Προτείνω ψυχραιμία, και δεν το λέω καθόλου ειρωνικά. Σαφώς και έχουμε δύο πρόσφατα παραδείγματα δημοψηφισμάτων, το δικό μας και του βρετανικό, τα οποία καταδεικνύουν μεγάλη ανωριμότητα στο εκλογικό σώμα. Όμως η άποψη ότι "τα δημοψηφίσματα" έτσι γενικά και αόριστα είναι "κακή ιδέα" αποτελεί μάλλον ακραία τοποθέτηση. Υπάρχουν χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η Ελβετία στις οποίες δημοψηφίσματα γίνονται συχνά και είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της δημοκρατίας. Στις ΗΠΑ γίνονται σε πολιτειακό μόνο--όχι ομοσπονδιακό--επίπεδο, στην Ελβετία και στα δύο. Στις ΗΠΑ συνήθως πρόκειται για local elections, όμως συχνά αφορούν σοβαρά θέματα, όπως πχ φορολογίας. Φυσικά και δε ρωτούν την άποψη των πολιτών για ευαίσθητα και επικίνδυνα ζητήματα, (όπως έγινε με το δικό μας ή το βρετανικό δημοψήφισμα), για θέματα εθνικής ασφαλείας ή για τα οποία οι πολίτες δεν μπορούν να έχουν επαρκείς πληροφορίες για να έχουν σχηματίσει άποψη. Επιπλέον κάποια από αυτά τα δημοψηφίσματα είναι binding referendums και κάποια είναι απλώς indicative referendums.Όμως κανείς δεν θα μπορούσε να θεωρήσει το δικό μας δημοψήφισμα του 1974 για το πολίτευμα ως "κακή ιδέα". Ήταν για ένα πολύ σοβαρό θέμα για το οποίο όμως οι πολίτες είχαν σχηματίσει σχετικά ώριμες θέσεις, λόγω των προσφάτων ιστορικών γεγονότων (αποτυχημένα πραξικοπήματα του Παλατιού, Επταετία, κλπ). Από μία άποψη βοηθήσε στο να μην έχουμε περισσότερο διχασμό στα χρόνια που ακολούθησαν.Εξαρτάται κατά την γνώμη μου όχι μόνο από το ζήτημα που τίθεται σε δημοψήφισμα, αλλά κυρίως από την επάρκεια των ηγετών που το οργανώνουν. Τόσο οι πολίτες αλλά και οι πολιτικοί είχαν καεί άσχημα από την Χούντα, οπότε το συγκεκριμένο δημοψήφισμα έγινε με την δέουσα σοβαρότητα. Το δημοψήφισμα του Τσίπρα αλλά δυστυχώς και το βρετανικό ήταν της πλάκας και σε επίπεδο πολιτών αλλά κυρίως σε επίπεδο πολιτικών ανδρών.