Η Θέλγια Πετράκη ήταν η αποκάλυψη του Φεστιβάλ Δράμας Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Η Θέλγια Πετράκη ήταν η αποκάλυψη του Φεστιβάλ Δράμας

0

Εικόνες υπερφωτισμένες ή σαν παλιά homemade βιντεοταινία VHS ξεχασμένη στο πατάρι, της οποίας τα χρώματα έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν πια, σαν παλιά κιτρινισμένα γράμματα. Αναγνωρίσιμες φιγούρες ενός πρόσφατου παρελθόντος, μιας εποχής μεγάλων γεγονότων και κοσμοϊστορικών εξελίξεων ανά την υφήλιο αλλά και στην Ελλάδα. Απεργιακές κινητοποιήσεις στο κέντρο της Αθήνας, το Σισμίκ στο Αιγαίο, καταστρεπτικός σεισμός στην Καλαμάτα, χιονόπτωση Μάρτιο μήνα, Τσερνόμπιλ, Τσάλεντζερ, Ρέιγκαν, Γκορμπατσόφ, η θρυλική επιτυχία της Εθνικής Ελλάδος στο μπάσκετ επί της Σοβιετικής Ένωσης.

Τα περισσότερα τα βλέπουμε να παρεμβάλλονται ως αρχειακό υλικό σε μια ιστορία αγάπης και απόγνωσης μιας γυναίκας, της Άνθης, στην Αθήνα. Σαν απομονωμένη στις δικές της σκέψεις και στον δικό της μικρόκοσμο, γράφει ακατάπαυστα στον άντρα της, που βρίσκεται στη Μόσχα για μετεκπαίδευση ‒ πρόκειται για πραγματικά πρόσωπα που δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Ακούμε τα λόγια της από την ίδια, τη βλέπουμε σε σκηνές καθημερινότητας, όπως και την αγωνία της για εκείνον, που διαγράφεται στο πρόσωπό της σε μια ερωτική τους συνεύρεση σε ταξίδι της αλλά και σε στιγμές εκείνου που δεν ξέρουμε αν είναι αληθινές ή αποκύημα της φαντασίας της.

Οι εμμονές της, οι φοβίες για ενδεχόμενη απιστία του συντρόφου της Χρήστου μετουσιώνονται από τη σκηνοθέτιδα Θέλγια Πετράκη σε εικόνες στη μικρού μήκους ταινία Bella.

Τώρα, πλέον, έχοντας κάνει κάποιες ταινίες που πήγαν καλά, συνειδητοποιώ ότι με απέρριπταν λόγω φύλου. Είναι συγκλονιστικό και το συζητάω κατά καιρούς και με άλλες γυναίκες στον χώρο, που μου λένε το ίδιο πράγμα. Και δεν είναι μόνο οι άντρες που σε απορρίπτουν, είναι και οι γυναίκες, παραγωγοί, πελάτες. Η πατριαρχία δεν έχει φύλο. Οι συνειδήσεις είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν – και δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αυτό.


Η ταινία, εκτός από μια σειρά επιμέρους βραβείων, απέσπασε και τον Χρυσό Διόνυσο του 43ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, αλλά η σκηνοθέτις δεν βρισκόταν εκεί για να τα παραλάβει, γιατί κάποιος έπρεπε να μείνει πίσω στην Αθήνα να προσέχει τα παιδιά. Τα παρέλαβε ο σύζυγος της Κώστας Ταγκαλάκης, παραγωγός της ταινίας.

Και πριν καλά καλά περάσει η εβδομάδα, ήρθε ακόμα μία βράβευση, στις Νύχτες Πρεμιέρας αυτήν τη φορά, με το βραβείο σκηνοθεσίας και το βραβείο ερμηνείας για την Έλενα Τοπαλίδου, της οποίας η εκφραστικότητα στη voice over ανάγνωση των επιστολών αλλά και η σιωπηλή και απέριττη παρουσία στην οθόνη την έκανε να ξεχωρίσει και να πετύχει απόλυτη ταύτιση με την ηρωίδα.

Η Θέλγια Πετράκη ήταν η αποκάλυψη του Φεστιβάλ Δράμας Facebook Twitter
Τα γράμματα της Άνθης μου τα εμπιστεύτηκαν οι οικείοι της, για να τη γνωρίσω καλύτερα, όχι με σκοπό να γράψω σενάριο. Πρόκειται για οικογενειακή υπόθεση, δεν μπορώ να πω περισσότερα, γιατί θέλω να προστατεύσω το άτομο.


Συναντηθήκαμε με τη Θέλγια Πετράκη στους κήπους του Βάρσου στην Κηφισιά, για να μας μιλήσει την εμπειρία της στον κινηματογραφικό χώρο και να μας εξηγήσει τι την έκανε να ασχοληθεί με την ιστορία της Άνθης. Αν εξαιρέσουμε το ντοκιμαντέρ της Εγώ και οι άλλοι σχετικά με τη ζωή σε ένα ορφανοτροφείο –απ' όπου λείπει η παρουσία της μάνας‒, οι γυναίκες κυριαρχούν στις άλλες δύο δημιουργίες της, το Pray και το Η Χέλγκα είναι στο Λουντ. Η τελευταία είχε να κάνει με μια γυναίκα που αντιμετωπίζει ανεξήγητες κρίσεις πανικού. Εκεί συνεργάστηκε πρώτη φορά με την Έλενα Τοπαλίδου. Τρεις απολύτως ανθρωποκεντρικές ταινίες, με γυναικείες θεματικές.

Αναρωτιέμαι πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα να ασχολείται με τη σκηνοθεσία σήμερα στην Ελλάδα. Μου απαντάει: «Όταν ξεκίνησα να γίνω σκηνοθέτις, να κάνω ταινίες, δεν ήξερα ότι υπήρχε δυσκολία στο να δεχτούν γυναίκες στον χώρο. Νόμιζα ότι αυτά είχαν ξεπεραστεί, ότι είναι πράγματα του παρελθόντος, ότι είμαστε μοντέρνοι άνθρωποι πλέον, ότι έχουμε συνειδητοποιήσει πως οι γυναίκες είναι ισότιμα μέλη της κοινωνίας ‒ έτσι μεγάλωσα. Οι γονείς μου προσπάθησαν να με αποτρέψουν, κυρίως για λόγους βιοπορισμού, όχι γιατί ήμουν κορίτσι. Μου έλεγαν "πού πας να μπλέξεις, είναι περίεργος ο χώρος", αλλά νομίζω αυτό θα το έλεγαν ακόμα και αν ήμουν αγόρι. Παρ' όλα αυτά, αποφάσισα να το προσπαθήσω.

Όταν άρχισα να δουλεύω στη διαφήμιση, κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι μας αντιμετωπίζουν διαφορετικά. Έπρεπε να είμαστε μακιγιέζ, ενδυματολόγοι, στην καλύτερη περίπτωση παραγωγοί ‒ πάρα πολύ δύσκολο να δεχτούν γυναίκες στη σκηνοθεσία. Νόμιζα ότι δεν ήμουν αρκετά καλή και ότι αυτός ήταν ο λόγος που δεν με δεχόταν ο χώρος. Αυτό με οδήγησε σε μεταπτυχιακές σπουδές Ανθρωπολογίας, που συνδέονταν άλλωστε με τον κινηματογράφο.

Τώρα, πλέον, έχοντας κάνει κάποιες ταινίες που πήγαν καλά, συνειδητοποιώ ότι με απέρριπταν λόγω φύλου. Είναι συγκλονιστικό και το συζητάω κατά καιρούς και με άλλες γυναίκες στον χώρο, που μου λένε το ίδιο πράγμα. Και δεν είναι μόνο οι άντρες που σε απορρίπτουν, είναι και οι γυναίκες, παραγωγοί, πελάτες. Η πατριαρχία δεν έχει φύλο. Οι συνειδήσεις είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν ‒ και δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα αυτό. Πρέπει να προσπαθείς ξανά και ξανά, με πολύ κόπο».


Έχοντας διανύσει, λοιπόν, μια ενδιαφέρουσα πορεία στις ταινίες μικρού μήκους, τη ρωτάω πώς βλέπει τη μικρή φόρμα. «Έχουμε διάφορες ιδέες. Κάποιες λειτουργούν καλύτερα σε μικρή φόρμα, κάποιες λειτουργούν καλύτερα στη μεγάλη. Σαφέστατα στην Ελλάδα και γενικότερα στον κόσμο είναι ευκολότερο να προχωρήσουν ιδέες στη μικρή φόρμα. Για να μπεις στη μεγάλη φόρμα πρέπει να περάσεις από χίλια κύματα, να σε εμπιστευτούν οι χρηματοδότες ‒ και στην Ελλάδα ουσιαστικά έχουμε μόνο δύο χρηματοδοτικούς θεσμούς, το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και την ΕΡΤ.

Βέβαια, υπάρχουν ιδέες που στέκουν μόνο σε μεγάλου μήκους ταινία. Αν είχα επιλογή, θα τα έκανα όλα μαζί. Έχω πρόσθετο υλικό για την Bella και είναι μια σκέψη πολύ σοβαρή να την κάνω μεγάλου μήκους. Είναι πολύ ακριβό όμως. Τώρα, αν θα κρατήσει τη δυναμική της, δεν το γνωρίζω, πρέπει να γράψω το σενάριο και να το ολοκληρώσω για να σου πω. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που μου λείπουν, αλλά ξέρω τι έχω, και είναι πολύ δυνατό».

Η Bella είναι ένα έργο με αρκετά στοιχεία ταινίας τεκμηρίωσης, που συγκίνησε όσους την είδαμε και εκτιμήθηκε σε όλα τα επίπεδα. Αλλά καθώς τα γράμματα της Άνθης είναι πραγματικά, ένα εύλογο ερώτημα είναι πώς έφτασαν στα χέρια της, ποιος της τα εμπιστεύτηκε.

Εξηγεί: «Τα γράμματα της Άνθης μου τα εμπιστεύτηκαν οι οικείοι της, για να τη γνωρίσω καλύτερα, όχι με σκοπό να γράψω σενάριο. Πρόκειται για οικογενειακή υπόθεση, δεν μπορώ να πω περισσότερα, γιατί θέλω να προστατεύσω το άτομο. Από τη στιγμή που ξεκίνησα να διαβάζω τα γράμματα, δεν μπορούσα να σταματήσω, φορτίστηκα πάρα πολύ, άρχισαν να μου έρχονται εικόνες. Πήρα άδεια από τα παιδιά της και προχώρησα για να τα κάνω ταινία. Το στόρι είναι αληθινό, αλλά συμπληρώνεται από τις φοβίες της και τις φαντασιώσεις της. Τη δεκαετία του '80 ελάχιστοι πήγαιναν από την Ελλάδα στη Μόσχα για μετεκπαίδευση. Ο Χρήστος, ο άντρας της Άνθης, έμεινε έναν χρόνο.

Ήρθε η Έλενα Τοπαλίδου μια μέρα από το σπίτι για να κάνουμε πρόβα ‒αυτήν είχα στο μυαλό μου‒ και από την πρώτη στιγμή η ηχογραφημένη φωνή ήταν σαν να είχα την ίδια την Άνθη μπροστά μου! Εν τέλει, στην ταινία οι εικόνες ντύνουν το voice over και όχι το voice over τις εικόνες. Έτσι το προσέγγισα».

Πράγματι, υπάρχει πλήρης ταύτιση της Τοπαλίδου με τον ρόλο. Σχολιάζει: «Ναι, γιατί κι εκείνη λατρεύει τον άνθρωπό της, όπως λάτρευε η Άνθη τον δικό της. Η Άνθη έχει πολλά κοινά με την Έλενα. Ήταν κι αυτή αγαπητή στον χώρο της –αρχιτεκτόνισσα–, χωρίς να το διεκδικεί, τρομερά ερωτεύσιμη, πολύ πετυχημένη, χαρισματική, έξυπνη. Η Έλενα δεν το βλέπει, εγώ πρέπει να της το λέω. Και ο Χρήστος είχε κάποια κοινά με τον Νίκο Κουρή, που ευτυχώς δέχτηκε να τον ερμηνεύσει. Ήταν ένας επίσης πολύ όμορφος και γοητευτικός άντρας. Αφήνω αδιευκρίνιστο το αν βρήκε μια άλλη σχέση, είναι οι σκέψεις της Άνθης, οι ανασφάλειές της που ζωντανεύω στην ταινία. Οι φωτογραφίες της Μόσχας, πάντως, είναι οι πραγματικές φωτογραφίες της Άνθης και του Χρήστου. Κάποια στιγμή μου είπε η Έλενα: "Ναι, είναι τα παιδιά της, η δουλειά της, αλλά όλα αυτά συμβαίνουν παρεμπιπτόντως, εκείνο που την απασχολεί είναι ο μεγάλος της έρωτας για τον άντρα της"».

Η Θέλγια Πετράκη ήταν η αποκάλυψη του Φεστιβάλ Δράμας Facebook Twitter
«Αρνούμαι να δω ταινίες ή σειρές στις οποίες η δουλειά που έχει γίνει στην ανάπλαση της εποχής την προδίδει». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO


Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της Bella είναι η ιδιαίτερα πετυχημένη ανάπλαση της εποχής, μια εμμονή στη λεπτομέρεια που δεν βλέπεις συχνά στις ελληνικές παραγωγές, είτε λόγω οικονομικών περιορισμών είτε γιατί λείπουν το μεράκι και η τελειομανία. Αυτό οφείλεται στην καλή δουλειά της ντεκορατρίς Σοφίας Βάσου, στην πείρα του παραγωγού Κώστα Ταγκαλάκη στο ρεπεράζ, που βρήκε locations τα οποία είχαν ξεμείνει στη δεκαετία του '80, αλλά αναμφισβήτητα και στην ευαισθησία της σκηνοθέτιδας για την εποχή. «Αρνούμαι να δω ταινίες ή σειρές στις οποίες η δουλειά που έχει γίνει στην ανάπλαση της εποχής την προδίδει».


Τη ρωτάω τι απέγινε στη σχέση του ζευγαριού. «Η σχέση εκφυλίστηκε πολύ, αντιμετώπισαν πολλά προβλήματα. Πρώτα έφυγε η Άνθη από καρκίνο και πριν από μερικά χρόνια και ο Χρήστος, επίσης από ασθένεια». Τελικά, από ηθικής πλευράς, έχουμε το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε προσωπικά τεκμήρια στην τέχνη; «Αν έχουν αξία και εφόσον δεν βρίσκονται πια στη ζωή οι ιδιοκτήτες τους, γιατί όχι; Νομικά έχω το δικαίωμα, ηθικά επίσης, αφού το έκανα με πάρα πολύ καλή πρόθεση. Τα γράμματά της είναι προέκταση του ποια ήταν η Άνθη, είναι σαν να την έχεις μπροστά σου. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ συγκινητικό και για τα παιδιά της, είναι σαν να έχουν κάτι δικό της. Νιώθουν ότι τιμώ τη μητέρα τους».

 

Η ταινία «Bella» τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον Χρυσό Διόνυσο στο πρόσφατο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας και με το βραβείο Σκηνοθεσίας του αντίστοιχου τμήματος στις Νύχτες Πρεμιέρας.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Οθόνες / Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια, ανατρέχουμε στην καριέρα ενός ηθοποιού με την ερμηνευτική στόφα των μεγάλων ονομάτων του New Hollywood, μα καταδικασμένου να εργάζεται σε καιρούς που η κινηματογραφική βιομηχανία δεν ξέρει τι να κάνει μαζί του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Οθόνες / Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Η ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα πίσω από το «Ten Pound Poms» μιλά στη LiFO για τη στάση των Αυστραλών απέναντι στους μετανάστες, την ταινία της που εξόργισε την ομογένεια, και το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος ακόμη κι όταν το έργο σου έχει δει πολύς κόσμος.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

Οι Αθηναίοι / Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

«Τρεις Χάριτες», «Βίρα τις Άγκυρες», «Δις εξαμαρτείν», «Safe Sex», «Το Κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο», «Μπαμπάδες με ρούμι». Λίγοι μας έχουν κάνει να γελάσουμε τόσο τα τελευταία 30 χρόνια όσο ο Μιχάλης Ρέππας. Ο ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης που εξαιτίας του «το Τζέλα Δέλτα δεν είχε φουγάρα» αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Μια ταινία που η Τζέιν Όστιν θα ήταν περήφανη να είχε σκηνοθετήσει, η Λίντσεϊ Λόχαν ανταλλάζει σώμα με την Τζέιμι Λι Κέρτις ξανά μετά από 22 χρόνια κι ένας μεταλλαγμένος Μπάμπι εκδικείται για τον θάνατο της μαμάς του. – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ