ΤΟ ΡΟΚ, ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ ΤΟΥ, εξακολουθεί να απασχολεί ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της δισκογραφίας. Κυκλοφορούν συνεχώς άλμπουμ, και σε φυσικές μορφές (βινύλια και CD) και σε ψηφιακές, με τα συγκροτήματα και τους μεμονωμένους τραγουδοποιούς να γνωρίζουν επιτυχία – καθότι υπάρχουν, πάντα και παντού, ήδη διαμορφωμένα «κοινά», που υποδέχονται κάθε νέα και άξια δουλειά όπως τον... παλιό καλό καιρό. Επτά τέτοιους καινούριους ροκ δίσκους, από διαφορετικές περιοχές του κόσμου, σχολιάζουμε στη συνέχεια...
Cosmic Garden Project: Red Sun Blue Soil
[Green Street Records / Sound Effect Records, 2025]
Σουηδικό γκρουπ, με έδρα το Γκέτεμποργκ, οι Cosmic Garden Project έχουν τώρα ένα δεύτερο άλμπουμ σε κίνηση, μετά από το “The Green Reverb” του 2023. Το νέο LP, που κυκλοφορεί από την αθηναϊκή Sound Effect Records, έχει τίτλο “Red Sun Blue Soil” και παρουσιάζει τις φιλοσοφικές και αισθητικές-ηχητικές αναζητήσεις της μπάντας, οι οποίες έχουν κοσμικές αφετηρίες και καταλήξεις.
Τα τραγούδια, σε κάθε περίπτωση, είναι σπιντάτα, καλοδουλεμένα, πυκνά στα παιξίματα και την αφήγησή τους, χωρίς, την ίδια στιγμή, να καταχρώνται των γνωστών μανιερών.
Κατ’ αρχάς να πω πως οι Cosmic Garden Project αποτελούνται από τέσσερις παλαιότερους και νεότερους σουηδούς μουσικούς, που καταγίνονται με αυτόν τον ήχο –τον ψυχεδελικό, progressive, folk, κοσμικό–, από πεντηκονταετίας και βάλε. Το λέω, επειδή βασικό μέλος του γκρουπ είναι ο Dan Söderqvist (φωνή, ακουστικές & ηλεκτρικές κιθάρες, ηλεκτρονικά) πρώην μέλος των Älgarnas Trädgård – ενός από τα πιο σημαντικά και βεβαίως ιστορικά σουηδικά συγκροτήματα των σέβεντις. Με ένα μόνο δίσκο σε πρώτο χρόνο, το θρυλικό “Framtiden Är Ett Svävande Skepp, Förankrat I Forntiden” [Silence, 1972], οι Älgarnas Trädgård στοιχειώνουν, όπως και να το κάνουμε, τον ήχο των Cosmic Garden Project, που κατά μίαν έννοια θα μπορούσε να θεωρηθούν και ως και μια κάποια συνέχειά τους.
Δίπλα λοιπόν στον Söderqvist, συναντάμε τον Jerry Johansson (σιτάρ, 6χορδη & 12χορδη ηλεκτρική κιθάρα) μέλος των άξιων Grovjobb, οι δύο πρώτοι δίσκοι των οποίων, από το 1998 και το 2000, θα ξανατυπώνονταν στην Ελλάδα, σε βινύλιο, από την Musicbazz, το 2016, και ακόμη τους Per Svensson φωνή, μπάσο, χάμοντ όργανο, προετοιμασμένο πιάνο και Pontus Torstensson ντραμς. Αυτοί οι τέσσερις είναι υπεύθυνοι για ό,τι ακούμε στο “Red Sun Blue Soil”.
Οι Cosmic Garden Project είναι ένα συγκρότημα άλλης εποχής, όπως αντιλαμβάνεστε. Μία μπάντα που έχει ανατραφεί με άλλους ήχους, αναλογικούς και ηλεκτρονικούς, «φευγάτους», μακρόπνοους, αυτοσχεδιαστικούς στην ανάπτυξή τους, κινούμενη στο πλαίσιο του προοδευτικού ροκ των αρχών της δεκαετίας του ’70 –όταν αυτό είχε πλέον διαχυθεί σε κάθε γωνιά της Ευρώπης– με τους μουσικούς να πειραματίζονται ενταγμένοι σ’ ένα περιβάλλον εκστατικό, ταξιδιάρικο, φευγάτο, διαλογιστικό, αργά εξελισσόμενο, εξερευνώντας, παράλληλα, τον τρόπο που λειτουργεί ο χρόνος (παρελθόν, παρόν, μέλλον) και η σκέψη στη ζωή και την Τέχνη.
Αναμφισβήτητα με οικολογικές και άλλες ευαισθησίες, και υποστηρικτές όλων εκείνων των εξελίξεων, που δεν θα μας έφερναν ή δεν θα μας φέρουν σε κόντρα με το φυσικό σύστημα, οι Cosmic Garden Project προβάλλουν και σήμερα την ίδια ανάγκη για επικοινωνία με το... έσω και έξω διάστημα, δημιουργώντας ένα άλμπουμ που έχει ως βασικό γνώρισμά του τη ροή και το τελετουργικό «χάσιμο». Αυτές είναι οι λέξεις, που μπορούν να περιγράψουν καλύτερα απ’ οτιδήποτε άλλο τούτο το μαγικό και αέναο άκουσμα.
Ecopoets on Mars
Sparn Dame: Lollygag
[Private Pressing, 2025]
Οι Sparn Dame είναι μια καινούρια, σχετικώς, ροκ μπάντα από την Αθήνα, που τώρα έχει σε κυκλοφορία το δεύτερο CD της (κυκλοφορεί και σε κασέτα), που αποκαλείται “Lollygag”. Το πρώτο άλμπουμ των Sparn Dame, το “Bitter Cherry” του 2022, ήταν αρκετά ενθαρρυντικό, ενώ το ίδιο καλό είναι και το παρόν – ένα περιπετειώδες ροκ άκουσμα, που δείχνει την πολυσημία κατ’ αρχάς του αθηναϊκού γκρουπ.
Τα κομμάτια που είναι καταγραμμένα εδώ είναι εννέα, είναι όλα πρωτότυπα και αποδίδονται από τρία άτομα, τους Μπάμπη Μουλακάκη κιθάρες, φωνή, Κωνσταντίνο Κωνιό μπάσο, φωνή και Κώστα Στεργίου ντραμς, σαξόφωνα, σύνθια, πιάνο. Οι διάρκειες των κομματιών, αν εξαιρέσεις ένα σχεδόν εξάλεπτο track, είναι δίλεπτες και τρίλεπτες, πράγμα που σημαίνει πως οι Sparn Dame μένουν πιστοί στα κλασικά garage και punk πρότυπα (από πλευράς χρόνων), χωρίς, όμως, οι ίδιοι να παρουσιάζουν τυπικά γκαράζ και πανκ τραγούδια.
Βασικά, τίποτα το τυπικό δεν παρουσιάζουν οι Sparm Dame και αυτό τους κάνει, ασυζητητί, ενδιαφέροντες. Μπορεί ορισμένοι να πουν πως το συγκρότημα κάπου «ψάχνεται», αλλά η δική μου γνώμη είναι πως εδώ υπάρχει περισσότερο καταστάλαγμα και λιγότερο ψάξιμο, υπό την έννοια πως το συγκρότημα έχει κατακτήσει ένα ύφος (ήδη από την εποχή του “Bitter Cherry”), το οποίον επί του προκειμένου το διατηρεί, βαθαίνοντάς το κιόλας.
Τα τραγούδια των Sparm Dame δεν υπακούουν σε τυπικές ροκ συνταγές, μοιάζουν περισσότερο ελεύθερα, οπωσδήποτε ηχούν punky, μα και punky-rock, με τα α λα Roky Erickson φωνητικά να προσδίδουν πάντα ένα επιπλέον credit. Τα τραγούδια, σε κάθε περίπτωση, είναι σπιντάτα, καλοδουλεμένα, πυκνά στα παιξίματα και την αφήγησή τους, χωρίς, την ίδια στιγμή, να καταχρώνται των γνωστών μανιερών.
Το σχήμα κιθάρα-μπάσο-ντραμς είναι εκείνο που κυρίως πρωταγωνιστεί στο “Lollygag”, με τις πινελιές από τα πλήκτρα και το σαξόφωνο (όπου αυτές υπάρχουν) να είναι ταιριαστές με το γενικότερο πρόσταγμα, αφήνοντας πίσω τους μια κάποια... ψυχεδελικότητα. Θέλω να πω πως η προσωπικότητα του σχήματος δεν αλλοιώνεται ούτε στο πιο διαφορετικό track του δίσκου, το “Ennui possible”, που έχει αναφορές από Van der Graaf Generator και που αποτελεί, σίγουρα, την πιο απρόσμενη στιγμή του “Lollygag” – την οποίαν, πάντως, οι Sparm Dame, φέρνουν στα μέτρα τους.
Τα δύο ελληνόφωνα tracks του δίσκου, στην αρχή και το τέλος του, δείχνουν πως το αθηναϊκό γκρουπ μπορεί να το προχωρήσει το πράγμα και προς αυτή την κατεύθυνση (του ελληνικού στίχου εννοώ), δίχως ιδιαίτερες εκπτώσεις στο ύφος και την αισθητική του. Και αυτό, όπως και να το κάνουμε, είναι επίσης αξιοσημείωτο.
Sudden Encounter - Sparn Dame
Miss Mellow: Dancing Through the Earth
[Sound Effect Records, 2025]
Γερμανοί από το Μόναχο είναι οι Miss Mellow, ένα σχήμα το οποίο αποτελούν οι Joshua Lilienthal κιθάρες, φωνή, David Stockinger μπάσο, φωνή, Michele Loria πιάνο, πλήκτρα, κιθάρες, φωνή και Niccolò Schmitter ντραμς, ενώ μαζί τους παρατάσσονται, σε κάποια tracks, οι Junsuke Kondo κιθάρες, φωνή και Jojo Winter κρουστά.
Το “Dancing Through the Earth” είναι το δεύτερο LP των Miss Mellow –μετά το πρώτο φερώνυμό τους, από το 2023– ένα ροκ άλμπουμ, με ήχο που κρατάει από το χθες, εμφανίζοντας όμως και κάποια εντελώς σύγχρονα χαρακτηριστικά. Γενικά, το drive του δίσκου, η ορμή του είναι σημερινή, και βεβαίως η ηχογράφηση και η παραγωγή του, καθότι, ηχητικά, οι αναφορές από το ψαγμένο γερμανικό ροκ των σέβεντις είναι ολοφάνερες εδώ.
Υπάρχει ας πούμε ένα funky φινίρισμα στα περισσότερα τραγούδια των Miss Mellow, που «συνομιλεί» και με διάφορα progressive patterns, μέσα από τα οποία περνάνε ποικίλοι oriental υπαινιγμοί. Υπό αυτή την έννοια μια αναφορά θα μπορούσε να ήταν ο Alex (Wiska) και οι Alex Oriental Experience ή ακόμη και οι Missus Beastly της εποχής του “Spaceguerilla” (1978). Και βασικά όσο πάμε προς τα γερμανικά late seventies τόσο πιο πολύ προσεγγίζεται, από αισθητικής πλευράς, και ο ήχος των Miss Mellow, που είναι, περαιτέρω, πραγματικά ορμητικός και φουριόζος (στις ορχηστρικές του φάσεις).
Το άλμπουμ αποτελείται από τρία και δύο κομμάτια ανά πλευρά βινυλίου, αλλά βασικά από δύο και δύο – το τετραμερές “Dancing through the Earth” και το “Kanonen” στην Side A και ακόμη το διμερές “Blackout” και το “Stop the strive” στην Side B. Τα tracks αυτά, αν εξαιρέσεις το “Kanonen”, έχουν διάρκειες πάνω από δέκα λεπτά το καθένα, δίνοντας την ευκαιρία στους Γερμανούς να αναπτύξουν την προβληματική τους αβίαστα και με κάθε επιμέρους άνεση, προβάλλοντας περισσότερο το ομαδικό παίξιμο και λιγότερο το σολιστικό. Το πιο oriental-anadolu τραγούδι του δίσκου είναι το έσχατο “Stop the strive”, που είναι, ταυτοχρόνως και το ωραιότερο του δίσκου.
Dancing Through The Earth II
Turtle Skull: Being Here
[Art As Catharsis / Copper Feast Records, 2025]
Οι Turtle Skull είναι Αυστραλοί (από το Σίδνεϋ) και ηχογραφούν τουλάχιστον από το 2018, με το πιο νέο άλμπουμ τους να αποκαλείται “Being Here”. Τυπωμένο σε βινύλιο και CD, το άλμπουμ αυτό φιλοδοξεί να κινηθεί μέσα στο σύγχρονο psych περιβάλλον, έχοντας να προτείνει μια οκτάδα από καλοφτιαγμένα τραγούδια.
Το γκρουπ, που είναι τετραμελές (Dean McLeod φωνή, κιθάρες, Ally Gradon φωνή, σύνθια, Julian Frese μπάσο, Charlie Gradon φωνή, ντραμς), κινείται σ’ αυτές τις κάπως dreamy psych-pop περιοχές, έχοντας στα ατού του τα ωραία αρμονικά φωνητικά, που χαρακτηρίζουν εξίσου τα τραγούδια του μαζί με τις «εφφετζίδικες» κιθάρες και τα σύνθια (που επίσης εντάσσονται, απλά και ουσιαστικά, στο συνολικό άκουσμα). Ναι μεν «ονειρικοί», λοιπόν, οι Turtle Skull, εντυπωσιάζοντας με tracks σαν το “Into the sun”, αλλά ταυτοχρόνως και «σκληροί», με κιθάρες δυνατές και με ενδιαφέρουσες ριφ-ολογίες, όταν αποφασίζουν να το κάνουν (“Bourgeoisie”, “It starts with me”).
Όμως, ακόμη και σε αυτά τα πιο βαριά tracks οι Αυστραλοί δεν χάνουν το πιο βασικό γνώρισμά τους, που είναι η διατήρηση του dreamy πλαισίου – τουλάχιστον στο επίπεδο των φωνών και των φωνητικών. Μάλιστα, αυτά ακριβώς τα κομμάτια, τα πνιγμένα στα δυναμικά φαζαριστά σόλι, είναι από εκείνα που τους κάνουν να ξεχωρίζουν αληθινά – ως μια μπάντα, που μπορεί να εκκινεί από το «χθες», εμφανίζοντας, ταυτοχρόνως, και μια κάποια, σημερινή, doomy-στονεράδικη διάθεση.
Ενδιαφέροντα είναι, επίσης, και τα δύο τελευταία tracks του δίσκου, το 7λεπτο “Modern mess” και το 8λεπτο “Moon & tide”, που δείχνουν ότι οι Turtle Skull έχουν τον τρόπο να εκμεταλλεύονται εξίσου δημιουργικά και τις πιο μεγάλες διάρκειες (κάτι όχι αυτονόητο).
Bourgeoisie
Arysithian Blade: Iriath
[Steel Gallery Records, 2024/2025]
Καινούριο «μεταλλικό» επικό σχήμα, που έχει τον τρόπο να σε συνεπαίρνει από την αρχή. Λέμε για τους Έλληνες Arysithian Blade, που αποτελούνται βασικά από τους Chris Papadakis φωνή (από τους Afterimage), Giannis Aktypis κιθάρες, προγραμματισμός (από τους Protean Shield) και Petros Vasiliadis μπάσο (επίσης από τους Protean Shield). Όσοι και όσες γνωρίζουν τους Afterimage, και τα άλμπουμ τους “II: Beyond Horizons Infinite” και “Traveler in Crystal Visions”, σίγουρα θα προσανατολιστούν καλύτερα εδώ, σε σχέση με τους Arysithian Blade, όπως και με τον Chris Papadakis, και με τον τρόπο που αποδίδει τα τραγούδια με αυτά τα τόσο εκφραστικά high-pitched vocals.
Να ξεκινήσω λοιπόν από τις συνθέσεις του γκρουπ, οι περισσότερες εκ των οποίων ανήκουν στους Aktypis / Papadakis και οι οποίες σε κερδίζουν από την αρχή. Είναι οκτώ στον αριθμό, είναι απολύτως «δεμένες» μεταξύ τους, και οπωσδήποτε έχουν τοποθετηθεί στη σωστή σειρά, ώστε να υπηρετούν και τη στιχουργική προβληματική του δίσκου, μα και τη μουσική.
Προφανώς έχουμε να κάνουμε με μία άκρως επαγγελματική δουλειά, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από άλλες ανάλογες του εξωτερικού, καθώς τα κομμάτια του “Iriath” έχουν φοβερή ένταση, και υπόγεια και μπροστινή, προσφέροντας ασύστολα επικά vibes, πάθος και συγκίνηση. Όταν ένα «μεταλλικό» γκρουπ επιτυγχάνει σε αυτά, τότε το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι αυτό που είναι – δηλαδή ανυπέρβλητο.
Και το λέω τούτο, υπό την έννοια πως τα τραγούδια των Arysithian Blade σε κάνουν να ξεχνάς οτιδήποτε άλλο ανάλογο έχεις ακούσει έως αυτή τη στιγμή, διεκδικώντας τη μέγιστη της συγκέντρωσής σου. Και είναι τότε, όταν αντιλαμβάνεσαι το «όλον πακέτο», που δεν έχει μόνο καταπληκτικές φωνές και συνθέσεις, αλλά και απολύτως ταιριαστά λόγια (από τον Papadakis), καθώς τούτα συμπεριλαμβάνουν όλον αυτόν τον ηρωικό-φανταστικό-φιλοσοφικό στοχασμό των γκρουπ του είδους, διαρθρωμένο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Για τα παιξίματα να μην πω τίποτα, τώρα, γιατί είναι και αυτά έτσι αναπτυγμένα, ώστε να σε κατακυριεύουν με το που «σκάνε», ενώ και η παραγωγή κινείται επίσης στα αναμενόμενα υψηλά επίπεδα, γι’ αυτού του τύπου τις δουλειές. Εν ολίγοις; Ένα φοβερό power, progressive, epic metal άλμπουμ, που αποκλείεται να μην κεραυνοβολήσει τους λάτρεις του είδους.
Arysithian Blade
Lars Fredrik Frøislie: Gamle Mester
[Karisma Records, 2025]
Ο Lars Fredrik Frøislie είναι ο κιμπορντίστας των Νορβηγών Wobbler, ενός από τα καλύτερα ευρωπαϊκά progressive rock συγκροτήματα του 21ου αιώνα (να επισημάνω τα άλμπουμ τους “From Silence to Somewhere” του 2017 και “Dwellers of the Deep” του 2020), ο οποίος προτείνει τώρα ένα ακόμη πολύ δυνατό προσωπικό LP, μετά από το εξ ίσου πρώτης τάξεως “Fire Fortellinger” του 2023. Το νέο άλμπουμ του Frøislie αποκαλείται “Gamle Mester” (Παλαιός Δάσκαλος), έχει λόγια στα νορβηγικά, μουσικές fully progressive, με έξοχα παιξίματα από τον Νορβηγό, που χειρίζεται άπειρα keyboards και κρουστά, και με βοήθειες από τους Nikolai Hængsle μπάσο και Ketil Vestrum Einarsen φλάουτα.
Τώρα, το “Gamle Mester” από την πλευρά του concept σχετίζεται σε μεγάλο μέρος του και με την ελληνική μυθολογία, καθώς μέσα στα νορβηγικά στιχάκια διαβάζεις κι ακούς τις λέξεις Artemis, Kalydons, Meleagros, Atalanta, Medusa κ.λπ. Περί τίνος πρόκειται; Όπως διαβάζουμε στην βικιπαίδεια:
«Στην ελληνική μυθολογία ο Μελέαγρος ήταν υιός του βασιλιά της Καλυδώνας Οινέως και της Αλθαίας, αδελφής της Λήδας, κεντρικός ήρωας των διηγήσεων για τον Καλυδώνιο Κάπρο.(...) Αργότερα, όταν ο Μελέαγρος μεγάλωσε, έλαβε μέρος στο κυνήγι του κάπρου. Σε αυτό είχε συμμετάσχει και η Αταλάντη, και ο Μελέαγρος σκότωσε στη διαμάχη τους θείους του (γιους του Θεστίου) προκειμένου να προσφέρει το τομάρι του θηρίου στην Αταλάντη, και δίκαια, καθώς εκείνη το είχε πληγώσει πρώτη. Τότε η Αλθαία εξοργίσθηκε τόσο πολύ για τον χαμό των αδελφών της, ώστε άρπαξε τον κρυμμένο δαυλό και τον έκαψε, με αποτέλεσμα να πεθάνει αμέσως ο γιος της. Αυτή η ιστορία παρουσιάζει ομοιότητα με τον σκανδιναβικό μύθο του Norna-Gests».
Να ’τη λοιπόν και η σύνδεση με τον ευρωπαϊκό βορρά, που οδηγεί τον Lars Fredrik Frøislie στη ανάπτυξη όλης αυτής της ιστορίας, που συνθετικά και ενορχηστρωτικά έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς ανακαλεί ήχους από το καλύτερο pastoral progressive των seventies (Genesis, Strawbs, Gryphon, Renaissance κ.ά.) προσαρμοσμένο, όμως, στις σημερινές απαιτήσεις.
Gamle Mester
The Lotus Matter: In Limbo Pt.1
[Sound Effect Records, 2025]
Οι Lotus Matter είναι ένα καινούριο αθηναϊκό ροκ γκρουπ, με κάπως παράξενη συγκρότηση. Στη βασική τετράδα του, κατ’ αρχάς, δεν υπάρχει ντράμερ, καθώς αυτό αποτελείται από τους Constantinos Nyktas κιθάρες, φωνή, Giorgos Petsangourakis κιθάρες, Aggelos Bracholli πλήκτρα, φωνή και Panagiotis Vekiloglou μπάσο, φωνή. Φυσικά, στους additional performers συναντάμε ντράμερ (Lazaros Papageorgiou), ενώ υπάρχει επίσης έξτρα τραγουδίστρια (Katerina Charalampopoulou), τρομπετίστας (Kostas Trakadas), χειριστής γκάιντας (Konstantinos Lazos) και ακόμη κουαρτέτο εγχόρδων (δύο βιόλες, βιολί, τσέλο), που ακούγεται στο lead track “In limbo”.
Οι Lotus Matter είναι ένα κάπως ασυνήθιστο συγκρότημα. Χοντρικά, μπορείς να τους αποκαλέσεις neo-progressive, με πολλά μελωδικά στοιχεία στις συνθέσεις τους, που παραπέμπουν (και) προς τον ήχο των παλαιών και καταξιωμένων Barclay James Harvest, συνδυάζοντας art rock, folk rock και hard rock στοιχεία.
Αν οι φωνές δίνουν μια γραμμή, σε σχέση και με το γενικότερο άκουσμα, τότε θα χαρακτήριζα τους Lotus Matter ως ένα κατ’ εξοχήν mellow γκρουπ, με στιβαρό ρυθμικό background και περφεξιονιστικά παιξίματα, όπως μαρτυρούν διάφορα tracks του “In Limbo Pt.1” – σαν το εισαγωγικό “In limbo”, για παράδειγμα, που ακούγεται σαν avant jazz μπαλάντα, με τα έγχορδα να κυριαρχούν. Φυσικά, και το 17λεπτο “Run.rest.return.” είναι ένα από τα κομμάτια που κυριαρχούν εδώ, και λόγω της διάρκειάς του, και λόγω του όγκου του. Το κομμάτι αυτό εξελίσσεται δυναμικά, διαθέτοντας επικά φωνητικά, περνώντας προφανώς και από πιο χαμηλής έντασης περιοχές – με τις κιθάρες να κάνουν πολύ καλή δουλειά στο background, γεμίζοντας το χώρο, δίχως να τον εξουσιάζουν, ενώ και οι προσθήκες από τα keyboards, την τρομπέτα και το μπάσο-ντραμς είναι άπασες προσεκτικές και μελετημένες.
Γενικώς, μελετημένο είναι κάθε μέτρο του “In Limbo Pt.1”, ενός άλμπουμ που έχει τον τρόπο να σε κερδίζει σιγά-σιγά και ανεπαίσθητα – προϊόν ενός νέου και αξιόλογου συγκροτήματος, το οποίο δουλεύει σοβαρά.
Run, Rest, Return
