8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Ταφικό μνημείο της Καλλιθέας. Εντυπωσιακό σε μέγεθος και πολυτέλεια ταφικό μνημείο, το αποκορύφωμα της υπερβολής, που χαρακτηρίζει τα ταφικά μνημεία του 4ου αι. π.Χ. Ανήκει στο Νικήρατο Πολυξένου, μέτοικο-σιτέμπορο από την Ίστρια (περιοχή της σημερινής Ρουμανίας), και στο γιο του, Πολύξενο Νικηράτου, που είχαν ταφεί δίπλα στα Μακρά Τείχη, στο δρόμο από τον Πειραιά προς την Αθήνα. Έχει σχήμα ναΐσκου με δύο ιωνικούς κίονες, που στηρίζεται επάνω σε ψηλό βάθρο, το οποίο επιστέφει ζωφόρος με παράσταση αμαζονομαχίας. Η κρηπίδα επάνω από το βάθρο έχει τρεις βαθμίδες, από τις οποίες οι δύο πρώτες φέρουν επιγραφές με τα ονόματα των νεκρών και ζωφόρο με τέρατα και άγρια ζώα. Μέσα στο ναΐσκο, μπροστά στο φόντο από γκρίζο μάρμαρο, προβάλλονται τρία αγάλματα. Αριστερά ο πατέρας, στο κέντρο ο νεαρός αθλητής γιος του, που θυμίζει τα αγάλματα του Λυσίππου, και δεξιά ο μικρότερος δούλος, που φορτώνεται το ιμάτιο του κυρίου του. Η ζωφόρος του μνημείου τονιζόταν ακόμη περισσότερο με χρώματα, ίχνη των οποίων διατηρούνται μέχρι σήμερα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά

1

Πώς μπορούμε να διηγηθούμε το παρελθόν και το παρόν μιας πόλης; «Μπορούμε να φτιάξουμε πίνακες με χρονολογίες και γεγονότα, να τους εμπλουτίσουμε με φωτογραφίες, χάρτες και σχέδια, να περιηγηθούμε στο σύγχρονο κέντρο της και να ξεναγηθούμε στα μνημεία της, να μιλήσουμε για όσα ξέρει ο ένας και αγνοεί ο άλλος. Όμως, η βιογραφία μιας πόλης δεν είναι απλώς το περιβάλλον μιας ενιαίας αφήγησης» λέει στη LiFO η αρχαιολόγος - μουσειολόγος Δώρα Ευαγγέλου που επιμελείται και συντονίζει την περιοδική έκθεση «Αντιθέσεις», η οποία πραγματοποιείται αυτό το χρονικό διάστημα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και θα εκτίθεται εκεί καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.


«Ο αστικός χώρος, ως κοινωνική κατασκευή, διαμορφώνεται στην πορεία του ιστορικού χρόνου σύμφωνα με τις αντιθέσεις που εκφράζονται ως διαφορετικές θεωρήσεις και στρατηγικές, ιδιοποιήσεις και διεκδικήσεις, ενσωματώσεις και αποκλεισμοί. Έτσι, τη συμβολική γεωγραφία μιας πόλης απαρτίζουν ετερογενή στοιχεία που συγκροτούνται σε διαφορετικές χωρικές αναπαραστάσεις ταυτοτήτων.

Στην έκθεση παρουσιάζεται η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.


Το πλήθος των ετερόκλητων στοιχείων και οι μετασχηματισμοί μέσα στον ιστορικό χρόνο της πόλης συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του Πειραιά. Από την ίδρυσή της τον 5ο αιώνα π. Χ. μέχρι σήμερα, με ενδιάμεσο σταθμό την "επανίδρυσή της" τον 19ο αιώνα, ποικίλες εκδοχές ταυτότητας συνυπάρχουν στην πόλη εξαιτίας του μεγάλου λιμανιού της που είναι μαζί πέρασμα, τόπος εγκατάστασης, καταφύγιο και ευκαιρία» συμπληρώνει.

Στην έκθεση, τη γενική εποπτεία της οποίας έχει η αρχαιολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, Στέλλα Χρυσουλάκη, παρουσιάζεται, μέσω των αντικειμένων και του οπτικού υλικού, η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.


Γη και ιδιοκτησία, εργασία και ελεύθερος χρόνος, οι ασχολίες του πληθυσμού του Πειραιά, η συμμετοχή στα κοινά και η απόρριψη, η ενσωμάτωση και η περιθωριοποίηση, η περίοδος του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η επανίδρυση της πόλης, οι δύο πόλοι «αστοί και εργάτες», εργοστάσια, οι αντιήρωες του περιθωρίου, τα Κόκκινα Φανάρια, η ναυτιλία, είναι μερικές από τις κατηγορίες της περιοδικής έκθεσης. Όλα όσα συναποτελούν τη μοναδικότητα του Πειραιά, της πόλης που βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση.


Στο αφιέρωμα που ακολουθεί επιλέγουμε ενδεικτικά κάποια άγνωστα στο ευρύ κοινό εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά.

8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Κατά τη μερική αποδόμηση θεμελίων του Παλαιού Δημαρχείου Πειραιά, στο πλαίσιο της κατασκευής της δυτικής επέκτασης του τραμ προς Πειραιά, αποκαλύφθηκε η θεμέλια λίθος του κτιρίου. Πρόκειται για μαρμάρινη θήκη που ήταν τοποθετημένη σε οριζόντια θέση στον τοίχο. Η καλυπτήρια πλάκα της φέρει στη μία της επιφάνεια επιγραφή όπου αναγράφεται η θεμελίωση του πρώτου Χρηματιστηρίου της Ελλάδας. Η κυρίως θήκη φέρει ορθογώνια εγκοπή όπου είχαν τοποθετηθεί εννέα νομίσματα της εποχής. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Επιτύμβια στήλη του Αγήτορος από τα Μέγαρα. Ο αθλητής εικονίζεται τη στιγμή που καθαρίζει το σώμα του με τη στλεγγίδα μετά την άσκηση. 370-350 π.Χ. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Τμήμα ενεπίγραφης στήλης με αγορανομικό νόμο που αφορά το εμπόριο ψαριών. 117-138 μ.Χ. Στο κείμενο της στήλης ορίζεται απαλλαγή φόρου για τους Ελευσίνιους ψαράδες για τα ψάρια που πωλούνται στην αγορά της Ελευσίνας ‒ «Την επιστολή αυτή να την χαράξετε σε στήλη και να την τοποθετήσετε στον Πειραιά, μπροστά στο Δείγμα. Χαίρεται». Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Μετρολογικό ανάγλυφο. Απεικονίζονται σε κοίλο ανάγλυφο μετρικές μονάδες: το μισό της οργυιάς, η οποία είναι όσο το άνοιγμα των δύο χεριών, ο πήχυς (0,487 μ.) και η σπιθαμή (0,242 μ.), καθώς και δύο μέτρα του ποδός (0,302 μ.) και 0,322 μ.). Το δεύτερο με τη μορφή του κανόνος χρησίμευε για τον υπολογισμό του πήχυ, της σπιθαμής και της οργυιάς. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Δικαστικά πινάκια και αθωωτική ψήφος από σίδερο με επιγραφή ΨΗΦΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ. Την πρώτη φορά που κάποιος εκλεγόταν δικαστής στην αρχή του έτους, παραλάμβανε ένα είδος δικαστικής ταυτότητας, το πινάκιο. Όταν οι διάδικοι τελείωναν τους λόγους τους, οι δικαστές καλούνταν να ψηφίσουν, μυστικά, για την ενοχή ή όχι του κατηγορουμένου με δύο χάλκινους δίσκους, τις ψήφους. Οι ψήφοι τοποθετούνταν σε δύο ξεχωριστές κάλπες. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Αγορανομική επιγραφή με τις τιμές των ειδών που προσφέρονταν στα εφθοπωλεία, καταστήματα ανάλογα με τα σημερινά πατσατζίδικα. Αναφέρονται ποδαράκια, κεφαλάκι, μυαλό, κοιλίτσα, στήθος, συκωτάκι, πλεμόνια. Στον κατάλογο προηγούνται ως ακριβότερα τα χοιρινά, ακολουθούν τα κατσικίσια, στο τέλος τα βοδινά. Οι τιμές είναι για ένα μισόκιλο (μνα) και δίνονται σε χαλκούς ή σε αναλογία με την τιμή του κρέατος. Η στήλη ξαναγράφτηκε (στο πλάι) το 86 π.Χ. μετά την καταστροφή του Πειραιά από τον Σύλλα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Μέρος επιτύμβιας στήλης με την παράσταση δέντρου και τα λείψανα αντρικής μορφής. Στο τύμπανο υπάρχει φοινικική επιγραφή που μαρτυράει, μαζί με άλλες, την ύπαρξη φοινικικής παροικίας στον Πειραιά. Στο επιστύλιο σώζεται το τελευταίο γράμμα από το ελληνικό όνομα του νεκρού. Πρώτο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αρχαιολογία & Ιστορία
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Kαλό το άρθρο και μπράβο σας για το αφιέρωμα και τις φωτογραφίες, των σπουδαίων αυτών εκθεμάτων. Θα ήθελα και κάποια ενδεικτική φωτογραφία από την Αίθουσα με τα Χάλκινα εκθέματα τα οποία είναι και το "βαρύ χαρτί" του συγκεκριμένου Μουσείου!