Η τηλεόραση ενσαρκώνει τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης

Η τηλεόραση ενσαρκώνει τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης Facebook Twitter
Δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.
0

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΞΕΠΕΡΝΑΕΙ ήδη, από μόνη της, τα όρια της φρίκης. 

Από τη μια βρίσκεται η ανατριχιαστική υπόθεση της μαστροπείας και του μαζικού βιασμού ενός 12χρονου κοριτσιού. Στην καρδιά της Αθήνας, σε έναν διώροφο οίκο ανοχής στην καρδιά του Κεραμεικού, για μήνες οι πελάτες του κυκλώματος του Ηλία Μίχου πλήρωναν για να κακοποιούν σεξουαλικά ένα μικρό παιδί που και ο ίδιος βίαζε συστηματικά. Λέξεις για να περιγράψουν την αθλιότητα του εγκλήματος δεν υπάρχουν.

Από την άλλη βρίσκεται η σοβαρότατη καταγγελία μιας 19χρονης γυναίκας για βιασμό από δύο ένστολους αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ στο υπόγειο του Α.Τ. Ομόνοιας. Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή, ωστόσο ότι και να έχει συμβεί σχετικά με την καταγγελία της νεαρής φοιτήτριας, η εικόνα είναι εξοργιστική. Αν ισχύει η κατηγορία, μιλάμε φυσικά για τον απόλυτο εφιάλτη – ακόμα και αν ισχύει η υπερασπιστική γραμμή των αστυνομικών, το γεγονός πως δυο ένστολοι συνευρέθηκαν με άγνωστη κοπέλα εντός του ίδιου τους του αστυνομικού τμήματος, την ώρα που οι συνάδελφοι τους εργάζονταν κανονικά, σχηματίζει μια τουλάχιστον άθλια και ντροπιαστική εικόνα για την Ελληνική Αστυνομία.

Θα υπέθετα πως άνθρωποι που συνειδητά έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χώρο της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, έμπειροι δημοσιογράφοι με χρόνια εμπειρίας στα τηλεοπτικά πλατό, θα είχαν το ένστικτο να κατανοήσουν πως δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.

Στην ήδη ζοφερή πραγματικότητα που ζούμε, η ελληνική τηλεόραση επέλεξε να καλύψει τα γεγονότα ενσαρκώνοντας τον ρόλο του ενισχυτή της φρίκης. Δεν ήταν μονάχα η συνήθης προσέγγιση του μεγεθυντικού φακού: η παρέλαση δεκάδων προσώπων, εμπλεκόμενων ή και άσχετων τηλεμαγνητών, στα πάνελ και στα ρεπορτάζ, η εξιστόρηση όλων των ανατριχιαστικών λεπτομερειών των υποθέσεων με ύφος crime documentary, η δραματοποιημένη ανάλυση και η διάχυτη παραπληροφόρηση. Όχι, ορισμένες τηλεοπτικές στιγμές των τελευταίων ημερών ξεπέρασαν τα όρια του ευτελούς, ακουμπώντας πλέον το αδιανόητο. 

Το πρωί της Τετάρτης, στην εκπομπή «Το Πρωινό» του ΑΝΤ1, που αυτοπροσδιορίζεται ως «η πολύχρωμη εικόνα του πρωινού και της ημέρας μας», ο Γιώργος Λιάγκας αποφάσισε να παρακολουθήσει ζωντανά στον αέρα φωτογραφίες και υλικό παιδικής πορνογραφίας από την υπόθεση του Κολωνού. Σκρολάροντας στο κινητό του και κοιτώντας ντοκουμέντα του βιασμού του τότε 11χρονου κοριτσιού από τον κατηγορούμενο, που υποθέτουμε πως έφτασαν στα χέρια του μέσω κάποιας ανεξήγητης και παράνομης διαρροής της δικογραφίας, ο παρουσιαστής ξεκίνησε να περιγράφει στους τηλεθεατές τις αντιδράσεις του. 

«Βλέπω τώρα φωτογραφίες και δεν μπορώ να το διαχειριστώ κιόλας γιατί είμαι και πατέρας» ανέφερε, κοιτώντας διαδοχικά την οθόνη του κινητού του και την κάμερα. «Στη φωτογραφία που τώρα είδα φαίνεται το πρόσωπό του, του Ηλία Μίχου. Φαίνεται και κάμερα, και φαίνεται και όλη η σεξουαλική πράξη, ο βιασμός με το ανήλικο το 11χρονο!» πρόσθεσε, καθώς τα υπόλοιπα πρόσωπα του πάνελ περιεργάζονταν το κινητό του δημοσιογράφου και σχολίαζαν σοκαρισμένα τις φρικιαστικές εικόνες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού.

Από τις αντιδράσεις τους, δεν είμαι σίγουρος αν κανένας τους γνώριζε πως η κατοχή περιεχομένου παιδικής πορνογραφίας είναι σοβαρό ποινικό αδίκημα. Η παράγραφος 6 του άρθρου 348Α του Ποινικού Κώδικα, άλλωστε, γράφει ξεκάθαρα πως «όποιος εν γνώσει αποκτά πρόσβαση σε υλικό παιδικής πορνογραφίας μέσω πληροφοριακών συστημάτων τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή». Παράνομη είναι φυσικά και η διαρροή της δικογραφίας και η παραβίαση του δικαστικού απορρήτου, όπως μάθαμε, αλλά προφανώς δεν συνειδητοποιήσαμε με την κάλυψη της υπόθεσης Πισπιρίγκου.

Ας ξεπεράσουμε, ωστόσο, το ζήτημα της νομικής άγνοιας. Θα υπέθετα πως άνθρωποι που συνειδητά έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον χώρο της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, έμπειροι δημοσιογράφοι με χρόνια εμπειρίας στα τηλεοπτικά πλατό, θα είχαν το ένστικτο να κατανοήσουν πως η μόνη αλληλεπίδραση με το απεχθέστατο υλικό που βρέθηκε στο κινητό τους θα έπρεπε να περιορίζεται στα όρια της δικογραφίας. Να αναγνωρίζουν, έστω, πως ακόμα και η παθητική μετάδοση τόσο φρικιαστικού περιεχομένου σε εκατοντάδες σαλόνια της Ελλάδας στον βωμό της τηλεθέασης και του εντυπωσιασμού είναι ο ορισμός του ξεπεσμού και της έλλειψης κάθε ηθικού φραγμού. Και πως θα καταλάβαιναν ότι δεν νοείται οι φωτογραφίες της σεξουαλικής κακοποίησης ενός 11χρονου παιδιού να αποτελούν υλικό έμπνευσης και talking points για τον πρωινό σχολιασμό μιας ομάδας τηλεπανελιστών.

Με τις εικόνες που περνούν μπροστά από τις οθόνες μας αυτές τις μέρες, ο τηλεοπτικός πάτος ξεκινά να μοιάζει με ταβάνι. «Η κοπέλα ικανοποίησε τη φαντασίωσή της» ήταν ο τίτλος που επέλεξε το MEGA για να γεμίσει το μπάνερ ενός άλλου πρωινού ρεπορτάζ, αυτήν τη φορά για την υπόθεση της καταγγελίας βιασμού στο Αστυνομικό Τμήμα Ομόνοιας. Η εικόνα αυτή μεταδιδόταν στις 7:51 το πρωί, την ώρα που κάποια παιδιά ετοιμάζονταν να πάνε στο σχολείο και οι τηλεοράσεις των σπιτιών τους ενδεχομένως να ήταν ανοιχτές, και βασιζόταν στην τηλεφωνική συνομιλία που είχαν οι παρουσιαστές με τον δικηγόρο της υπόθεσης Αλέξη Κούγια.

Αλέξης Κούγιας Facebook Twitter
Δεν αποτελεί σύμπτωση πως πίσω από τις πιο εφιαλτικές υποθέσεις της τελευταίας διετίας που κινούν το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κανιβαλισμού εμφανίζεται συνεχώς ο Αλέξης Κούγιας. Φωτ.: Eurokinissi

Φυσικά, ο ρόλος του εν λόγω προσώπου στη διαιώνιση της τηλεοπτικής φρίκης δεν είναι καθόλου αμελητέος. Δεν αποτελεί, άλλωστε, σύμπτωση πως πίσω από τις πιο εφιαλτικές υποθέσεις της τελευταίας διετίας που κινούν το ενδιαφέρον του τηλεοπτικού κανιβαλισμού εμφανίζεται συνεχώς ο ίδιος συνήγορος υπεράσπισης. Εξοπλισμένος, ως συνήθως, με τσιτάτα και προκλητικά αφηγήματα, τοποθετήσεις αντίστοιχες με το περίφημο «επαγγελματίες ομοφυλόφιλοι» της υπόθεσης Λιγνάδη, απειλές παρόμοιες με αυτές που έκανε για την υπόθεση Πισπιρίγκου, ο Αλέξης Κούγιας συνεχίζει να τρέφει και να τρέφεται από τη διαχρονική σχέση αλληλεξάρτησης που έχει με την ελληνική τηλεόραση, ταΐζοντάς την με προβοκατόρικο λόγο και ύφος και δυναμιτίζοντας τη συζήτηση και την κάλυψη των γεγονότων.

Προφανώς η τηλεόραση έχει την υποχρέωση να παρουσιάσει τη γραμμή υπεράσπισης, όπως και να κρατήσει τις ισορροπίες μιας δικαστικής υπόθεσης που βρίσκεται εν εξελίξει, να σεβαστεί το τεκμήριο της αθωότητας και να παρουσιάσει ένα εύρος τοποθετήσεων. Μα θεωρεί σωστό το κανάλι να χτίζεται τηλεοπτικά ένα εξευτελιστικό αφήγημα που απαντά σε μια κατηγορία βιασμού, όποια και αν είναι αυτή, με λεζάντες για ικανοποίηση κάποιας φαντασίωσης; Είναι φυσιολογικό να παρουσιάζει η εκπομπή παντελώς απλαισίωτες τέτοιες φράσεις –που δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς πόσο τραυματικές είναι για τα εκατοντάδες θύματα βιασμού και κακοποίησης– χωρίς καμία αίσθηση του αντικτύπου και της ευθύνης;

Υπάρχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα πτυχή που ενώνει και τα δύο τηλεοπτικά συμβάντα. Και τα δύο προκάλεσαν την κατακραυγή δεκάδων χιλιάδων οργισμένων χρηστών των social media και τελικά αναδείχθηκαν από αυτά. Αναρτήσεις που κατέκριναν τα κανάλια για τον τρόπο κάλυψης των δύο ζοφερών υποθέσεων και ζητούσαν την άμεση παρέμβαση κάποιου φορέα γέμισαν χθες κάθε γωνιά του ελληνικού διαδικτύου. Δυστυχώς, οι αντιδράσεις του ΕΣΡ και της ΕΣΗΕΑ παραμένουν ακόμα από οκνηρές μέχρι ανύπαρκτες, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάποια παρέμβαση. Και κάπως έτσι η οργή διπλασιάζεται, τα κανάλια αντιδρούν με ακόμα πιο σκανδαλοθηρικά ρεπορτάζ και ο φαύλος κύκλος της βίας συνεχίζεται ανενόχλητος.

Το θλιβερότερο όλων είναι πως μέσα στη φρενήρη κάλυψη των ημερών, σχεδόν καμία εκπομπή δεν αφιέρωσε έστω ένα πεντάλεπτο στην παροχή πληροφοριών που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες στα θύματα βιασμού και κακοποίησης. Τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, λεπτομέρειες επικοινωνίας για την παροχή υποστήριξης σε επιζήσαντες και επιζήσασες, οδηγίες για ανθρώπους που γνωρίζουν πως κάποιος κακοποιείται συστηματικά και δεν ξέρουν πώς να βοηθήσουν – τίποτε απ’ όλα αυτά δεν πέρασε από τις οθόνες μας, ούτε και ως ένα τηλεοπτικό frame. 

Παρέμεινε μονάχα η μεγέθυνση της φρίκης πέρα από κάθε όριο νομιμότητας και δεοντολογίας, μια ακόμη απεγνωσμένη προσπάθεια ενός μέσου που αργοπεθαίνει να τραβήξει τα βλέμματα του κόσμου εις βάρος των θυμάτων, μια βουτιά ακόμα πιο βαθιά στον τηλεοπτικό βούρκο της εποχής προς αναζήτηση του απόλυτου πάτου.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αστυνομία και κράτος δικαίου

Guest Editors / Αστυνομία και κράτος δικαίου: Γιατί πληθαίνουν τα φαινόμενα αυθαιρεσίας;

Η αντίληψη πως η αστυνομική παραβατικότητα είναι διαδεδομένη, δίχως να επιβάλλονται οι αρμόζουσες κυρώσεις, παγιώνεται πλέον στην κοινή γνώμη.
ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ