξεδώσει και να τα βάλει με τις τράπεζες μέσω μιας υπαλλήλου που αμφιταλαντεύεται μεταξύ της ανθρωπιάς και της επαγγελματικής της ανέλιξης. Όταν κλίνει προς το δεύτερο, μπλέκει με κατάρες και πνεύματα, με το ένοχο χιούμορ και την εφευρετικότητα του σκηνοθέτη να προσφέρουν ένα ντελιριακό θέαμα.
2009Shutter IslandΠολυαναμενόμενο τότε φιλμ του Μάρτιν Σκορσέζε, που τον βρήκε σε φόρμα, να φτιάχνει μια σπουδή στην παράνοια, ξεκινώντας με τους κανόνες ενός φθηνού φιλμ που θα γύριζε ο Βαλ Λιούτον και παραθέτοντας σταδιακά τις θεματικές που τον ενδιαφέρουν – τη θέση του Θεού και την αντίδραση που προκαλεί η ανατροπή της κοσμοθεωρίας ενός ανθρώπου.
2009The Loved OnesΝεαρός teenager αρνείται ευγενικά να συνοδεύσει συνεσταλμένη κοπελίτσα στην prom night του σχολείου τους και σύντομα το μετανιώνει πικρά. Το αίμα πασπαλίζεται με glitter και ο Τζoν Χιουζ συναντά το torture porn σε μια σαδιστική φιλμική έκπληξη από την Αυστραλία που μπολιάζει το βραχύβιο αυτό υποείδος τρόμου με φανταχτερά χρώματα και εφηβικές ανησυχίες.
2010Black DeathMεταφέροντας τη δράση στον 14ο αιώνα, όταν η πανώλη μάστιζε την Ευρώπη, και αναπλάθοντας το περιβάλλον τόσο πειστικά ώστε σχεδόν να νιώθεις τη λάσπη στο στόμα σου και τη δυσωδία στα ρουθούνια σου, ο γεννημένος στο Μπρίστολ Κρίστοφερ Σμιθ παραδίδει ένα φιλμ άξιο να σταθεί ανάμεσα στους χαρακτηριστικότερους τίτλους της μακράς παράδοσης παγανιστικού τρόμου της πατρίδας του.
2010InsidiousMεταχειριζόμενος κάθε πιθανό και απίθανο τρικ προκειμένου να προκαλέσει ανασφάλεια, ρίγος και τσιρίδες, ο Τζέιμς Γουάν στήνει το κινηματογραφικό ανάλογο μιας βόλτας με τρενάκι στον Πύργο του Τρόμου στο λούνα παρκ. Highlight η σκηνή της εξιστόρησης του εφιάλτη από την Μπάρμπαρα Χέρσεϊ, όπου η αφήγηση εναλλάσσεται μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, καταλήγοντας σε ένα από τα πιο ευφάνταστα και αποτελεσματικά jump scares που έχουμε δει.
2011Cabin in the WoodsΗ μεγάλη meta στιγμή του τρόμου που βάζει στη θέση του Θεού το σύγχρονο αδηφάγο κοινό και με αυτό το εύρημα παίζει με αστείο τρόπο με όλα τα γνωστά κλισέ του είδους την τελευταία 30ετία τουλάχιστον. Θα αποτύγχανε παταγωδώς αν είχε λίγη σοβαροφάνεια, όμως είναι απολαυστικό από την (φαινομενικά) οικεία εισαγωγή ως το εκρηκτικό τέλος του.
2011Kill ListTo Kill List, που ανέδειξε το ταλέντο του Μπεν Γουίτλι, ξεκινά ως ένα τυπικός φιλμικός εκπρόσωπος βρετανικού γκανγκστερισμού, στην πορεία όμως λαμβάνει απρόσμενη τροπή. Δίχως να αιτιολογεί πλήρως τον χαρακτηρισμό του κινηματογραφικού γεγονότος, που του είχε αποδώσει τότε η κριτική, το φιλμ του Γουίτλι τιμά τελικά με το παραπάνω ένα υποείδος τρόμου στο οποίο οι Βρετανοί έχουν να επιδείξουν σπουδαία φιλμογραφία. Περισσότερα δεν κάνει να πούμε.
2012Berberian Sound StudioΤαινία-φετίχ για τους λάτρεις των ευρωπαϊκών κυρίως horror της δεκαετίας του ’70, με μνημειώδεις αναφορές στις ηχητικές τους εμπνεύσεις και τον, συνήθως δευτεραγωνιστή, Τόμπι Τζόουνς να χάνεται σε ένα εφιαλτικό φιλμικό σύμπαν. Από τον Πίτερ Στρίκλαντ («Katalin Varga», «The Duke of Burgundy»), μία από τις πιο ιδιαίτερες σκηνοθετικές υπογραφές της Βρετανίας.
2012SinisterΑπρόσμενη εμπορική επιτυχία για ένα φιλμ από το πολύπαθο υποείδος του θρίλερ έρευνας, ιδωμένο εδώ μέσα από τα μάτια ενός συγγραφέα που μετακομίζει σε σπίτι όπου έχουν συμβεί απίθανα πράγματα στο παρελθόν ώστε να αντλήσει έμπνευση, αλλά μπλέκει με μοχθηρό πνεύμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ταινίες μέσα στην ταινία, γυρισμένες έτσι ώστε να παραπέμπουν σε snuff movies και «πειραγμένες» με τα φίλτρα των νέων μέσων που μπορούν να κάνουν τρομακτικό οτιδήποτε.
2013The Strange Case of your Body TearsΜεγάλο σουξέ του φεστιβαλικού κυκλώματος εκείνης της χρονιάς που πρόδιδε από την αρχή την αγάπη των δημιουργών του για το giallo μέσα από τα πλάνα και τη μουσική που έμοιαζαν με συναρπαστικά κουίζ για τους φαν του είδους, παράλληλα με μια ηθελημένα χαοτική υπόθεση, για την οποία φρόντιζαν τα όνειρα και οι κλειδαρότρυπες.
2013The ConjuringΌπως μας έμαθαν οι μεγαλύτεροι μετρ του είδους, ο κινηματογραφικός τρόμος είναι ζήτημα αξιοποίησης του χώρου και χειραγώγησης του χρόνου. Ο Τζέιμς Γουάν έχει πάρει το μάθημά του και στο «Conjuring» δείχνει σίγουρος για κάθε του επιλογή, υπογράφοντας τον πιο ανατριχιαστικό τίτλο του είδους που μας έδωσε μεγάλο στούντιο τα τελευταία χρόνια και γεννώντας παράλληλα ένα ιδιαίτερα επικερδές franchise τρόμου.
2014HoneymoonΚαμωμένο με λιτά μέσα παραγωγής και προσανατολισμένο κυρίως προς το φεστιβαλικό κοινό, το «Honeymoon» είναι μια αργόσυρτη, ατμοσφαιρική παράσταση για δύο, όπου ο τρόμος πηγάζει από έναν φόβο οικείο σε πλειάδα ανθρώπων και συνοψίζεται στο ερώτημα «ποιος/-α είσαι εσύ που παντρεύτηκα και τι έκανες στον άνθρωπο που ερωτεύτηκα;» Μπρρρρ…
2014UnfriendedΟρίζοντας ως κάδρο την οθόνη του laptop μιας έφηβης, ο Λέβαν Γκαμπριάτζε αξιοποιεί την εικαστική γλώσσα του σήμερα για να αφηγηθεί μια τυπική ιστορία τρόμου. Γίνεται κάπως σχηματικό όταν προσπαθεί να περάσει μήνυμα κατά του cyberbullying, η ουσία όμως βρίσκεται στην ιδιαίτερη αισθητική του, με τις δυνατότερες στιγμές να έρχονται όταν είναι ανοιχτά πολλά παράθυρα στον υπολογιστή και καλείσαι, ουσιαστικά, να μοντάρεις εσύ την ταινία.
2014It FollowsΒραδυφλεγές σαν ένας αργόσυρτος και ατέλειωτος εφιάλτης που βρίσκει το τέλειο τοπίο δράσης στο Ντιτρόιτ της οικονομικής κρίσης ‒σε ένα σχεδόν post-apocalyptic σκηνικό‒, το εντυπωσιακό φιλμ του Ντέιβιντ Ρόμπερτ Μίτσελ έχανε μόνο από την πολυσημία του ευρήματός του. Το πανταχού παρόν κακό μπορεί να διαβαστεί κυρίως ως το καλωσόρισμα της ενήλικης ζωής, από τη στιγμή που «γεννιέται» με τη σεξουαλική πράξη και μένει εκεί ως μια απαισιόδοξη ματιά για το ταξίδι μας σε αυτό τον κόσμο.
2014The BabadookΤα τέρατα πολλές φορές υπάρχουν μόνο στο μυαλό μας και τα βλέπουμε έτσι γιατί δεν μπορούμε να δούμε καλύτερα. Το αυστραλέζικο «Babadook» ηγείται μιας νέας γενιάς ταινιών που παίζουν ξανά με αυτό το θέμα, ποντάροντας σε ένα μικρό παιδί, του οποίου οι ενοχλητικές φωνές γίνονται ένα καλό μάθημα προς τους γονείς: όταν δεν ακούτε το παιδί σας, αυτό θα φωνάζει περισσότερο.
2015The VisitΜετά από μια σειρά από ατυχείς, στην καλύτερη περίπτωση, επιλογές, το άλλοτε τρομερό παιδί του σινεμά του φανταστικού Μ.Ν. Σιάμαλαν ξαναβρήκε μέρος της χαμένης του δημιουργικότητας με το «Visit». Παίζοντας με το είδος του found footage, αντλώντας εικονογραφία από μακάβρια παιδικά παραμύθια και δίχως να παίρνει ποτέ την κατάσταση πολύ στα σοβαρά, ο Ινδοαμερικανός σκηνοθέτης παρέδωσε μια διασκεδαστική ταινία είδους, ιδανική για μεταμεσονύκτιες προβολές.
2015The WitchΜε νωχελικούς ρυθμούς, δυσοίωνα πλάνα και σάουντρακ που θυμίζει σε φιλοσοφία εκείνο του Τζέρι Γκόλντσμιθ για την «Προφητεία», ο Ντέιβ Έγκερς στήνει υποδειγματική ατμόσφαιρα «ενόχλησης» που κορυφώνεται σε μια σειρά από στοιχειωτικές εικόνες, εμπνευσμένες από άλλες εικαστικές τέχνες και λαϊκούς θρύλους. Το φινάλε είναι ανοιχτό σε ιδιαίτερα συντηρητικές ερμηνείες, σε γενικές γραμμές όμως πρόκειται για ένα πραγματικά πολλά υποσχόμενο ντεμπούτο.
2015Crimson PeakΜε δάνεια εικαστικά από τις ταινίες του Τέρενς Φίσερ και θεματικά από τον «Οίκο των Άσερ» του Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο ακροβατεί ανάμεσα στο γοτθικό μελόδραμα και τον οπερατικό τρόμο, κυνηγώντας το «φάντασμα» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Ο «Δράκουλας» του τελευταίου παραμένει ένα άπιαστο όνειρο για τον Μεξικανό δημιουργό, η ταινία του όμως ξεχωρίζει σαν τη μύγα μες στο γάλα ανάμεσα στα (λιγοστά, δυστυχώς) αντίστοιχα εγχειρήματα των τελευταίων ετών.
2015The InvitationΆνδρας δέχεται πρόσκληση σε δείπνο από την πρώην σύζυγό του και σύντομα αρχίζει να υποψιάζεται ότι κάτι δεν πάει καλά. Η Καρίν Κουσάμα χτίζει σασπένς υποδειγματικό και παίζει με τις προσδοκίες του θεατή για περίπου μία ώρα, οπότε και η απειλή λαμβάνει συγκεκριμένη μορφή. Κι ενώ η κλιμάκωση του έργου φαντάζει κατώτερη των προσδοκιών, έρχεται η εφιαλτική τελευταία σκηνή για να κατατάξει το φιλμ στις ευχάριστες εκπλήξεις του ανεξάρτητου horror.
2016Rawμακάβριο χιούμορ μια ιστορία που είχε πάλι ως πρωταγωνίστριες δύο αδερφές που καλούνται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής μακριά από την οικογένεια, μέσα στο αφιλόξενο τοπίο μιας σχολής κτηνιατρικής που, περιέργως, μοιάζει ιδανική επιλογή πεδίου δράσης για όσα συμβαίνουν.
2016The WailingΟ θρήνος του τίτλου προέρχεται από το ανθρώπινο γένος, το οποίο θρηνεί για τις συνέπειες της κυριαρχίας του Κακού στον κόσμο όπου περιφέρεται και βασανίζεται, αδυνατώντας να κατανοήσει «τις πταίει». Το μηδενιστικό φιλμ του Να Χονγκ-Τζιν είναι χαρακτηριστικά ανοικονόμητο, συνιστά μια μάλλον εξαντλητική εμπειρία, το παράλληλο μοντάζ της σκηνής του εξορκισμού, όμως, καθώς και το τελευταίο του τέταρτο είναι δείγματα σπουδαίου σινεμά και το καθιστούν από μόνα τους αξέχαστο.
2016Under the ShadowΔεν μας έχει συνηθίσει το Ιράν σε ταινίες είδους, να όμως που μία από τις ωραιότερες πρόσφατες ταινίες τρόμου μιλά άπταιστα την περσική διάλεκτο. Στο αλληγορικό «Under the Shadow» η ανησυχία μιας γυναίκας, που καλείται να επιβιώσει στο νεοσύστατο πατριαρχικό καθεστώς του Αγιατολάχ Χομεϊνί, και η αγωνία για την κόρη της, που θα μεγαλώσει εντός αυτού, μετουσιώνονται σε παραφυσική δραστηριότητα.
2016Α Dark SongΜια γυναίκα κι ένας άντρας κλείνονται σε απομονωμένη κατοικία για έξι μήνες, προκειμένου να φέρουν εις πέρας τελετή αποκρυφισμού, ώστε η πρώτη να επικοινωνήσει με τον νεκρό γιο της. Βραδύκαυστο ιρλανδικό φιλμ που σε κρατά για αρκετή ώρα με το διαδικαστικό σκέλος της τελετής, για να σε οδηγήσει σε μια ανατριχιαστική κορύφωση την οποία παρακολουθείς μέσα από τις χαραμάδες των δαχτύλων από τη στιγμή που ξεκινά έως την απρόσμενα συναισθηματική κατακλείδα.
2017Get OutΟ Τζόρνταν Πιλ έχει καταφέρει κάτι εξαιρετικό δύσκολο για την εποχή μας, να συντηρείται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία της ταινίας του, εμπνέοντας εκατοντάδες καλλιτέχνες και θεατές που μυήθηκαν στο ιδιαίτερο χιούμορ της ταινίας του, που με τον τρόπο της υπενθυμίζει πως η επιθετική εισβολή της πολιτικής ορθότητας στον δημόσιο λόγο δεν συμβαδίζει με αντίστοιχες πράξεις.
2017Ghost StoriesΘυμίζοντας τις ανθολογίες τρόμου της Amicus αλλά και τις χριστουγεννιάτικες ιστορίες φαντασμάτων του BBC, όπου ένας σκεπτικιστής έρχεται αντιμέτωπος με παραφυσικά φαινόμενα και κλονίζεται, το ισόποσα τρομακτικό κι αστείο αυτό σπονδυλωτό φιλμ έχει κάτι ενδιαφέρον να καταθέσει πάνω στο τι μπορεί να συνιστά ένα φάντασμα κι ένα φινάλε ελαφρώς εξυπνακίστικο, πλην όμως ταιριαστό με το παιχνιδιάρικο κλίμα όσων έχουν προηγηθεί.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Οθόνες «Εμφύλιος πόλεμος»: Μυθοπλαστική εικασία ή ρεαλιστικό σενάριο;
Οθόνες Πάτρικ Τατόπουλος: Ο designer που σχεδίασε το Μπάτμομπιλ, τον Γκοτζίλα και έναν δονητή για το «Seven»
Οθόνες Kirsten Dunst: «Το σενάριο του Ευθύμη Φιλίππου για το “Kinds of Kindness” είναι ό,τι πιο weird έχω διαβάσει ποτέ»
