Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter

Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα

0

Τον 19ο αιώνα τα καλύμματα των βιβλίων ήταν απλά προστατευτικά χαρτιά περιτυλίγματος που πετιόντουσαν αμέσως μετά την αγορά του βιβλίου. Η αξία του εξωφύλλου βρισκόταν στο δέρμα που βρισκόταν κάτω απ' αυτά και παρόλο που μερικά απ' αυτά τα προστατευτικά χαρτιά είχαν κομψά σχέδια σπανίως σχετιζόταν με το περιεχόμενο του βιβλίου. Το The Illustrated Dust Jacket, 1920-1970 του Martin Salisbury που εκδόθηκε πρόσφατα από τον οίκο των Thames & Hudson, καταγράφει το πώς αυτό το αντικείμενο μίας χρήσης εξελίχθηκε σε μια σημαντική δημιουργική δύναμη στον χώρο των εκδόσεων. 

«Είναι ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό που ξεκίνησε ως ένα απλό προστατευτικό κάλυμμα που πετιόταν εξελίχθηκε σε αναπόσπαστο μέρος του βιβλίου και της ταυτότητάς του και ότι οι συλλέκτες το θεωρούν πλέον πολύ σημαντικό για την αξία του» γράφει ο Salisbury στον πρόλογο του βιβλίο του το οποίο επικεντρώνεται στον 20ό αιώνα, όταν οι καλλιτέχνες πειραματίζονται με τις τεχνικές εκτύπωσης και απεικόνισης και οι εκδότες χρησιμοποιούσαν τις ξεχωριστές καλλιτεχνικές αποδόσεις τους ως εργαλείο μάρκετινγκ καθώς προσέλκυαν τα βλέμματα των επίδοξων αγοραστών.  Αν και η πρώτη γνωστή εικονογραφημένη επένδυση βιβλίου χρονολογείται από τη δεκαετία του 1830, ήταν στον 20ο αιώνα που η σχεδίασή τους έγινε πιο συστηματική και ταυτιζόταν με τις μεταβαλλόμενες οπτικές και τα μοτίβα του αιώνα ξεκινώντας από την εποχή του αρτ ντεκό και συνεχίζοντας μέσω του μοντερνισμού, του νεορομαντισμού πριν και μετά τον πόλεμο, του ρεαλισμού και της ποπ τέχνης στην δεκαετία του '60.

«Είναι ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό που ξεκίνησε ως ένα απλό προστατευτικό κάλυμμα που πετιόταν εξελίχθηκε σε αναπόσπαστο μέρος του βιβλίου και της ταυτότητάς του και ότι οι συλλέκτες το θεωρούν πλέον πολύ σημαντικό για την αξία του»

Ο Salisbury έχει εντοπίσει πολυάριθμους εικονογράφους βιβλίων αλλά οι περισσότερες από τις εικονογραφημένες επενδύσεις είναι ανυπόγραφες και οι δημιουργοί τους παραμένουν ανώνυμοι. Και όπως επισημαίνει ο ίδιος, ακόμη και οι επιτυχημένοι καλλιτέχνες όπως ο Edward McKnight Kauffer, γνωστός για τη χαρακτηριστική γεωμετρική αίσθηση της φόρμας σε εικονογραφήσεις του  όπως για το The Invisible Man (1952) και το Intruder in the Dust (1948), δεν εκτιμήθηκε όσο έπρεπε στην εποχή του. Πάντως το The Illustrated Dust Jacket, 1920-1970 τιμά τόσο τον σχεδιασμό και την τέχνη των καλυμμάτων όσο και τους ίδιους , τους συχνά παραγνωρισμένους δημιουργούς τους.

Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Aubrey Hammond για το Metropolis της Thea von Harbou (εκδόσεις Readers Library, 1927). Η εικονογράφηση του Hammond συνδυάζει την χρωματική αρμονία με ένα δυστοπικό όραμα. Από τη συλλογή Mark Terry/Facsimile Dust Jackets L.L.C.
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Edward Bawden για το βιβλίο The Hammering του Hal Martin (εκδόσεις Faber and Faber, 1960). Ο Edward χρησιμοποιούσε μια γραμμικη τεχνική για να διαχωρίσει τα χρώματά του ενώ συχνά χάραζε τις μαύρες γραμμές του για να δώσει την αίσθηση της διαφορετικής υφής. © The Estate of Edward Bawden
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Ancona για το The Night Flower του Walter C. Butler (εκδόσεις he Macaulay Company, Νέα Υόρκη, 1936). Ο Ancona, aka Edward D’Ancona, χρησιμοποίησε δραματικές αντιθέσεις φωτός και σκιάς για αυτό το μυθιστόρημα μυστηρίου (που έγραψε με ψευδώνυμο ο Frederick Faust) και αντηχεί τις επιρροές του από τις ταινίες νουάρ της εποχής. © “Ancona” (Edward D’Ancona), από τη συλλογή του Martin Salisbury. Φωτογραφία: Simon Pask
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Edward McKnight Kauffer για το Let It Come Down του Paul Bowles (εκδόσεις Random House, Νέα Υόρκη, 1952). Για την εικονογράφηση ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε την προηγούμενη εμπειρία του στο στένσιλ. Ο ήρωας του Bowles, ο Nelson Dyar, απεικονίζεται μεταφορικά στον σκοτεινό υπόκοσμο της Ταγγέρης. © Simon Rendall
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Εικονογράφηση του Ric Fraser για το Drugs and the Mind του Robert S. de Ropp (Scientific Book Club, 1957). Το πρώτο βιβλίο του Dr. de Ropp’s εισήγαγε τους αναγνώστες στις απολαύσεις αλλά και στον βασανιστικό κόσμο των ναρκωτικών. Courtesy the Fraser Family
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Milton Glaser για το The Electric Kool-Aid Acid Test του Tom Wolfe (εκδόσεις Farrar, Straus and Giroux, Νέα Υόρκη, 1968). Αναπαραγωγή από το Milton Glaser Studio, συλλογή Mark Terry/Facsimile Dust Jackets L.L.C.
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Alvin Lustig για το Anatomy for Interior Designers του Francis de N. Schroeder (Whitney Publications, Νέα Υόρκη 1948). Ο διακριτικός τρόπος γραφής του Lustig ήταν το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των πρώιμων εξωφύλλων. Σε μεταγενέστερες εκδόσεις αντικαταστάθηκε από μια μάλλον άσχημη γραμματοσειρά την Akzidenz-Grotesk Bold. Αναπαραγωγή από το Alvin Lustig Archive.
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Ο Barnett Freedman έκανε την εικονογράφηση στο The Faber Book of Children’s Verse που επιμελήθηκε η Janet Adam Smith (Faber and Faber, 1953). Πολλά από τα εξώφυλλα του Freedman ήταν σχεδιασμένα έτσι ώστε να αναπαράγουν την εικόνα της πρώτης σελίδας στην σελίδα της πλάτης. © The Estate of Barnett Freedman, από τη συλλογή του Martin Salisbury, φωτογραφία: Simon Pask
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Rockwell για το Kent Mountain Meadow του John Buchan (εκδόσεις Literary Guild of America, Νέα Υόρκη, 1941). Η διαχρονική προσήλωση του καλλιτέχνη στη δραματική ομορφιά των τοπίων είναι ορατή σ' αυτό το εντυπωσιακό σχέδιο. Η υπερβολική, σχεδόν ηρωική παρουσίαση των στοιχείων του προσκηνίου υποδεικνύει την επιρροή του Σοβιετικού Ρεαλισμού. © The Estate of Rockwell Kent, courtesy the Plattsburgh State Art Museum, Plattsburgh College Foundation, Rockwell Kent Gallery and Collection, Bequest of Sally Kent Gorton, Plattsburgh, Νέα Υόρκη.
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Η Barbara Jones δημιούργησε αυτό το υπέροχο κάλυμμα για το βιβλίο της Unsophisticated Arts (εκδόσεις Architectural Press, 1951). Πρόκειται για ένα από τα πιο ιδιαίτερα σχέδια του 20ου αιώνα . © The Estate of Barbara Jones
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Ράχες από τη συλλογή βιβλίων του Martin Salisbury. Φωτογραφία: Simon Pask
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Έργο του Arthur Hawkins, Jr. για το Barron Ixell: Crime Breaker του Oscar Schisgall (Longmans, Green & Co., Νέα Υόρκη, 1929). Το εξαιρετικά θεατρικό σχέδιο του Hawkins επαναλαμβάνεται και στη πλάτη του καλύμματος. © The Estate of Arthur Hawkins, Jr., photo courtesy Hyde Brothers Booksellers, Fort Wayne, Indiana
Τέχνη στα καλύμματα των βιβλίων του 20ου αιώνα Facebook Twitter
Το εξώφυλλο του βιβλίου The Illustrated Dust Jacket, 1920-1970 από τις εκδόσεις Thames & Hudson.
Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανοίγει στη Νάουσα η πρώτη Βιβλιοθήκη Οίνου της χώρας μας στη μνήμη του Γιάννη Μπουτάρη

Design / Η πρώτη βιβλιοθήκη για το κρασί στην Ελλάδα. Ο Γιάννης Μπουτάρης θα ήταν περήφανος

Ένας ιδιότυπος πολυχώρος που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του ντόπιου πληθυσμού σε ό,τι αφορά το κρασί, τη γαστρονομία και τη βιωσιμότητα, ξεκινά τη λειτουργία του στη Νάουσα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο μάγος της οικειότητας

Design / Μιχάλης Αναστασιάδης: «Υπάρχει φλυαρία στο design, λείπει η αυθεντικότητα»

Σε μια καριέρα 30 σχεδόν χρόνων σχεδίασε φωτιστικά, έπιπλα και αντικείμενα που μαρτυρούν έναν αναγεννησιακό δημιουργό, ο οποίος καταπιάνεται με τα υλικά, τη λειτουργικότητα και την τεχνολογία, σχεδιάζοντας την ποίηση τού καθημερινού. Με αφορμή την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα που μόλις εγκαινιάστηκε, ο Μιχάλης Αναστασιάδης μίλησε στη LifO.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ένα σπίτι με εκατοντάδες φυτά που όλα έχουν τη θέση τους

Design / Ένα σπίτι με εκατοντάδες φυτά που όλα έχουν τη θέση τους

Το διαμέρισμα του εικαστικού Αργύρη Αγγελή είναι γεμάτο φυτά και ετερόκλητα στοιχεία. Ο ίδιος λέει ότι o εκλεκτικισμός -το mix 'n' match, όπως θα λέγαμε σήμερα- είναι το κλειδί των επιλογών του στη διακόσμηση.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
“Ο κόσμος της φιλοξενίας είναι ένας κόσμος χωρίς σύνορα”: όλα όσα έγιναν στη δεύτερη διοργάνωση του HOTEL EXPERIENCE το διήμερο 18&19 Οκτωβρίου 2025 στη Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.

Design / Πώς το Hotel Experience μεταμόρφωσε την Τεχνόπολη σε ατμοσφαιρική ξενοδοχειακή εμπειρία

Με συμμετοχή 8000 επισκεπτών, 120 ομιλητών και 70 εταιρειών υλικών και κατασκευής, το Hotel Experience ανέδειξε την ελληνική φιλοξενία ως διεθνή συζήτηση, όπου η αρχιτεκτονική και η επενδυτική στρατηγική συνυπάρχουν στο ίδιο τραπέζι.
LIFO NEWSROOM
Το ταξίδι του Δημήτρη Πικιώνη από τη Μαδρίτη στην οδό Πειραιώς 

Design / Χάρη στον Δημήτρη Πικιώνη ο δρόμος προς την Ακρόπολη είναι ένα έργο τέχνης

Μια νέα έκθεση για τον Δημήτρη Πικιώνη στο Μουσείο Μπενάκη αποκαλύπτει τη σπουδαιότητα αυτού του εμπνευσμένου Έλληνα εικαστικού, αρχιτέκτονα, στοχαστή και όσα του οφείλουν η Αθήνα και οι σύγχρονοι Έλληνες.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένα σπίτι που χρειάζεται περισσότερους τοίχους

Design / Ένα σπίτι που χρειάζεται κι άλλους τοίχους για τους πίνακες του ιδιοκτήτη

Ο αρχιτέκτονας και visual artist Αλέξανδρος Μαγκανιώτης μένει στη Γλυφάδα, σε μια οικογενειακή πολυκατοικία. Το διαμέρισμά του έχει τόσα έργα που μοιάζει με δική του, ατομική έκθεση, την οποία ανανεώνει συνεχώς.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ο Gustaf Westman σχεδιάζει viral αντικείμενα που φτάνουν την ντοπαμίνη στα ύψη

Design / Ο Gustaf Westman σχεδιάζει viral αντικείμενα που φτάνουν την ντοπαμίνη στα ύψη

Πιάτα, φλιτζάνια, βάζα και λάμπες που σε κάνουν να θες να τους τραπεζώσεις όλους. Έντονα, χαριτωμένα, λαχταριστά αντικείμενα που μετατρέπουν το τραπέζι σου σε μια ολοκληρωμένη εμπειρία ευτυχίας.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Δημήτρης Αντωνακάκης: «Η Αθήνα χρειάζεται γενναίες αποφάσεις»

Οι Αθηναίοι / Δημήτρης Αντωνακάκης: «Η Αθήνα χρειάζεται γενναίες αποφάσεις»

Ως παιδί, σχεδίαζε δρόμους στην άμμο. Αργότερα, υπερασπίστηκε την αρχιτεκτονική ως τέχνη ζωής. Με τη σύντροφο και συνεργάτιδά του Σουζάνα έζησαν μια ζωή όπου το «εγώ» έγινε «εμείς», μέχρι την απώλειά της που τον σημάδεψε βαθιά. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ