Τρεις φορές Παρίσι

Τρεις φορές Παρίσι Facebook Twitter
0

1. Του Γάλλου το Παρίσι: Από τα πιο χορταστικά μυθιστορήματα, ένα λαϊκό μυθιστόρημα, όπως θα λέγαμε, αν δεν είχαν πια χαθεί το λαϊκό μυθιστόρημα, ο λαϊκός κινηματογράφος, το λαϊκό τραγούδι και καθετί λαϊκό, είναι η Λέσχη των Αθεράπευτα Αισιόδοξων (μτφρ. Φωτεινή Βλαχοπούλου, εκδ. Πόλις) του Jean-Michel Guenassia (Αλγέρι, 1950), με 707 σελίδες λατρείας για την καθημερινή ζωή στα παρισινά καφέ και μπιστρό. Διαβάζεις για αλλεπάλληλες παρτίδες πάνω από τη σκακιέρα, συναντάς τον Ζαν-Πολ Σαρτρ να γράφει πυρετωδώς τα ανοικονόμητα φιλοσοφήματά του και τον Ζοζέφ Κασέλ, τον συγγραφέα του θρυλικού μυθιστορήματος Η Ωραία της Ημέρας, παρακολουθείς τις μικρές και μεγάλες περιπέτειες του πιτσιρικά Μισέλ Μαρινί, βλέπεις τον Guenassia να μας κλείνει, ημών των Ελλήνων, το μάτι, πολλάκις, μέσα από τις αναφορές στον Καζαντζάκη και στα έργα του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται και Καπετάν Μιχάλης (σ. 470), μέσα από σκηνές σε ελληνικά στέκια (π.χ. το μεζεδοπωλείο Volcan που «μοσχοβολούσε μελιτζάνα, κολοκύθι και πιπεριά, μαγειρεμένα με καραμελωμένα κρεμμύδια, κύμινο και δάφνη», σ. 166), και κυρίως μέσα από τον εξόριστο κομμουνιστή Γρηγόρη Πέτρουλα:

«Ο Γρηγόρης ήταν κομμουνιστής φανατικός και εύθικτος, κάτι που τον έκανε απρόβλεπτο, ακόμα και για τους καλύτερους φίλους του. Είχε τη φήμη ανισόρροπου~ ήταν ικανός να περνάει, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, απ’ τον πιο ξέφρενο ενθουσιασμό στην πιο βαθιά μελαγχολία και από την πιο ακατάσχετη φλυαρία στην απόλυτη σιωπή, δίχως κανείς να ξέρει γιατί. Τη μια σε αγκάλιαζε σφιχτά και όλο θέρμη, την άλλη σε αποκαλούσε ηλίθιο, κάθαρμα και φασιστόμουτρο, αν και το τελευταίο ήταν, όπως έλεγε, πλεονασμός – ελληνική λέξη που σήμαινε υπερβολή» (σ. 243).

Όλα συμβαίνουν ανάμεσα στον Οκτώβριο του 1959 και τον Ιούλιο του 1964, μια πενταετία γεμάτη γεγονότα, μουσικές, βιβλία, συζητήσεις, δράσεις, μια πενταετία που κυοφόρησε τον Μάη του ’68, μια πενταετία έρωτος και αναρχίας. «Ήταν η εποχή των φιλιών διαρκείας. Το δικό τους κράτησε μια αιωνιότητα. Τα αυτοκίνητα περνούσαν κορνάροντας. Εκείνοι δεν άκουγαν τίποτα» (σ. 360).

 

2. Το Παρίσι της Ελληνοαμερικανίδας: Ποιο Παρίσι; Μια σειρά αβαθείς, δίχως έμπνευση, γλυκανάλατες, flat περιγραφές αβαθών και τα λοιπά καρτ-ποστάλ είναι ό,τι έχει να μας προσφέρει από το Παρίσι το μυθιστόρημα Το πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πατάκης) της Ναταλί Μπακόπουλος (Dearborn, 1972). Στο Παρίσι, επίσης της δεκαετίας του '60, αλλά λίγο πιο μετά απ’ ό,τι στο ωραίο μυθιστόρημα του Guenassia, στα χρόνια της χούντας, βρίσκεται η νεαρά Σοφία που σπουδάζει και ακκίζεται, πασχίζοντας να την ερωτευτούν και να ερωτευτεί, θυμίζοντας ολοένα και πιο συχνά, μαζί με τη συγγραφέα, εκείνη την εκπληκτική επισήμανση του Ρολάν Μπαρτ σχετικά με τους συγγραφείς που σαλιαρίζουν με το θέμα τους, που με σαχλοσυναισθηματισμούς «γλείφουν» τον αναγνώστη, θέλοντας πάση θυσία να αποσπάσουν την εύνοιά του – και, τουλάχιστον, όταν πρόκειται για νοήμονες και ψυλλιασμένους αναγνώστες, αποτυγχάνουν παταγωδώς.

Η Μπακόπουλος μας δίνει ένα Παρίσι που δεν υπάρχει, παρά μονάχα σε κάτι παλιές ελληνικές ταινίες που τις έχουμε ήδη λησμονήσει (αν τις είδαμε ποτέ). Κρίμα! Ένα πλούσιο υλικό κι ένα πιασάρικο θέμα καταστρέφονται στην προσπάθεια παραγωγής ενός κάργα ευπώλητου. Ό,τι πρέπει, πάντως, για Λέσχες Ανάγνωσης και για επίδοξες συγγραφείς! Παρίσι με μηδέν λιπαρά, δίχως Gauloises / κλοσάρ / σινεμά / αναρχικούς / μπίτνικ / υπαρξιστές / παστίς / βραστά αυγά στην μπάρα / περνό / κρασί / καταστασιακούς – και δη στη δεκαετία του '60!

3. Το Παρίσι του Έλληνα: «Πουθενά δεν είσαι πιο ξένος από το Παρίσι, πουθενά πιο ευτυχισμένος από το Παρίσι», φωνάζει ένας ωραίος τύπος πίνοντας άφθονο κρασί, κλεμμένο από μια κάβα, ενώ η φίλη του συναινεί με τον τρόπο της. «Για μένα το Παρίσι ήταν το μόνο μέρος όπου μπορούσες να είσαι ηρωίδα καλής και κακής λογοτεχνίας, χωρίς να σε μέμφεται κανείς». Φράσεις που αντλώ από το ποιητικό μυθιστόρημα Το Δάσος των Παιδιών (εκδ. Μεταίχμιο) του Χρήστου Αγγελάκου (Αθήνα, 1962).

Παρίσι και η ευάλωτη μουσική του Αρτώ, της τζαζ, του Chet Baker, μνήμες από τους λόγιους ληστές (Λασεναίρ, Βιγιόν, Ζενέ), η περιλάλητη Γλωσσολογία του Σωσύρ, η θλιμμένη γλεντζού Φρανσουάζ Σαγκάν, τα ιδρωμένα ποτήρια (!), το Παρίσι, όπου, εκτός των άλλων, ανακαλύπτεις «την τρύπια αξία των εξομολογήσεων» (σ. 60), ένα Παρίσι που είναι ο κρυφός πυρήνας αυτού του πολυπρισματικού, καλειδοσκοπικού μυθιστορήματος, του Δάσους των Παιδιών. Ένα Παρίσι που θέλεις να το ζήσεις. Κι αυτό, φίλες και φίλοι, είναι το μεγάλο θέλγητρο της λογοτεχνίας, να σε γοητεύει τόσο που να βρίσκεσαι εκεί που συμβαίνει, εκεί που όλα θέλεις να γίνουν και να ξαναγίνουν, ακόμα κι αν είναι οδυνηρά.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ