Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του;

Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του; Πώς εξηγείται η αγάπη του για το βιβλίο; Facebook Twitter
Από το έργο του Νότη Περγιάλη «Το Κορίτσι με το Κορδελάκι», με τον θίασο «Ρωμιοσύνη» του Νίκου Ξανθόπουλου (πηγή: «Γυναίκα»).
0



O ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ
 χθες, στα 89 χρόνια του, συγκίνησε το πανελλήνιο. Αγαπημένος καλλιτέχνης, ηθοποιός και τραγουδιστής, ο Νίκος Ξανθόπουλος δραστηριοποιείτο μέχρι και πριν από λίγο καιρό στο facebook, μεταφέροντας στους χιλιάδες φίλους και θαυμαστές του τις εμπειρίες μιας εντυπωσιακής διαδρομής στην Τέχνη και τη ζωή, που άγγιξε τα 65 χρόνια. 

Το τι σήμαινε, σημαίνει και θα σημαίνει το όνομα «Νίκος Ξανθόπουλος» για εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, σε κάθε γωνιά του κόσμου, είναι δύσκολο να το περιγράψουμε με λέξεις, αφού η λατρεία των απλών ανθρώπων προς το πρόσωπό του υπήρξε κάτι έξω από τη λογική.  

Μπορεί ο ίδιος, από σεμνότητα και από ένα αίσθημα ευθύνης, που τον διακατείχε ως άνθρωπο, να μην αποδεχόταν τον τίτλο «παιδί του λαού», που του χάρισε από την καρδιά του ο κόσμος (το είχε πει ο ίδιος αυτό), όμως, από την άλλη, η απήχηση που είχε στις μάζες, ως καλλιτέχνης, με ελάχιστους άλλους συναδέλφους του (του τότε και του σήμερα) θα μπορούσε να συγκριθεί. 

«Η ποιότητα των ιδεών μου υπάρχει μέσα σ’ αυτές τις ταινίες. Μια ζεστασιά, μια ανθρωπιά... Οι άνθρωποι δεν είναι εκπορνευμένοι... Κι εγώ, όταν θα γυρίσω ταινία, με τέτοια θέματα θα καταπιαστώ. Αλλά θα είναι μια ταινία αισθητικά άψογη, κατά το δυνατόν».

Ο Ξανθόπουλος το 1970, προς το τέλος εκείνης της χρονιάς, παίρνει τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψει τον κινηματογράφο. Σαν κίνηση, αυτή, είναι αδιανόητη. Ένας καλλιτέχνης, που σπάει τα ταμεία, που με τις ταινίες του κάνει τους πάντες να πίνουν νερό στ’ όνομά του, λέει... όχι... έως εδώ... φθάνει. Το «στοπ» τού Ξανθόπουλου στον κινηματογράφο μόνο με μία άλλη ανάλογη κίνηση μπορεί να συγκριθεί, στην ιστορία της λαϊκής καλλιτεχνίας. 

Μ’ εκείνη του γεννημένου στη Νέα Ιωνία Στέλιου Καζαντζίδη, όταν εγκαταλείπει τις ζωντανές εμφανίσεις στα κέντρα, σε ηλικία μόλις 34 ετών, το 1965.  

Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του; Πώς εξηγείται η αγάπη του για το βιβλίο; Facebook Twitter
Δίσκος 45 στροφών με τραγούδια του Νίκου Ξανθόπουλου, από την εποχή των μεγάλων κινηματογραφικών επιτυχιών του

Σαν πολλά «κοινά» δεν μαζεύονται εδώ; Το λέμε, γιατί και ο Ξανθόπουλος ήταν γεννημένος στη Νέα Ιωνία, τρία χρόνια αργότερα, το 1934, και σχεδόν στην ίδια ηλικία με τον Στέλιο αποφασίζει κι εκείνος να πάρει μια ανάλογη, μεγάλη απόφαση. 

Κάτι πρέπει να συνδέει αυτές τις δύο ενέργειες, που μοιάζουν σαν σταγόνες νερό. Δύο καλλιτέχνες τους οποίους ο λαϊκός κόσμος έχει απογειώσει, αποφασίζουν εντελώς ξαφνικά (για το κοινό τους) να πατήσουν «στοπ». 

Κάτι πρέπει να συνέβη στις ψυχές τους. Κάπου πρέπει να είδαν πως εκείνο που είχαν δημιουργήσει πήγαινε να τους καταπιεί. Να τους μεταστρέψει. Να μεταβάλλει τον ψυχισμό τους. Ένοιωσαν βαριά την ευθύνη τού να σε λατρεύουν, χωρίς όρια. Αν και τεράστιοι επαγγελματίες, στην πιο κρίσιμη στιγμή της διαδρομής τους ενήργησαν σαν άσπιλοι και αθεράπευτοι ερασιτέχνες. Προτίμησαν τη δική τους ισορροπία, από τη δόξα, τα λεφτά, τα εξώφυλλα – από τη ζωή, γενικότερα, την κανονισμένη από τους παρατρεχάμενους. Απαίτησαν να φωτιστούν ξανά από το φάρο της «φτωχογειτονιάς» τους, εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν. Δεν κατέληξαν τυχαία ο ένας ψαράς κι ο άλλος αγρότης... 

Προς το τέλος του 1970 ο Νίκος Ξανθόπουλος δίνει μια συνέντευξη στο εξαίρετο περιοδικό «Γυναίκα» (τεύχος #543, 4 Νοε. 1970) σε κάποιον / κάποια Β.Π. Δεν είναι μεγάλη η συνέντευξη, αλλά είναι ουσιαστική. 

Ο συντάκτης διερωτάται αν ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκαταλείπει προσωρινά τον κινηματογράφο, όταν αποφασίζει να συγκροτήσει δικό του θίασο, την «Ρωμιοσύνη» (λέξη όχι άμοιρη σημαινομένων την εποχή της δικτατορίας), φεύγοντας για παραστάσεις στην επαρχία. Κι αυτό «τρελό». Στροφή μεν στο θέατρο, αλλά όχι στην Αθήνα. Στη Θράκη και τη Μακεδονία! 

Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του; Πώς εξηγείται η αγάπη του για το βιβλίο; Facebook Twitter
Δίσκος 45 στροφών με τραγούδια του Νίκου Ξανθόπουλου, από την εποχή των μεγάλων κινηματογραφικών επιτυχιών του

Ο θίασος έχει φύγει από την Θεσσαλονίκη, όπου παρουσίασε τον Οκτώβριο του 1970, το έργο «Το Κορίτσι με το Κορδελάκι» του Νότη Περγιάλη, και κατευθύνεται προς Αλεξανδρούπολη, Διδυμότειχο, Σουφλί... παρουσιάζοντας τα «Αρραβωνιάσματα» του Δημήτρη Μπόγρη και την «Αυλή των Θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. 

Στον θίασο «Ρωμιοσύνη» ο Νίκος Ξανθόπουλος συνεργάζεται με τον Στέφανο Στρατηγό (ταξικό εχθρό του σε διάφορες ταινίες της ΚΛΑΚ Films) και ακόμη με τους Σμαράγδα Σμυρναίου, Ιάκωβο Ψαρρά, Πέτρο Ζαρκάδη, Γιώργο Κυρίτση, Γιώργο Λουκάκη, Τζένη Στεφανάκου κ.ά., με τα έργα να σκηνοθετούνται από τον Μήτσο Λυγίζο, με τα σκηνικά να είναι φιλοτεχνημένα από τον Τάσο Ζωγράφο και με τις μουσικές, στα «Αρραβωνιάσματα», να προέρχονται από τον σαντουρίστα Τάσο Διακογιώργη και στο «Κορίτσι με το Κορδελάκι», από τον συγγραφέα του Νότη Περγιάλη. 

Στη συνέντευξη στη «Γυναίκα» ξεκινά να μιλά πρώτος ο Νίκος Ξανθόπουλος... 

Όταν συνέλαβα την ιδέα, την συνέλαβα αφάνταστα γλυκά... Από τη σχολή του Εθνικού Θεάτρου ακόμα... Παρατάω κάθε τι άλλο και αφιερώνομαι στον θίασο «Ρωμιοσύνη», που συγκρότησα με σκοπό να παρουσιάζει έργα ποιότητας, καθαρά ελληνικά, στην επαρχία. 

— Τι ήταν αυτό που σ’ έκανε να στραφείς προς το θέατρο; 
Το αισθάνομαι σαν διέξοδο στο μεράκι, που με οδήγησε να σπουδάσω θέατρο. Ύστερα, είναι τα ευγενή κοιτάσματα που έχεις μέσα σου, οι φλόγες που δεν σ’ αφήνουν να ησυχάσεις. Έπειτα, έχεις μια συνείδηση που σου λέει: «Κύριε, έχεις υποχρέωση να δώσεις –σ’ αυτόν τον κόσμο που τον ξέρεις, που τον αγαπάς και που σου φέρθηκε τόσο καλά– θέατρο ή θέαμα, όπως το πιστεύεις». 

Πέρυσι, στη Θεσσαλονίκη, τραγουδούσα στα μπουζούκια. Κι έβλεπα τον κόσμο, που ερχόταν, ή που ήταν απ’ έξω και δεν μπορούσε να μπει μέσα, γιατί δεν είχε λεφτά. Άρχισα να αηδιάζω τον εαυτό μου, που καθόμουνα και τραγουδούσα... Βέβαια, έρχεται ο άλλος και σου λέει «μπα, το παίζει»... 

Εγώ κάνω τώρα τη στροφή, όχι γιατί είμαι τόσο παλικάρι, που δεν με νοιάζει αν χάσω κιόλας, αλλά γιατί έχει μεγάλη απήχηση, στο κοινό, το όνομα Ξανθόπουλος, και θα τα βγάλω τα λεφτά μου! Αυτό δεν είναι βέβαια και τόσο ανιδιοτελές από μέρους μου... Είναι όμως τίμια ιδιοτελές. Διότι λέω, «άμα κάνεις καλή παράσταση, τότε και την άλλη φορά, σε οποιαδήποτε εκδήλωσή σου, θα έρθουν να σε δουν. 

Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του; Πώς εξηγείται η αγάπη του για το βιβλίο; Facebook Twitter
Από το έργο του Νότη Περγιάλη «Το Κορίτσι με το Κορδελάκι», με τον θίασο «Ρωμιοσύνη» του Νίκου Ξανθόπουλου (πηγή: «Γυναίκα»).

— Είπες πως την ιδέα αυτού του θιάσου τη συνέλαβες από την εποχή που ήσουν σπουδαστής... 
Ναι, ήταν ένα όνειρο που έσβησε, μέσα στην ασυγκίνητη ισοπεδωτική λογική τής καθημερινότητας, με τις συναλλαγές της, με τον ονειροκτόνο ρυθμιστικό της παράγοντα, που λέγεται «οικονομία». 

Τελειώσαμε τη Σχολή και είχαμε μεράκια κι ελπίζαμε πως θα βγούμε έξω και θα κονιορτοποιούσαμε τα σύμπαντα... Και βγαίνεις και μένεις ένα χρόνο άνεργος, δύο χρόνια άνεργος, τρία χρόνια άνεργος... Κι αρχίζεις και τρακάρεις εικοσάρικο, για να ζήσεις, και λες «ως πού θα πάει το πράγμα;». 

— Τώρα, όμως, δεν θα πρέπει να έχεις παράπονο...
Ίσα-ίσα... γιατί δεν έχω κάνει αυτό που θα ήθελα!

— Αν έκανες αυτοκριτική, για την ως τώρα καλλιτεχνική πορεία σου, σε τι θα κατέληγες; Με άλλα λόγια οι ταινίες που έχεις γυρίσει, τα τραγούδια που έχεις τραγουδήσει, σε ικανοποιούν; 
Η ποιότητα των ιδεών μου υπάρχει μέσα σ’ αυτές τις ταινίες. Μια ζεστασιά, μια ανθρωπιά... Οι άνθρωποι δεν είναι εκπορνευμένοι... Κι εγώ, όταν θα γυρίσω ταινία (σ.σ. σκόπευε ο Νίκος Ξανθόπουλος να κάνει δικές του παραγωγές), με τέτοια θέματα θα καταπιαστώ. Αλλά θα είναι μια ταινία αισθητικά άψογη, κατά το δυνατόν. 

— Δεν βρίσκεις, όμως, πως όλες αυτές οι «ιδέες», τα «λαϊκά αισθήματα», έχουν στραγγιστεί υπερβολικά; 
Ποιος δεν ακολουθεί μια διαδρομή, άμα βλέπει κάτι ότι πετυχαίνει; 

Γιατί ο Νίκος Ξανθόπουλος εγκατέλειψε τον κινηματογράφο στο αποκορύφωμα της δόξας του; Πώς εξηγείται η αγάπη του για το βιβλίο; Facebook Twitter
Δίσκος 45 στροφών με τραγούδια του Νίκου Ξανθόπουλου, από την εποχή των μεγάλων κινηματογραφικών επιτυχιών του

— Τώρα, τι σκοπεύεις να προσφέρεις με τον θίασο «Ρωμιοσύνη»; 
Η «Ρωμιοσύνη» είναι ένα λαϊκό θέατρο τέχνης. Και όταν λέμε λαϊκό θέατρο δεν εννοούμε μακάρια, αφελή και ευχάριστα έργα, έστω και καλοπαιγμένα, προς εφησυχασμό. Λέμε θέατρο σταράτο, καθάριο, που να φτάνει έως την καρδιά τού απλού ανθρώπου, να του δίνει σκοινί να τον τραβήξει, να τον ανεβάσει, να τον παιδεύσει. Να βάζει την τέχνη στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου. Στρατευμένη τέχνη, για την παιδεία και την πνευματική άνοδο του λαού μας...

Λογαριάζαμε, μάλιστα, αντί να δίνουμε σε μια πόλη φωτογραφίες μας με αυτόγραφα, να μοιράζουμε βιβλία στα παιδάκια και τους θεατές. Παραδείγματος χάριν τα «Απομνημονεύματα» του Μακρυγιάννη. Έναν Σολωμό, έναν Παπαδιαμάντη... Να τα διαβάσει, να ανοίξει τα μάτια του το παιδάκι. Κι αυτό από καημό...

Στη γειτονιά, που έμενα εγώ, δεν υπήρχε βιβλίο. Όλος ο κόσμος ήταν αγράμματος. Ο πατέρας μου ήταν τσαγκάρης. Κάποτε με ρώτησε: «Τι δώρο θέλεις να σου κάνω ρε;». Του λέω: «Πατέρα, να μου πάρεις ένα βιβλίο». «Δεν θέλεις» μου λέει «να σου πάρω ένα σακάκι να πιάσει και τόπο; Τι να το κάνεις το βιβλίο;». Εγώ επέμενα, «βιβλίο». «Ποιο βιβλίο;» λέει. «Τη ζωή εν τάφω» του απαντώ. «Όχι» μου λέει «μη μ’ ανακατεύεις με παπάδες»... Κατάλαβες; 

Ναι, θα ήταν ωραίο να δώσουμε στα παιδιά βιβλία. Γι’ αυτό λοιπόν το σκοπό κι επειδή ήταν μεγάλο το κόστος, απευθυνθήκαμε σε διάφορες εταιρείες και τράπεζες να μας βοηθήσουν. Δεν βαριέσαι! Καμιά δεν συγκινήθηκε... 

Η «Ρωμιοσύνη» δεν θα μακροημερεύσει, αλλά ο Νίκος Ξανθόπουλος δεν θα επιστρέψει στον κινηματογράφο. Θα συνεχίσει να δουλεύει κυρίως σαν τραγουδιστής, σε Ελλάδα και εξωτερικό, και μάλιστα με σποραδικές εμφανίσεις στην δισκογραφία. Οι κινήσεις του έκτοτε θα ήταν πάντα μετρημένες... 

Το τραγούδι «Πλάι μου στάσου στη ζωή» είναι γραμμένο από τους Απόστολο Καλδάρα και Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου και προέρχεται από το κινηματογραφικό έπος του Απόστολου Τεγόπουλου «Ξεριζωμένη Γενηά» (1968). Στη συγκεκριμένη φάση του έργου ο Νίκος Ξανθόπουλος, που δουλεύει ως λαϊκός τραγουδιστής, τυφλώνεται μετά από ένα ατύχημα, αλλά συνεχίζει να τραγουδά. Συμπρωταγωνίστριά του η Άντζελα Ζήλεια... 

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ