Αν και το καλαμάκι για ροφήματα έχει περάσει πια στη συνείδηση του κόσμου ως ένα αντικείμενο αρκετά «ποπ», συνδεδεμένο με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, η ιστορία του πάει πολύ πίσω, μια και το πρώτο καλαμάκι που έχει καταγραφεί χρονολογείται περί το 3000 π.Χ., ήταν φτιαγμένο από χρυσό και το πέτρωμα λάπις λάζουλι και βρέθηκε σε έναν τάφο Σουμέριων.
Έκτοτε το καλαμάκι έχει κατασκευαστεί με διαφορετικούς τρόπους, με πιο δημοφιλές μέχρι και πρόσφατα το πλαστικό καλαμάκι, ένα μικρό αντικείμενο που μπορεί να μοιάζει αθώο, αλλά επιβαρύνει έντονα το περιβάλλον. Γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης και της βιωσιμότητας, παραχωρεί σταδιακά τη θέση του στο χάρτινο ‒ άλλωστε, από τις 3 Ιουλίου του 2021 η Ευρωπαϊκή Ένωση επιτρέπει και επίσημα μόνο το χάρτινο καλαμάκι.
Μια εταιρεία που προσπαθεί να συμβάλει στην προσπάθεια για έναν πιο plastic-free κόσμο είναι η Matrix Pack, που δραστηριοποιείται από το 2009 στην παραγωγή ειδών μίας χρήσης για την εστίαση, μεταξύ των οποίων είναι και τα καλαμάκια ροφήματος. Ούσα μια εταιρεία που θέλει να συμβαδίζει με την εποχή της, ξεκίνησε από το 2018 την πράσινη μετάβαση της παραγωγής της, παράγοντας αρχικά βιοδιασπώμενα και κομποστοποιήσιμα καλαμάκια.
Το στοίχημα μοιάζει να το έχει κερδίσει και η ελληνική βιομηχανία που «έδειξε ότι μπορεί να αναπτύξει και να παραγάγει βιώσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα.
Από το 2019, τα καλαμάκια της Matrix Pack δημιουργούνται από χαρτί και είναι δύο ειδών: το biopaper (με τρεις στρώσεις χαρτί) και το biopaper plus (με χαρτί δύο στρώσεων για ακόμα μικρότερη επιβάρυνση στο περιβάλλον ανά τεμάχιο). Η ποιότητα σε ένα χάρτινο καλαμάκι έχει σημασία, μια και δεν είναι όλα ίδια. Αυτό υπογραμμίζει και η Λυδία Πολυχρονοπούλου, Head of Communications & CSR της Matrix Pack: «Χάρτινο από χάρτινο καλαμάκι διαφέρει και όσο καλύτερη ποιοτικά είναι η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται από τον παραγωγό (στην Ευρωπαϊκή Ένωση είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε συγκεκριμένα πρότυπα, τα οποία διασφαλίζουν ότι το προϊόν είναι σωστό περιβαλλοντικά και ασφαλές για κατανάλωση), τόσο καλύτερη είναι και η αίσθηση που αφήνει στον καταναλωτή».
Η αλήθεια είναι πως για πολλούς ο τρόπος που πίνουν τον καφέ τους είναι μια ιεροτελεστία στην οποία δεν θέλουν «παρεμβολές». Εξάλλου, όλοι έχουμε ακούσει από μια μερίδα κόσμου να γκρινιάζει για τα χάρτινα καλαμάκια, ότι τους ανατριχιάζουν, ότι δεν είναι βολικά, ότι χαλάνε ευκολότερα.
Η Λυδία Πολυχρονοπούλου παραδέχεται πως είναι λογικό ένα χάρτινο προϊόν να είναι λιγότερο ανθεκτικό από ένα πλαστικό: «Το χαρτί από τη φύση του διαφέρει από το πλαστικό και είναι λογικό αρχικά να προκάλεσε μια διαφορετική αίσθηση στον καταναλωτή. Νομίζω όμως πως οι περισσότεροι έχουμε ξεπεράσει την αρχική αίσθηση, ειδικά εφόσον γνωρίζουμε πόσο λιγότερο επιβαρυντικό είναι για το περιβάλλον το συγκεκριμένο προϊόν». Τι έχει να πει για το πόσο σημαντικό είναι το χάρτινο καλαμάκι σε όσους έχουν δεύτερες σκέψεις; «Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που αφήνει το χαρτί έναντι του πλαστικού είναι κατά πολύ μικρότερο και αυτός είναι ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέστησε το χαρτί τη μόνη πρώτη ύλη που επιτρέπεται στην παραγωγή ορισμένων προϊόντων μίας χρήσης, όπως τα καλαμάκια».
Η Matrix Pack, που αυτήν τη στιγμή διατηρεί δύο μονάδες παραγωγής στην Ελλάδα, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς στον τομέα της στην Ευρώπη, με εξαγωγή σε 52 χώρες παγκοσμίως. Ως εταιρεία προσπαθεί να ενσωματώσει βιώσιμες πρακτικές σε όλη την αλυσίδα παραγωγής της. Αποτελεί συγχρόνως ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Charter of Trust for Paper Straws, μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την προώθηση της ποιότητας και της ασφάλειας του προϊόντος που φτάνει στον καταναλωτή.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τη Λυδία Πολυχρονοπούλου; «Αυτό που μας ενδιαφέρει άμεσα είναι το χάρτινο καλαμάκι που παράγεται στην Ελλάδα να βρεθεί σε όλες τις αγορές του κόσμου. Ήδη εξάγουμε σε 52 χώρες, και συνεχίζουμε!». Τα πράγματα μοιάζουν ενθαρρυντικά για τη Head of Communications & CSR της Matrix Pack, που θεωρεί πως πλέον ο τρόπος ζωής μας έχει περάσει σε μια νέα φάση, σχολιάζοντας ότι «αλλάζουμε προς το καλύτερο συνήθειες του παρελθόντος, επιλέγοντας συνειδητά τα προϊόντα που βάζουμε στην καθημερινότητά μας, κοιτώντας τη μεγάλη εικόνα».
Σε αυτήν τη μεγάλη εικόνα, που πάει πέρα από το πώς συνηθίζουμε να πίνουμε τον καφέ και τα χάρτινα καλαμάκια, η Λυδία Πολυχρονοπούλου βλέπει μια νέα γενιά που είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένη στα ζητήματα περιβάλλοντος και μπορεί να αλλάξει τις συνήθειές της πολύ πιο γρήγορα. Βλέπει, επίσης, πως οι καταναλωτές γενικότερα αλλάζουν: «Οι αλλαγές που έχουν ξεκινήσει ήδη αφορούν μικρές και μεγάλες συνήθειές μας. Αφορούν τον τρόπο μετακίνησης και κατανάλωσης».
Το στοίχημα μοιάζει να το έχει κερδίσει και η ελληνική βιομηχανία που «έδειξε ότι μπορεί να αναπτύξει και να παραγάγει βιώσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα. Δημιουργούνται καινούργιοι όροι ανάπτυξης, αυξάνοντας τις θέσεις εργασίας. Η βαθύτερη έννοια του sustainability αποτελεί εφαλτήριο για ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας νέα τεχνολογικά μέσα. Δημιουργείται η ανάγκη για συνεργασία με developers που προέρχονται από τομείς με τους οποίους μέχρι τώρα δεν είχες φανταστεί ότι θα συνεργαζόσουν», λέει η Λυδία Πολυχρονοπούλου.
Το βιώσιμο μέλλον, πάντως, μπορεί να ξεκινήσει από τα μικρά πράγματα. Σκεφτείτε το την επόμενη φορά που θα βάλετε το (χάρτινο) καλαμάκι στον καφέ σας.
Μια συνεργασία της Lifo με την Design Ambassador και το Archisearch.gr
