Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ, και αυτό τους καθιστά πιο ευάλωτους

Οι ολιγάρχες είναι πιο ορατοί από ποτέ κι αυτό τους κάνει πιο ευάλωτους Facebook Twitter
Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Φωτ.: Al Drago - Pool/Getty Images/Ideal Image
0


ΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟΚΑΛΟΥΣΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ
είκοσι χρόνια τις Ηνωμένες Πολιτείες ολιγαρχία, πιθανότατα θα χαρακτηριζόταν «ακραίος» ή ακόμα και παράφρων. Κι όμως αυτό ακριβώς είπε στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του ο Τζο Μπάιντεν, κάνοντας λόγο για τη «νέα Ολιγαρχία που σχηματίζεται», σε συνδυασμό με ένα ισχυρότατο τεχνολογικό – βιομηχανικό σύμπλεγμα. Δεν είναι πρωτοφανής φυσικά η άρση των εμποδίων στην εξαγορά πολιτικής εξουσίας από πάμπλουτους ιδιώτες. Τώρα πια όμως, ολιγάρχες όπως ο Μασκ θέτουν τον εαυτό τους στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων, φιλοδοξώντας να κυβερνήσουν οι ίδιοι. Αυτή όμως η νέα ορατότητα –που έγινε ολοφάνερη στον πλανήτη από το θέαμα των τεχνολογικών ηγετών που στάθηκαν μπροστά από το υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ κατά την ορκωμοσία–  είναι εκείνη που θα μπορούσε να καταστήσει τους ολιγάρχες πολιτικά πιο ευάλωτους.

Ο «ολιγάρχης» δεν είναι απλώς μια σύγχρονη «βρισιά» για τους υπερπλούσιους ή ένα συνώνυμο των «ελίτ», ούτε σημαίνει απλώς την κυριαρχία των ολίγων. Αν ίσχυε το τελευταίο, όλες οι αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες θα έπρεπε να θεωρούνται λίγο-πολύ ολιγαρχίες. Αντιθέτως, ο Αριστοτέλης αντιλαμβανόταν την ολιγαρχία ως την κυριαρχία των πλουσίων. Ο Τζέφρι Γουίντερς, ο πιο οξυδερκής ίσως κοινωνικός επιστήμονας απ’ όσους μελετούν σήμερα το φαινόμενο, παρατηρεί ότι οι πολιτικές των σύγχρονων ολιγαρχών μπορούν να πάρουν πολύ διαφορετικές μορφές – δεν είναι όλες απαραίτητα συντηρητικές, αλλά έχουν πάντα ένα κοινό και απόλυτο κριτήριο: την προστασία του πλούτου τους.

Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. 

Ο Γουίντερς δείχνει ότι ο πραγματικός διαχωρισμός δεν είναι το 1% έναντι των υπολοίπων. Η κρίσιμη καμπή είναι ανάμεσα σ’ αυτούς που περνάει μεταξύ αυτών που οι λεγόμενοι διαχειριστές πλούτου (wealth managers) χαρακτηρίζουν «απλώς εύπορους» και των ολιγαρχών που μπορούν να πληρώσουν για τις υπηρεσίες αυτού που ο ίδιος αποκαλεί «βιομηχανία υπεράσπισης εισοδήματος» (income defense industry). Ακόμα και οι επαγγελματίες με πολύ υψηλά εισοδήματα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τον στρατό από δικηγόρους και λογιστές που χρειάζονται για να δημιουργήσουν εταιρείες βιτρίνας και να μεταφέρουν τεράστια ποσά σε φορολογικούς παραδείσους. Αυτοί που μπορούν –γύρω στο 1/10 του 1%– καταλήγουν να χρωστούν λιγότερους φόρους από τις γραμματείς τους, όπως είχε πει κάποτε ο Γουόρεν Μπάφετ.

Η βιομηχανία υπεράσπισης του πλούτου είναι διακριτική – μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει στους ολιγάρχες το offshore σύμπαν είναι η μυστικότητα. Όπως έχει παρατηρήσει η κοινωνιολόγος Μπρουκ Χάρινγκτον, ορισμένοι από τους υπερπλούσιους πληρώνουν ακόμη και επαγγελματίες προκειμένου να μην εμφανίζεται το όνομά τους στη λίστα του Forbes. Ταυτόχρονα, οι ολιγάρχες έχουν σαφές ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Σε μια εποχή που τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, έχει γίνει πολύ φθηνότερο να αγοράζουν εφημερίδες ή τηλεοπτικά κανάλια, όπως έκαναν ο αείμνηστος Σίλβιο Μπερλουσκόνι και ο επιχειρηματίας Βενσάν Μπολορέ, σημαντικός υποστηρικτής της ακροδεξιάς στη Γαλλία. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι λίγο πιο ακριβές, αλλά η παγκόσμια εμβέλειά τους προσφέρει επίσης μοναδικές δυνατότητες επηρεασμού της πολιτικής κατάστασης σε πολλές διαφορετικές χώρες.

Παραμένει, ωστόσο, ασυνήθιστο για τους ολιγάρχες να αρπάζουν οι ίδιοι τους κρατικούς μοχλούς, εκτός αν, όπως στην περίπτωση του Μπερλουσκόνι, η είσοδος στην πολιτική μοιάζει ο μοναδικός τρόπος να αποφύγεις τη φυλακή. Από τους διορισμένους αξιωματούχους του Τραμπ, 26 έχουν περιουσία που υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια δολάρια και 12 είναι δισεκατομμυριούχοι. Το υπουργικό του συμβούλιο είναι το «πλουσιότερο» στην ιστορία της χώρας. Επιπλέον, υπάρχει κι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου σε έναν εν πολλοίς απροσδιόριστο (και εντελώς ακαταλόγιστο) ρόλο ως προαγωγός της «κυβερνητικής αποτελεσματικότητας».

Αυτό το περίεργο μείγμα ορατότητας και αορατότητας των ολιγαρχών δημιουργεί συνθήκες ευπάθειας. Υπάρχουν οι συγκρούσεις συμφερόντων και τα σκάνδαλα που θα προκύψουν από τη λεηλασία του κράτους –αν και, προς το παρόν, τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και το ευρύ κοινό εμφανίζονται συμβιβασμένοι μ΄αυτό το καθεστώς κλεπτοκρατίας–  οι μεγάλες υποσχέσεις του Μασκ για «αποτελεσματικότητα» που μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες, οι θεωρίες συνωμοσίας και η καθαρή μικροψυχία των ολιγαρχών που αποφάσισαν να στριμωχτούν στο άρμα του Τραμπ.

Με στοιχεία από The Guardian

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

Οπτική Γωνία / Ο Τραμπ, ο Μασκ και η νέα, «fascism friendly» τάξη πραγμάτων

«Ο σύγχρονος “φιλικός στον χρήστη φασισμός” δεν έχει την απροκάλυπτη βαρβαρότητα του φασισμού του 20ού αιώνα, έχει όμως στη ρίζα του την ίδια επιλεκτική άρνηση των ατομικών ελευθεριών, των δημοκρατικών δικαιωμάτων και των κοινωνικών κατακτήσεων προς όφελος των προνομιούχων και των ισχυρών. Όποιος νοιάζεται πραγματικά για το μέλλον της δημοκρατίας δεν γίνεται να αγνοήσει την τρομακτική αυτή πραγματικότητα».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Μόδα & Στυλ / Μόδα και μπίζνες στην τελετή ορκωμοσίας του Τραμπ

Η εποχή της πρώτης προεδρίας του Τραμπ, όταν η Μελάνια είχε μαλλιά με μπούκλες και απαστράπτουσες ανταύγειες στο χρώμα του μελιού, ανήκει στο παρελθόν. Η δεύτερη ορκωμοσία του Τραμπ ήταν (κυρίως) μια επίδειξη αυστηρά συγκρατημένης επισημότητας.
THE LIFO TEAM
Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Διεθνή / Μάικλ Μπλούμπεργκ: Ο δισεκατομμυριούχος δεσμεύεται να καλύψει το κενό της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε πριν από δέκα χρόνια υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, έχει στόχο να περιορίσει την παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ