Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
3

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter

 

Μία ακόμη ρετροσπεκτίβα στο πλούσιο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου της Λευκωσίας ήταν αυτή στις ταινίες του αιρετικού Alejandro Jodorowsky (προφέρεται ως Γιοντορόφσκι ή και Χοδορόφσκι). Κι όταν λέμε ''αιρετικός'' δεν είναι απλή έκφραση! Οι ταινίες του Χιλιανού σημαντικού καλλιτέχνη, τουλάχιστον οι δύο πρώτες που είδαμε, βρίθουν από αναφορές στον Fellini, τον Bunuel, το Θέατρο του Παραλόγου και την pop κουλτούρα του LSD και της σεξουαλικής επανάστασης του καιρού του. Διόλου τυχαίο που η δεύτερη ταινία του, το ψυχεδελικό γουέστερν El Topo (1970) τράβηξε την προσοχή του John Lennon, ο οποίος μεσολάβησε ώστε η επόμενη ταινία του Jodorowsky, το εμβληματικό The Holy Mountain (1973), να χρηματοδοτηθεί από τον μάνατζερ των Beatles, Allen Klein, και να βρει διανομή στις Ηνωμένες Πολιτείες!

 

Τις ταινίες του Jodorowsky στο Φεστιβάλ προλόγισε ο Κύπριος σκηνοθέτης Νείλος Ιακώβου. Στη σύντομη εισήγηση του μάθαμε τα πάντα για τον Jodorowsky: πώς μαζί με τον Ισπανό θεατρικό συγγραφέα - ποιητή Fernando Arrabal και τον Γάλλο Roland Topor ίδρυσαν στο Παρίσι του 1962 την αναρχική κολεκτίβα Panic Movement ως αντίδραση στο σουρεαλιστικό κίνημα που πια είχε γίνει mainstream. Πώς, επίσης, η πρώτη ταινία του συνέπεσε με την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Μεξικό του 1968 με αποτέλεσμα οι φτωχοί Μεξικανοί να εξεγερθούν και ο Jodorowsky να φυγαδευθεί κακήν κακώς από το Φεστιβάλ του Ακαπούλκο! Πώς, τέλος, η κάθε ταινία του ήταν και μία μικρή προσωπική του περιπέτεια για όλα τα χρόνια, ακόμη και μετά από την ενίσχυση του John Lennon στην τέχνη του!

 

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
Η Diana Mariscal στο ''Fando y Lis'' (1968) του Alejandro Jodorowsky

 

Παρ' όλα αυτά, το κινηματογραφικό μεγάλου μήκους ντεμπούτο του Jodorowsky, το ''Fando y Lis'' σε σενάριο του Arrabal, παραμένει ένα χαωτικό αριστούργημα που εκτιμήθηκε δεόντως από τους θεατές του Φεστιβάλ Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου.

 

 

Πιστεύω ότι είναι άσκοπο να περιγράψει γραμμικά κανείς την τόσο ιδιαίτερη συγκεκριμένη ασπρόμαυρη ταινία. Ας προσπαθήσω να το κάνω κάπως: Στη βραχώδη έρημο του Μεξικού περιπλανιούνται ο νεαρός Fando που κουβαλάει μονίμως στην πλάτη του την παράλυτη κοπέλα του, Lis. Αναζητώντας τη μυθική πόλη Tar, όπου κάθε ευχή δύναται να πραγματοποιηθεί, οι δύο άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με jazz μουσικούς και έναν πιανίστα που παίζει πιάνο ενώ αυτό φλέγεται, με ένα σμάρι γυναικών που τους επιτίθενται με μαστίγια, με ένα γέρο ερημίτη και τη μουγκή πάνχοντρη ερωμένη του, με γριές αριστοκράτισσες που παίζουν χαρτιά εν μέσω της ερήμου και που επίσης τους επιτίθενται με κομπόστες από βερίκοκα, αλλά και με μια παρέα χαρούμενων τραβεστί που ντύνουν γυναικεία τον Fando και αντρικά τη Lis και μετά αποχωρούν προς το πουθενά. Στο τέλος, ο απηυδυσμένος Fando σκοτώνει την ανήμπορη Lis και ξημεροβραδιάζεται πάνω από τον πέτρινο τάφο της παρέα με ένα σκύλο και με ένα λουλούδι στα χέρια του.

 

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
Σκηνή από το ''Fando y Lis'' (1968) του A. Jodorowsky, όπου ο πρωταγωνιστής Fando (Sergio Kleiner) συναντά την πεθαμένη μητέρα του κι εκείνη προσπαθεί να τον ξεκάνει, μπουκώνοντας τον με φαγητό...

 

Φυσικοί φωτισμοί και φυσικά ντεκόρ, ερασιτέχνες ηθοποιοί, ασυναγώνιστο μαύρο χιούμορ, ατμόσφαιρα βουτηγμένη στις μεσκαλίνες, παρενδυσία, αναρχία και έρωτας, ολίγη από gore βία, βαμπιρισμό έως και παιδοφιλία, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του ''Fando y Lis'' που προξένησε επεισόδια, όπως είπαμε, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ακαπούλκο το 1968, γνώρισε όμως και φανατικούς υποστηρικτές σαν τον Roman Polanski και τη σύζυγο του, Sharon Tate, που είχαν παραστεί στην πρώτη προβολή και κατήγγειλαν τη λογοκρισία στον Jodorowsky.

 

 

Η άλλη ταινία του Jodorowsky που προβλήθηκε στη Λευκωσία ήταν η επόμενη του - δεύτερη κατά σειρά στη φιλμογραφία του -, το εντελώς χίπικο αλλόκοτο γουέστερν με τίτλο ''El Topo'' του 1970. Το trailer από το youtube είναι ενδεικτικό μιας ταινίας, για την οποία ο Νείλος Ιακώβου σχολίασε εύστοχα: ''Αν οι Αμερικανοί έκαναν τη φαντασία, Επιστημονική, ο Jodorowsky έμεινε πιστός στη Φαντασία, εκφράζοντας τη μέσα από τις ταινίες του''!

 

Έχοντας περάσει πια στο χρώμα, που τόσο του πήγαινε, συμφώνως και με την ψυχεδελική χρωματική έκρηξη των late 60s - early 70s, ο Jodorowsky κράτησε για τον εαυτό του τον πρωταγωνιστικό ρόλο και έδωσε στον μικρό γιο του, τον 8χρονο τότε Brontis Jodorowsky, το ρόλο του κινηματογραφικού γιου του.

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
Ο Alejandro Jodorowsky είναι ο ''El Topo'' αυτοπροσώπως (1970)

Εδώ κι αν δεν μπορεί να περιγράψει κανείς το τι γίνεται στις δύο ώρες που διαρκεί η ταινία! Πυροβολισμοί, αποδόμηση των σπαγγέτι γουέστερν της εποχής, αιμάτινα ποτάμια, καλόγεροι, νάνοι, ανατολίτικη φιλοσοφία, χριστιανισμός και παγανισμός, μεταλλαγμένα όντα, απόκοσμη ψυχεδελική μουσική (ο ίδιος ο Jodorowsky μεταξύ των συνθετών του σάουντρακ της ταινίας) και ερμηνείες φανερά επηρεασμένες από το θέατρο, που επίσης είχε δουλέψει πολύ ο σκηνοθέτης.

 

Στα σίγουρα, εάν ο John Lennon δεν μεσολαβούσε στον Allen Klein, το ''El Topo'' δεν θα παιζόταν ποτέ στις ΗΠΑ, έστω και στο πλαίσιο μεταμεσονύκτιων προβολών και, κυρίως, ο Jodorowsky δεν θα έβρισκε τα κεφάλαια για να γυρίσει την επόμενη ταινία του. Λέγεται μάλιστα πως τόσο ο Lennon, όσο και η αβάν γκαρντ Yoko Ono, είχαν δώσει ένα σημαντικό μέρος από τα ειδοσήματα τους στον Jodorowsky για να συνεχίσει το ακραίο καλλιτεχνικό του έργο. Χαρακτηριστική ήταν η κριτική του Αμερικανού ποιητή και κριτικού Peter Schjeldahl για το ''El Topo'': Ένα πολύ παράξενο αριστούργημα, τρελό και σουρεαλιστικό!

 

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
Σκηνή από το ''El Topo'' (1970) του Alejandro Jodorowsky

 

 Για την ιδιαίτερη περίπτωση του ψυχεδελικού Alejandro Jodorowsky Facebook Twitter
Ο Allen Klein με τη Yoko Ono και τον John Lennon το 1977 - τρεις άνθρωποι που υποστήριξαν πολύ τον Alejandro Jodorowsky και το έργο του!

 

* Το Φεστιβάλ Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου της Λευκωσίας τερματίζεται απόψε με την προβολή του μουσικού ντοκιμαντέρ ''The Rolling Stones: Charlie is my darling - Ireland 1965'' και των ταινιών του Alejandro Jodorowsky, ''El Topo'' (1970) και ''The Holy Mountain'' (1973).

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Οθόνες / Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Ο Μπραντ Πιτ, σε έναν μεγαλειώδη αναχρονισμό σε σύγκριση με τους ζορισμένους άνδρες του σύγχρονου κινηματογράφου, παίζει την ψυχούλα που όλοι φανταζόμαστε στο «F1», έναν (καθόλου σκοτεινό) ιππότη της ασφάλτου, ριψοκίνδυνο για το fun της ιστορίας, σε πλήρη έλεγχο της κατάστασης, πιστό στο σχεδόν ερωτικό του ραντεβού με τον φακό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικές προβολές-events που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι

Οθόνες / 10 θρυλικές ταινίες που θα δούμε φέτος στα θερινά

Πέρα από τις ταινίες της διανομής, το καλοκαίρι διεξάγονται events, φεστιβάλ κaι αφιερώματα που (επανα)συστήνουν θησαυρούς από το κινηματογραφικό παρελθόν. Επιλέγουμε μια προβολή από δέκα τέτοιες δράσεις, στις οποίες κάθε σινεφίλ αξίζει να χτυπήσει κάρτα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Ο Jodorowsky ήταν και συνθέτης, αφού είχε γράψει μουσικές σε δύο τουλάχιστον ταινίες του, στο “El Topo” και στο “The Holy Mountain”. Το soundtrack του “El Topo” βγήκε στην Apple, την εταιρεία των Beatles, το 1970. Το είχα αγοράσει, αφού πρώτα κατάφερα να δω την ταινία, στα μέσα της δεκαετίας του ’90. To σάουντρακ έχει πολύ ενδιαφέρον όχι μόνο γι’ αυτή καθ’ αυτή τη μουσική, αλλά και για τις φοβερές «μπουνιουελικές» LP-sized φωτογραφίες, όπως και για την συνέντευξη του Jodorowsky στο gatefold. Το “El Topo” είναι ένα αγνό ψυχεδελικό φιλμ, επηρεασμένο από την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου (ο Jodorowsky την αποκαλεί κάτι σαν «ύπατο ψυχεδελικό ταξίδι»), καθώς και από την «Οδύσσεια»! Ο σκηνοθέτης υποστηρίζει πως το τέλος όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων –είτε πρόκειται για την πολιτική, τις τέχνες, τις επιστήμες κ.λπ.– είναι η «φώτιση», αντιμετωπίζοντας την εκστρατεία του Αλέξανδρου σαν ένα psych trip στα βάθη της ύπαρξης, και άρα στην αναζήτηση του προσωπικού φωτός. Αυτό μας θυμίζει λίγο το ευφυές ψυχεδελικό παραμύθι «Ανεξέλεγκτες Καταστάσεις» του Ken Russell, εκεί που ο ήρωας μετατρέπεται ο ίδιος σε σκέτο φως(!), καθώς έρχεται να συναντήσει την αγαπημένη του.Λίγα χρόνια νωρίτερα από το “El Topo”, το 1968, ο Jodorowsky φαίνεται πως είχε σκηνοθετήσει στο Μεξικό ένα ψυχεδελικό θεατρικό, από το οποίο προέκυψε κι ένα σάουντρακ (Alfa - Gungadin: !Un Hiperconcierto!). Η διασκευή που υπάρχει εκεί στο “Purple haze” του Jimi Hendrix έχει ένα εξώκοσμο ποπ άρωμα…https://www.youtube.com/watch?v=1AaHfvKX6Zw
Μήπως το soundtrack του ''El Topo'', ο Jodorowsky τό'χε ''μοιραστεί'' και με τον σαξοφωνίστα Martin Fierro που είχε παίξει ένα φεγγάρι με τους Sir Douglas Quintet; Κάτι τέτοιο είχα ακούσει...
Ο δίσκος περιλαμβάνει μόνο τις μουσικές του Jodorowsky. Κάπου όμως στο gatefold αναγράφεται “additional music composed by John Barham”. Προφανώς στην ταινία υπάρχουν και κάποια θέματα ή επιμέλειες του Barham, που ήταν βασικά κλασικός πιανίστας και ενορχηστρωτής. Μπορεί να είχε αναλάβει τίποτα χορωδιακά ή κάποια ορχηστρικά… Έχω χρόνια να δω την ταινία και δεν θυμάμαι…Ο Barham ήταν συνεργάτης των Beatles (“Let It Be”) και άρα της Apple, του George Harrison (για παράδειγμα παίζει αρμόνιο κι έχει κάνει ενορχηστρώσεις στο “My sweet Lord), των Quintessence κ.ά.