Ποιο βιβλίο διαβάζεις αυτή την περίοδο;

Νάντια Γεραζούνη

διευθύντρια της γκαλερί The Breeder

Όταν ταξιδεύω μ' αρέσει να διαβάζω βιβλία στο kindle γιατί ως αναγνώστρια είμαι λαίμαργη, τα καταβροχθίζω σχεδόν. Υπάρχουν όμως κάποια βιβλία που θέλω να κρατάω στα χέρια μου, να γυρίζω τις σελίδες, να τα μυρίζω και να περνάω χρόνο μαζί τους, αυτό που με συνοδεύει λοιπόν αυτή την περίοδο είναι η ποιητική συλλογή Aequus nox – Ίση νύχτα της Λίνας Στεφάνου (εκδ. Μελάνι).

Στάζω στίχους
όπως άλλοι
ανάβουν κεριά
στις εκκλησίες

Ο παραπάνω στίχος επιβάλλει να τον ακούσεις, σε υποτάσσει και σε κρατάει αιχμάλωτο στις σελίδες του βιβλίου, ενώ το μπλε του εξωφύλλου, σαν τους πίνακες του Υβ Κλάιν, σχεδόν σε καταπίνει. Και είναι πραγματικά ευτυχία να μπορείς να χαθείς σε ένα βιβλίο.

Μιχάλης Συριόπουλος

ηθοποιός, καλλιτεχνικός διευθυντής στη δραματική σχολή Βασίλη Διαμαντόπουλου

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής /LIFO

Αυτό το διάστημα, λοιπόν, διαβάζω, για την ακρίβεια ξαναδιαβάζω, τις τραγωδίες του Ευριπίδη (εκδ. Εστία). Κάθε φορά επικεντρώνομαι και σε κάτι άλλο που τις προηγούμενες φορές δεν είχα προσέξει. Έχω λίγη περισσότερη αδυναμία σ' αυτόν για πολλούς λόγους, κυρίως γιατί νιώθω πως αγαπά τον θεατή, δεν θέλει να 'ναι πιο έξυπνος απ' αυτόν.

Εξηγεί πάντα μ' έναν ήρωα του στον πρόλογο τι γίνεται, σε σχέση με τον μύθο, και μετά σου τη φέρνει -ηθικά, φιλοσοφικά, ανθρωπιστικά-, σε μπερδεύει τόσο που πραγματικά μόνο ένας από μηχανής θεός σε λυτρώνει. Δεν με διδάσκει, με προβληματίζει, κι αυτό αλήθεια είναι τόσο γοητευτικό.

Λουκάς Κατσίκας

κριτικός κινηματογράφου, καλλιτεχνικός διευθυντής Νυχτών Πρεμιέρας και Athens Open Air Film Festival

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής / LIFO

Διάβασα πρώτη φορά τους Θλιβερούς Τροπικούς του Κλοντ Λεβί-Στρος (εκδ. Χατζηνικολή) πριν από δέκα περίπου χρόνια, κατά τη διάρκεια ενός ιδιαιτέρως ζεστού καλοκαιριού. Η ανθρωπολογία δεν είναι ο λογοτεχνικός τομέας μου, οπότε ήταν λίγο περίεργο πώς βρέθηκα να ιδρώνω στον αθηναϊκό καύσωνα, ξεφυλλίζοντας αυτό το βιβλίο από μια όχι και τόσο ελκυστική ελληνική έκδοση. Κι όμως, μέσα στην πνιγηρή ζέστη εκείνων των ημερών, οι εξερευνητικές εμπειρίες του Γάλλου εθνογράφου σε μακρινές γωνιές και ιθαγενείς μειονότητες του πλανήτη λειτούργησαν ανακουφιστικά.

Αρκετά καλοκαίρια από τότε που μυήθηκα στον υπαρξιακό εξωτισμό των «Θλιμμένων Τροπικών» (όπως θεωρώ ότι είναι η σωστή μετάφραση στο «Tristes Tropiques»), επιστρέφω στις σελίδες τους και διαβάζω αποσπάσματα, όπως συνηθίζω να κάνω και με κάποιες ναυτικές περιπέτειες του Τζόζεφ Κόνραντ. Την ίδια μυστήρια τελετουργία ακολουθώ και φέτος.

Είναι ένα είδος πνευματικού κλιματιστικού αυτό το βιβλίο. Μέσα του περιέχει τις συγκινήσεις και τις αναπάντεχες μελαγχολίες που κρύβουν οι πιο παράτολμες αναχωρήσεις. Μα, πάνω απ' όλα, είναι ένα χρονικό όλων των παράδοξων ταξιδιών που δεν θα κάνω ποτέ, του επίγειου Μεγάλου Αγνώστου το οποίο δεν είναι γραπτό να γνωρίσω, αλλά μπορώ κάθε τόσο να ζωντανεύω με τη φαντασία μου, ανατρέχοντας στους υπέροχους «Τροπικούς».

Γεράσιμος Ευαγγελάτος

στιχουργός

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής / LIFO

Μπαρόκ (εκδ. Καστανιώτη): Η Αμάντα Μιχαλοπούλου γράφει ένα αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα. Ως εδώ καλά. Η Αμάντα Μιχαλοπούλου το γράφει αντίστροφα. Ξεκινά από το κεφάλαιο 50 και γυρίζει προς τα πίσω. Κάθε κεφάλαιο και χρόνος, κάθε χρόνος κι ένα γεγονός που συνθέτει την πορεία ενός ανθρώπου (τυχαία η ιδιότητα του συγγραφέα) στη ζωή.

Γραφή ρέουσα, πνευματώδης, με τη χρονική απόσταση να προσδίδει στα γεγονότα μυθιστορηματική δραματικότητα - πότε κυνική, πότε άκρως ραγισμένη, επί της ουσίας εξομολογητική. Ο, τι ακριβώς αγαπώ. Μ' ένα μικρό αγκάθι: αντί η πορεία προς τα πίσω να λειτουργεί καθησυχαστικά, μια κι ιστορεί γεγονότα περασμένα που δεν ενέχουν πια κανένα κίνδυνο (τα ζήσαμε, διάολε, και μας έκαναν τους οικείους που είμαστε), όσο προχωρά η ανάγνωση μια αίσθηση απειλής όλο και πυκνώνει. Λες και το παρελθόν (όσο πιο μακρινό τόσο πιο αμείλικτο κι αψυχολόγητο) μπορεί να απογυμνώσει αναδρομικά τις ανύποπτες αιτίες που μας διαμόρφωσαν – για να μας υπενθυμίσει πως ήμασταν από πάντα αυτοί που πιστέψαμε πως γίναμε.

Νικόλας Ανδρουλάκης

συγγραφέας, ηθοποιός, σκηνοθέτης

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής / LIFO

Πάνε χρόνια από την τελευταία φορά που διάβασα ένα βιβλίο όπως εννοούμε τη φράση «διαβάζω ένα βιβλίο». Γιατί τα ξεκοκαλίζω και τα βανδαλίζω ευλαβικά, πολλά μαζί. Αυτή την περίοδο μελετώ πέντε διαθέσιμες ελληνικές μεταφράσεις και μια βρετανική του Κουκλόσπιτου του Ίψεν, με αφορμή μια θεατρική πρόκληση του ερχόμενου χειμώνα. Μαζί με τη Ναυτία του Σαρτρ (εκδ. Πατάκη), το Κατασκευάζοντας τον Εχθρό του Έκο (εκδ. Ψυχογιός), καθώς και τα θεατρικά του Καζαντζάκη.

Παράλληλα -για κάτι σαν αποσυμπίεση- διαβάζω με καμάρι το Πώς φιλιούνται οι αχινοί (εκδ. Πατάκη) της φίλης μου, Αλεξάνδρας Κ* και τις Χυδαίες ορχιδέες (εκδ. Κίχλη) της αγαπημένης μου δασκάλας, Έλενας Μαρούτσου. Στις πολύ δύσκολες ώρες ξεφυλλίζω λίγο Αρκά. Ευλογία και κατάρα γενικά.

Παρθενόπη Μπουζούρη

ηθοποιός, καθηγήτρια υποκριτικής

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής / LIFO

Στο συναρπαστικό βιβλίο Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου (εκδ. Αλεξάνδρεια) ο Γιουβάλ Νώε Χαράρι διατρέχει όλη την ιστορία μας και θέτει σε αμφισβήτηση τις πεποιθήσεις, τις πράξεις, τη δύναμη και ίσως το μέλλον μας. Αντλώντας και συνδυάζοντας πληροφορίες από ένα ευρύ φάσμα επιστημών, το βιβλίο προσφέρει μια πρωτότυπη ερμηνεία σε μια σειρά ιστορικών φαινομένων.

Αν η ανθρώπινη ιστορία επινόησε θεότητες και μύθους για να εξελιχθεί, τότε υπάρχει κίνδυνος να τελειώσει μόλις πιστέψουμε ότι είμαστε οι ίδιοι θεότητες. «Υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο από δυσαρεστημένους κι ανεύθυνους θεούς που δεν ξέρουν τι θέλουν;». Είναι η τελευταία φράση του βιβλίου.

Έχουμε προοδεύσει, είμαστε ισχυρότεροι από ποτέ, αλλά και πιο ανεύθυνοι από ποτέ. Καταστρέφουμε τα άλλα είδη και το οικοσύστημα με στόχο την άνεση και τη διασκέδασή μας, χωρίς ποτέ να είμαστε ικανοποιημένοι. Ποια η σχέση ιστορίας και βιολογίας; Υπάρχει δικαιοσύνη στην ιστορία; Έχει κατεύθυνση; Είμαστε αλήθεια πιο ευτυχισμένοι οι άνθρωποι;

Δημήτρης Σαμόλης

τραγουδοποιός, ηθοποιός

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής / LIFO

Η δύναμη του τώρα (Tolle Eckhart, εκδ. Δυναμική επιτυχίας): διαβάζοντάς τη για δεύτερη φορά, αυτό τον καιρό, με κάνει να νιώθω παντοδύναμος. Το μόνο αληθινά πολύτιμο που διαθέτουμε είναι το τώρα. Όταν σταματάμε να αναπολούμε το παρελθόν και να αγωνιούμε για το μέλλον, ξαφνικά βρισκόμαστε στη γεμάτη θαύματα διάσταση του τώρα.

Όποια κι αν είναι η κατάσταση στο παρόν, η αποδοχή της ρίχνει φως και ανοίγει τον δρόμο για τις άπειρες δυνατότητες που το σύμπαν διαθέτει για μας. Εξαρτάται από εμάς σε ποιες συχνότητες θα συντονιστούμε μέσα από τις σκέψεις μας, τις λέξεις και τις πράξεις μας. Είμαστε οι δημιουργοί της προσωπικής μας ιστορίας.

Τίνα Μανδηλαρά

δημοσιογράφος, βιβλιοκριτικός

Φωτο: Φίλιππος Λεμονής /LIFO

Όταν είχα διαβάσει την «Ώρα του αστεριού» της Κλαρίσε Λισπέκτορ, η οποία μπόλιασε ιδανικά το βραζιλιάνικο μυστικισμό, το εβραϊκό υπαρξιακό βάθος και μια δική της, σαρωτική λεκτική αγριότητα που ένιωθες να σου τρυπάει τη φλέβα, νόμιζα κυριολεκτικά ότι έβλεπα οράματα. Είχε καιρό να με πιάσει ένα βιβλίο και μια γραφή από τον λαιμό.

Γι' αυτό και περίμενα με αγωνία Τα κατά Α.Γ. Πάθη, που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Αντίποδες, σε μετάφραση Μάριου Χατζηπροκοπίου, και έχω ξανά την ίδια αίσθηση σαν την ακούω να με προστάζει: «Κράτα το χέρι μου, γιατί το νιώθω πως πηγαίνω. Ξαναπηγαίνω στην πιο πρωτογενή θεϊκή ζωή, πηγαίνω προς μια κόλαση ωμής ζωής». Η αλήθεια είναι πως τέτοια βιβλία γράφονται μια φορά, κάθε αιώνα.