Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
O Νίκος Ζερβός με τον αείμνηστο Βαγγέλη Κοτρώνη, «O Δράκουλας των Εξαρχείων» (1982). (Αρχείο Χάρη Δημολιάτη)
0

ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, στο facebook του Αντώνη Μποσκοΐτη, έγινε μια ενδιαφέρουσα κουβέντα. Συμπτωματική και απρογραμμάτιστη δείχνει, απλώς, πως όταν υπάρχουν χαμηλοί τόνοι και καλή διάθεση μπορούν –και στο facebook– να αναπτυχθούν ενδιαφέρουσες συζητήσεις.

Την αφορμή μάς την έδωσε ένα κείμενο του Ρένου Χαραλαμπίδη, που ανέβηκε στο σάιτ «άβαλον ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ» στις 20 Μαρτίου κι είχε τίτλο «Ο μύθος του αριστερού καλλιτέχνη». Το κείμενο, που σχολιάστηκε κριτικά τόσο από 'μένα, όσο και από τον Αντώνη Μποσκοΐτη, κατέληγε ως εξής:

«Τελικά τι σημαίνει να είσαι αριστερός καλλιτέχνης; Δεν ξέρω. Σίγουρα κάτι εύκολο. Δηλώνεις πως είσαι με τους "καλούς", άρα οι άλλοι με τους "κακούς". Λες και η ζωή είναι σπαγγέτι γουέστερν».

Και κάπου εδώ ξεκινάει η κουβέντα:

Νίκος Ζερβός: Έχει δίκιο ο Ρένος. Ότι μια εποχή έπρεπε να δηλώνεις αριστερός καλλιτέχνης, για να υπάρχεις. Το ζήσαμε εμείς οι παλαιότεροι στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στο Κέντρο Κινηματογράφου...

Αντώνης Μποσκοΐτης: Γιατί εσύ τι ήσουν; Αριστερός και μάλιστα αναρχοαριστερός δεν ήσουν, όταν έκανες τον «Δράκουλα των Εξαρχείων» και τον «Εξόριστο της Κεντρικής Λεωφόρου»; Με τα έργα σου μεγαλώσαμε κι εμείς, που σήμερα εξακολουθούμε να κρατάμε κάποια «πιστεύω».

Ν.Ζ.: Αυτό δεν σημαίνει πως ο Ρένος δεν έχει δικαίωμα να είναι δεξιός.

Α. Μ.: Ε, καλά, δε θα του πάρουμε και το κεφάλι. Σχολιάζουμε απλά. Ας κάνει ό,τι θέλει ο καθένας.

Α.Μ.: Ο Τζαβέλλας (μάλλον) ήταν αστός δεξιός, σαν τον Σακελλάριο ένα πράγμα στο πιο διανοουμενίστικο.

Φ.Τ.: Ήταν συντηρητικός. Φαίνεται αυτό και από τις ταινίες του. Ο Σακελλάριος ήταν πιο λαϊκός. Λαϊκή δεξιά όπως λέμε. Ο άλλος ήταν της... πεφωτισμένης.

Φώντας Τρούσας: Γιατί, οι δεξιοί ή οι δήθεν απολίτικοι δε γυρίζανε ταινίες; Μόνο οι αριστεροί γυρίζανε;

Ν.Ζ.: Κι όμως με τον αριστερό μανδύα πήραν αρκετοί ατάλαντοι επιδοτήσεις και βραβεία στο Φεστιβάλ...

Α.Μ.: Ίσως o Νίκος αναφέρεται στην περίοδο του ΝΕΚ (Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος), που πράγματι το ελληνικό σινεμά γέμισε με υδροκέφαλα του Αγγελόπουλου και όχι μόνο βέβαια, αφού υπήρξαν κι άλλοι ξεχωριστοί δημιουργοί.

Ν.Ζ.: Σωστό.

Φ.Τ.: Όταν λέμε «αριστερός» τι εννοούμε; Κάθε μη δεξιός;

Α.Μ.: Για μένα όχι, Φώντα, κι είναι μεγάλη κουβέντα αυτή.

Ν.Ζ.: Εννοούμε τον καθένα που δηλώνει αριστερός...

Φ.Τ.: Ποιοι δήλωναν «αριστεροί», ενώ δεν ήταν; Να πούμε ονόματα. Ποιοι δήλωναν «αριστεροί» κι έπαιρναν φράγκα, όντας ατάλαντοι ;

Ν.Ζ.: Ε τώρα ονόματα θες; Αρκετοί ψευτο-προοδευτικοί κ.λπ. Μην το ρίξουμε στο κουτσομπολιό...

Φ.Τ.: Ε όχι, δεν είναι κουτσομπολιό αυτό.

Ν.Ζ.: Μιμητές του Τεό (Θόδωρος Αγγελόπουλος) με δήθεν αριστερές ταινίες.

Φ.Τ.: Ε, πες μου ένα-δύο. Το Χριστόφορο Χριστοφή εννοείς της «Περιπλάνησης» και της «Ρόζας»;

Ν.Ζ.: Ένας...

Α.Μ.: Να με συμπαθάτε, αλλά εμένα η «Ρόζα» μού άρεσε!

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από τη «Ρόζα» (1982) του Χριστόφορου Χριστοφή

Ν.Ζ.: Οι κριτικοί τον υμνούσαν για τα σύμβολα και ο χρόνος τον έσβησε...

Φ.Τ.: Εντάξει, δεν ήταν για πέταμα οι ταινίες του, παρότι είχαν μουσικές της Καραΐνδρου. Θα μου την πέσει τώρα ο Αντώνης...

Α.Μ.: Όχι, δεν στην πέφτω Φώντα, γούστα ειν' αυτά. Ο χρόνος τον «έσβησε» Νίκο, ενδεχομένως, γιατί ο άνθρωπος δεν έκανε άλλες ταινίες τότε κι έτσι μοιραία έμεινε σ' εκείνα τα χρόνια τα κομβικά για τον ΝΕΚ.

Φ.Τ.: Εντάξει, ήταν ένα αφαιρετικό / συμβολικό / αποστασιοποιημένο σινεμά, που έχει τους φίλους του. Δεν έγινε όμως κατάχρηση.

Α.Μ.: Ακριβώς. Και το ότι είχε πολλά χρόνια να κάνει τρίτη ταινία αποδεικνύει πως δεν έδρασε σαν... φραγκο-killer.

Ν.Ζ.: Εγώ πάντως το λέω ψευτοσυμβολικό αυτό το σινεμά.

Φ.Τ.: Για μένα το μεγαλύτερο έγκλημα του Ελληνικού Κινηματογράφου (Παλαιού και Νέου) είναι το ότι έσβησε τον μεγάλο Κώστα Μανουσάκη.

Ν.Ζ.: Συμφωνώ.

Α.Μ.: Για ποιο λόγο; Για πες Φώντα...

Φ.Τ.: Δεν τα είχε καλά με κανέναν, γι' αυτό. Και τα σενάριά του τα απέρριπταν. Πρώτος ο Τζαβέλλας.

Α.Μ.: Εννοείς πως ήταν δύστροπος άνθρωπος; Το ότι δεν τα 'χε καλά με κανέναν εμένα μού τον κάνει ακόμη πιο συμπαθητικό σαν περίπτωση.

Φ.Τ.: Έτσι λένε. Δύστροπος.

Ν.Ζ.: Ο Τζαβέλλας; Δεν το 'ξερα...

Φ.Τ.: Κάτι ήταν ο Τζαβέλλας τότε (είχε θέση) τέλη χούντας-αρχές μεταπολίτευσης (δεν θυμάμαι τώρα καλά). Μπορώ να το βρω όμως...

Ν.Ζ.: Εννοείς πως ήταν πρόεδρος του Κέντρου Κινηματογράφου;

Φ.Τ.: Κάτι τέτοιο. Μπορεί... ναι...

Ν.Ζ.: Ο «Φόβος» ήταν μεγάλη ταινία.

Φ.Τ.: Αν είναι δυνατόν μετά από μια τέτοια ταινία να μην ξανακάνει κάποιος σινεμά, όντας στα 36 του!!

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από το «Φόβο» (1966) του Κώστα Μανουσάκη

Ν.Ζ.: Άρα ή αριστερός ή γλείφτης έπρεπε να ήσουν τότε. Ή και τα δύο. Πάντως συμφωνώ απολύτως για το Μανουσάκη.

Φ.Τ.: Ε το είπαμε, αυτό ήταν έγκλημα. Σκόνταψε και σε δεξιούς όμως. Ο Τζαβέλλας τι ήταν;

Α.Μ.: Ο Τζαβέλλας (μάλλον) ήταν αστός δεξιός, σαν τον Σακελλάριο ένα πράγμα στο πιο διανοουμενίστικο.

Φ.Τ.: Ήταν συντηρητικός. Φαίνεται αυτό και από τις ταινίες του. Ο Σακελλάριος ήταν πιο λαϊκός. Λαϊκή δεξιά όπως λέμε. Ο άλλος ήταν της... πεφωτισμένης.

Α.Μ.: Έτσι!

Φ.Τ.: Λοιπόν ο Τζαβέλλας ήταν τότε (1974) πρόεδρος της Γενικής Κινηματογραφικών Επιχειρήσεων, που μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.

Ν.Ζ.: Το Ίδρυμα Φορντ επιδοτούσε, τότε, ταινίες μόνο με αριστερό περιεχόμενο. Γιατί άραγε;

Φ.Τ.: Είναι μεγάλο κεφάλαιο αυτό και δύσκολο. Και στη Χιλή του Σαλβαδόρ Αλιέντε το ίδιο έκανε.

Ν.Ζ.: Ο Νίκος Νικολαΐδης, ο Κώστας Φέρρης, ο Παύλος Τάσσιος κι εγώ είχαμε καταγγείλει τότε το περιβόητο Ίδρυμα Φορντ.

Φ.Τ.: Δεν πήραν όλοι οι αριστεροί λεφτά από το Φορντ, πήραν κάποιοι. Και φυσικά είχαν πάρει και δεξιοί, όπως ο Ελύτης.

Ν.Ζ.: Υπήρχε μια προτίμηση σε... προοδευτικούς καλλιτέχνες.

Φ.Τ.: Το ξέρω. Γι' αυτό σου είπα και για τη Χιλή του Αλιέντε. Τους θεωρούσαν «ελεύθερες φωνές», που έπρεπε να στηριχτούν και όχι να κλείσουν το στόμα τους. Είναι πολύ μυστήρια ιστορία το Φορντ.

Ν.Ζ.: Ο Λεωνίδας Χρηστάκης τότε μας άνοιξε τα μάτια.

Μια συζήτηση για τον ελληνικό κινηματογράφο με το σκηνοθέτη Νίκο Ζερβό έτσι όπως προέκυψε στο facebook Facebook Twitter
Από το περιοδικό Panderma (#15, Απρίλης 1976) του Λεωνίδα Χρηστάκη

Φ.Τ.: Ο Χρηστάκης έλεγε και κάτι σαχλαμάρες, ότι είχε μπει στο γραφεία του Ιδρύματος, νύχτα, κι είχε πάρει τις λίστες με τις επιχορηγήσεις. Εν τω μεταξύ οι επιχορηγήσεις ανακοινώνονταν δημοσίως. Δεν ήταν κρυφές.

Ν.Ζ.: Δεν ήταν σαχλαμάρες. Είχε όντως κλέψει κάτι ισολογισμούς ενός γνωστού τότε κινηματογραφικού περιοδικού...

Φ.Τ.: Έτσι έλεγε. Όχι ισολογισμούς. Τις λίστες με τα ονόματα απ' όσο ξέρω. Αλλά αυτά ήταν γνωστά και ο Χρηστάκης τα παρουσίαζε σαν κατόρθωμα. Ναι, είχε πάρει επιχορήγηση από το Ίδρυμα Φορντ ο Σύγχρονος Κινηματογράφος (Ραφαηλίδης κ.ά.).

Ν.Ζ.: O Λεό (Χρηστάκης) μου έμαθε πολλά μαζί με τον Βαγγέλη Κοτρώνη.

Ν.Ζ.: Ραφαηλίδης-Ford Foundation... περίεργη σχέση. Ερωτικομαρξιστική...

Φ.Τ.: Είχε «απολογηθεί» τότε ο Ραφαηλίδης, στο περιοδικό Προσανατολισμοί (σ.σ. τεύχος 21, Ιανουάριος 1974, «Αστική ηθικολογία και Ίδρυμα Φορντ»), που έβγαζε ο Γιάννης Τζανετάκος (σ.σ. στην πράξη ήταν διευθυντής σύνταξης). Το 'χω ψάξει το ζήτημα. Κάποια στιγμή θα γράψω.

Ν.Ζ.: Γράψε, είναι ενδιαφέρον θέμα.

Α.Μ.: Αυτή είναι μία από τις ωραιότερες φεϊσμπουκικές συζητήσεις που γίνεται εδώ και ώρα!

Ν.Ζ.: Είδες, όταν δεν αλληλοσκοτωνόμαστε;

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βίκι Κριπς στη LIFO: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Οθόνες / Βίκι Κριπς: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Η ηθοποιός που στάθηκε σαν ίση προς ίσο απέναντι σε ολόκληρο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις μιλάει στη LiFO σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με αφορμή την κυκλοφορία του «Hot Milk», που συμπεριλαμβάνει γυρίσματα στη χώρα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ