Δέκα χρόνια από την «πρώτη φορά αριστερά»

Δέκα χρόνια από την «πρώτη φορά αριστερά» Facebook Twitter
Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ οι ανίκανοι δεν ήταν απλώς πολλοί, ήταν επιπλέον και ανίδεοι: επιδείκνυαν την ανικανότητά τους χωρίς συναίσθηση. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Τι άφησε πίσω της η «πρώτη φορά αριστερά»;
Καταρχάς, δεν ήταν αυτή η «πρώτη φορά αριστερά». Το ΠΑΣΟΚ, το 1981, ήταν πολύ πιο ριζοσπαστικό από τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και προγραμματικά. Η περίοδος 1981-1985 ήταν η πιο ανατρεπτική της Μεταπολίτευσης. Οι ανατροπές του ΠΑΣΟΚ ήταν θεαματικές. Κάποιες από αυτές είχαν ιδιαίτερα θετικό πρόσημο (π.χ. φιλελευθεροποίηση οικογενειακού δικαίου, ΕΣΥ) και κάποιες άλλες ιδιαίτερα αρνητικό (ακραίος κομματισμός, δημοσιονομικός εκτροχιασμός). Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ιδιαίτερα μετριοπαθής μετά το σοκ του καλοκαιριού του 2015. Αμέσως μετά τον ταπεινωτικό συμβιβασμό του με τις ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπαιξε το παιχνίδι του καλού, φρόνιμου και υπάκουου παιδιού στο εξωτερικό αλλά και το παραδοσιακό πελατειακό παιχνίδι στο εσωτερικό.

Στο πρώτο ήταν αρκετά πετυχημένος, η Άνγκελα Μέρκελ έχει να πει τα καλύτερα για τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά στο πελατειακό παιχνίδι απέτυχε παταγωδώς λόγω έλλειψης εμπειρίας, παρά την παρουσία τόσων πασοκογενών στους κόλπους του. Όλες οι απόπειρες ελέγχου των «αρμών της εξουσίας» απέτυχαν από ατζαμοσύνη και χοντροκοπιά (απόπειρα ελέγχου των ΜΜΕ, σκάνδαλο Νοβάρτις). Θα έλεγα, έτσι συμβολικά, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 13-0 στη μάχη του να αλώσει όλες τις εξουσίες. Ήταν, άλλωστε, επόμενο να χάσει. Ακόμα και ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε χάσει σε μια παρόμοια απόπειρα ελέγχου των ΜΜΕ (σας θυμίζω τα ονόματα Θανάσης Πώποτας και Γιώργος Κοσκωτάς).

«Mέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να απομυθοποιήσει όλες τις ανοησίες που ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού (και κυρίως των Ελλήνων διανοουμένων) πίστευε και αναπαρήγε περί της αριστεράς, από το ηθικό πλεονέκτημα μέχρι το λεφτόδεντρο».

Αλλά η περίοδος ΣΥΡΙΖΑ άφησε πίσω της δύο θετικά πράγματα. Το ένα ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών. Η εικόνα του καλού παιδιού στο εξωτερικό που προσπάθησε να φιλοτεχνήσει ο Αλέξης Τσίπρας μετά τα καραγκιοζιλίκια του 2015 μάς ωφέλησε ως προς αυτό τουλάχιστον. Το δεύτερο θετικό ήταν ότι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ κατόρθωσε να απομυθοποιήσει όλες τις ανοησίες που ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού (και κυρίως των Ελλήνων διανοουμένων) πίστευε και αναπαρήγε περί της αριστεράς, από το ηθικό πλεονέκτημα μέχρι το λεφτόδεντρο.

cover
Αριστείδης Χατζής, 
καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών και διευθυντής του Εργαστηρίου Πολιτικής και Θεσμικής Θεωρίας και Ιστορίας των Ιδεών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σε αυτό προσθέστε και την εικόνα μιας κυβέρνησης που αποτελείται, κυρίως, από άτομα που είναι ανίκανα να διοικήσουν. Ούτε αυτό ήταν καινοφανές, την ανικανότητα πολλών μελών του πολιτικού προσωπικού την παρατηρούμε σε κάθε κυβέρνηση, χωρίς καμία εξαίρεση. Απλώς στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό τους, οι ανίκανοι δεν ήταν απλώς πολλοί, ήταν επιπλέον και ανίδεοι: επιδείκνυαν την ανικανότητά τους χωρίς συναίσθηση.

— Δέκα χρονιά μετά, ποια γεύση σάς έχει αφήσει προσωπικά;
Εκείνη την εποχή ήμουν σχεδόν μονίμως αγανακτισμένος με όσα έβλεπα. Τώρα πια τα έχω σχετικοποιήσει όλα. Σαν μια γρίπη που σε ταλαιπώρησε, αλλά γρήγορα την ξεχνάς διότι δεν έχεις κανέναν λόγο να τη θυμάσαι. Αυτό το παθαίνω γιατί θυμάμαι κυρίως την περίοδο 2010-2015 και παραμένω πολύ θυμωμένος με τον ΣΥΡΙΖΑ εκείνης της περιόδου. Ο ξεθυμασμένος ΣΥΡΙΖΑ που ακολούθησε το 2015-2019 και ο χυδαίος ΣΥΡΙΖΑ του 2019-2023 δεν με απασχολεί καθόλου γιατί ελάχιστε επηρέασε τις ζωές μας. Πραγματικά, απορώ με τον φανατισμό αρκετών γνωστών μου που ο ΣΥΡΙΖΑ τούς έχει γίνει εμμονή. Είναι έτοιμοι ακόμα και να ανοίξουν τον τάφο του για να καρφώσουν ένα ξύλινο παλούκι στην καρδιά του πτώματος.

— Τι θα γράψει η Ιστορία για τον Αλέξη Τσίπρα;
Η Ιστορία που θα γραφτεί για τον Αλέξη Τσίπρα δεν θα είναι από μια γυναίκα με χλαμύδα αλλά από τους ιστορικούς του μέλλοντος, οι οποίοι, ό,τι γράψουν, θα το γράψουν ερήμην μας. Πιστεύω, λοιπόν, ή αν θέλετε προβλέπω πως στο μακρινό μέλλον ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι μια κουκκίδα ή μια παράγραφος. Νομίζω ότι ο τρόπος που θα αντιμετωπιστεί και αυτός και συνολικά η ελληνική κομμουνιστική ή κομμουνιστογενής αριστερά δεν θα είναι καθόλου επιεικής. Πρόκειται για ανθρώπους που συνέδεσαν τη ζωή τους με μία από τις εφιαλτικότερες στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας.

Αλλά ενώ θα υπάρχει επιείκεια και κατανόηση για ανθρώπους που το έκαναν μέσα στη δίνη της δεκαετίας του 1940, από αγάπη για την πατρίδα, την ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη (όπως ο Μανώλης Γλέζος), θα υπάρχει μόνο περιφρόνηση ή μάλλον αδιαφορία για τους ιδεοληπτικούς που έκαναν ότι δεν έβλεπαν, δικαιολόγησαν και κάλυψαν τον ολοκληρωτισμό, τα εγκλήματα και τη διαφθορά που ήταν συνυφασμένα με αυτή την εκδοχή της αριστεράς. Λυπάμαι που θα στενοχωρήσω πολλούς, αλλά, ναι, υπάρχει η σωστή πλευρά της Ιστορίας.

Αγανακτούν με την έκφραση όσοι έχουν συνειδητοποιήσει, πλέον, πως οι ίδιοι βρέθηκαν στη λάθος πλευρά και δεν έχουν καμία δικαιολογία γι’ αυτό. Λογικό, λοιπόν, να αντιδρούν. Την οργή τους ενισχύει και το ότι γνωρίζουν πολύ καλά πως οι ιστορικοί του μέλλοντος που θα γράψουν για τη δική μας εποχή δεν θα μεταχειριστούν τα γραπτά των σημερινών ιστορικών ως θέσφατα, θα τα ξαναζυγίσουν όλα και θα διαχωρίσουν τους πραγματικούς επιστήμονες από τους πολιτικούς απολογητές (κάθε πλευράς) που χρησιμοποίησαν την Ιστορία ως όπλο.

— Ποια στιγμή έχει αποτυπωθεί πιο έντονα στο συλλογικό υποσυνείδητο και γιατί;
Το πρώτο εξάμηνο του 2015, η πλήρως αποτυχημένη διαπραγμάτευση, ο εξευτελισμός της Ελλάδας, τα capital controls, το γελοίο δημοψήφισμα, η κωμικοτραγική συνέχεια τις επόμενες ημέρες. Αν υπάρχει κάτι τραυματικό σ’ αυτή την περίοδο είναι αυτό το εξάμηνο. Κάθε κόμμα, κάθε κυβέρνηση, κάθε πολιτικός θα φερθούν λιγότερο ή περισσότερο καιροσκοπικά, ανάλογα με τις συνθήκες. Αλλά αυτό που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ ξεπέρασε κάθε όριο ανηθικότητας και εξαπάτησης. Αυτό δεν πρόκειται να το ξεχάσω.

— Σήμερα πώς βλέπετε την εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ και την πολυδιάσπαση του αριστερού χώρου;
Νομίζω ότι τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να καταλήξουν αλλιώς. Ο συνδυασμός τεράστιας ανικανότητας, εντυπωσιακής ανηθικότητας και απύθμενης χυδαιότητας πώς αλλιώς θα έπρεπε να καταλήξουν; Το τραγικό είναι πως ένα μεγάλο μέρος των τότε ψηφοφόρων του πραγματικά πιστεύει μέχρι και σήμερα πως το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ τους πρόδωσε. Συνεχίζουν να πιστεύουν, δηλαδή, πως υπήρχε μια άλλη εναλλακτική, π.χ. της δραχμής ή ακόμα και της εξόδου από την Ε.Ε.

Δεν νομίζω να υπάρχει τίποτα που να μπορεί να πείσει ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται τόσο εκτός πραγματικότητας, ακριβώς επειδή έχουν τόσο μεγάλη άγνοια των πραγματικών συνθηκών. Τους συστήνω να αναζητήσουν τις δηλώσεις του γ.γ. του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, τις ημέρες μετά το δημοψήφισμα. Έχει ενδιαφέρον να συγκρίνουμε την πραγματική στάση (όχι τη ρητορεία), τη συμπεριφορά του ΚΚΕ κατά την περίοδο των μνημονίων με εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ. Ας μην αναρωτιόμαστε γιατί το ΚΚΕ παραμένει ισχυρό και ο ΣΥΡΙΖΑ ξεφούσκωσε ή, μάλλον, έσκασε σαν μπαλόνι.

— Υπάρχει ελπίδα ακόμα ή το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ περνά σταδιακά στη λήθη;
Υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας (ο ΣΥΡΙΖΑ του «3%») που πήγε στη Νέα Αριστερά. Ενώ φαίνεται να έχουν λάβει κάποια μαθήματα (αν και τα έλαβαν μόνο όταν η υπέρμετρη χυδαιότητα και ο αμοραλισμός ξέσπασαν εις βάρος τους), δεν έχουν κάνει ακόμα μια ουσιαστική αυτοκριτική. Αν την κάνουν κι αν συνειδητοποιήσουν τις δικές τους ατομικές ευθύνες, ίσως να επιβιώσουν μέσα σε έναν μεγαλύτερο συνασπισμό της κεντροαριστεράς. Το ελπίζω γιατί εκεί κατέφυγαν τα ελάχιστα υπολείμματα σοβαρότητας του χώρου. Από εκεί και πέρα, υπάρχει ένα συνονθύλευμα που κινείται μεταξύ ακροδεξιάς και ακροαριστεράς.

Είναι οι κληρονόμοι του χυδαίου ΣΥΡΙΖΑ που πλέον έχει 4-5 μορφές. Θα κινηθούν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, θα γίνει ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα στις επόμενες εθνικές εκλογές, κάποιοι μπορεί να πάρουν μια μικρή παράταση ζωής, αλλά συνολικά ο χώρος θα καταποντιστεί μεσοπρόθεσμα. Γιατί, δυστυχώς, ζούμε την περίοδο της ανόδου της ακροδεξιάς παγκοσμίως. Οι πελάτες της δημαγωγικής, λαϊκίστικης, χυδαίας αριστεράς θα προτιμήσουν πιο γνήσια αντισυστημικά και πιο πετυχημένα προϊόντα από την παρηκμασμένη «ριζοσπαστική» αριστερά.

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το 2024 ήταν μια πολιτική χρονιά που τα είχε όλα

Οπτική Γωνία / Το 2024 ήταν μια πολιτική χρονιά που τα είχε όλα

Σασπένς, ίντριγκες, δολοπλοκίες, καθαιρέσεις, νέα κόμματα, αλλαγή ηγεσιών, αποχωρήσεις, διαγραφές, διασπάσεις, επεισοδιακά συνέδρια. Μερικά από τα πολιτικά γεγονότα του 2024 θα μπορούσαν να αποτελέσουν ακόμα και υλικό για μυθιστορήματα.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Η χαμένη τιμή του ΣYΡIZA

Ακροβατώντας / Η χαμένη τιμή του ΣYΡIZA

Εκείνοι που στήριξαν τον Κασσελάκη και τον άφηναν για έναν χρόνο να αλλοιώνει εντελώς τον χαρακτήρα του κόμματός τους είναι οι ίδιοι που αποφάσισαν να τον ρίξουν από την προεδρία όταν διαπίστωσαν ότι δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ