Το τραγούδι The Partisan γράφτηκε το 1943 από τη Ρωσίδα Anna Marly και μετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου έγινε κάτι σαν Εθνικός Ύμνος της Γαλλίας κατά του ναζισμού υπό τον τίτλο La Complainte du Partisan. Μετά τη γαλλική, ακολούθησε και η αγγλική μετάφραση του από τον Αμερικανό τραγουδοποιό και στιχουργό Hy Zaret. Ο Zaret υπήρξε συνδημιουργός του hit Unchained Melody και πέθανε το 2007 σε ηλικία 100 ετών.
Το The Partisan επανήλθε στην επικαιρότητα στα 60s με το αντιπολεμικό κίνημα, όταν το ηχογράφησε ο Leonard Cohen στο Songs from a room, το δεύτερο προσωπικό του άλμπουμ του 1969.
Τρία χρόνια μετά η Joan Baez το συμπεριλαμβάνει στο ρεπερτόριο του πλέον πολιτικοποιημένου δίσκου της, του Come from the shadows, που περιείχε επίσης δικές της συνθέσεις, αλλά και την κατάθεση της σε κομμάτια του John Lennon, του Kenny Rogers, της αδερφής της, Mimi Farina, του Douglas Van Arsdale.
Το The Partisan επανήλθε στην επικαιρότητα στα 60s με το αντιπολεμικό κίνημα, όταν το ηχογράφησε ο Leonard Cohen στο Songs from a room, το δεύτερο προσωπικό του άλμπουμ του 1969.
Μεταξύ άλλων, στο Come from the shadows ακούει κανείς τη συγκινητική μπαλάντα Song of Bangladesh, που η Baez έγραψε για το νεοϊδρυθέν τότε ασιατικό κράτος, το Prison Trilogy (Billy Rose) που έγινε μεγάλη επιτυχία της, το, αφιερωμένο στην αδικοχαμένη Janis Joplin, In the quiet morning και την ερμηνεία της στο Imagine του Lennon!
Προξενεί έκπληξη, όμως, το γεγονός πως μέσα στον φάκελλο του βινυλίου, κάτω από τα lyrics του The Partisan, η Joan Baez αφιερώνει το εν λόγω τραγούδι στη Μελίνα Μερκούρη! Αντιγράφω τη σημείωση της: For Melina Merkouri and the many thousands suffering under and fighting against the current greek dictatorship...
Καμία έκπληξη, βέβαια. Τον καιρό εκείνο η εξόριστη Μελίνα Μερκούρη πρωτοστατούσε σε αντιδικτατορικές εκδηλώσεις ανά τον κόσμο. Με κάθε επιφύλαξη υποθέτω πως η Joan Baez είχε συναντηθεί μαζί της στο Παρίσι μέσω του κοινού τους φίλου, του Έλληνα σκηνοθέτη Ροβήρου Μανθούλη.
Και δεν είναι μόνο το ότι η Baez έγραψε αυτά τα δυο λόγια για τη Μελίνα μέσα στο δίσκο της. Ο τίτλος Come from the shadows είναι στίχος από το The Partisan και η συγκεκριμένη στροφή του τραγουδιού υπάρχει επίσης μεταφρασμένη στα ελληνικά!
Στην ηχογράφηση ωστόσο η Joan Baez τραγουδάει στα ελληνικά διαφορετικά λόγια - την ακούτε από το 2.46 του βίντεο ως το τέλος του τραγουδιού:
..Άνεμοι, άνεμοι σφυρίζουν
στους τάφους άνεμοι σφυρίζουν
έρχεται η Ελευθεριά
κι εμείς μαζί απ' τα σκοταδιά...
Μάλλον κανείς δεν δίδαξε στη Joan τον τονισμό της ελληνικής γλώσσας, αλλά όπως και να το δει κανείς η κίνηση της αυτή μεσούσης της χούντας ήταν αφενός ένα δείγμα αλληλεγγύης προς τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό και αφετέρου ένα όμορφο κομπλιμέντο, τόσο στη χώρα μας, όσο και προσωπικά στη δραστήρια αντιστασιακή Μελίνα Μερκούρη.
σχόλια