Το σύμβολο που μας έκλεψαν

Το σύμβολο που μας έκλεψαν Facebook Twitter
Πάμπλο Πικάσο: “Ο Παρθενώνας” (1959)
0

1949, τελείωνε ο απαράδεκτος και κατασκότεινος εμφύλιος αλλά τα έκτακτα δικαστήρια συνέχιζαν  το έργο τους, χιλιάδες άνθρωποι ήταν στις φυλακές, στη Μακρόνησο, στους τόπους εξορίας, οι περισσότεροι δωσίλογοι προκαλούσαν. Και ξαφνικά νιώσαμε αλλιώς. Το Γαλλικό Ινστιτούτο της οδού Σίνα παρουσίασε αυτή την υπέροχη έκφραση  θαυμασμού για την Αντίσταση του ελληνικού λαού από το 1940 ως το 1944 και αλληλεγγύης μαζί του που ήταν η τιμητική δωρεά 46 έργων ισάριθμων μεγάλων καλλιτεχνών που σφράγισαν τον 20ο αιώνα : του Ματίς, του Πικάσο, του Μπράκ, του Λεζέ, του δικού μας Πράσινου...

Μέσα στη μιζέρια και την καταχνιά βλέποντας αυτά τα έργα ξανανιώσαμε ευρωπαίοι, λιγότερο μόνοι. Πολλοί από μας, πολύ νέοι ακόμα, βλέπαμε αυτά τα έργα και δακρύζαμε : ήταν η πρώτη φορά  που βρισκόμασταν σε άμεση οπτική επαφή με τους μύθους της σύγχρονης τέχνης ακόμα και όταν είχαμε παρακολουθήσει τις αναζητήσεις και τα επιτεύγματα πολλών σημαντικών δικών μας δημιουργών, όπως ο Μόραλης, ο Εγγονόπουλος, ο Τσαρούχης, ο Βυζάντιος... Μελετώντας όμως τα 46 έργα της έκθεσης συνδεθήκαμε και εμείς, όπως πριν από τον πόλεμο και τόσοι σημαντικοί δικοί μας, με τις πηγές.

H κλοπή του έργου του Πικάσο, χωρίς να υποτιμώ διόλου την αξία του έργου του Μοντριάν που επίσης κλάπηκε, έχει, μέρες που ζούμε, τον χαρακτήρα μιας ακόμα καταστροφής. Γιατί ο πίνακας αυτός, ίσως όχι ένας από τους πιο περίφημους του μεγάλου καλλιτέχνη, είναι αυτός που ο ζωγράφος της Γκουέρνικα, χάρισε στον τόπο μας για να τον τιμήσει.


Δεν ήταν εύκολο. Η δική μου η παρέα που περιδιάβαζε ανάμεσα στα έργα (ο Γιάννης Νεγρεπόντης, ο Γιάννης Τσοκόπουλος, ο Σπύρος Τσακνιάς, ο Φάνης) είχαμε σταθεί κυρίως μπροστά το έργο του Πικάσο και προσπαθούσαμε, προσπαθούσαμε να καταλάβουμε γιατί ήταν ήδη σε παγκόσμιο επίπεδο τόσο Μεγάλος αλλά παρά τα ερωτηματικά, τόσο συγκλονιστικός. Και εκεί που τα συζητούσαμε αυτά χαμηλόφωνα μας πλησιάζει ο Γιάννης Τσαρούχης κι αρχίζει να μας χαρίζει ένα εκπληκτικό μάθημα τέχνης, ιστορικό, θεωρητικό αλλά και τεχνικό που το συνέχισε ως το ατελιέ-σπίτι του, στη γωνία Σταδίου και Καραγεώργη της Σερβίας, πάνω από τον Ελευθερουδάκη και τα γραφεία της εφημερίδας «Ελευθερία» όπου δέσποζε η υπέροχη δική του δουλειά.

Τα γράφω αυτά για να καταλάβουμε όλοι ότι ειδικά η κλοπή του έργου του Πικάσο, χωρίς να υποτιμώ διόλου την αξία του έργου του Μοντριάν που επίσης κλάπηκε, έχει, μέρες που ζούμε, τον χαρακτήρα μιας ακόμα καταστροφής. Γιατί ο πίνακας αυτός, ίσως όχι ένας από τους πιο περίφημους του μεγάλου καλλιτέχνη,  είναι αυτός που ο ζωγράφος της Γκουέρνικα, χάρισε στον τόπο μας για να τον τιμήσει. Και επί πλέον πόσους Πικάσο έχουν ελληνικά μουσεία (δεν μιλάω φυσικά για σπίτια εφοπλιστών...) στη διάθεση όσων θέλουν την άμεση οπτική επαφή γιατί ποτέ δεν αρκεί το ξεφύλλισμα βιβλίων τέχνης. 

Αλλά και πέρα από αυτό. Η δωρεά των 36 έργων δεν είναι τυχαία. 

Αντιπροσωπεύει μια τεράστια προσπάθεια ενός ανθρώπου που τόσο αγάπησε τη χώρα μας, του προοδευτικού καθολικού και φιλόλογου Ροζέ Μιλλιέξ και της γυναίκας του, της πεζογράφου Τατιάνα Γκρίτση, που σε ψυχικό δεσμό με την ελληνική Αντίσταση, αφιέρωσαν τα κατοχικά χρόνια όπου βρέθηκαν στη Νότιο Γαλλία για να την κάνουν γνωστή και για να την τιμήσουν διαμέσου των εκδόσεων «Cahier du Sud». Με τη συμπαράσταση και του Οκτάβ Μερλιέ, του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου, που μαζί τόσα πρόσφεραν, τις υποτροφίες του 1945 και τις εκθέσεις, τα υπέροχα βιβλία και τη μοναδική ελληνική βιβλιογραφία που δεν έβρισκαν εκδότη και κυρίως την πολιτιστική αφύπνιση τριών τουλάχιστον γενιών.

Με τον πίνακα του Πικάσο κλάπηκε έτσι ένα σημαντικό κομμάτι της Ιστορίας μας κι αυτό είναι που μετράει. Όπως μετράει και το γεγονός ότι αυτή την προσφορά των 36 -που συνοδεύεται και από τόσα κείμενα μεγάλων της γαλλικής διανόησης- την κρύψαμε δεκάδες χρόνια  (δεν άρεσε η αναφορά στην Αντίσταση), δεν την προστατεύσαμε, δεν την στεγάσαμε αυτόνομα, φοβούμαι ότι την διαλύουμε: πώς βρέθηκε το έργο του Πικάσο μακριά από τα άλλα; Τώρα πρέπει η επιστροφή του πίνακα αυτού να αποτελέσει προτεραιότητα. Εκτός κι αν δεν την αξίζουμε.

πηγή

Αρχείο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Διεθνή / Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, εξηγεί πώς μια νίκη του Μπάιντεν θα σηματοδοτήσει την αναβίωση της Δύσης ως κεντρικού παράγοντα στη διεθνή πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ