Προλαμβάνω την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και βλέπω όσα αγαπώ

Μέσα στον Οκτώβριο η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης αποτελεί ιδανική αφορμή για μια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο, προκειμένου να ενημερωθούμε για τις παθήσεις των ματιών και ειδικότερα για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ), μιας ασθένειας που βλάπτει την κεντρική όραση και περιορίζει την ικανότητα του ατόμου να διαβάζει, να γράφει και να αναγνωρίζει πρόσωπα. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς που δεν είναι ενήμεροι για τα οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης της ασθένειας ενδέχεται να διατρέχουν τον κίνδυνο απώλειας της όρασης, καθώς η ΗΕΩ αποτελεί την κύρια αιτία μη αναστρέψιμης απώλειας της όρασης.

Στην πατρίδα μας μία εκστρατεία ενημέρωσης για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της συγκεκριμένης νόσου με σύνθημα «Βλέπω όσα αγαπώ!» υλοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς-Αμφιβληστροειδούς και την υποστήριξη της Bausch Health Hellas. Κατά κύριο λόγο, η ΗΕΩ προσβάλλει άτομα μεγάλης ηλικίας. Το 2004 υπολογίστηκε ότι περίπου 1,75 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 40 ετών και άνω στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από ΗΕΩ. Οι κυριότερες αίτιες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της πάθησης είναι η γήρανση, η κακή διατροφή, το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τα χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών και η κληρονομικότητα. 

Σε επίπεδο πρόληψης, τα καλά νέα είναι ότι η όραση μπορεί να προστατευτεί με έγκαιρες οφθαλμικές εξετάσεις ρουτίνας και συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτές οι αλλαγές και κάποια εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με ΗΕΩ, μειώνοντας την πιθανότητα κινδύνου απώλειας κεντρικής όρασης. 

Όταν οι ευθείες γραμμές στο οπτικό πεδίο στραβώνουν

Στα αρχικά στάδια η ΗΕΩ ενδέχεται να μη δίνει συμπτώματα. Το πρώτο σημάδι που μπορεί να παρατηρήσουμε είναι μια σταδιακή ή ξαφνική αλλαγή στην ποιότητα της όρασής μας ή ότι οι ευθείες γραμμές εμφανίζονται παραμορφωμένες. Αυτό μπορεί σταδιακά να μετατραπεί σε δραματική απώλεια της κεντρικής όρασης. Άλλα συμπτώματα είναι οι σκούρες, θολές ή λευκές περιοχές που εμφανίζονται στο κέντρο της όρασης. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να παρατηρήσει αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβάνεται το χρώμα. Ο καλύτερος τρόπος για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι μια ολοκληρωμένη εξέταση ματιών. Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας προτρέπει όλους τους ενήλικες χωρίς συμπτώματα να κάνουν οφθαλμολογική εξέταση κάθε ένα έως δύο χρόνια από την ηλικία των σαράντα ετών.

Μια νόσος με δύο μορφές

Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία είναι μια πάθηση του αμφιβληστροειδούς. Συμβαίνει όταν ένα μέρος του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται ωχρά κηλίδα, παρουσιάζει αλλοιώσεις. Στις όψιμες (προχωρημένες) μορφές της νόσου οι πάσχοντες δυσκολεύονται να διακρίνουν λεπτομέρειες όταν κοιτάζουν κάτι κοντά ή μακριά, όμως η περιφερειακή (πλευρική) τους όραση εξακολουθεί να είναι λειτουργική. Για παράδειγμα, κοιτώντας ένα κλασικό ρολόι με δείκτες βλέπουν τους αριθμούς αλλά όχι τους δείκτες. Η νόσος έχει δύο μορφές, την ξηρά, που αφορά το 80% των περιστατικών, και την υγρή, που είναι λιγότερο κοινή, αλλά είναι πολύ πιο σοβαρή και συχνά προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης.

Πρόληψη με έξυπνα συμπληρώματα διατροφής

Σε επίπεδο πρόληψης, τα καλά νέα είναι ότι η όραση μπορεί να προστατευτεί με έγκαιρες οφθαλμικές εξετάσεις ρουτίνας και συγκεκριμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτές οι αλλαγές και κάποια εξειδικευμένα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με ΗΕΩ, μειώνοντας την πιθανότητα κινδύνου απώλειας της κεντρικής όρασης. Η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην υγεία των ματιών. Άλλα θρεπτικά συστατικά που βοηθούν είναι η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη, ο ψευδάργυρος και οι βιταμίνες C και Ε. Οι ασθενείς με ΗΕΩ μπορούν να επωφεληθούν από ένα συγκεκριμένο μείγμα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων, ενώ και τα υγιή άτομα μπορούν να επιβραδύνουν την εμφάνιση της νόσου, λαμβάνοντας τέτοιου είδους συμπληρώματα  διατροφής. Έτσι θα εξακολουθήσουν να βλέπουν όσα αγαπούν χωρίς αλλοιώσεις στο οπτικό τους πεδίο και χωρίς αρνητικό αντίκτυπο σε κάθε στιγμή της ζωής τους.