ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΜΑΪΟΥ

Στα γρήγορα μια κριτική στις απόψεις του κ. Δεμερτζίδη.1) Το σπουδαιότερο επιχείρημα για τη μη υιοθέτηση φωνητικής ορθογραφίας απουσιάζει από την ανάλυσή σας. Αυτό είναι ότι η αλλαγή ορθογραφίας σε φωνητική είναι πρακτικά ανέφικτη και θα έχει τεράστιο κόστος. Τα παιδιά που θα μάθαιναν μόνο αυτή την ορθογραφία δεν θα μπορούσαν να διαβάσουν κανένα βιβλίο από τη βιβλιοθήκες των σπιτιών μας αλλά και από τις δημόσιες. Η γνώση όχι μόνο δεν θα διαδιδόταν αλλά και θα αποκλειόταν και θα γινόταν κτήμα μιας κλίκας που γνωρίζει την παλιά ορθογραφία. Μεγάλο μέρος της λογοτεχνίας μας θα πετιόταν στα σκουπίδια, αφού είναι αδύνατο να διαβάσεις Καβάφη (και γενικά ποίηση), Ροΐδη, Βιζυηνό και πολλούς άλλους, αν δεν γνωρίζεις το υπάρχον ορθογραφικό σύστημα. Το κόστος μεταγραφής της γραμματείας μας στη νέα ορθογραφία θα ήταν τεράστιο και θα εκμηδένιζε πολύ γρήγορα οποιοδήποτε όφελος. Αυτά πολύ πρόχειρα. Γκουγκλάρετε τον Νίκο Σαραντάκο για πιο τεκμηριωμένη ανάλυση.2) Ιστορική ορθογραφία υπάρχει σε όλες σχεδόν τις γλώσσες. Τα γαλλικά και τα αγγλικά βρίθουν από διαφορές ανάμεσα στη γραφή και την προφορά. Καμία πολιτική ορθογραφικής απλοποίησης δεν προωθείται στις αγγλόφωνες και γαλλόφωνες χώρες. Γιατί άραγε;3) Το "θίρα" δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα για τη σύγχυση από την κατάργηση της ιστορικής ορθογραφίας. Το ίσος όμως που μπορεί να σημαίνει ίσος και ίσως, είναι και πιθανότερο να το συναντήσουμε και πιο μπερδευτικό. Επίσης το "πιο" με το "ποιο", το "τι" με το "τη", για να μην πούμε τι γίνεται με το ι που μπορεί να σημαίνει αρσενικό άρθρο οι, θηλυκό άρθρο η, διαζευκτικό ή. Το -ι σαν κατάληξη κλιτής λέξης βέβαια, ξεφεύγει. Καλί μπορεί να σημαίνει "καλή", "καλοί", αλλά και "καλεί". Αν βέβαια ο γράφων βαριέται να βάζει τόνους (όπως συμβαίνει συχνότατα) το καλι μπορεί να σημαίνει και "κάλλη", "κάλοι" (των ποδιών), "Κάλι" (τη θεά) κλπ κλπ.4) Σαφώς υπάρχουν πολύσημες λέξεις στην ομιλία που κατανοούμε χωρίς να μπερδευόμαστε, χάρη στα συμφραζόμενα. Όμως ο προφορικός λόγος έχει μηχανισμούς, γλωσσικούς και εξωγλωσσικούς, που βελτιώνουν την κατανόηση. Επιπλέον επιτρέπει να μην υπάρξει καν κατανόηση και δίνει τη δυνατότητα σε έναν συνομιλητή να ρωτήσει τον άλλον τι εννοούσε. Από την άλλη στον γραπτό λόγο αυτοί οι μηχανισμοί δεν υπάρχουν. Ακόμη όμως και αν ένα κείμενο γίνεται μεν σαφές, αλλά με πολύ κόπο, και πάλι χάνει το στόχο του. Σκοπός των κειμένων δεν είναι η ταλαιπωρία του αναγνώστη.5) Η άποψη ότι η εκμάθηση της ορθογραφίας είναι χάσιμο χρόνου είναι κατά τη γνώμη μου πέρα για πέρα πλανημένη. Η ορθογραφία έχει γίνει κάτι το δυσκολοκατάκτητο από μαθητές που θα μπορούσαν να τη μάθουν σε έναν μήνα, επειδή το εκπαιδευτικό σύστημα χαμηλώνει συνέχεια τον πήχυ των απαιτήσεων. Οι χαμηλές απαιτήσεις όμως παράγουν χαμηλή μαθησιακή αυτοπεποίθηση. Δηλαδή επίκτητη ηλιθιότητα, που είναι μορφή αναπηρίας. Έχω διδάξει γλωσσικά μαθήματα και μιλάω εκ πείρας.Οι δυσλεξικοί είναι χωριστό θέμα, αλλά και αυτούς δεν πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε σαν ανάπηρους. Με λογοθεραπεία, βελτιώνουν σημαντικά την ικανότητά τους να γράφουν σωστά ή και καλύπτουν πλήρως το χάσμα με τους μη δυσλεξικούς. Θέλει παραπάνω προσπάθεια, σαφώς. Ε και; Τι κακό έχει η έννοια της προσπάθειας;6) Η απομνημόνευση, ως μοναδικό εργαλείο ενός ολόκληρου εκπαιδευτικού συστήματος, είναι κακό πράγμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι συχνά η απομνημόνευση δεν είναι απαραίτητη. Μαθαίνει κανείς μαθηματικούς τύπους ή τον περιοδικό πίνακα ή τα μέλη της αγαπημένης του μπάντας και τη δισκογραφία τους μαζί με τα b-sides, χωρίς απομνημόνευση; Κακώς τη δαιμονοποιούμε λοιπόν.7) Από έναν γυάλινο πύργου του Βωβού, προτιμώ να ζω σε ένα υπέροχο νεοκλασικό και ας υπολείπεται σε ανέσεις.8) Εν κατακλείδι, το ζήτημα της ορθογραφίας είναι περίπλοκο και οι απλουστεύσεις δεν βοηθούν. Επίσης πρέπει να τονιστεί ότι στην Ελλάδα κανείς δεν θέτει σήμερα στα σοβαρά ζήτημα ορθογραφικής απλοποίησης. Ούτε στα αριστερά ούτε στα δεξιά ούτε στη μέση.Προσωπικά και αριστερός είμαι και διεθνιστής, αλλά δεν έχω συναντήσει απόπειρα ανάλυσης του ορθογραφικού ζητήματος με αποκλειστικά ιδεολογικούς όρους (ακόμη και εκ μέρους ιδεολογικά συγγενών μου χώρων), που να μην είναι αφελής και χοντροκομμένη.
Σχολιάζει ο/η