Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα online από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
0

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τον θάνατο του Φραντς Κάφκα, ενός από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα, συγγραφέα μερικών από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας, όπως «Η Μεταμόρφωση», «Η Δίκη» και «Ο Πύργος», τα σημειώματα, τα χειρόγραφα και τα σχέδια του μεγάλου μοντερνιστή πεζογράφου βρίσκονται ψηφιοποιημένα στον ιστότοπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ, ανοιχτά για ανάγνωση από τους λάτρεις του έργου του.

Η συλλογή περιέχει περίπου 120 σχέδια και περισσότερες από 200 επιστολές που ανήκουν στον Max Brod, φίλο και συνάδελφο συγγραφέα που αντί να καταστρέψει τα έγγραφα του συγγραφέα, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει, επέλεξε να τα δημοσιεύσει και να τα διατηρήσει.

Τα πολύτιμα αυτά χειρόγραφα κατέληξαν στη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ, μετά από απόφαση ισραηλινού δικαστηρίου το 2015, που έβαλε τέλος σε μία «Kafkaesque» νομική διαμάχη, με πολλά περιστατικά και σκοτεινά σημεία, αντάξια των ιστοριών του Κάφκα. Κάτοχος τότε των χειρογράφων ήταν η Εύα Χόφε, την οποία διέταξε το δικαστήριο να τα παραδώσει στην Εθνική Βιβλιοθήκη του κράτους.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Κάφκα
Ο Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών. Φωτο: Wikimedia Commons

Ο Μπροντ μετέφερε σε μια βαλίτσα όλο το έργο του Κάφκα και ανέλαβε την πρωτοβουλία να εκδώσει τα ημιτελή μυθιστορήματά του, «Ο Πύργος», «Η Δίκη» και «Αμερική». Φρόντισε επίσης για την έκδοση των ημερολογίων και της αλληλογραφίας του Κάφκα, ενώ το 1937, ολοκλήρωσε την πρώτη βιογραφία του, «Φραντς Κάφκα, Μια Βιογραφία».

Λίγο πριν από τον θάνατό του, το 1968, κληροδότησε τη συλλογή στη γραμματέα του Εσθήρ Χόφε, με δύο όρους: να εκδώσει τα έργα και να διασφαλίσει ότι θα παρέμεναν ασφαλή ακόμα και μετά τον θάνατό της.

Η Χόφε προσπάθησε να πουλήσει χειρόγραφα το 1973, τα οποία βγήκαν σε δημοπρασία, αλλά τότε ο γενικός εισαγγελέας του Ισραήλ τής απηύθυνε προειδοποίηση ότι παραβαίνει την επιθυμία του Μπροντ. Μετά τον θάνατό της, το 2007, τα χειρόγραφα κληροδοτήθηκαν στις δύο κόρες της, οι οποίες ξεκίνησαν έναν πολυετή δικαστικό αγώνα το 2008, ζητώντας να αναγνωρισθεί από το κράτος ότι η συλλογή τούς ανήκει. Το 2012 το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό τους και δέχθηκε τον ισχυρισμό της Εθνικής Βιβλιοθήκης ότι σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του Μπροντ, η συλλογή Κάφκα έπρεπε να καταλήξει στα εθνικά αρχεία του Ισραήλ.

Η Χόφε είχε προλάβει και είχε δημοπρατήσει μέρος της συλλογής χειρογράφων και κάποια από αυτά βρέθηκαν στο γερμανικό Λογοτεχνικό Αρχείο στο Μάιμπαχ.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Από δεξιά: Ο Ότο Χόφε, ο Μαξ Μπροντ και η Έστερ Χόφε. Φωτο: Eva Hoffe' family archives

 «Είμαστε περήφανοι που προσφέρουμε τώρα δωρεάν, ανοιχτή πρόσβαση για μελετητές και εκατομμύρια οπαδούς της Κάφκα στο Ισραήλ και σε ολόκληρο τον κόσμο» είπε ο Όρεν Βάινμπεργκ, διευθυντής της βιβλιοθήκης.

Η συλλογή περιλαμβάνει τις επιστολές του Κάφκα στον Μπροντ, στη μνηστή του Φελίς Μπάουερ και τον θεωρητικό Μάρτιν Μπούμπερ, τις «Γαμήλιες Προετοιμασίες στη Χώρα», ένα σημειωματάριο με ασκήσεις εκμάθησης της εβραϊκής γλώσσας, εκατοντάδες προσωπικές επιστολές και σημειώσεις από τα ταξίδια του συγγραφέα.

    

Τα σχέδια του αρχείου, που χρονολογούνται μεταξύ 1905 και 1920, κυμαίνονται από αυτοπροσωπογραφίες έως προσωπογραφίες άλλων και γρήγορα σκίτσα, μια απεικόνιση της μητέρας του Κάφκα και ένα σχέδιο με μελάνι, με τίτλο The Drunk, που δείχνει έναν άντρα να έχει γείρει μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Σκίτσο της μητέρας του. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ο Μεθυσμένος, σκίτσο του Κάφκα με άντρα μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Αν και η πλειονότητα των υλικών έχει ήδη δημοσιευτεί, ορισμένα από αυτά ήταν προηγουμένως άγνωστα στους ερευνητές.

«Ανακαλύψαμε αδημοσίευτα σχέδια, ούτε υπογεγραμμένα ούτε χρονολογημένα, που είχε κρατήσει ο Μπροντ» δήλωσε ο επιμελητής Στέφαν Λιτ, λέγοντας ότι η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν το μπλε σημειωματάριο του συγγραφέα στο οποίο έγραφε έγραψε στα εβραϊκά, υπογράφοντας ως «Κ», που ήταν η συνήθης υπογραφή του.

Μεταξύ των πρόσφατα ψηφιοποιημένων εγγράφων είναι μια ανεπίδοτη επιστολή 47 σελίδων προς τον πατέρα του Χέρμαν, που ο συγγραφέας συνέταξε σε ηλικία τριάντα έξι ετών, όπου τον περιγράφει ως «έναν πραγματικό Κάφκα σε δυναμικότητα, υγεία, όρεξη, ένταση της φωνής, ομιλητικότητα, υπεροχή έναντι του κόσμου, επιμονή, ευστροφία, ανθρωπογνωσία, με μια κάποια συγκεκριμένη γενναιοδωρία και φυσικά με όλα επίσης τα συνοδευτικά τούτων των προτερημάτων, σφάλματα και αδυναμίες». Στην ίδια επιστολή, αναφέρεται επίσης στην αδιαφορία του πατέρα του και την ευθύνη του για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτα που έστειλε ο Κάφκα στους γονείς του από τη Βαϊμάρη στις 30 Ιουνίου του 1912. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel

Ο Φραντς Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών.

Η Κάφκα γνώρισε τον Μπροντ ενώ σπούδαζε νομικά στην Πράγα. Το φθινόπωρο του 1921, μετά την επιστροφή του στην Πράγα από το σανατόριο της Σλοβακίας, ο Κάφκα έγραψε την πρώτη του διαθήκη, ένα σημείωμα με αποδέκτη τον Μαξ Μπροντ, καταγράφοντας την επιθυμία του να καταστρέψει ό,τι υπήρχε «σε ημερολόγια, χειρόγραφα, επιστολές άλλων και δικές μου, σχεδιάσματα και τα λοιπά, να καούν ανελλιπώς, χωρίς να διαβαστούν, καθώς επίσης και όλα όσα έχω γράψει ή σχεδιάσει».

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτες και επιστολές του Κάφκα στον Μαξ Μπροντ. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η λαγνεία του πλούτου, 1905. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η Μάρθα διαβάζει, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Περισσότερα στην ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ εδώ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Ο Φραντς Κάφκα όχι μόνο προέβλεψε τη «μεταμόρφωση» του 20ού αιώνα από εποχή ελπίδας σε εφιάλτη αλλά ήταν αυτός που επέλεξε τη μεταμόρφωση του ανθρώπου σε ζώο ως μοναδικό τρόπο λογοτεχνικής έκφρασης. «Μεταμόρφωση», άλλωστε, είναι ο τίτλος του κορυφαίου του έργου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ