Ανδρέας Γιακουμακάτος:«Στο πεδίο του σχεδιασμού τίποτα δεν αποκαλύπτει ένα υψηλού επιπέδου ντιζάιν»

SYNTAGMA Facebook Twitter
Tο κτίριο της Βουλής χρειάζεται καταρχάς ένα καλό λίφτινγκ, γιατί ιδιαιτέρως η εξωτερική εικόνα του δεν περιποιεί τιμή στον θεσμό που φιλοξενεί. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0



GIAKOYMAKATOSΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
είναι η εικόνα της πόλης. Είναι η πιο αντιπροσωπευτική πλατεία της χώρας, τόπος συλλογικής ταυτότητας και μνήμης, όπως άλλες σπουδαίες πλατείες στην Ευρώπη: η Γκεντάρμενμαρκτ στο Βερολίνο, η πλατεία του Χρηματιστηρίου στο Σίτι του Λονδίνου, η πλατεία της Σκάλας στο Μιλάνο (με το δημαρχείο απέναντι από την Όπερα). Στο Σύνταγμα οι Έλληνες, και ακόμα περισσότερο οι ξένοι, αναζητούν το νόημα της αθηναϊκής δημοκρατίας όπως κληροδοτήθηκε σε όλο τον κόσμο, τη συμπυκνωμένη συμβολική αναπαράσταση μιας διαχρονικής ιδέας της Ελλάδας. Με την έννοια αυτή το κτίριο της Βουλής χρειάζεται καταρχάς ένα καλό λίφτινγκ, γιατί ιδιαιτέρως η εξωτερική εικόνα του δεν περιποιεί τιμή στον θεσμό που φιλοξενεί.

Από την άποψη της αντιπροσωπευτικότητας, της λειτουργικότητας για τους επισκέπτες και της ενίσχυσης της συμβολικής σημασίας της πλατείας, θα ήταν ιδανική η πεζοδρόμηση όλου του χώρου από την Ερμού έως τη Βουλή, δηλαδή η ενοποίηση αυτού του άξονα Βορρά - Νότου, όπως ήταν περίπου τον δέκατο ένατο αιώνα και πριν από την τελείως άστοχη «φύτευση» κάτω από τα Παλαιά Ανάκτορα το 1929 του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη. Αν η ιδέα αυτή ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας, μένει να αποδειχτεί. Κάτι αντίστοιχο έγινε, για παράδειγμα, σχετικά πρόσφατα σε έναν άλλο ισχυρό συμβολικό τόπο στο Λονδίνο, καθώς η πλατεία Τραφάλγκαρ ενοποιήθηκε με την Εθνική Πινακοθήκη και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων επετράπη μόνο πλευρικά ως προς αυτές. Η πλατεία Συντάγματος, όπως είναι σήμερα, είναι ένας δημόσιος χώρος του οποίου η χρήση δεν γίνεται αντιληπτή παρά μόνο ως περιστασιακή διέλευση.

Αυτές οι πέργκολες πάνω στην ενιαία σκληρή επιφάνεια της ανάπλασης δεν προστατεύουν από τον ήλιο (μια πρωινή επίσκεψη μπορεί να το επιβεβαιώσει), ενώ τα καινούργια δενδρύλλια ένας Θεός ξέρει σε πόσα χρόνια θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν πάνω από τις πέργκολες για να προσφέρουν την τόσο επιθυμητή σκίαση.

Για την ελάχιστη επέμβαση στην «κάτω πλατεία» Συντάγματος έγινε πρόσφατα πολύς θόρυβος και ακόμη περισσότερη κουβέντα. Για την αγνότητα μάλιστα των προθέσεων επιστρατεύθηκαν δημόσιες εκφράσεις του τύπου «επίκεντρο ο άνθρωπος», «σεβασμός στο δημόσιο χρήμα» κ.λπ. Μα όλα αυτά δεν είναι προφανή; Η επέμβαση είναι εύστοχη και παράλληλα στοιχειώδης (περιορισμός των λωρίδων κυκλοφορίας και αντίστοιχη επέκταση του πεζοδρομίου), με σημαντικότερη αρετή την απόδοση περισσότερου δημόσιου χώρου στους πεζούς. Διόλου δευτερεύουσα δεν είναι φυσικά ούτε η ευταξία που επιτεύχθηκε, προς το παρόν, σε ένα από τα πιο άναρχα σημεία της πρωτεύουσας σε επίπεδο λειτουργικότητας. Στο πεδίο του σχεδιασμού, βέβαια, τίποτα δεν αποκαλύπτει ένα υψηλού επιπέδου ντιζάιν (ενδεικτικά ας αναφέρουμε το παράδειγμα των κυματιστών υπαίθριων στοιχείων σκίασης στον σιδηροδρομικό σταθμό Sants της Βαρκελώνης). Εδώ τοποθετήθηκαν απλώς στοιχειώδη dehors, όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται γενικά στην Ευρώπη τα οργανωμένα στέγαστρα/πέργκολες στον δημόσιο χώρο για την εξυπηρέτηση των πλησιέστερων εστιατορίων ή καφέ.

Αυτές οι πέργκολες πάνω στην ενιαία σκληρή επιφάνεια της ανάπλασης δεν προστατεύουν από τον ήλιο (μια πρωινή επίσκεψη μπορεί να το επιβεβαιώσει), ενώ τα καινούργια δενδρύλλια ένας Θεός ξέρει σε πόσα χρόνια θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν πάνω από τις πέργκολες για να προσφέρουν την τόσο επιθυμητή σκίαση. Το ίδιο επίπεδο στοιχειώδους σχεδιασμού χαρακτηρίζει λίγο-πολύ και τα άλλα εξαρτήματα της αστικής επίπλωσης. Η παραπάνω ιστορία δείχνει πόσο δύσκολη είναι η δρομολόγηση αλλαγών ή βελτιώσεων στον δημόσιο χώρο των πόλεών μας και η επίτευξη ενός ελκυστικού και λίγο πιο ευφάνταστου επιπέδου σχεδιασμού, πέρα από τα συμβατικά και ευκολοκατασκευασμένα στερεότυπα της καθημερινότητάς μας. 

Θάνος Βλαστός

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η «Μήδεια της Ηλείας»: Ένα έγκλημα τιμής που θυμίζει άλλες, σκοτεινότερες εποχές

Αληθινά εγκλήματα / Η «Μήδεια της Ηλείας»: Ένα έγκλημα τιμής που θυμίζει άλλες, σκοτεινότερες εποχές

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται την τραγική ιστορία του θανάτου της 21χρονης Κωστούλας, σε ένα χωριό της Ηλείας, το 1997. Ήταν αυτοκτονία, όπως αρχικά θεωρήθηκε, ή μια ανατριχιαστική υπόθεση παιδοκτονίας για λόγους κοινωνικής κατακραυγής;
THE LIFO TEAM
Πόσο φιλική είναι η γειτονιά της Κυψέλης για τα άτομα με αναπηρία;

Ζούμε, ρε! / Πόσο φιλική είναι η γειτονιά της Κυψέλης για τα άτομα με αναπηρία;

Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με τη σκηνοθέτιδα και σεναριογράφο Νάνσυ Σπετσιώτη, κάτοικο της περιοχής, η οποία καταγράφει την προσβασιμότητα της Φωκίωνος Νέγρη και άλλων γειτονικών δρόμων για τα άτομα με αναπηρία.
THE LIFO TEAM
Σκληρές Αλήθειες

Άρης Δημοκίδης / 10 Σκληρές Αλήθειες που σοκάρουν μέχρι σήμερα

Αδυσώπητοι εγκληματίες και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες, δολοφόνοι που παρίσταναν τους αθώους, παράξενες εξαφανίσεις και σοκαριστικές αποκαλύψεις σε 10 ηχητικά ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη που φωτίζουν ξανά πολύκροτες υποθέσεις.
THE LIFO TEAM
O παιδοκτόνος της Αιτωλοακαρνανίας: Η άγνωστη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη

Αληθινά εγκλήματα / O παιδοκτόνος της Αιτωλοακαρνανίας: Η άγνωστη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται την ξεχασμένη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη στην Ελλάδα, που στήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα δύο μήνες πριν από τον Βασίλη Λυμπέρη, το 1972.
Υπάρχουν μυστικά για να πετύχεις στις Πανελλήνιες;

Ζωή στα καλύτερά της / Υπάρχουν μυστικά για να πετύχεις στις Πανελλήνιες;

Mια συζήτηση με την παιδοψυχολόγο Αλεξάνδρα Καππάτου για το πώς μπορούν οι έφηβοι να διαχειριστούν καλύτερα το άγχος τους και να αναπτύξουν στρατηγικές μελέτης την περίοδο των Πανελληνίων, στο πλαίσιο της σειράς podcast «Ζωή στα καλύτερά της», με την υποστήριξη των συμπληρωμάτων διατροφής EVIOL.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
«Το να λες “σε φτάνω στα όριά σου για το καλό σου” είναι κακοποιητικό»

Lifo Videos / «Το να λες “σε φτάνω στα όριά σου για το καλό σου” είναι κακοποιητικό»

Η ηθοποιός Ελεάνα Στραβοδήμου μιλά για την πορεία της από τη θεατρική ομάδα του πανεπιστημίου μέχρι την τηλεόραση, για τα όρια που χρειάστηκε να θέσει, τις κακοποιητικές συμπεριφορές που αντιμετώπισε και την ανάγκη για αυτοπροστασία που καλλιέργησε.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο Αναγνώστης Καβάφης (Μέρος Β’)

Ο Καβάφης ανάμεσά μας / Ο αναγνώστης Καβάφης (Μέρος Β’)

Πώς το αρχείο υποδεικνύει τα αναγνώσματα του ποιητή. Η προσωπική του βιβλιοθήκη, τα ενδιαφέροντά του, η ανάγνωση στην ποίηση του Καβάφη και η θέση του στην «Ιστορία της Ανάγνωσης». Μια συζήτηση με τον Γιάννη Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στο πλαίσιο της σειράς podcasts «Ο Καβάφης ανάμεσά μας» που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Αρχείο Καβάφη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ο δαίμονας του τραυλισμού δεν φεύγει ποτέ – αλλά στη σκηνή σωπαίνει»

Lifo Videos / «Ο δαίμονας του τραυλισμού δεν φεύγει ποτέ – αλλά στη σκηνή σωπαίνει»

Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας Στέφανος Κακαβούλης μιλά για το τραύλισμα που τον σημάδεψε από παιδί, το bullying και την απομόνωση που βίωσε, και για το πώς η υποκριτική τον απελευθέρωσε, βοηθώντας τον να το ξεπεράσει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Υπόθεση Γερωνυμάκη: Ο δικηγόρος από την Κρήτη που κατηγορήθηκε για τη δολοφονία της γυναίκας του και της πεθεράς του

Αληθινά εγκλήματα / Υπόθεση Γερωνυμάκη: Ποιος σκότωσε τη γυναίκα και την πεθερά του δικηγόρου από την Κρήτη;

O Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται το θρίλερ της διπλής δολοφονίας της συζύγου και της πεθεράς γνωστού δικηγόρου, που συγκλόνισε και δίχασε την τοπική κοινωνία του Ηρακλείου το φθινόπωρο του 1996.
Η σκληρή αλήθεια για τον Στράτο Διονυσίου

Μικροπράγματα / Η σκληρή αλήθεια για τον Στράτο Διονυσίου

Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη για την συναρπαστική, κινηματογραφική ζωή του αμφιλεγόμενου τραγουδιστή και την προσπάθειά του, μέσα από συνεχείς περιπέτειες, να παραμείνει στην κορυφή
ΑΡΗΣ ΔΗΜΟΚΙΔΗΣ
Μπορεί η Αθήνα να λύσει το κυκλοφοριακό;

Αθήνα / Μπορεί η Αθήνα να λύσει το κυκλοφοριακό;

Ποιοι είναι οι μύθοι και οι αλήθειες γύρω από το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Αθήνας και πόσο σωτήριο μπορεί να είναι το όριο των 30 χιλιομέτρων; Η Ντίνα Καράτζιου συζητά με τον συγκοινωνιολόγο, καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γιώργο Γιαννή για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι Αθηναίοι.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Παίζουν video games τα τυφλά άτομα;

Ζούμε, ρε! / Παίζουν video games τα τυφλά άτομα;

Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συνομιλούν με τον τυφλό gamer Μιχάλη Αλεξίου, ο οποίος μοιράζεται την εμπειρία του και ρίχνει φως στις προκλήσεις και τις προοπτικές που υπάρχουν για μια κοινότητα παικτών που μέχρι πρόσφατα έμενε στο περιθώριο.
THE LIFO TEAM
«Αν έχω αληθινούς φίλους; Ρώτα με ένα λεπτό πριν πεθάνω»

Lifo Videos / «Αν έχω αληθινούς φίλους; Ρώτα με ένα λεπτό πριν πεθάνω»

Ο Monozim, κατά κόσμον Ορέστης Μπαρσάκης, μιλά για τους δύο άξονες της δημιουργίας του –τη μουσική και το animation– και τη μοναχική πορεία που ακολουθεί, για τη δυσπιστία του απέναντι στις δισκογραφικές, καθώς και για τη δυσκολία βαθιάς σύνδεσης με τους ανθρώπους γύρω του.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο «δράκος της Θράκης»: Mια υπόθεση που έμεινε στο σκοτάδι

Αληθινά εγκλήματα / Ο «δράκος της Θράκης»: Mια υπόθεση που έμεινε για πάντα στο σκοτάδι

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται την ιστορία του ανθρώπου που για τουλάχιστον δύο χρόνια, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και αρχές του ’90, σκόρπιζε τον τρόμο και τον θάνατο στη βόρεια Ελλάδα, κατά μήκος του οδικού άξονα Καβάλα–Έβρος. Του ψυχρού δολοφόνου που, παρά το ανθρωποκυνηγητό από όλες τις αστυνομικές υπηρεσίες, παρέμεινε ασύλληπτος.