Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του."

Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του." Facebook Twitter
"Θέλω να επαναλάβω τη στοργή που αισθάνομαι για αυτούς τους χωρίς έλεος πιτσιρικάδες."... Πορτρέτο του Ζενέ από τον Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, πιθανόν έξω από το Deux Magots
0

Ζαν Ζενέ: "Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του." Facebook Twitter
Mε τον γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομέτι

 

Αλλά κι εσείς οι ίδιοι πάνω σε τί στηρίζετε τους κανόνες της ηθικής σας;

Ανεχτείτε λοιπόν έναν ποιητή, που είναι επίσης κι εχθρός,

να σας απευθύνεται ως ποιητής και ως εχθρός.

̶ J.G.

 


«Η RADIODIFFUSION FRANÇAISE με είχε προσκαλέσει σε μία από τις εκπομπές της, την οποία ονόμαζε "Carte blanche". Αποδέχθηκα την πρόσκληση προκειμένου να μιλήσω για την παιδική εγκληματικότητα. Το κείμενο μου, το όποιο έγινε αρχικά δεκτό, στη συνέχεια απορρίφθηκε. Αντί οιουδήποτε αισθήματος περηφάνιας, αισθάνομαι μια κάποια ντροπή. Πρόθεσή μου ήταν να ακουστεί η φωνή του εγκληματία. Το ένδοξο τραγούδι του κι όχι τα γογγυτά του. Μια μάταιη αγωνία να φανώ ειλικρινής μ' εμποδίζει να το κάνω, αγωνία να φανώ όμως ειλικρινής, όχι τόσο μέσω της ακριβούς απόδοσης των γεγονότων, όσο με το να μην προδώσω μια ορισμένη τραχύτητα του τόνου, που είναι και ο μόνος ικανός να αποδώσει το συναίσθημά μου, την αλήθεια μου, το συναίσθημα και την αλήθεια των φίλων μου.


»Οι εφημερίδες έδειξαν εξαρχής να ξαφνιάζονται που ένα θέατρο τέθηκε στην υπηρεσία ενός διαρρήκτη ̶ κι ενός ομοφυλόφιλου. Μου είναι λοιπόν αδύνατο να μιλήσω σ' ένα μικρόφωνο εθνικής εμβέλειας. Επαναλαμβάνω ότι νιώθω ντροπή. Είχα ωστόσο περάσει καιρό μέσα στη νύχτα, στο όριο όμως της μέρας, και τώρα υποχωρώ μες στα σκοτάδια απ' όπου καταβάλλω τόσες προσπάθειες για να αποσπαστώ».


Σήμερα, αφού ανατέθηκε, συνέπεια δεν ξέρω κι εγώ ποιου ολέθριου λάθους, σε έναν ποιητή που υπήρξε κάποτε δικός τους να μιλήσει σε αυτό το μικρόφωνο, θέλω να επαναλάβω τη στοργή που αισθάνομαι για αυτούς τους χωρίς έλεος πιτσιρικάδες. Δεν τρέφω αυταπάτες. Μιλάω στο κενό και στο σκοτάδι, θέλω, ωστόσο, ακόμα κι αν είναι για να τ' ακούσω εγώ ο ίδιος, θέλω να βρίσω τους υβριστές.

 

 

Βιογραφικά στοιχεία
Ο ZAN ZENE (1910-1986), νόθο παιδί μιας πόρνης και ενός εργάτη, μεγάλωσε με φροντίδα από τους ανάδοχους γονείς του σε μια επαρχιακή πόλη της Γαλλίας. Καλός μαθητής στο σχολείο και φρόνιμος αλλά συνεσταλμένος, εκδηλώνει στα σχολικά του χρόνια τα πρώτα ομοφυλοφιλικά του αισθήματα, ενώ δέκα χρονών διαπράττει την πρώτη του κλοπή. Θέτει έτσι τις βάσεις της προσωπικής μυθολογίας του και εκφράζει τη βαθιά του αντικοινωνικότητα και τη σταθερή πλέον αντικανονικότητα του: Το σκάει διαδοχικά από τη θετή του οικογένεια, από τη σχολή όπου μαθαίνει την τέχνη του τυπογράφου, από το σωφρονιστήριο για ανηλίκους όπου εγκλείεται και όπου αποκρυσταλλώνονται η ομοφυλοφιλία του κι η λατρεία του για την αρρενωπότητα και τις βίαιες και εξουσιαστικές εκφάνσεις της. Κατατάσσεται στη Λεγεώνα των Ξένων και υπηρετεί στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Μαγεύεται από τα πάθη των λαών τους και τον απλόχερο ανδρισμό τους. Επιστρέφει στο Παρίσι όπου ζει με μικροκλοπές, μεταξύ άλλων και βιβλίων, και μπαινοβγαίνει στις φυλακές. Εκεί γίνεται συγγραφέας.


Τα πρώτα του μυθιστορήματα λογοκρίνονται ως πορνογραφικά και κυκλοφορούν παράνομα. Η Παναγία των Λουλουδιών (Notre-Dame-des-Fleurs, 1943) αφηγείται τη ζωή της τραβεστί Ντιβίν και του φίλου της, τον κόσμο της νύχτας στη Μονμάρτη. Στο Θαύμα του ρόδου (Le Miracle de la rose, 1946) μιλάει για τα χρόνια του εγκλεισμού του σε αναμορφωτήρια και φυλακές ως τα δεκάξι του. Στον Καβγατζή της Βρέστης (Querelle de Brest, 1947 - γυρίστηκε ταινία από τον Ρ. Β. Φασμπίντερ το 1982) η ιστορία δια¬δραματίζεται ανάμεσα στα πρόσωπα ενός μπορντέλου στο ομιχλώδες θαλασσινό τοπίο του λιμανιού της Βρέστης. Ακολουθούν οι Κηδείες (Pompes funèbres, 1948) και το Ημερολόγιο του κλέφτη (Le Journal du voleur, 1949), που κατά τον Σαρτρ δεν είναι απλή αυτοβιο¬γραφία αλλά «μια ιερή κοσμογονία».


Ο Ζαν Κοκτώ ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε τα έργα του Ζενέ, ακολούθησε ο Σαρτρ και στη συνέχεια έγινε το αγαπημένο παιδί της γαλλικής διανόησης. Έγραψε έργα για το θέατρο: Οι υπηρέτριες (που έχει μεταφραστεί ως Οι δούλες) – 1947, Το μπαλκόνι - 1956, Οι νέγροι - 1958, Τα παραβάν - 1961 κ.ά.), ποίηση (Ο καταδικασμένος σε θάνατο - 1942 κ.ά.), δημοσίευσε πολλά άρθρα, σκηνοθέτησε μια ταινία, το ασπρόμαυρο Ένα ερωτικό τραγούδι (Un chant d'amour, 1950). Η επίδραση του εκτείνεται σε όλα τα είδη τέχνης, στον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, τη φωτογραφία, το χορό, τη μουσική. Την πολιτική του στάση απέναντι στη ζωή και την κοινωνία διοχέτευσε και στην υποστήριξή του προς τους Μαύρους Πάνθηρες και το Παλαιστινιακό Κίνημα.
Συνέχισε την απρόβλεπτη και περιπετειώδη ζωή του μέχρι το θάνατό του το 1986 στο Παρίσι.

 

_____

Στοιχεία από το δελτίο των εκδ. Άγρα

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ