Νέο κεφάλαιο στην εξερεύνηση του σύμπαντος άνοιξαν οι εντυπωσιακές φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb με τους αστρονόμους να προειδοποιούν ότι τις σημαντικές ανακαλύψεις που μπορεί να κάνει το τηλεσκόπιο, δεν τις έχει φανταστεί ανθρώπινος νους.
Μακρινοί γαλαξίες που έχουν συγκρουστεί, γιγάντιοι εξωπλανήτες που σχηματίστηκαν από αέρια, αλλά και συστήματα αστέρων που πεθαίνουν αποτελούν τα πρώτα διαστημικά σώματα που εντόπισε το τηλεσκόπιο, η κατασκευή του οποίου κόστισε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια.
Το τηλεσκόπιο είναι εκατό φορές πιο ευαίσθητο από τον προκάτοχό του, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble που εκτοξεύτηκε πριν από τριάντα χρόνια και είναι ακόμη επιχειρησιακό.
Το τηλεσκόπιο Webb τέθηκε σε λειτουργία επτά μήνες μετά από την εκτόξευσή του τον Δεκέμβριο και οι αστρονόμοι προετοιμάζονται για «κάτι που βρίσκεται εκεί έξω, το οποίο ποτέ δεν είχαμε υποθέσει ότι θα ήταν εκεί», όπως δήλωσε ο John Mather, αστροφυσικός της NASA που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Νόμπελ, για την συμβολή του στην εδραίωση της θεωρίας της «Μεγάλης Έκρηξης» για τη δημιουργία του σύμπαντος.
Το ανταγωνιστικά επιλεγμένο πρόγραμμα έρευνας περιλαμβάνει την εξερεύνηση της εξέλιξης των πρώιμων γαλαξιών, τον κύκλο ζωής των αστεριών, την αναζήτηση κατοικήσιμων πλανητών που περιστρέφονται γύρω από μακρινούς ήλιους και τη σύνθεση των φεγγαριών στο δικό μας εξωτερικό ηλιακό σύστημα.
Όμως, τα πιο επαναστατικά ευρήματα του Webb, 100 φορές πιο ευαίσθητα από τον 30χρονο προκάτοχό του, μπορεί να αποδειχθούν τυχαίες ανακαλύψεις ή απαντήσεις σε ερωτήματα που δεν έχουν κάνει ακόμη οι αστρονόμοι.
«Ποιος ξέρει τι θα μας φέρει; Αλλά είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε πολλές εκπλήξεις», δήλωσε την Τρίτη στο Goddard της NASA ο René Doyon, κύριος ερευνητής για ένα από τα όργανα του Webb, το Near-Infrared Imager and Slitless Spectrograph, από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων στο Μέριλαντ, όπου ο οργανισμός αποκάλυψε τις πρώτες έγχρωμες εικόνες του αστεροσκοπείου.
Ο Mather και άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν τη σκοτεινή ύλη, μια αόρατη και ελάχιστα κατανοητή αλλά θεωρητικά σημαντική κοσμική ουσία, ως ένα αίνιγμα που θα μπορούσε να ξεκλειδώσει ο Webb κατά τη διάρκεια της αποστολής του.
Το Hubble, επίσης, άνοιξε ένα εντελώς νέο πεδίο αστροφυσικής αφιερωμένο σε ένα άλλο μυστηριώδες φαινόμενο, τη σκοτεινή ενέργεια, καθώς οι παρατηρήσεις του οδήγησαν στην απροσδόκητη ανακάλυψη ότι επιταχύνεται η διαστολή του σύμπαντος.
Συνολικά, η σκοτεινή ενέργεια και η σκοτεινή ύλη υπολογίζεται τώρα από τους επιστήμονες ότι αντιπροσωπεύουν το 95% του γνωστού σύμπαντος. Όλοι οι γαλαξίες, οι πλανήτες, η σκόνη, τα αέρια και άλλη ορατή ύλη στον κόσμο αποτελούν μόλις το 5%.
«Ήταν τεράστιες εκπλήξεις», είπε ο Mather για τις πρώτες ανακαλύψεις της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας.
Η Amber Straughn, αναπληρώτρια επιστήμονας του έργου που συνεργάζεται με τον Webb, είπε πως «Είναι δύσκολο να φανταστούμε τι θα μπορούσαμε να μάθουμε με αυτό το εκατοντάδες φορές πιο ισχυρό όργανο που πραγματικά δεν γνωρίζουμε ακόμη».
«Είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που έχουμε, αστροφυσικά, για να κάνουμε μέσα από αυτό το είδος πειράματος φακού», λένε οι επιστήμονες του προγράμματος Webb.
«Δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε άμεσα τη σκοτεινή ύλη, αλλά βλέπουμε τον αντίκτυπό της. Μπορούμε να δούμε τα αποτελέσματά της στη δράση. Το σύμπαν ήταν εκεί έξω, έπρεπε απλώς να φτιάξουμε ένα τηλεσκόπιο για να δούμε τι υπήρχε εκεί», πρόσθεσε.
Νέο φως έριξε επίσης απροσδόκητα από την πρώτη φασματοσκοπική ανάλυση του Webb ενός εξωπλανήτη σε ένα μακρινό ηλιακό σύστημα, περίπου στο μέγεθος του Δία που ονομάζεται WASP-96 b.
Η μέτρηση των μηκών κύματος από το φως που φιλτράρεται μέσω της ατμόσφαιρας του εξωπλανήτη καθώς περιφερόταν γύρω από τον δικό του ήλιο αποκάλυψε ξεκάθαρα τη μοριακή υπογραφή των υδρατμών στα σύννεφα και την ομίχλη, χαρακτηριστικά που οι επιστήμονες ανακάλυψαν έκπληκτοι.
«Υπάρχουν ανακαλύψεις σε αυτά τα δεδομένα», δήλωσε ο επιστήμονας του προγράμματος Webb, Eric Smith. «Κάνουμε ανακαλύψεις και πραγματικά δεν έχουμε καν αρχίσει να προσπαθούμε ακόμα».
Yesterday's photos from across the universe inspired awe and wonder around the Earth.
— NASA (@NASA) July 13, 2022
Take a look back at how the world responded to the first full-color images from @NASAWebb: https://t.co/trQvd4Z8WX
Με πληροφορίες του Reuters
σχόλια