ΤΟΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΠΟΥ μας πέρασε, το Χάρβαρντ ανακοίνωσε ότι το προσεχές εξάμηνο (που μόλις ξεκίνησε) θα διδάξω ένα μάθημα με τίτλο «Η Τέιλορ Σουίφτ και ο κόσμος της», ένα ανοιχτό πρόγραμμα διαλέξεων, εν μέρει για το έργο και την καριέρα της Σουίφτ και εν μέρει για τη λογοτεχνία (ποιήματα, μυθιστορήματα, απομνημονεύματα) που μπορεί να αγγίζουν ή να επικαλύπτουν το έργο της. Με το που έγινε γνωστή η είδηση, το mail μου γέμισε με δεκάδες αιτήσεις, μέχρι κι από μακρινά μέρη όπως η Νέα Ζηλανδία.
Οι δημοσιογράφοι ήθελαν να μάθουν αν η ίδια η Τέιλορ Σουίφτ θα επισκεφτεί το μάθημα (δεν αναμένεται κάτι τέτοιο), αν θα συμμετέχουν κάποιοι από τους πιο φανατικούς διαδικτυακούς θαυμαστές της (κάποιοι, ναι), αν το Χάρβαρντ πραγματικά το ενέκρινε (ναι, προφανώς) και, πάνω απ' όλα, γιατί μια διάσημη millennial ποπ σταρ αξίζει αυτού του είδους τη μεταχείριση σε ένα πανεπιστήμιο παγκόσμιας κλάσης.
Κατά κάποιο τρόπο, η απάντηση είναι απλή. Αν οι ανθρωπιστικές σπουδές οφείλουν να μελετούν τον πολιτισμό και την κουλτούρα, συμπεριλαμβανόμενης και της σύγχρονης κουλτούρας, τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε και να διερευνήσουμε γιατί και πώς προέκυψε το φαινόμενο Swift. Αυτό θα έκανε ένας πολιτισμικός ιστορικός του μέλλοντος, εξετάζοντας πώς οι Αμερικανοί αγκάλιασαν τη Swift ως καλλιτέχνη, συζήτησαν την άνοδό της και άλλαξαν τις αντιλήψεις τους γι' αυτήν με την πάροδο του χρόνου.
Τα πανεπιστημιακά μαθήματα των τμημάτων Αγγλικής Φιλολογίας έχουν φυσικά ως στόχο να προκαλούν την αναζήτηση και την φιλομάθεια των φοιτητών, οι οποίοι όμως επωφελούνται επίσης από τη μελέτη της τέχνης που αγαπούν ήδη.
Αυτό θα έκανε επίσης ένας πολιτισμικός ανθρωπολόγος, αποκωδικοποιώντας τις τελετουργίες γύρω από τις συναυλίες και τις κυκλοφορίες των άλμπουμ της Swift ή βρίσκοντας διαπολιτισμικά μοτίβα στον τρόπο με τον οποίο οι θαυμαστές της ανταποκρίνονται στη φωνή και το έργο της.
Τα πανεπιστημιακά μαθήματα των τμημάτων Αγγλικής Φιλολογίας έχουν φυσικά ως στόχο να προκαλούν την αναζήτηση και την φιλομάθεια των φοιτητών, οι οποίοι όμως επωφελούνται επίσης από τη μελέτη της τέχνης που αγαπούν ήδη. Τα έργα τέχνης υπάρχουν για να μας συγκινούν, να μας ενθουσιάζουν, να μεταμορφώνουν τη συναισθηματική μας ζωή, την αντίληψή μας, τις απόψεις μας.
Όπως έχει υποστηρίξει η επιφανής φιλόλογος Rita Felski, μπορούμε να μάθουμε πολύ περισσότερα για συγκεκριμένα είδη τέχνης, και γιατί (ή αν) έχουν σημασία, ρωτώντας τι επίδραση έχουν στους ανθρώπους που τα αγαπούν – ιδιαίτερα αν αυτοί οι άνθρωποι είμαστε εμείς οι ίδιοι.
Οι φοιτητές μου θα αναλύσουν το έργο της Σουίφτ, θα σκεφτούν λεπτομερώς γι' αυτό, ίσως δημιουργήσουν τις δικές τους υποσημειώσεις, προκειμένου να δουν πώς οι λεκτικές δεξιότητες και τα μουσικά στοιχεία που μας συγκινούν δεν είναι απλώς όλα στο μυαλό μας – πρόκειται για επιλογές που κάνει η Σουίφτ για να επικοινωνήσει ένα συγκεκριμένο μήνυμα ή συναίσθημα. Οι φοιτητές με τη σειρά τους θα αποκτήσουν εργαλεία λογοτεχνικής και πολιτισμικής ανάλυσης που θα μπορούν να πάρουν μαζί τους καθώς θα μελετούν άλλες εποχές και άλλα κείμενα, ανακαλύπτοντας περισσότερη τέχνη που αγαπούν.
Τα τραγούδια (τουλάχιστον στην εποχή της ηχογραφημένης μουσικής) δεν λειτουργούν όπως τα ποιήματα που αποτυπώνονται στη σελίδα – τουλάχιστον όχι περισσότερο από ό,τι τα μυθιστορήματα λειτουργούν όπως τα θεατρικά έργα ή η stand-up comedy λειτουργεί όπως τα απομνημονεύματα. Η Τέιλορ Σουίφτ γράφει πνευματώδεις, διεισδυτικές, ακόμα και βαθυστόχαστες μερικές φορές λέξεις που απαιτούν μελωδίες.
Δεν είμαι μουσικολόγος, αλλά κάτι ξέρω από συγχορδίες και μελωδίες, και η τάξη μου θα εξετάσει πώς αυτές καθοδηγούν και υποστηρίζουν τους στίχους της. Δεν θα δίδασκα αυτό το μάθημα αν δεν αγαπούσα τα τραγούδια της Τέιλορ Σουίφτ. Αλλά δεν θα δίδασκα αυτό το μάθημα, επίσης, αν δεν μπορούσα να φέρω σ’ αυτό και άλλα έργα τέχνης, από άλλα είδη και από άλλες χρονικές περιόδους, που θα βοηθήσουν τους μαθητές μου να κατανοήσουν καλύτερα την Τέιλορ Σουίφτ και τα τραγούδια της.
Θα εξετάσουμε και άλλους δημιουργούς ποπ τραγουδιών των οποίων οι δεξιότητες συμπίπτουν με αυτές της Σουίφτ – κάποιοι εκ των οποίων διάσημοι, όπως η Ντόλι Πάρτον ή ο Prince. Θα εξετάσουμε επίσης τρεις αιώνες ποίησης πάνω σε θέματα που άπτονται της θεματικής των κομματιών της. Θα επωφεληθώ, ειλικρινά, από μια τάξη γεμάτη Swifties προκειμένου να συστήσω σε εκατοντάδες μαθητές ποιήματα του Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ και του Αλεξάντερ Πόουπ.
Οι άνθρωποι (όπως εγώ) που πιστεύουν ότι τα μαθήματα Αγγλικής Φιλολογίας στο πανεπιστήμιο πρέπει να μελετούν έργα που μας ευχαριστούν, ελπίζω ότι θα είναι ικανοποιημένοι μ’ αυτές τις επιλογές. Το ίδιο ισχύει για ανθρώπους (όπως εγώ) που πιστεύουν ότι αυτά τα μαθήματα πρέπει να αναπτύσσουν αναλυτικές δεξιότητες που μπορούν να εφαρμοστούν σε άλλα πλαίσια.
Όσο για τους ανθρώπους (σε αντίθεση με εμένα) που πιστεύουν ότι τα μαθήματα πρέπει να επικεντρώνονται στους κλασικούς, σε έργα που έχουν αντέξει στη «δοκιμασία του χρόνου», ελπίζω ότι κι εκείνοι θα καταλήξουν ευχαριστημένοι από αυτό το μάθημα. Αν θέλετε –και εγώ το θέλω– να διαβάσουν περισσότεροι προπτυχιακοί φοιτητές σπουδαίους ποιητές και ποιήτριες του παρελθόντος, ας δούμε πόσοι σπουδαστές θα έρθουν για την Τέιλορ αλλά θα μείνουν από αγάπη το έργο άλλων συγγραφέων τους οποίους ίσως δεν γνώριζαν.
Με στοιχεία από The Atlantic
