Αφιέρωμα στην 'Αννα Κομνηνή.

Αφιέρωμα στην 'Αννα Κομνηνή. Facebook Twitter
14

Ρώσικα έργα ζωγραφικής.

 "Το Δεκέμβρη του 1083, η αυτοκράτειρα Ειρήνη Δούκα, σύζυγος του Αλεξίου Κομνηνού, περίμενε την ώρα να γεννήσει στο δωμάτιο του Ιερού Παλατιού που ονόμαζαν Πορφύρα, όπου σύμφωνα με την παράδοση έπρεπε να γεννιούνται οι αυτοκρατορικοί γόνοι, οι οποίοι γι' αυτό ακριβώς το λόγο ονομάζονταν πορφυρογέννητοι. Η στιγμή πλησίαζε, αλλά ο Βασιλεύς απουσίαζε από την Κωνσταντινούπολη λόγω της εμπλοκής του στον πόλεμο με τους Νορμανδούς. Τότε η νεαρή γυναίκα έκανε μία όμορφη χειρονομία. Καθώς αισθανόταν τους πρώτους πόνους, έκανε πάνω στην κοιλιά της το σταυρό της και είπε : "Περίμενε λίγο ακόμη παιδάκι μου, μέχρι να επιστρέψει ο πατέρας σου". Ακούγοντας αυτά τα λόγια, η μητέρα της Ειρήνης, φρόνιμη και σοφή γυναίκα, θύμωσε πολύ : "Και τι θα γίνει αν έρθει ο άντρας σου μετά από ένα μήνα ; Πως μπορείς να το ξέρεις ; Και τι θα κάνεις μέχρι τότε για να αντέξεις τους πόνους ; Τα γεγονότα, ωστόσο, δικαίωσαν τη νεαρή γυναίκα. Τρεις μέρες αργότερα, ο Αλέξιος έφτανε στην Κωνσταντινούπολη, προλαβαίνοντας να κρατήσει στην αγκαλιά του τη νεογέννητη κόρη του. 'Ετσι, με το θαύμα αυτό που σημάδεψε την γεννησή της, ήρθε στον κόσμο η 'Αννα Κομνηνή, μία από τις πιο εξαίρετες και διάσημες πριγκίπισσες που έζησαν στην Αυλή του Βυζαντίου" (Charles Diehl, Figures Byzantines, Παρίσι, 1908 - Σημ. Oι ημερομηνίες του Diehl δεν συμφωνούν απόλυτα με αυτές που θεωρούνται σήμερα πιο έγκυρες).

 

"Σπάνια η αγάπη για τα γράμματα, και κυρίως για τα έργα των Αρχαίων υπήρξε τόσο διαδεδομένη όσο στο Βυζάντιο των Κομνηνών... Μπροστά σε μία τέτοια αναγέννηση της κλασικής κουλτούρας, μία αυτοκρατορική πριγκίπισσα, ιδίως αν διέθετε την εξαιρετική ευφυία της 'Αννα Κομνηνής, δεν μπορούσε να αρκεστεί στην κάπως στοιχειώδη μόρφωση που λάμβαναν οι γυναίκες του Βυζαντίου. 'Εμαθε όλα όσα μπορούσαν να μαθευτούν στην εποχή της, τη ρητορική και τη φιλοσοφία, την ιστορία και τη λογοτεχνία, τη γεωγραφία και τη μυθολογία, την ιατρική και τις επιστήμες" (Charles Diehl, Figures Byzantines).

 

Η Σχολή των Αθηνών (1511), έργο του Raphael (με τους Αριστοτέλη και Πλάτωνα στο κέντρο, και τον ίδιο τον Raphael με τη μορφή του Απελλή στην πάνω δεξιά γωνία του πίνακα).

"Διάβασε τους μεγάλους ποιητές της αρχαιότητας, τον 'Ομηρο και τους λυρικούς, τους τραγικούς και τον Αριστοφάνη, τους ιστορικούς όπως τον Θουκυδίδη και τον Πολύβιο, τους ρήτορες όπως τον Ισοκράτη και τον Δημοσθένη. Διάβασε τις πραγματείες του Αριστοτέλη και τους Διαλόγους του Πλάτωνα και από την επαφή αυτή με τους περίφημους συγγραφείς διδάχθηκε την τέχνη της σωστής έκφρασης καθώς και τα πιο τέλεια επιτεύγματα του ελληνισμού. Μπορούσε να απαγγείλει με άνεση Ορφέα και Τιμόθεο, Σαπφώ και Πίνδαρο, Πορφύριο και Πρόκλο, την Ποικίλη Στοά και την Ακαδημία" (Charles Diehl, Figures Byzantines).

 

Η 'Αννα Κομνηνή

Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, πατέρας της 'Αννας Κομνηνής και αυτοκράτορας του Βυζαντίου από το 1081 ως το 1118.

 

Η Ειρήνη Δούκα (ή Δούκαινα), μητέρα της 'Αννας Κομνηνής.

Ο Ιωάννης Β΄Κομνηνός (αδερφός της 'Αννας) και η συζυγός του Ειρήνη (από ψηφιδωτή παράσταση στην Αγία Σοφία). Μάταια συνομώτησαν εναντίον του η αδερφή του και η μητέρα του που προτιμούσαν για τη διαδοχή του Αλεξίου τον Καίσαρα Νικηφόρο Βρυέννιο, σύζυγο της Άννας Κομνηνής. Ο Ιωάννης Β' έλαβε από τον ετοιμοθάνατο πατέρα του το αυτοκρατορικό δαχτυλίδι ("σφραγιστήρα δακτύλιον") και κυβέρνησε από το 1118 μέχρι το θάνατό του το 1143.

 

Ιωάννης Β΄Κομνηνός και Ειρήνη.

 

Απόσπασμα από το "τυπικό" της Αγίας Μονής της Κεχαριτωμένης στην Κωνσταντινούπολη, όπως το συνέταξε η ίδια η αυτοκράτειρα Ειρήνη Δούκα. Στη Μονή αυτή κατέφυγε η Άννα Κομνηνή όταν εγκατέλειψε τις ελπίδες της για τη διαδοχή του θρόνου. Εκεί έγραψε και την Αλεξιάδα, την επική εξιστόρηση της βασιλείας του πατέρα της που την κατέστησε πρώτη γυναίκα ιστοριογράφο.

'Αννα Κομνηνή (ρώσικη ζωγραφική).

Ο Αλέξιος Κομνηνός, η 'Αννα Κομνηνή, ο στρατηγός Βελισάριος και ο στρατηγός Μανιάκης (ενδυματολογικές επιλογές).

 

Η 'Αννα Κομνηνή υπαγορεύει την Αλεξιάδα.

 

Η πρώτη Σταυροφορία (1095 - 1099).

Bohémond Ier d'Antioche, γάλλος πρίγκιπας, εκ των αρχηγών της πρώτης Σταυροφορίας. Κατέλαβε την Αντιόχεια το 1098 (η γκραβούρα του Gustave Doré τον δείχνει να σκαρφαλώνει μόνος του στα τείχη της πόλης), αλλά εναντιώθηκε αργότερα στους Βυζαντινούς και υποχρεώθηκε να δώσει έναν ταπεινωτικό όρκο υποτέλειας στον Αλέξιο. Η 'Αννα Κομνηνή τον είχε γνωρίσει ήδη από την ηλικία των δεκατεσσάρων, και είναι εμφανές με τον τρόπο που τον περιγράφει στην Αλεξιάδα ότι άσκησε πάνω της μία έντονη γοητεία που αντιμαχόταν την αποστροφή.

"Περνούσε τους πιο ψηλούς κατά έναν πήχη. Είχε επίπεδη κοιλιά και φαρδείς ώμους και στέρνο. Δεν ήταν ούτε αδύνατος, ούτε παχύς. Είχε δυνατά μπράτσα, και χέρια σαρκώδη και λίγο μεγάλα. Αν τον παρατηρούσες, έβλεπες ότι ήταν λίγο σκυφτός. Το  δέρμα του ήταν πολύ λευκό και τα μαλλιά του προς το ξανθό. Δεν σκέπαζαν τ' αυτιά του, ούτε ανέμιζαν όπως των άλλων Βαρβάρων. Αδυνατώ να πω τι χρώμα ήταν τα γένια του, ίσως κοκκινόξανθα. Τα μαγουλά του και το πιγούνι του ήταν ξυρισμένα. Τα μάτια του, γαλάζια με πράσινες θαλασσινές ανταύγειες, αποκάλυπταν την ανδρεία και τη βία του. Τα πλατιά του ρουθούνια εισέπνεαν ελεύθερα τον αέρα, σε συγχρονισμό με την καρδιά που χτυπούσε μέσα σ' αυτό το πλατύ στήθος. Αυτό το πρόσωπο είχε κάτι το ελκυστικό, μόνο που το κατέστρεφε ο τρόμος.  Σ' αυτό το βλέμμα, σ' αυτήν τη κορμοστασιά, δεν διέκρινες κάτι ευγενικό, αλλά κάτι απάνθρωπο. Ακόμη και το χαμογελό του μου φαινόταν περισσότερο σαν απειλητικό σκίρτημα. 'Ολα σ' αυτόν μαρτυρούσαν την πονηριά και τα τεχνάσματα. Ο λόγος του ήταν ακριβής, αλλά οι απαντήσεις του εντελώς ασαφείς". ('Αννα Κομνηνή, Αλεξιάδα, πρόχειρη μετάφραση από τα γαλλικά). 

Το ξεκίνημα της πρώτης Σταυροφορίας.

Hugues Ier de Vermandois, γιος του γάλλου βασιλιά Henri Ier και της Anne de Kiev. Συμμετείχε στην πολιορκεία της Αντιόχειας, αλλά απουσίαζε από την κατάληψη της Ιερουσαλήμ. Οι τύψεις και η ντροπή τον έφεραν πίσω στην Παλαιστίνη όπου τραυματίστηκε και πέθανε. Δεξιά, σε ένα χειρόγραφο του 15ου αι., ο Hugues Ier με τον Αλέξιο Α' (Εθνική Γαλλική Βιβλιοθήκη, BNF).

 

Ο Robert de Normandie στην πολιορκεία της Αντιόχειας. 'Εφτασε μέχρι την Ιερουσαλήμ αλλά πέθανε στο δρόμο της επιστροφής σε ηλικία 25 ετών. Πίνακας του γάλλου ζωγράφου Jean-Joseph Dassy (1838).

 

Ο Αλέξιος Α' Κομνηνός υποδέχεται τον γάλλο ιππότη Godefroy de Bouillon, πρώτος άρχοντας του βασιλείου της Ιερουσαλήμ, μετά την Α' Σταυροφορία.

 

Loreena McKennitt, Kecharitomene, από το άλμπουμ "An Ancient Muse".

"Στα χρόνια του Αλεξίου Κομνηνού σταθεροποιήθηκε όχι μόνο η αυτοκρατορία αλλά και η αυθεντία του αυτοκράτορα. Αλλά η αυτοκρατορία των Κομνηνών διαφέρει ουσιαστικά στην εσωτερική δομή της από το αυστηρά συγκεντρωτικό κράτος της μέσης βυζαντινής περιόδου. Την εποχή των Κομνηνών χαρακτηρίζει η επιτάχυνση στην ανάπτυξη της φεουδαρχίας και οι φεουδαρχικές δυνάμεις της επαρχίας, εναντίον των οποίων είχαν αγωνισθεί με αποφασιστικότητα οι αυτοκράτορες του δέκατου αιώνα, έγιναν οι κύριοι στυλοβάτες του νέου κρατικού μηχανισμού. Ο Αλέξιος έδωσε το προβάδισμα στους κοινωνικά ισχυρότερους παράγοντες, οι οποίοι είχαν επιζήσει παρά την αντίδραση της κεντρικής εξουσίας στους μέσους βυζαντινούς χρόνους και πάνω σ' αυτούς οικοδόμησε τη νέα κρατική και στρατιωτική οργάνωση. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το μυστικό της επιτυχίας του καθώς και τα όριά της. Το Βυζάντιο εγκατέλειψε οριστικά τα άλλοτε σταθερά θεμέλιά του· η στρατιωτική, οικονομική και νομισματική του ισχύς περιορίσθηκε σε μεγάλο βαθμό. Έτσι εξηγείται το γεγονός γιατί το μεγαλείο της εποχής των Κομνηνών δεν είχε διάρκεια αλλά το διαδέχθηκε η κατάρρευση του βυζαντινού κράτους.

Στην ανάπτυξη της φεουδαρχίας συνέβαλε επίσης η επαφή με τη Δύση. Η μοίρα θέλησε ώστε το Βυζάντιο να έλθει σε στενή επαφή με το δυτικό κόσμο, όταν η εκκλησιαστική κοινωνία – κι αυτό σημαίνει για την εποχή αυτή, η πνευματική επικοινωνία γενικά  –  είχε πια διακοπεί. Μίσος και αποστροφή ήταν τα αισθήματα που έτρεφαν μεταξύ τους οι Βυζαντινοί και οι Δυτικοί και η στενότερη επαφή όξυνε ακόμη περισσότερο τον ανταγωνισμό. Πάντως από την εποχή αυτή αρχίζει να γίνεται αισθητή η επιρροή της Δύσεως πάνω στο Βυζάντιο με πολλούς τρόπους, τόσο στον πολιτιστικό όσο και στον πολιτικό τομέα. Βέβαια η επικράτηση της φεουδαρχίας στο βυζαντινό κράτος ήταν αποτέλεσμα της εσωτερικής του εξελίξεως. Ωστόσο είναι φυσικό ότι δεν μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από τη δημιουργία των πολλών λατινικών ηγεμονιών στην Εγγύς Ανατολή, όπου επικρατούσε ο πιο γνήσιος τύπος της δυτικής φεουδαρχίας. Οι σχέσεις των αρχηγών των σταυροφόρων με τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α', που διαμορφώθηκαν κατά τα δυτικά πρότυπα, έφεραν νέες πολιτικές αρχές στον κόσμο του Βυζαντίου. Η σχέση αυτή της υποτέλειας επεκτάθηκε σύντομα και σε άλλους ηγεμόνες της βυζαντινής επικράτειας και έτσι έγινε τελικά ένα μόνιμο χαρακτηριστικό του μεταγενέστερου βυζαντινού κράτους".

Georg Ostrogorsky, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους (αναδημοσίευση από το Feltor's Blog).

14

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK ΔΕΥΤΕΡΑ «Love Actually»: η συνήθεια που έγινε λατρεία έκλεισε τα 20 χρόνια

Οθόνες / «Love Actually»: Η συνήθεια που έγινε λατρεία έκλεισε τα 20 χρόνια

Σαν σήμερα πριν από είκοσι χρόνια έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η λονδρέζικη χριστουγεννιάτικη κομεντί που εξελίχθηκε σε απαραίτητη χριστουγεννιάτικη προβολή για εκατομμύρια σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μουσική / Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας στον δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Μιχάλη Γελασάκη το 2009, όπου μιλάει για τον τελευταίο της δίσκο, τα «αδικημένα» τραγούδια της, τους νέους, τους φραγκοφονιάδες της γενιάς της και αφηγείται την ιστορία του τραγουδιού το «Μπαρ το ναυάγιο», που δεν ήταν μπαρ! Δημοσιεύεται στo Lifo.gr για πρώτη φορά, έξι χρόνια μετά τον θάνατό της.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Κάθριν Χέμπορν: Η σταρ των μεγάλων αντιφάσεων

Σαν Σήμερα / Κάθριν Χέπμπορν: Η σταρ των μεγάλων αντιφάσεων

Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό της στις 29 Ιουνίου του 2003 σε ηλικία 96 ετών, η Κάθριν Χέπμπορν παραμένει η εμβληματικότερη κινηματογραφική μορφή αυταπάρνησης και αδιαφορίας για το ασύλληπτης διάρκειας status της, υπονοώντας πως ήταν καταδικασμένη να γίνει, και να πεθάνει, σταρ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

8 σχόλια
ουφ συγχήστικα... αντιγράφω από τον πρόλογο της Αλεξιαδας οπως υπάρχει στην Βικηθηκη: " Ταῦτα δὲ διεγνωκυῖα ἐγὼ Ἄννα, θυγάτηρ μὲν τῶν βασιλέων Ἀλεξίου καὶ Εἰρήνης, πορφύρας τιθήνημά τε καὶ γέννημα, οὐ γραμμάτων οὐκ ἄμοιρος, ἀλλὰ καὶ τὸ Ἑλληνίζειν ἐς ἄκρον ἐσπουδακυῖα καὶ ῥητορικῆς οὐκ ἀμελετήτως ἔχουσα καὶ τὰς Ἀριστοτελικὰς τέχνας εὖ ἀναλεξαμένη καὶ τοὺς Πλάτωνος διαλόγους καὶ τὸν νοῦν ἀπὸ τῆς τετρακτύος τῶν μαθημάτων πυκάσασα "Αριστοτελικα, Πλάτωνος διαλόγους κλπ λέει η Αννά Κομνημη το 1100+. Ας συμφωνήσουμε επιτέλους ΟΛΟΙ μαζί ότι η Οθωμανικη κατάκτηση (απο ενα καθεστως ολοφανερα πολιτισμικά πιο πισω) δεν μας ανέκοψε την επαφη με την Δύση και την Αναγέννηση (οπως λεει το κυρίαρχο σήμερα αφήγημα), αλλά πολύ απά ανέκοψε την Αναγέννηση, σεσυνδυασμό με την πίεση απ΄Δυτικά - (βλέπε την ακομα πιο καταστροφικη λεηλασιά της κων/πολης του 1204 από το 1453) η οποία ήταν ήδη σε κίνηση στον Ελληνικό χώρο. Αυτά για να έχουμε και τον νου μας λίγο για το μέλλον.
Ἔχω δώσει βασικότατη πηγή: Χρῆστος Μαλατρᾶς, Τὸ Γένος τῶν Ῥωμαίων τὸν 12ο αἰώνα (περιλαμβάνει καὶ τὸν 13ο σὲ μεγάλο βαθμό). Ἐκεῖ ἀναλύονται ὅλα ὅσα θέσαμε.Λόγῳ τῆς Φραγκοκρατίας καὶ τῆς εἰσαγωγῆς μιᾶς ἐκδοχῆς τῆς Λατινικῆς γλώσσας στὸ Βασίλειο τῶν Φράγκων (τὴν ψευδεπίγραφη Ἁγία ῥωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία), ὑπῆρξε μιὰ στροφὴ Ῥωμαίων εὐγενῶν πρὸς τὴν ἀρχαιοελληνικὴ γραμματεία, μεταξῦ αὐτῶν καὶ τῆς Ἄννας Κομνηνῆς. Ἡ γλώσσα της εἶναι χυμώδης Ἑλληνιστικὴ Κοινή. Σίγουρα καὶ ἡ ἑλληνιστικὴ κοινὴ εἶχε τὶς ἐκδοχές της: ἐπίσημη, τοῦ παλατιοῦ καὶ τῶν πραιτωρίων, καὶ ἀνεπίσημη λαϊκή.Μὲ τὴν ἐπανακατάκτηση τῆς Κων/πολης ἀπὸ τοὺς Ῥωμαίους, καὶ τὴν φυγὴ τῶν Φράγκων, ὑποχωρεῖ αὐτὴ ἡ τάση/ἔντονη στροφὴ πρὸς τὴν ἀρχαιοελληνικὴ γραμματεία, γιὰ νὰ ἐπανέλθε ἑνάμισο αἰώνα ἀργότερα ἀπὸ τὸν νεοπλατωνιστὴ Πλήθωνα/Γεμιστό. Ὁ Πλήθων μάλιστα, γράφει στὴν Ἀττικὴ Διάλεκτο, ὅπως καὶ ὁ μαθητής του Λαόνικος (Νικόλαος στὴν πραγματικότητα) Χαλκοκονδύλης. Καὶ αὐτὸ ἀποτελοῦσε νεωτερισμὸ γιὰ ἐκείνη τὴν ἐποχή. Αὐτὴ ἡ γλώσσα ἀφοροῦσε ἀποκλειστικὰ ἕνα κίνημα ἀνθρώπων καὶ ὅχι τὸν λαό.Ἀναφερόμαστε ὅμως σὲ διαφορετικὲς ἐποχές: οἱ λόγιοι Ῥωμαίοι, μὲ τὴν πίεση τοῦ Βατικανοῦ καὶ τῶν Μεδίκων, θὰ προωθήσουν τὴν νέα ταυτότητα τοῦ Ἕλληνα, ἐνῶ οἱ ὑπόδουλοι στοὺς Ὀθωμανοὺς θὰ μάχονται ὡς Ῥωμαίοι/Ῥωμηοὶ γιὰ τὴν ἐπιβίωσή τους, σὲ μιὰ ἀλλόθρησκη αὐτοκρατορία. Στοὺς πρώτους τονίζεται ἡ ἑλληνιστική τους συνιστώσα καὶ στοὺς δεύτερους ἡ Χριστιανική. Ἄλλωστε τὸ Νέο Ἑλληνικὸ Κράτος θεμελιώθηκε μὲ τὸ αἵμα τῶν Ῥωμαίγων (γιὰ νὰ χρησιμοποιήσω γλώσσα τῆς ἐποχῆς) καὶ ὑιοθέτησε Κοραϊκῆς ἐμπνεύσεως Ἑλληνοπρεπὴ (κατὰ τὰ δυτικὰ πρότυπα) ταυτότητα. Ἡ Ἄννα Κομνηνὴ ἦταν μιὰ Ῥωμαία εὐγνῆς ποὺ λάτρεψε τὴν ἀρχαιότητα. Τίποτα παραπάνω τίποτα παρακάτω.Ἄν ἔχεις πρόβλημα νὰ ἐντοπίσεις τὶς (ἐπιστημονικὲς) ἐργασίες ποὺ ἀναφέρω, εὐχαρίστως νὰ στὶς στείλω.
http://books.google.sk/books?id=2X8LtjDLNl8C&pg=PA488&lpg=PA488&dq=on+the+language+of+alexias+anna+comneni+attic&source=bl&ots=C4LIxd96eU&sig=3OXz4QyEJnvCQDdecov4Ra9MUUE&hl=en&sa=X&ei=OJScUo2aHqP9ywOU44CwDQ&redir_esc=y#v=onepage&q=on%20the%20language%20of%20alexias%20anna%20comneni%20attic&f=false"Alexander Alexandrovich Vasiliev (Russian: Алекса́ндр Алекса́ндрович Васи́льев; 4 October 1867 – 30 March 1953) was considered the foremost authority on Byzantine history and culture in the mid-20th century."χωρίς να είναι η ειδικότητα μου αυτό που διαφωνούμε (χωρις να καταλαβαίνω γιατι) ειναι αν η γλώσσα της αλεξιαδας ειναι αρχαιζουσα, προς το παρον μπορω να βρω το παραπανω, υπάρχουν και επιπλεον.
Μιὰ σύντομη παρέμβαση. Θὰ πρέπει νὰ ἀπογαλακτιστοῦμε σιγὰ-σιγὰ ἀπὸ τὴν φραγκικὴ θεώρηση τῆς ἱστορίας. Δὲν ὑπῆρξε ποτὲ ``Βυζάντιο''. Ἔτσι ὁνόμασε τὸ Βασίλειο τῶν Ῥωμαίων ὁ Ἱερώνυμος Βόλφ, τὸν 16ο αἰώνα. Ἡ παραχάραξη ξεκινᾶ ἀπὸ τὴν κατάκτηση τῆς παλαιᾶς Ῥώμης ἀπὸ τὸν Κάρολο τὸν Μέγα, στὰ τέλη τοῦ 7ο αἰώνα μ.Χ., ὅπου μὲ τὸν (μέχρι τότε Ῥωμαῖο καὶ φυσικὰ ``Ὀρθόδοξο'' Πάπα) Λέοντα τὸν Τρῖτο χαρακτήρησαν τοὺς Ῥωμαίους τῆς Νέας Ῥώμης (Κωνσταντινούπολης) ``Γραικούς'', δηλαδὴ κακόδοξους, αἰρετικούς. Ἐξ οὖ καὶ τὸ ἐφεύρημα τοῦ Filioque, ποὺ εἶναι στὴν οὐσία μιὰ τρύπα στὸ νερό, γιὰ τὴν στήριξη τῶν ἐπιχειρημάτων τοῦ Καρλομάγνου ὅτι Ῥωμαίοι πρέπει νὰ λέγονται μόνον ὅσοι ἔχουν τὰ σκῆπτρα τῆς Παλαιᾶς Ῥώμης. Οἱ διάλογοι μεταξῦ Φράγκων καὶ Ῥωμαίων (``Βυζαντινῶν'') βασιλέων βρίσκονται σὲ μορφὴ ἐπιστολογραφίας, στὸν Pulan (Medieval Sources). Μιὰ σημαντικὴ ἀνάλυση γιὰ τὸ Γένος τῶν Ῥωμαίων στὸν 12ο καὶ 13 αἰώνα (τὸν αἰώνα ποὺ ἔζησε ἡ Ἄννα Κομνηνή), μπορεῖτε νὰ τὴν βρεῖτε στὴν δουλειὰ τοῦ ἱστορικοῦ Χρήστου Μαλατρᾶ. Γιὰ τὴν σημαντικότητα τοῦ νὰ λέμε τὰ πράγματα μὲ τ' ὅνομά τους διαβάστε Clifton Fox (What, if anything, is a Byzantine).Ῥωμαία ἦταν λοιπὸν ἡ Ἄννα Κομνηνή, κληρονόμος τῆς ἀρχαίας ῥωμαϊκῆς αὐτοκρατορικῆς κληρονομιᾶς, Χριστιανὴ (φορέας δηλαδὴ ἱουδαιοχριστιανικῶν παραδόσεων) καὶ ὁμιλοῦσε τὴν ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΗ. Ἄς προσέξουμε ἐπιτέλους, διότι γράφονται πάρα πολλὲς ἀνακρίβειες. Δὲν ἔχει καμία σχέση ἡ Ἑλληνιστικὴ Κοινὴ μὲ τὴν Ἀττικὴ Διάλεκτο ἤ μὲ τὴν Καθαρεύουσα τοῦ 19ου αἰώνα (ἀναφέρομαι στὸν σχολιασμὸ κάτω ἀπὸ τὸ κείμενο). Ἡ Ἑλληνιστικὴ Κοινὴ ἀντιστοιχεῖ στὰ σημερινὰ common English, ποὺ ἀποτελοῦν παγκόσμια γλώσσα. Ἀποτελοῦσε μιὰ ἑλληνικὴ λαλιὰ διαδεδομένη σὲ ὅλον τὸν τότε γνωστὸ κόσμο. Τὰ σύγχρονα ἑλληνικὰ εἶναι πιὸ κοντὰ στὴν Ἑλληνιστικὴ Κοινή, ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλληνική, σὲ συντακτικὸ ἐπίπεδο τουλάχιστον. Οἱ Ῥωμαίοι πολῖτες μιλοῦσαν σχεδὸν ὅλοι αὐτὴ τὴν γλώσσα. Σὲ αὐτὴ τὴν γλώσσα μεταφράστηκε ἡ Παλαιὰ Διαθήκη καὶ σ' αὐτὴν συνεγράφει τὸ Εὑαγγέλιο, μὲ ἐξαίρεση τοῦ Κατὰ Μάρκον, ποὺ γράτηκε στὴν Λατινική.
Για να διευκρινίσω γιατι μάλλον συμφωνούμε: Η Αννα Κομνηνη φυσικά και μιλούσε καθημερινα τον απογονο της Ελληνιστικης κοινης, την τότε μεσαιωνικη ελληνικη. Αλλα ήταν ΤΟΣΟ μεγάλο το κολλημα τους με την κλασσικη παράδοση, που από επιλογή αντί να γράψει την Αλεξιάδα στην κοινή ελληνικη της εποχης (αυτό που αναφέρεται ως "ρωμέικα") την έγραψε όπως αναφέρει και εδώ http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1 και μπορώ να βρώ (οχι τώρα) και αλλού αναφορές σε ... Αττικίζουσα (!!! δηλ. "πρωτο καθαρεύσουσα") διάλεκτο, για να φέρνει κοντα στον ... θουκυδίδη και τον Ομηρο (τον οποιο λεει αναφέρει ... 60+ φορές στο έργο!)Δηλαδή, οτι τελικά αυτό που προκύπτει είναι ότι ήταν τόσο κολλημενοι όχι μόνο με την Κοινή, που γράφτηκαν τα χριστιανικά κείμενα, αλλά ΚΑΙ με τα αρχαία κείμενα, ώστε μπορεί κανεις να ισχυριστε΄με ασφάλεια ότι οχι μονο πολιτικά αλλά και Πολιτιστικά αυτό που σήμερα καταχραστικα και ψευδέστατα αποκαλούμε βυζάντιο (και το οποιο στο καιρό του αποκαλούνταν απο τους ίδιους τους βυζαντινους Αυτοκράτωρια και Βασιλεία Ρωμαίων και από τους Δυτικούς για μείωση Αυτοκράτωρια των ... Γκραικών) ηταν ο πραγματικός κληρονομος ΕλληνοΡωμαικης παράδοσης. Δείξτε την προσοχή σας στο "Αυτοκράτων Γκραικών'. Σας καλώ να την διασταυρώσετε με την μεταμοντέρνα ιστοριογραφική αποψη που θελει τις εθνότητες να διδάσκονται - μετά τον 18αι . Οι Φραγκοι του 10αι. μ.χ. παντως καποιον αποκαλούσαν ως αυτοκράτορα των γραικών. Οι γραικοί βεβαια τωρα μας λενε οι βερεμηδες εφευρέθηκαν απο τον Κοραή τον 18αι.
Το βυζαντιο εχει πραγματικα πολυ ενδιαφερουσα ιστορια κ ειναι πολυ αδικημενο απο τα σχολικα εγχειριδια δυστυχως!!δεν υπαρχει αλλη εποχη που οι ιντριγκες κ οι δολοπλοκιες για τον αυτοκρατορικο θρονο να ηταν τοσες πολλες κ καθοριστικες για την πορεια της αυτοκρατοριας! Ο δε ostrogorsky ειναι μακραν ο καλυτερος βυζαντινολογος!!ευχαριστω τον συντακτη για το κειμενο!
αν βλεπεις μονο ιντριγκες και μηχανοραφιες το βλεπεις ΤΟΣΟ περιορισμενα! Δεν ειναι εκει το νόημα της Ρωμέικης ιστορίας. πιστεψε με σε 50% από τους εργασιακους χώρους σήμερα, όπου εμπλέκεται εξουσία και χ΄ρημα, υπάρχουν εξίσου πολλες ιντριγκες και μηχανοραφίες.
Ωραίο άρθρο. Εντύπωση μου κάνει που μετέπειτα Ρωσοι καλλιτέχνες ζωγραφισαν την Αννα Κομνηνή. Εκεί θα ηθελα να είχε σταθεί το άρθρο λίγο περισσότερο. Βλέπαν οι Ρώσσοι τους εαυτούς τους σαν συνεχιστές του Βυζαντίου και το εκφράσαν μέσα από την τέχνη;
Επειδή δεν απάντησε κανένας να αναλάβω εγώ: Οι Ρώσοι θεωρούν τον εαυτο τους (και ειναι) πολιτισμικά παιδία του Βυζαντίου. Και για να επεκτείνω: εχουμε για τους υπολοιπους ευρωπαιους το επχειρημα "οταν εμεις χτιζαμε ΧΥΖ αυτοι ζουσαν στα δεντρα" Αυτο ειναι προσχηματικό ως προς την κλασσικη ελλάδα. Δεν ειχαν καμια επαφή με τους Ευρωπαίους για να τους συγκρίνουμε. Αλλά ειναι αληθες ως προς τους Ρωμαιους, τους Πάπες, και το Βυζάντιο. Δηλ. η Ευρώπη βόρεια και ανατολικά του δούναβη χρωστάει τον εκπολιτισμό της απο την μια στην Ρώμη και απο την αλλη στον χριστιανισμό. Οι Ρώσοι πριν προσυλητιστουν ειχαν στην καλύτερη των περιπτώσεων την ρουνική γραφη και προσκυνούσαν κάτι ξύλα. Πιθανως εκαιγαν και παρθένες στην πυρα. Ο εκχριστιανισμός και το κυριλικό αλφάβητο π.χ. για εκείνη την εποχή ήταν άλμα εμπρός πολιτιστικά (ΔΕΝ ισχυρίζομαι ότι ισχύει το ιδιο για σήμερα). Αντίστοιχα για την Δυτική Ευρώπη, από Δούναβη και επάνω,(πριν την ρώμη και τον χριστιανισμό)¨: κυριολεκτικά το χάος. Ολες οι μεγάλες πολεις της Δ.Ευρώπης νότια του Δούναβη και Ρήνου ιδρύθηκαν ... από τους Ρωμαίους καπου ανάμεσα στον 1π.χ. και 2 μ.χ. αιω! Βορεια δεν νομιζω να ιδρύθηκε καμια πριν τον 9αι μχ.!!!Επομένως οι Ρώσοι έχουν συνείδηση αυτού του γεγονότος και θεωρούν ότι όχι μόνο ειναι τέκνα του βυζαντινου πολιτισμού αλλά μετά την πτώση της "Nova Roma aka Κωνσταντινουπολη aka Constantinye (τουρκιστι) και από το 1930 και μετά Instabul) για κάποια περίοδο αναφερόντουσαν στην ... Μόσχα ως Τρίτη Ρώμη, δηλαδή θεωρούσαν εαυτούς συνεχιστές της παράδοσης του βυζαντιου ακα ρωμαιων βασιλεία κλπ κλπ. Και φυσικά αυτή η θεώρηση είχε και πολιτικά οφέλη, τα οποία ομως δεν τους προέκυψαν ποτε.
Ευχαριστώ, όντως δε ξέρω πολλα, για το πως βλέπουν οι Ρωσοι τους εαυτούς τους, παρά μόνο είχα ακούσει μια μικρή αναφορά οτι θεωρουν την Ρωσία σαν την συνέχεια του βυζΑντίου.
status reminder για όσους έχουν εσφαλμένα θεωρήσει το βυζάντιο σε κατι άλλο απο αυτό που ήταν. ομηρός ιλιαδα, θουκυδίδης και γραφή σε Αττικήζουσα διάλεκτο απο μια γυναικα (απο τότε μας ταλαιπωρει η καθαρεύουσα) τα λεγομενα κατα την εποχη "Ελληνικά" γιατί τα "Ρωμέικα' ήταν η γλώσσα του λαού, δηλαδή η μεσαιωνική ελληνικη. πραγματα που στην δυτικη ευρωπη πηραν αλλα 200 χρονια για τους αντρες και αλλα και εγω δεν ξερω ποσα για τις γυναίκες. το βυζάντιο εινια τρελά παρεξηγημένο και αυτο δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας.
> Απόσπασμα από το "τυπικό" της Αγίας Μονής της Κεχαριτωμένης στην Κωνσταντινούπολη, όπως το συνέταξε η ίδια η αυτοκράτειρα Ειρήνη Δούκα.Στην πραγματικότητα πρόκειται για λατινικό κείμενο του 1694 από το «Liber Matriculae», δηλαδή τον κατάλογο με τις εγγραφές νέων φοιτητών ενός ιταλικού κολλεγίου:  http://scrineum.unipv.it/LM/home.html  http://scrineum.unipv.it/LM/immagini/56v.jpg  http://scrineum.unipv.it/LM/C56V.php> […] sexcentesimo nonagesimo quarto, indictione secunda, die vero martis octava mensis iunii, prout constat ex publico instrumento recepto per dominum Carolum Ioseph Arborium Biaminum civem et eiusdem colleggii cancellarium, in quorum […]
Εξαιρετικό άρθρο και οι εικόνες μοναδικές.Ιδιαίτερα των Ρωσικών εικόνων που μου ήταν άγνωστες.Η παρακμή είχε αρχίσει 50 χρόνια πριν, στην καταστροφική μάχη του Μαντζικέρτ.Βασικά τα θεμέλια της άμυνας της αυτοκρατορίας από ανατολικά, οι ακρίτες, μικροαγροκτηματίες και φρουροί της γης και των συνόρων είχαν καταστραφεί οικονομικά από την φεουδαρχία και την διαπλοκή της με την αυτοκρατορική εξουσία. Όταν έκλεψαν του αγρότη-στρατιώτη την γη και κατάληξε ενοικιαστής δεν είχε τον πιο σημαντικό λόγο να θυσιάσει την ζωή του για την υπεράσπιση της.