Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα online από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
0

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τον θάνατο του Φραντς Κάφκα, ενός από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα, συγγραφέα μερικών από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της λογοτεχνίας, όπως «Η Μεταμόρφωση», «Η Δίκη» και «Ο Πύργος», τα σημειώματα, τα χειρόγραφα και τα σχέδια του μεγάλου μοντερνιστή πεζογράφου βρίσκονται ψηφιοποιημένα στον ιστότοπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ, ανοιχτά για ανάγνωση από τους λάτρεις του έργου του.

Η συλλογή περιέχει περίπου 120 σχέδια και περισσότερες από 200 επιστολές που ανήκουν στον Max Brod, φίλο και συνάδελφο συγγραφέα που αντί να καταστρέψει τα έγγραφα του συγγραφέα, όπως ο ίδιος είχε ζητήσει, επέλεξε να τα δημοσιεύσει και να τα διατηρήσει.

Τα πολύτιμα αυτά χειρόγραφα κατέληξαν στη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ, μετά από απόφαση ισραηλινού δικαστηρίου το 2015, που έβαλε τέλος σε μία «Kafkaesque» νομική διαμάχη, με πολλά περιστατικά και σκοτεινά σημεία, αντάξια των ιστοριών του Κάφκα. Κάτοχος τότε των χειρογράφων ήταν η Εύα Χόφε, την οποία διέταξε το δικαστήριο να τα παραδώσει στην Εθνική Βιβλιοθήκη του κράτους.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Ο Φραντς Κάφκα που έγραφε στα γερμανικά, όταν ολοκλήρωνε τα έργα του τα παρέδιδε στον φίλο του Μαξ Μπροντ, με την εντολή να τα κάψει μετά τον θάνατό του. Ο Μπροντ δεν τα κατέστρεψε, τα διαφύλαξε και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη, όπου έφτασε, διαφεύγοντας από τους Ναζί, το 1939.

Κάφκα
Ο Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών. Φωτο: Wikimedia Commons

Ο Μπροντ μετέφερε σε μια βαλίτσα όλο το έργο του Κάφκα και ανέλαβε την πρωτοβουλία να εκδώσει τα ημιτελή μυθιστορήματά του, «Ο Πύργος», «Η Δίκη» και «Αμερική». Φρόντισε επίσης για την έκδοση των ημερολογίων και της αλληλογραφίας του Κάφκα, ενώ το 1937, ολοκλήρωσε την πρώτη βιογραφία του, «Φραντς Κάφκα, Μια Βιογραφία».

Λίγο πριν από τον θάνατό του, το 1968, κληροδότησε τη συλλογή στη γραμματέα του Εσθήρ Χόφε, με δύο όρους: να εκδώσει τα έργα και να διασφαλίσει ότι θα παρέμεναν ασφαλή ακόμα και μετά τον θάνατό της.

Η Χόφε προσπάθησε να πουλήσει χειρόγραφα το 1973, τα οποία βγήκαν σε δημοπρασία, αλλά τότε ο γενικός εισαγγελέας του Ισραήλ τής απηύθυνε προειδοποίηση ότι παραβαίνει την επιθυμία του Μπροντ. Μετά τον θάνατό της, το 2007, τα χειρόγραφα κληροδοτήθηκαν στις δύο κόρες της, οι οποίες ξεκίνησαν έναν πολυετή δικαστικό αγώνα το 2008, ζητώντας να αναγνωρισθεί από το κράτος ότι η συλλογή τούς ανήκει. Το 2012 το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό τους και δέχθηκε τον ισχυρισμό της Εθνικής Βιβλιοθήκης ότι σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του Μπροντ, η συλλογή Κάφκα έπρεπε να καταλήξει στα εθνικά αρχεία του Ισραήλ.

Η Χόφε είχε προλάβει και είχε δημοπρατήσει μέρος της συλλογής χειρογράφων και κάποια από αυτά βρέθηκαν στο γερμανικό Λογοτεχνικό Αρχείο στο Μάιμπαχ.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Από δεξιά: Ο Ότο Χόφε, ο Μαξ Μπροντ και η Έστερ Χόφε. Φωτο: Eva Hoffe' family archives

 «Είμαστε περήφανοι που προσφέρουμε τώρα δωρεάν, ανοιχτή πρόσβαση για μελετητές και εκατομμύρια οπαδούς της Κάφκα στο Ισραήλ και σε ολόκληρο τον κόσμο» είπε ο Όρεν Βάινμπεργκ, διευθυντής της βιβλιοθήκης.

Η συλλογή περιλαμβάνει τις επιστολές του Κάφκα στον Μπροντ, στη μνηστή του Φελίς Μπάουερ και τον θεωρητικό Μάρτιν Μπούμπερ, τις «Γαμήλιες Προετοιμασίες στη Χώρα», ένα σημειωματάριο με ασκήσεις εκμάθησης της εβραϊκής γλώσσας, εκατοντάδες προσωπικές επιστολές και σημειώσεις από τα ταξίδια του συγγραφέα.

    

Τα σχέδια του αρχείου, που χρονολογούνται μεταξύ 1905 και 1920, κυμαίνονται από αυτοπροσωπογραφίες έως προσωπογραφίες άλλων και γρήγορα σκίτσα, μια απεικόνιση της μητέρας του Κάφκα και ένα σχέδιο με μελάνι, με τίτλο The Drunk, που δείχνει έναν άντρα να έχει γείρει μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Σκίτσο της μητέρας του. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ο Μεθυσμένος, σκίτσο του Κάφκα με άντρα μπροστά σε ένα ποτήρι κρασί. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Αν και η πλειονότητα των υλικών έχει ήδη δημοσιευτεί, ορισμένα από αυτά ήταν προηγουμένως άγνωστα στους ερευνητές.

«Ανακαλύψαμε αδημοσίευτα σχέδια, ούτε υπογεγραμμένα ούτε χρονολογημένα, που είχε κρατήσει ο Μπροντ» δήλωσε ο επιμελητής Στέφαν Λιτ, λέγοντας ότι η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν το μπλε σημειωματάριο του συγγραφέα στο οποίο έγραφε έγραψε στα εβραϊκά, υπογράφοντας ως «Κ», που ήταν η συνήθης υπογραφή του.

Μεταξύ των πρόσφατα ψηφιοποιημένων εγγράφων είναι μια ανεπίδοτη επιστολή 47 σελίδων προς τον πατέρα του Χέρμαν, που ο συγγραφέας συνέταξε σε ηλικία τριάντα έξι ετών, όπου τον περιγράφει ως «έναν πραγματικό Κάφκα σε δυναμικότητα, υγεία, όρεξη, ένταση της φωνής, ομιλητικότητα, υπεροχή έναντι του κόσμου, επιμονή, ευστροφία, ανθρωπογνωσία, με μια κάποια συγκεκριμένη γενναιοδωρία και φυσικά με όλα επίσης τα συνοδευτικά τούτων των προτερημάτων, σφάλματα και αδυναμίες». Στην ίδια επιστολή, αναφέρεται επίσης στην αδιαφορία του πατέρα του και την ευθύνη του για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του.

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτα που έστειλε ο Κάφκα στους γονείς του από τη Βαϊμάρη στις 30 Ιουνίου του 1912. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel

Ο Φραντς Κάφκα πέθανε το 1924 σε ηλικία 41 ετών.

Η Κάφκα γνώρισε τον Μπροντ ενώ σπούδαζε νομικά στην Πράγα. Το φθινόπωρο του 1921, μετά την επιστροφή του στην Πράγα από το σανατόριο της Σλοβακίας, ο Κάφκα έγραψε την πρώτη του διαθήκη, ένα σημείωμα με αποδέκτη τον Μαξ Μπροντ, καταγράφοντας την επιθυμία του να καταστρέψει ό,τι υπήρχε «σε ημερολόγια, χειρόγραφα, επιστολές άλλων και δικές μου, σχεδιάσματα και τα λοιπά, να καούν ανελλιπώς, χωρίς να διαβαστούν, καθώς επίσης και όλα όσα έχω γράψει ή σχεδιάσει».

Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Κάρτες και επιστολές του Κάφκα στον Μαξ Μπροντ. Φωτο: Max Brod Estate / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η λαγνεία του πλούτου, 1905. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Η Μάρθα διαβάζει, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel
Τα χειρόγραφα, οι σημειώσεις και τα σχέδια του Φραντς Κάφκα on line από τη Βιβλιοθήκη του Ισραήλ Facebook Twitter
Ένας ζητιάνος και ένας γενναιόδωρος κομψός άντρας, 1906. Φωτο: Ardon Bar Hama / National Library of Israel

Περισσότερα στην ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ εδώ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / Οι πολλαπλές μεταμορφώσεις του Φραντς Κάφκα

Ο Φραντς Κάφκα όχι μόνο προέβλεψε τη «μεταμόρφωση» του 20ού αιώνα από εποχή ελπίδας σε εφιάλτη αλλά ήταν αυτός που επέλεξε τη μεταμόρφωση του ανθρώπου σε ζώο ως μοναδικό τρόπο λογοτεχνικής έκφρασης. «Μεταμόρφωση», άλλωστε, είναι ο τίτλος του κορυφαίου του έργου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ