Ενώ το Art Basel Shop εγκαινιάζει την ερχόμενη εβδομάδα την τρίτη και μεγαλύτερη μέχρι σήμερα συλλογή του στο πλαίσιο της ομώνυμης διεθνούς φουάρ σε επιμέλεια της Sarah Andelman, και ενώ ήδη στο Παρίσι το Sotheby’s φιλοξενεί στα ολοκαίνουρια κεντρικά του γραφεία μια έκθεση με πολυτελή must-haves που επίσης επέλεξε εκείνη, η μικροκαμωμένη Γαλλίδα που ένωσε την υψηλή μόδα με το underground βρίσκεται στο επίκεντρο μιας συζήτησης που βλέπει τις μπουτίκ τέχνης ως τα νέα concept stores.
Η Sarah Andelman κυριολεκτικά όρισε την παγκόσμια ατζέντα της lifestyle κατανάλωσης με την Colette της, τον πρωτοποριακό χώρο που δημιούργησε με τη μητέρα της, Colette Rousseau, στο Παρίσι το 1997∙ μια τριώροφη μπουτίκ 740 τ.μ. με ιδιοσυγκρασιακές επιλογές όπου το καθετί –μόδα, βιβλία, gadgets, κόσμημα– παρουσιαζόταν σε μια διαρκώς εξελισσόμενη «έκθεση» (που ανανεωνόταν, συχνά, σε εβδομαδιαία βάση), στην οποία το στήσιμο εντυπωσίαζε συχνά περισσότερο και από το περιεχόμενο. Απλές ιδέες, πρωτοφανείς όμως στη σύλληψή τους για τα δεδομένα της εποχής (όπως CDs με μουσικές επιλογές του ίδιου του καταστήματος ή φουλάρια που συνυπέγραφαν με την Hermès), προκάλεσαν μια χιονοστιβάδα από μιμητές, χωρίς ωστόσο κανείς να πιάσει το concept ενός retail space που μιξάρει high fashion, νέα ταλέντα και ανώνυμο streetwear, προσκαλώντας επισκέπτες-θεατές σε αναζήτηση νέων ιδεών, και όχι απαραίτητα αγοραστές.
Σε εκείνο το περσινό της εγχείρημα με τίτλο Mise en Page ο επισκέπτης αναγνώριζε τη συνταγή Colette στη φαινομενικά ανορθόδοξη συνύπαρξη χιλίων αντικειμένων με κοινή συνισταμένη τη λογοτεχνία, τη ανάγνωση και το γράψιμο: σημειωματάρια και χαρτικά λίγων ευρώ τοποθετήθηκαν πλάι σε κεριά και αρώματα Diptyque ή Byredo, και πανάκριβα έπιπλα σε σχέδια διάσημων αρχιτεκτόνων.
Τον Δεκέμβρη του 2017 η Colette αποχαιρέτησε το διεθνές κοινό της, κλείνοντας οριστικά. Ένα 40λεπτο φιλμάκι, το «Colette, mon amour», κατέγραψε το χρονικό ενός τέλους που στέρησε από το Παρίσι έναν «προορισμό», παραδίδοντας τη σκυτάλη του πλέον επισκέψιμου concept store της πόλης στο εναλλακτικό Merci.
Πέρασαν τέσσερα χρόνια πριν από την επόμενη κίνηση. Η Sarah επανήλθε την άνοιξη του 2021 με μια νέα ιδέα που συνδύαζε τη μεγάλη της αγάπη, τα βιβλία, με την αποστολή της να σκορπίσει «αλήθεια, ακατέργαστη ευαισθησία και διαφυγή από την πραγματικότητα». Η συμβουλευτική-επιμελητική πρωτοβουλία της «Just an idea books» συγκεντρώνει ανεξάρτητα ταλέντα που κινούνται κάτω από το mainstream ραντάρ, από καλλιτέχνες-designers σαν τον Sho Shibuya και τη Nicole McLaughlin έως διάττοντες αστέρες από διάφορους δημιουργικούς κόσμους, όπως το αγόρι-θαύμα της ομορφιάς, Edward Bess, ή τον αυτοδίδακτο φωτογράφο Nick Newbold, αλλά και τον Brad Hall, έναν cult κριτικό sneakers, συνομιλητή μεγάλων brands όπως η Nike και η Acne Studios, και τον Sean Wotherspoon, σχεδιαστή αθλητικών παπουτσιών, συλλέκτη και δημιουργό στο YouTube.
Σε κάθε συλλογή βιβλίων που λανσάρει η εταιρεία της, ένας διαφορετικός αστερισμός ιδιοφυών δημιουργών ανατρέπει το οικείο με τρόπους διασκεδαστικούς και επεισοδιακούς. «Μια άσχετη δήλωση από δω, μια εναλλακτική πραγματικότητα από κει, μια αίσθηση ότι ο καθένας είναι μια σταλιά κολλημένος με αυτό που καταπιάνεται. Δημιουργούνται δεσμοί ανάμεσα σε ανθρώπους από διαφορετικούς κόσμους… Δημιουργοί εμπνέονται και θαυμάζονται μεταξύ τους, οι ιδέες διαδέχονται άλλες ιδέες», σημειώνει η Andelman, περιγράφοντας τη μοναδική κοινότητα του «Just an idea books» που για εκείνην υπάρχει ξεκάθαρα ως ένα σύνολο συλλεκτικών υλικών αντικειμένων (μονογραφιών, για την ακρίβεια), σχεδιασμένων σε πανομοιότυπο format από τον Ελληνογάλλο γραφίστα Yorgo Tloupas σε περιορισμένη κυκλοφορία των 400 αντιτύπων, τα οποία (αντι)στέκονται στη σαρωτική παρουσία των οθονών.
Με καλλιτεχνικές σπουδές στη Σχολή του Λούβρου και μια σύντομη μαθητεία στο περιοδικό «Purple», η Andelman θεωρείται μυθική μορφή στον χώρο της μόδας και του retail. Έτσι, όταν πέρσι τον Φεβρουάριο επιχείρησε μια επιστροφή στον χώρο της λιανικής, εφαρμόζοντας την κοφτερή επιμελητική της ματιά σε έναν εφήμερο αγοραστικό χώρο μέσα στο γαλλικό πολυκατάστημα Le Bon Marché, όλοι έσπευσαν να διαπιστώσουν αν «το είχε» ακόμα. Σε εκείνο το περσινό της εγχείρημα με τίτλο Mise en Page ο επισκέπτης αναγνώριζε τη συνταγή Colette στη φαινομενικά ανορθόδοξη συνύπαρξη χιλίων αντικειμένων με κοινή συνισταμένη τη λογοτεχνία, τη ανάγνωση και το γράψιμο: σημειωματάρια και χαρτικά λίγων ευρώ τοποθετήθηκαν πλάι σε κεριά και αρώματα Diptyque ή Byredo, και πανάκριβα έπιπλα σε σχέδια διάσημων αρχιτεκτόνων. Φυσικά, υπήρχαν και κανονικές coffee table εκδόσεις, όπως και επιλεγμένα κομμάτια από ιστορικά βιβλιοπωλεία της Νέας Υόρκης (The Strand) ή του Τόκιο (Cow Books). Όλα, το ένα πλάι στο άλλο, κάπως λειτουργούσαν και γοήτευαν, βιβλιόφιλους και μη.
Αυτά τα Χριστούγεννα, το curatorial ένστικτο της Andelman επιστρατεύτηκε από τους Sotheby’s για την έκθεση «Προσοχή, Εύθραυστο!» που φιλοξενείται από τα τέλη Νοεμβρίου (και ως τις 20/12) στο Salon Sotheby’s, έναν φιλικό προθάλαμο εν είδει art shop στον αποκλειστικό κόσμο του οίκου δημοπρασιών. Σκέιτμπορντ και ακριβή τέχνη κάτω από το ραβδί της Andelman αποδεικνύονται ταιριαστοί συγκάτοικοι σε μια luxe «εγκατάσταση» με χαλαρό αέρα, που συγκεντρώνει καλλιτέχνες των οποίων τα έργα παρουσιάζονται και, φυσικά, πωλούνται. Η νεανική κουλτούρα του skate μεταπήδησε από τις αλάνες των μεγαλουπόλεων στα βασίλεια της μόδας, του ντιζάιν και της μουσικής, αντανακλώντας και τη φιλοσοφία της ίδιας της Andelman.
Με αφορμή το βιβλίο «Skateboard Culture» των Morgan Bouvant και Sebastien Carayol, που ανιχνεύει διεξοδικά την εξέλιξη του σπορ από μια επαναστατική υποκουλτούρα σε μια παγκόσμια γλώσσα πολιτιστικής έκφρασης, η Andelman προτείνει ένα ακόμα συγκρουσιακό mix διαφορετικών κόσμων που φέρνει κοντά την τέχνη, τη μόδα, το ντιζάιν, τη γαστρονομία και το streetwear. Προσεκτικά επιλεγμένοι θησαυροί από τα depot του Sotheby’s –κοσμήματα, ρολόγια, τσάντες– τοποθετημένοι πλάι σε σκέιτμπορντ και σύγχρονη τέχνη (ανάμεσά τους έργα των Katerina Jebb, Raphael Zarka και PZ), βιβλία, καθημερινά ντιζάιν αντικείμενα και γκουρμέ λιχουδιές απ’ όλον τον κόσμο δημιουργούν έναν μικρόκοσμο επιθυμιών για τους κυνηγούς μοναδικών αντικειμένων. Highlight της έκθεσης, μια υπέροχη επιλογή από γυάλινες δημιουργίες των Helle Mardahl, Maison Balzac, Agustina Bottoni κ.ά.
Στο μεταξύ, στις 4/12 και για τέσσερις μόλις ημέρες το πετυχημένο περσινό εγχείρημα της Andelman σε συνεργασία με τη διεθνή έκθεση τέχνης Art Basel Miami Beach ξαναστήνεται στο Συνεδριακό Κέντρο του Miami Beach: ένα εφήμερο «concept store» με αναμνηστικά, εκλεκτικά αντικείμενα και lifestyle προϊόντα που αντανακλά και προεκτείνει την εμπειρία του art fair. Παρά τον χρεοκοπημένο όρο «concept store» στην τρέχουσα φάση της καταναλωτικής κουλτούρας, η εντυπωσιακή δράση της Andelman νομιμοποιεί τη χρήση του. Προϊόντα περιορισμένων σειρών σε συνεργασία με συναρπαστικά brands και καλλιτέχνες από τις συμμετέχουσες γκαλερί βρίσκονται ήδη στη λίστα των (in store μόνο) επισκεπτών.
Στις πιο επιθυμητές μικρές συλλογές που επιμελήθηκε η Andelman συγκαταλέγεται αυτή του hot Βραζιλιάνου καλλιτέχνη Paulo Nimer Piota που ήρθε να εμπλουτίσει τη μόνιμη σειρά «AB by Artist Line» του καταστήματος με tie-dye μπλουζάκια, καπέλα, μια πάνινη τσάντα, χρωματιστά μολύβια και ένα σημειωματάριο, όλα με τα ζωηρά, ποιητικά σχέδια του Πιότα. Αποκλειστικά στο ίδιο shop λανσάρεται φέτος και η Artist Highlight Collection, μια μικρή σειρά αντικειμένων σε συνεργασία με κορυφαίους σύγχρονους καλλιτέχνες.
Η αρχή έγινε με την Αμερικανίδα Κριστίν Σαν Κιμ, της οποίας η επιδραστική δουλειά στον ήχο, στο σχέδιο και στην performance art μεταφράστηκε μέσα από το curation της Andelman σε μια σειρά από κεραμικά πιάτα, κουδουνίστρες και ρούχα. Στην πλούσια οπτική ιστορία της Art Basel, που περιλαμβάνει εμβληματικές καμπάνιες και στιγμές καταγεγραμμένες σε φιλμ και φωτογραφίες, η Andelman αφιέρωσε την παραγωγή μιας γκάμας ένδυσης και αξεσουάρ, καθώς και μια Heritage σειρά, που επίσης παίζει με το παρελθόν της έκθεσης αλλά και του ίδιου του Μαϊάμι, ενός τόπου συνδεδεμένου με έντονη ενέργεια και ατέλειωτη διασκέδαση.
H λίστα μιας απεριόριστης, έξυπνης απόλαυσης με την υπογραφή της Andelman δεν έχει τέλος: η Πάολα Πίβι σχεδίασε γυαλιά ηλίου, ο Τάιλερ Χομπς συνεισέφερε με πόστερ, οι Βρετανίδες Κέι Ντόνατσι και Σόλα Ολουλόντε ζωγράφισαν στο χέρι χριστουγεννιάτικα στολίδια, o γαλλικός οίκος αρωμάτων Guerlain πρότεινε ειδικά για το Art Basel Shop ένα άρωμα (μια εκδοχή του Oeillet Pourpre) σε συλλεκτική συσκευασία – το πρώτο άρωμα στον κόσμο που συνυπογράφεται από μια έκθεση τέχνης!
«Είναι σημαντικό να εξυψώνεται η τέχνη», λέει η Andelman για την αποστολή αυτού του καταστήματος. «Είναι, όμως, το ίδιο κρίσιμο για τον κόσμο της τέχνης να γκρεμίζει και μερικούς τοίχους».
