Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης

Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης Facebook Twitter
Οι ταινίες της Joanna Hogg φιγουράρουν κατά καιρούς σε λίστες με τις καλύτερες του 21ου αιώνα.
0

Στη χώρα μας το έργο της είναι σχετικά άγνωστο, στην πατρίδα της όμως θεωρείται σοβαρή και υπολογίσιμη υπογραφή, με ταινίες της να φιγουράρουν κατά καιρούς σε λίστες με τις καλύτερες του 21ου αιώνα. Ο Μάρτιν Σκορσέζε ενθουσιάστηκε τόσο με το Archipelago της, που εκτελεί χρέη executive producer στην τελευταία της δουλειά, το Souvenir. Το αφιέρωμα του Φεστιβάλ είναι μια ωραία ευκαιρία να τη γνωρίσουμε καλύτερα.


Το πρώτο της μικρού μήκους, το Caprice (1986), αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συνδρομή της στο σινεμά –χωρίς να υποτιμώ, φυσικά, την ποιότητα της φιλμογραφίας της−, συστήνοντας στον κόσμο μια νεαρή που λέγεται Τίλντα Σουίντον. Φίλες από μικρά παιδιά, στην ταινία εμφανίζεται ως Ματίλντα Σουίντον − η συνέχεια είναι γνωστή. Kατά τα λοιπά, στο εν λόγω διδακτικό φιλμάκι η ηρωίδα εισβάλλει κυριολεκτικά στις σελίδες του αγαπημένου της lifestyle περιοδικού, όπως ο Μπάστερ Κίτον μπαίνει στην οθόνη του σινεμά στο Sherlock Jr. (1924). Με τα σκηνικά-χειροτεχνίες, το synth pop μουσικό χαλί, τον σωσία του Μπίλι Άιντολ κι ένα σωρό άλλα ευρήματα, παρακολουθώντας το Caprice θα ορκιζόσουν ότι τα φιλμ της Χογκ στο μέλλον θα έμοιαζαν περισσότερο με εκείνα του Τέρι Γκίλιαμ ή του Μισέλ Γκοντρί. Μοιάζει παράδοξο σε σχέση με την υπόλοιπη φιλμογραφία της, αλλά σημειώστε το στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, αξίζει να το δείτε.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό του σινεμά της είναι ότι βρίσκεται σε συζήτηση με τον εαυτό του. Στο Archipelago (2010), για πολλούς τη μεγαλύτερη στιγμή της μέχρι σήμερα, μέσα από τον χαρακτήρα ενός ζωγράφου θα αποκρυσταλλώσει τη φιλοσοφία της απέναντι στην τέχνη.


Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της θα έρθει δύο δεκαετίες μετά με το Unrelated (2007). Συγκροτημένο, αν και ντεμπούτο, με εμφανή τα χαρακτηριστικά του σινεμά της, δηλαδή την αποστασιοποίηση από τα δρώμενα, τον ρεαλισμό, τον αυτοσχεδιασμό και την κριτική διάθεση απέναντι στη μεσοαστική τάξη, που απέχει, βέβαια, αρκετά από τη δηκτικότητα ενός Σαμπρόλ. Στην ταινία αυτή θα μας συστήσει και τον Τομ Χίντλστοουν που μάθαμε όλοι στη συνέχεια ως Λόκι στο σύμπαν της Marvel, ως Night Manager στην έκτακτη μεταφορά του Λε Καρέ στη μικρή οθόνη και ως σταθερά επανερχόμενο υποψήφιο για το κοστούμι του Μποντ.


Ένα άλλο χαρακτηριστικό του σινεμά της είναι ότι βρίσκεται σε συζήτηση με τον εαυτό του. Στο Archipelago (2010), για πολλούς τη μεγαλύτερη στιγμή της μέχρι σήμερα, μέσα από τον χαρακτήρα ενός ζωγράφου που λειτουργεί στο φιλμ ως άβαταρ της ίδιας, θα αποκρυσταλλώσει τη φιλοσοφία της απέναντι στην τέχνη στην εξής φράση: «Η πραγματικότητα είναι σχετική, οπότε η αφαίρεση είναι ένας τρόπος να απομονώσεις τις σημαντικές πληροφορίες από αυτήν, για να πετύχεις αυτό που επιθυμείς ως καλλιτέχνης».

Αφιέρωμα στις ταινίες της Joanna Hogg στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Η γοητεία της αφαίρεσης Facebook Twitter
Το πρώτο της μικρού μήκους, το Caprice (1986), αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συνδρομή της στο σινεμά.

Στην ταινία παρακολουθούμε για λίγες μέρες δύο αδέρφια που μεγάλωσαν με μια πατρική φιγούρα απούσα και μια μητρική αποπνικτικά παρούσα. Με τον φακό σε σταθερή απόσταση από τους χαρακτήρες –όπως και οι χαρακτήρες μεταξύ τους ίσως;− και μέσα από μακρά, στατικά πλάνα παίρνουμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε, γίνονται σταδιακά εμφανείς οι ρωγμές στο οικοδόμημα της οικογένειας, τα προβλήματα και τα πάθη όσων την απαρτίζουν. Στο τέλος κανείς δεν γίνεται σοφότερος, τίποτα δεν λύνεται και η επικοινωνία ανάμεσά τους επιπλέει κάπου στο αρχιπέλαγος, σε μια πορεία προς το άγνωστο.


Στο φιλότεχνο Exhibition (2013), όπου οι καλλιτέχνες ήρωες μοιάζουν δέσμιοι της ιδιοκτησίας τους, η Χογκ πηγαίνει την κινηματογραφική φιλοσοφία της στα άκρα, ενδεχομένως φτάνει στο σημείο όπου η αφαίρεση γίνεται έλλειψη. Η βρετανική κριτική, που παραδοσιακά στηρίζει τα εγχώρια προϊόντα, ραίνει με επαίνους το φιλμ, η αμερικανική κρατά τις αποστάσεις της. Πρόκειται σίγουρα για την πιο δύσκολη (και δύστροπη) ταινία της, αλλά έχει τους φανατικούς οπαδούς της.


Και κάπως έτσι ερχόμαστε στο φετινό Souvenir (2019), οπλισμένο με το Μεγάλο Βραβειο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Σάντανς και metascore 92 στο σάιτ του metacritic – ένα σοβαρότερο rottentomatoes. Πρόκειται για ημιαυτοβιογραφικό φιλμ με πρωταγωνίστρια την Όνορ Σούιντον Μπερν, κόρη της Τίλντα Σουίντον, και την ίδια την Τίλντα στον ρόλο (και) της κινηματογραφικής μητέρας της. Ο φακός για πρώτη φορά δεν κοιτά την ηρωίδα από απόσταση αλλά γίνεται συνοδοιπόρος της, μουσική και συναισθηματισμοί εισβάλλουν απρόσμενα (και ευπρόσδεκτα) στο φιλμικό σύμπαν της σκηνοθέτιδας, οι σινεφιλικές αναφορές ακόμα και στο δικό της έργο πολλαπλασιάζονται και η δεδομένη ικανότητά της να κάνει δραματικό το αντιδραματικό κορυφώνεται.

Στο φιλμ παρακολουθούμε την πορεία μιας προβληματικής, μα αναμφίβολα έντονης και επιδραστικής σχέσης της κεντρικής ηρωίδας, της Τζούλι, που αναζητά τη φωνή της ώστε να γυρίσει την πρώτη της ταινία. Στο τελευταίο πλάνο, όπου ανοίγει η πόρτα του κινηματογραφικού πλατό και σχηματίζεται ένα δεύτερο κάδρο μέσα στο κάδρο, βγαλμένο, θαρρείς, κατευθείαν από το Archipelago, η Τζούλι φαντάζει έτοιμη να βγει έξω στον κόσμο και να γυρίσει την πρώτη της ταινία. Όπως ο Tζακ του Τραβόλτα στο Blow Out (1981) και ο Τζον Γουίλσον του Κλιντ Ίστγουντ στο White hunter, black heart (1990), διαπίστωσε με τον άσχημο τρόπο ότι πρώτα ζούμε και μετά δημιουργούμε, ότι το καλλιτεχνικό ζενίθ ενίοτε πάει πακέτο με ένα προσωπικό ναδίρ και ότι η τέχνη είναι, συνήθως, προϊόν αληθινού, βιωμένου δράματος.

 

Το επίσημο τρέιλερ του The Souvenir

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Φαίδων Παπαμιχαήλ: «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Pulp Fiction / «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Με αφορμή τη νέα του ταινία, ο σημαντικός διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης Φαίδων Παπαμιχαήλ αφηγείται στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο τη συναρπαστική διαδρομή της ζωής του από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μεγαλύτερες στιγμές της καριέρας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ