Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
O Νίκος Ζερβός με τον αείμνηστο Βαγγέλη Κοτρώνη, «O Δράκουλας των Εξαρχείων» (1982). (Αρχείο Χάρη Δημολιάτη)
0

ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, στο facebook του Αντώνη Μποσκοΐτη, έγινε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα. Συμπτωματική και απρογραμμάτιστη δείχνει, απλώς, πως όταν υπάρχουν χαμηλοί τόνοι και καλή διάθεση μπορούν –και στο facebook– να αναπτυχθούν ενδιαφέρουσες συζητήσεις.

Την αφορμή μάς την έδωσε ένα κείμενο του Ρένου Χαραλαμπίδη, που ανέβηκε στο σάιτ «άβαλον ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ» στις 20 Μαρτίου κι είχε τίτλο «Ο μύθος του αριστερού καλλιτέχνη». Το κείμενο, που σχολιάστηκε κριτικά τόσο από 'μένα, όσο και από τον Αντώνη Μποσκοΐτη, κατέληγε ως εξής:

«Τελικά τι σημαίνει να είσαι αριστερός καλλιτέχνης; Δεν ξέρω. Σίγουρα κάτι εύκολο. Δηλώνεις πως είσαι με τους "καλούς", άρα οι άλλοι με τους "κακούς". Λες και η ζωή είναι σπαγγέτι γουέστερν».

Και κάπου εδώ ξεκινάει η κουβέντα:

Νίκος Ζερβός: Έχει δίκιο ο Ρένος. Ότι μια εποχή έπρεπε να δηλώνεις αριστερός καλλιτέχνης, για να υπάρχεις. Το ζήσαμε εμείς οι παλαιότεροι στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στο Κέντρο Κινηματογράφου...

Αντώνης Μποσκοΐτης: Γιατί εσύ τι ήσουν; Αριστερός και μάλιστα αναρχοαριστερός δεν ήσουν, όταν έκανες τον «Δράκουλα των Εξαρχείων» και τον «Εξόριστο της Κεντρικής Λεωφόρου»; Με τα έργα σου μεγαλώσαμε κι εμείς, που σήμερα εξακολουθούμε να κρατάμε κάποια «πιστεύω».

Ν.Ζ.: Αυτό δεν σημαίνει πως ο Ρένος δεν έχει δικαίωμα να είναι δεξιός.

Α. Μ.: Ε, καλά, δε θα του πάρουμε και το κεφάλι. Σχολιάζουμε απλά. Ας κάνει ό,τι θέλει ο καθένας.

Α.Μ.: Ο Τζαβέλλας (μάλλον) ήταν αστός δεξιός, σαν τον Σακελλάριο ένα πράγμα στο πιο διανοουμενίστικο.

Φ.Τ.: Ήταν συντηρητικός. Φαίνεται αυτό και από τις ταινίες του. Ο Σακελλάριος ήταν πιο λαϊκός. Λαϊκή δεξιά όπως λέμε. Ο άλλος ήταν της... πεφωτισμένης.

Φώντας Τρούσας: Γιατί, οι δεξιοί ή οι δήθεν απολίτικοι δε γυρίζανε ταινίες; Μόνο οι αριστεροί γυρίζανε;

Ν.Ζ.: Κι όμως με τον αριστερό μανδύα πήραν αρκετοί ατάλαντοι επιδοτήσεις και βραβεία στο Φεστιβάλ...

Α.Μ.: Ίσως o Νίκος αναφέρεται στην περίοδο του ΝΕΚ (Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος), που πράγματι το ελληνικό σινεμά γέμισε με υδροκέφαλα του Αγγελόπουλου και όχι μόνο βέβαια, αφού υπήρξαν κι άλλοι ξεχωριστοί δημιουργοί.

Ν.Ζ.: Σωστό.

Φ.Τ.: Όταν λέμε «αριστερός» τι εννοούμε; Κάθε μη δεξιός;

Α.Μ.: Για μένα όχι, Φώντα, κι είναι μεγάλη κουβέντα αυτή.

Ν.Ζ.: Εννοούμε τον καθένα που δηλώνει αριστερός...

Φ.Τ.: Ποιοι δήλωναν «αριστεροί», ενώ δεν ήταν; Να πούμε ονόματα. Ποιοι δήλωναν «αριστεροί» κι έπαιρναν φράγκα, όντας ατάλαντοι ;

Ν.Ζ.: Ε τώρα ονόματα θες; Αρκετοί ψευτο-προοδευτικοί κ.λπ. Μην το ρίξουμε στο κουτσομπολιό...

Φ.Τ.: Ε όχι, δεν είναι κουτσομπολιό αυτό.

Ν.Ζ.: Μιμητές του Τεό (Θόδωρος Αγγελόπουλος) με δήθεν αριστερές ταινίες.

Φ.Τ.: Ε, πες μου ένα-δύο. Το Χριστόφορο Χριστοφή εννοείς της «Περιπλάνησης» και της «Ρόζας»;

Ν.Ζ.: Ένας...

Α.Μ.: Να με συμπαθάτε, αλλά εμένα η «Ρόζα» μού άρεσε!

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από τη «Ρόζα» (1982) του Χριστόφορου Χριστοφή

Ν.Ζ.: Οι κριτικοί τον υμνούσαν για τα σύμβολα και ο χρόνος τον έσβησε...

Φ.Τ.: Εντάξει, δεν ήταν για πέταμα οι ταινίες του, παρότι είχαν μουσικές της Καραΐνδρου. Θα μου την πέσει τώρα ο Αντώνης...

Α.Μ.: Όχι, δεν στην πέφτω Φώντα, γούστα ειν' αυτά. Ο χρόνος τον «έσβησε» Νίκο, ενδεχομένως, γιατί ο άνθρωπος δεν έκανε άλλες ταινίες τότε κι έτσι μοιραία έμεινε σ' εκείνα τα χρόνια τα κομβικά για τον ΝΕΚ.

Φ.Τ.: Εντάξει, ήταν ένα αφαιρετικό / συμβολικό / αποστασιοποιημένο σινεμά, που έχει τους φίλους του. Δεν έγινε όμως κατάχρηση.

Α.Μ.: Ακριβώς. Και το ότι είχε πολλά χρόνια να κάνει τρίτη ταινία αποδεικνύει πως δεν έδρασε σαν... φραγκο-killer.

Ν.Ζ.: Εγώ πάντως το λέω ψευτοσυμβολικό αυτό το σινεμά.

Φ.Τ.: Για μένα το μεγαλύτερο έγκλημα του Ελληνικού Κινηματογράφου (Παλαιού και Νέου) είναι το ότι έσβησε τον μεγάλο Κώστα Μανουσάκη.

Ν.Ζ.: Συμφωνώ.

Α.Μ.: Για ποιο λόγο; Για πες Φώντα...

Φ.Τ.: Δεν τα είχε καλά με κανέναν, γι' αυτό. Και τα σενάριά του τα απέρριπταν. Πρώτος ο Τζαβέλλας.

Α.Μ.: Εννοείς πως ήταν δύστροπος άνθρωπος; Το ότι δεν τα 'χε καλά με κανέναν εμένα μού τον κάνει ακόμη πιο συμπαθητικό σαν περίπτωση.

Φ.Τ.: Έτσι λένε. Δύστροπος.

Ν.Ζ.: Ο Τζαβέλλας; Δεν το 'ξερα...

Φ.Τ.: Κάτι ήταν ο Τζαβέλλας τότε (είχε θέση) τέλη χούντας-αρχές μεταπολίτευσης (δεν θυμάμαι τώρα καλά). Μπορώ να το βρω όμως...

Ν.Ζ.: Εννοείς πως ήταν πρόεδρος του Κέντρου Κινηματογράφου;

Φ.Τ.: Κάτι τέτοιο. Μπορεί... ναι...

Ν.Ζ.: Ο «Φόβος» ήταν μεγάλη ταινία.

Φ.Τ.: Αν είναι δυνατόν μετά από μια τέτοια ταινία να μην ξανακάνει κάποιος σινεμά, όντας στα 36 του!!

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από το «Φόβο» (1966) του Κώστα Μανουσάκη

Ν.Ζ.: Άρα ή αριστερός ή γλείφτης έπρεπε να ήσουν τότε. Ή και τα δύο. Πάντως συμφωνώ απολύτως για το Μανουσάκη.

Φ.Τ.: Ε το είπαμε, αυτό ήταν έγκλημα. Σκόνταψε και σε δεξιούς όμως. Ο Τζαβέλλας τι ήταν;

Α.Μ.: Ο Τζαβέλλας (μάλλον) ήταν αστός δεξιός, σαν τον Σακελλάριο ένα πράγμα στο πιο διανοουμενίστικο.

Φ.Τ.: Ήταν συντηρητικός. Φαίνεται αυτό και από τις ταινίες του. Ο Σακελλάριος ήταν πιο λαϊκός. Λαϊκή δεξιά όπως λέμε. Ο άλλος ήταν της... πεφωτισμένης.

Α.Μ.: Έτσι!

Φ.Τ.: Λοιπόν ο Τζαβέλλας ήταν τότε (1974) πρόεδρος της Γενικής Κινηματογραφικών Επιχειρήσεων, που μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.

Ν.Ζ.: Το Ίδρυμα Φορντ επιδοτούσε, τότε, ταινίες μόνο με αριστερό περιεχόμενο. Γιατί άραγε;

Φ.Τ.: Είναι μεγάλο κεφάλαιο αυτό και δύσκολο. Και στη Χιλή του Σαλβαδόρ Αλιέντε το ίδιο έκανε.

Ν.Ζ.: Ο Νίκος Νικολαΐδης, ο Κώστας Φέρρης, ο Παύλος Τάσσιος κι εγώ είχαμε καταγγείλει τότε το περιβόητο Ίδρυμα Φορντ.

Φ.Τ.: Δεν πήραν όλοι οι αριστεροί λεφτά από το Φορντ, πήραν κάποιοι. Και φυσικά είχαν πάρει και δεξιοί, όπως ο Ελύτης.

Ν.Ζ.: Υπήρχε μια προτίμηση σε... προοδευτικούς καλλιτέχνες.

Φ.Τ.: Το ξέρω. Γι' αυτό σου είπα και για τη Χιλή του Αλιέντε. Τους θεωρούσαν «ελεύθερες φωνές», που έπρεπε να στηριχτούν και όχι να κλείσουν το στόμα τους. Είναι πολύ μυστήρια ιστορία το Φορντ.

Ν.Ζ.: Ο Λεωνίδας Χρηστάκης τότε μας άνοιξε τα μάτια.

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από το περιοδικό Panderma (#15, Απρίλης 1976) του Λεωνίδα Χρηστάκη

Φ.Τ.: Ο Χρηστάκης έλεγε και κάτι σαχλαμάρες, ότι είχε μπει στο γραφεία του Ιδρύματος, νύχτα, κι είχε πάρει τις λίστες με τις επιχορηγήσεις. Εν τω μεταξύ οι επιχορηγήσεις ανακοινώνονταν δημοσίως. Δεν ήταν κρυφές.

Ν.Ζ.: Δεν ήταν σαχλαμάρες. Είχε όντως κλέψει κάτι ισολογισμούς ενός γνωστού τότε κινηματογραφικού περιοδικού...

Φ.Τ.: Έτσι έλεγε. Όχι ισολογισμούς. Τις λίστες με τα ονόματα απ' όσο ξέρω. Αλλά αυτά ήταν γνωστά και ο Χρηστάκης τα παρουσίαζε σαν κατόρθωμα. Ναι, είχε πάρει επιχορήγηση από το Ίδρυμα Φορντ ο Σύγχρονος Κινηματογράφος (Ραφαηλίδης κ.ά.).

Ν.Ζ.: O Λεό (Χρηστάκης) μου έμαθε πολλά μαζί με τον Βαγγέλη Κοτρώνη.

Ν.Ζ.: Ραφαηλίδης-Ford Foundation... περίεργη σχέση. Ερωτικομαρξιστική...

Φ.Τ.: Είχε «απολογηθεί» τότε ο Ραφαηλίδης, στο περιοδικό Προσανατολισμοί (σ.σ. τεύχος 21, Ιανουάριος 1974, «Αστική ηθικολογία και Ίδρυμα Φορντ»), που έβγαζε ο Γιάννης Τζανετάκος (σ.σ. στην πράξη ήταν διευθυντής σύνταξης). Το 'χω ψάξει το ζήτημα. Κάποια στιγμή θα γράψω.

Ν.Ζ.: Γράψε, είναι ενδιαφέρον θέμα.

Α.Μ.: Αυτή είναι μία από τις ωραιότερες φεϊσμπουκικές συζητήσεις που γίνεται εδώ και ώρα!

Ν.Ζ.: Είδες, όταν δεν αλληλοσκοτωνόμαστε;

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα (κι ανάμεσά τους «Ο δολοφόνος του Τόκιο»)

Μυθολογίες / «Όλοι ξέρουμε για τι μιλάνε οι "Ηλίθιοι" του Τρίερ»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Σύλλα Τζουμέρκα

Κουρασάουα, Ταρκόφσκι, Βέντερς, διπλό Κασσαβέτη και τη «Διαφθορά» του Έιμπελ Φεράρα περιλαμβάνει η δεκάδα του σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Οθόνες / Τέιλορ Σέρινταν: Ποιος είναι ο νέος Μίδας της τηλεόρασης;

Ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από την επιτυχία του «Yellowstone» και ενός ολόκληρου τηλεοπτικού σύμπαντος παραμένει ένας καουμπόι που αρνείται ότι οι σειρές του απευθύνονται σε συντηρητικό ακροατήριο.
THE LIFO TEAM
Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Οθόνες / Ο δημιουργός του «Love Actually» χαρίζει στα παιδιά ένα χριστουγεννιάτικο animation

Ο Ρίτσαρντ Κέρτις διασκευάζει για λογαριασμό του Netflix μια τριλογία δικών του βιβλίων, σε ένα σπονδυλωτό, χαριτωμένο και καλόψυχο φιλμ, απευθυνόμενο κυρίως σε θεατές μικρότερης ηλικίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου και Kalamata Short Docs Film Festival 

Οθόνες / 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου: Ένα πλούσιο κινηματογραφικό δωδεκαήμερο

Η Καλαμάτα και άλλες δεκατρείς πόλεις της Πελοποννήσου έγιναν σημεία αναφοράς για τους λάτρεις του ντοκιμαντέρ, ενώ υπήρξαν και αφορμές για προβληματισμό, όχι μόνο αναφορικά με την έβδομη τέχνη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

The Review / Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο Βασίλης Λούρας σχολιάζουν το πολυαναμενόμενο biopic «Maria», την ερμηνεία της Αντζελίνα Τζολί, τις ιστορικές ανακρίβειες και το αν τελικά μαθαίνουμε κάτι καινούργιο για την πολύπαθη divina.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Daily / Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Στο νέο ντοκιμαντέρ του σπουδαίου Αμερικανού κινηματογραφιστή Κεν Μπερνς ξετυλίγεται η ζωή και το έργο του ανθρώπου που εκτός από το μεγαλειώδες εικαστικό έργο του, πρόλαβε πριν από μισή χιλιετία να αντιληφθεί, να ανακαλύψει, να εφεύρει ή να προβλέψει τα πάντα σχεδόν, από τη βαρύτητα μέχρι τον κινηματογράφο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Λούκα Γκουαντανίνο: Ο σκηνοθέτης του Queer δηλώνει ότι θα αγωνιστεί να σταματήσει τη λογοκρισία της ταινίας του

Πολιτισμός / Λούκα Γκουαντανίνο: Ο σκηνοθέτης του Queer δηλώνει ότι θα αγωνιστεί να σταματήσει τη λογοκρισία της ταινίας του

«Ο χαρακτηρισμός της ταινίας ως "πολύ προκλητικής" από τις αρχές της Τουρκίας δεν είναι τίποτα περισσότερο από απροκάλυπτη ομοφοβία» τόνισε ο σκηνοθέτης του Queer
LIFO NEWSROOM
Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Daily / Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Βασισμένο σ’ ένα εκπληκτικό πρωτότυπο υλικό, αυτό το εξαίρετο ντοκιμαντέρ του Disney+ σε παραγωγή του Μάρτιν Σκορσέζε μάς μεταφέρει με μοναδικό τρόπο σ’ αυτό που βίωσαν τα μέλη του θρυλικού συγκροτήματος όταν πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε μια Αμερική που έμοιαζε να τους έχει απόλυτη ανάγκη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Οι δέκα αγαπημένες ταινίες της Τζούλης Αγοράκη

Οθόνες / «Είδα το "Nymphomaniac" σαν φεμινιστικό ύμνο»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες της Τζούλης Αγοράκη

Νικίτα Μιχάλκοφ, Ανιές Βαρντά, Μπέργκμαν, αλλά και «Love Story», «Against all odds»: Η σχέση της δημοσιογράφου Τζούλης Αγοράκη με το σινεμά εδραιώθηκε μέσα από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Αντουανέττα Αγγελίδη: «Κάθε ταινία μου είναι το ευτυχές τέλος μιας περιπέτειας απορρίψεων»

Οι Αθηναίοι / Αντουανέττα Αγγελίδη: «Κάθε ταινία μου είναι το ευτυχές τέλος μιας περιπέτειας απορρίψεων»

Μοναδική περίπτωση για το ελληνικό σινεμά, η ιδιοσυγκρασιακή σκηνοθέτις που τιμάται στο 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης αφηγείται τη ζωή και την πορεία της στη LiFO.
M. HULOT
«The New Years»: Το ισπανικό «One Day» από τον Ροντρίγκο Σορογκόγιεν

Οθόνες / «The New Years»: Το ισπανικό «One Day» από τον Ροντρίγκο Σορογκόγιεν

Η νέα ρομαντική σειρά του Cinobo βρίσκεται στο σταυροδρόμι της τριλογίας «Before», του «Normal People» και του «One Day». Δανειζόμενη το αφηγηματικό εύρημα του τελευταίου, καταγράφει τις Πρωτοχρονιές ενός ζευγαριού και μαζί τους τις δυσκολίες μα και τη γοητεία των πρώτων -άντα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βαλέρια Γκολίνο: «Δεν με ενοχλεί το ανδρικό βλέμμα αλλά το “μη- βλέμμα” στο σινεμά»

Pulp Fiction / Βαλέρια Γκολίνο: «Δεν με ενοχλεί το ανδρικό βλέμμα αλλά το “μη- βλέμμα” στο σινεμά»

Τελευταία υποδύθηκε μια πορνοστάρ, την αδερφή της Κάλλας, και σκηνοθέτησε μια σειρά βασισμένη σε ένα «σκανδαλώδες» βιβλίο. Η Ελληνοϊταλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτις βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ