...Έπαιξε ρόλο, αλλά -φυσικά- δεν ήταν το μοναδικό που έπαιξε ρόλο, καθώς στην πραγματικότητα αφορά σε συνδυασμό παραγοντων [οικονομικών, εμπορικών, πρώτων υλών, (ανθρωπο)γεωγραφίας, παράδοσης κ.λπ.]. Ο οθωμανικός ζυγός, όταν επήλθε και για την Τήνο, ήταν σχετικά ελαφρύς και: "οι Τήνιοι κράτησαν πολλά προνόμια -θρησκευτικά, διοικητικά, οικονομικά- και μπόρεσαν να αναπτύξουν το εμπόριο, τη ναυτιλία και τις βιοτεχνίες". +"(...) Η οθωμανική κυριαρχία βοήθησε ικανοποιητικά στην οικονομία του νησιού. Οι αγορές της Ανατολής άνοιξαν για τους Τηνιακούς εμπόρους,χωρίς να διακοπούν φυσικά οι σχέσεις με την Δύση (Σενιγάλια, Αγκόνα,Βενετία). Το παραπάνω γεγονός μετέτρεψε την Τήνο σε εμπορική πρωτεύουσα των Κυκλάδων.Η ανατολική κοινότητα, με την επίδοσή της στο εμπόριο και τις τέχνες κατάφερε να κυριαρχήσει το νησί σε αντίθεση με την δυτική κοινότητα που παρέμεινε στην ασφάλεια της καλλιέργειας της γης, περιορίζοντας τους ορίζοντες και αποκλείοντας κάθε δυνατότητα ανάπτυξης.Η σχέση μεταξύ των ρωμαιοκαθολικών και των ορθοδόξων εντάθηκε και έφτασε στο απόγειό της κατά την επανάσταση του 1821, όταν η ρωμαιοκαθολική κοινότητα κράτησε αρνητική, έως και επιθετική, στάση απέναντι στους ορθοδόξους που πολεμούσαν για την εθνική τους απελευθέρωση.Εξαιτίας της στάσης των ρωμαιοκαθολικών στην επανάσταση, η σκληρή άποψη που κυριάρχησε κατά την δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους ήταν ότι συμπεριφέρθηκαν ως ανθέλληνες.(...)"https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=http://ikee.lib.auth.gr/record/113466/files/TOUFEKLI.pdf&ved=2ahUKEwix7bi7lIziAhVK3aQKHTBUAFkQFjAAegQIAxAB&usg=AOvVaw0OZ2n3cwfWAQpgTA73gQ7P-----(...) Η μαρμαροτεχνία ευδοκίμησε στην Τήνο διότι η αφθονία του νησιού στο ξακουστό λευκό και πράσινο μάρμαρο Τήνου, ειδικά στα άγονα μαρμαροχώρια της Εξωμεριάς, βορειοδυτικά της Τήνου, αλλά και μια σειρά παραγόντων ώθησαν τους κατοίκους να στραφούν στην εξόρυξη μαρμάρου.Τα «θεμέλια» στην εργαστηριακή μαρμαροτεχνία μπήκαν στο τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα. Το 1845 τόσο η μαρμαρογλυπτική όσο και η αρχιτεκτονική απασχολούσαν πάνω από χίλιους εργάτες και τεχνίτες, ενώ καταλυτικό ρόλο έπαιξε επίσης ότι στα τέλη του 18ου αι. πληθαίνουν οι σχέσεις με τα μικρασιατικά παράλια.Οι Τηνιακοί διατηρούν σπουδαία παροικία στη Σμύρνη, εργάζονται σε μαρμαράδικα της Πόλης, εκπαιδεύονται σε νέες τεχνοτροπίες τις οποίες ενσωματώνουν στο κυκλαδίτικο ύφος. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα παγώσει την εξέλιξή της και θα ανακάμψει χάρη στην ίδρυση του «Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου» στον Πύργο το 1955.https://stonenews.eu/el/i-marmarenia-tinos/-----Η περίοδος αυτή (τουρκοκρατία) χαρακτηρίζεται από την αυτονόμηση του μαρμαροτεχνίτη από τον οικοδόμο και την έξοδό του από τα στενά όρια του νησιού του καθώς αυτό έχει ενταχθεί στα ευρύτερα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι νέες συνθήκες (κοινοτική αυτοδιοίκηση) συμβάλουν στην καλλιέργεια της τέχνης του μαρμάρου. (...) Στο δεύτερο μισό και κυρίως στα τέλη του 18ου αιώνα η τέχνη συστηματοποιείται ακόμα πιο πολύ και αυτό αποτυπώνεται στην καλύτερη οργάνωση των λατομείων, τη διεύρυνση της πελατείας, την αυξημένη παραγωγή, την αύξηση του αριθμού των μαστόρων, την εκπόνηση σχεδίων. Η διεύρυνση των επαφών με την Κωνσταντινούπολη και η παρουσία εκεί δραστήριας τηνιακής κοινότητας, τα μέλη της οποίας εργάζονται στα ντόπια εργαστήρια, συμβάλουν στην εισαγωγή του λεγόμενου οθωμανικού Μπαρόκ (* τουρκομπαρόκ, που εσφαλμένα χρησιμοποιούμε χλευαστικά. Α ρε, Χιώτη Καραμουσλή). Η τέχνη των Τηνίων είναι περιζήτητη (...)https://el.m.wikipedia.org/wiki/Τηνιακή_μαρμαροτεχνία-----Αξίζει να αναφερθεί οτι, ίσως, μόνο ο Γύζης ήταν ταπεινής καταγωγής και από το (ορθόδοξο) Σκλαβοχώρι, που μάλλον είναι και το μικρότερο χωριό της Τήνου, σπάζοντας το μονοπώλιο: Πύργος-Υστέρνια-Πύργος-Υστέρνια και πάλι Πύργος και ότι "το 2015 ήταν σειρά της Τηνιακής Μαρμαροτεχνίας να εγγραφεί στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας".Πέραν αυτών Τήνος είναι <3Αν πάτε Τήνο να πάτε παντού, λέμε και σίγουρα στο μουσείο μαρμαροτεχνίας. Επίσης μιας και αναφέρθησαν οι μυζύθρες και τα αγροκτηνοτροφικά των αρβανιτό-βλαχων και των λοιπών pastoral γραικών της ενδοχώρας, να πούμε ότι η Τήνος βγάζει ωραίο τυρί (μπαλάκι Τήνου), ωραίες αγκινάρες (ξυδάτες) απ' την κοιλάδα της Κώμης. Τέλος το μόνο χωριό που αρνήθηκα να δω είναι το "Κάτω Κλείσμα". Μα, την Ιερή Καρδιά του Ιησού και τις γάργαρες ξινάρες, δεν είναι όνομα αυτό!-----Πρόσφατα διάβαζα, στο συντρόφι μου, κάποια ιστορικά στοιχεία για τους καθολικούς της Άδρου, με αφορμή τον Αγ. Γεώργιο της Χώρας:"Ιστορικά τα πράγματα αντεστράφησαν όταν η Άνδρος στασίασε και έδιωξε τον τελευταίο Βενετό διοικητή τον 16ο αιώνα και προσχώρησε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τότε ήταν οι καθολικοί που γνώρισαν μεγάλη πίεση γιατί οι Οθωμανοι έδωσαν προνόμια στους Ορθόδοξους και εδίωκαν τους Καθολικούς ώστε να μην υπάρχουν επιρροές από την Βενετία. Κάπως έτσι άρχισε η ραγδαία αποδυνάμωση της καθολικής κοινότητας Άνδρου που μέχρι τότε αριθμούσε δεκάδες εκκλησίες σε όλο το νησί".https://www.enandro.gr/koinonia/4593-η-λειτουργία-του-αγίου-ανδρέα-των-καθολικών-της-άνδρου-ανάμεσα-στην-πίστη-και-στην-ιστορία.htmlκαι γελάγαμε με την ... προσχώρηση.Ε και με αυτό ολίγον τι:"Την δεκαετία του 1500 οι εμφύλιες διαμάχες ανάμεσα στους δυο κλάδους της Οικογένειας Σομμαρίπα είχαν ως αποτέλεσμα πολλοί Ανδριώτες να μεταφερθούν στην Πάρο. Οι κάτοικοι της Άνδρου διαμαρτυρήθηκαν έντονα στην Βενετία για την βιαιότητα του δούκα Φραντσέσκο σε σημείο που απείλησαν ότι θα καλέσουν τους Τούρκους να καταλάβουν το νησί."
