Τρώγοντας ζώα;

Τρώγοντας ζώα; Facebook Twitter
29

Τρώγοντας ζώα; Facebook Twitter
Ανιμπάλε Καράτσι, Το χασάπικο. (1580)

 

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω γράψει για το πόσο άσχημα νοιώθω που τρώμε κρέας, για το πώς οι μάγειρες, τα βιβλία μαγειρικής ακόμα και τα ίδια τα εστιατόρια "υπερβάλλουν" αν θες για τον τρόπο που προβάλουν τα πιάτα που περιέχουν κρέας. Ζήτησα από την Στέλλα Κάσδαγλη που έχει επαφή με το θέμα (πιο κάτω θα καταλάβεις) να μου γράψει ένα κείμενο για όλο αυτό. Πιο ξεκάθαρα δεν θα μπορούσε να γραφτεί. Στέλλα σ' ευχαριστώ θερμά. 

Στις 12 Αυγούστου 2009, έγκυος στον ένατο μήνα, τελείωσα τη μετάφραση του βιβλίου Τρώγοντας ζώα του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ. Αποθήκευσα το αρχείο σε ένα cd, το έκλεισα σε φάκελο και πήγα μπαλατζάροντας σαν βάρκα μέχρι το ταχυδρομείο, για να το στείλω στην εκδότριά μου.

Είκοσι τρεις ώρες αργότερα έφερα στον κόσμο την κόρη μου.

Μερικές εβδομάδες μετά, παίρνοντας στα χέρια μου, τυπωμένη, την ελληνική έκδοση του βιβλίου, μια απορία μου καρφώθηκε στο μυαλό: τι θα απαντήσω στη Στεφανία αν κάποια μέρα με ρωτήσει «γιατί τρώμε ζώα, μαμά;».

Έχουν περάσει τρία χρόνια από τότε και πρέπει να ομολογήσω, όχι χωρίς ένα τσίμπημα απογοήτευσης, ότι η Στεφανία δεν έχει φανερώσει μέχρι στιγμής τον παραμικρό προβληματισμό τέτοιου είδους: ούτε σε μένα, την αιωνίως-προβληματισμένη-σχεδόν-χορτοφάγο-πια μαμά, ούτε στον παμφάγο μπαμπά της, ούτε στη γιαγιά της, που μονίμως ανησυχεί μήπως το παιδί δεν τρώει αρκετό κρέας. Η παρουσία της, όμως, και μόνο, μου είναι αρκετή για να ταυτιστώ με πολλά από τα ερωτήματα που οδήγησαν τον Φόερ, νέο πατέρα επίσης, στο να ερευνήσει και να γράψει αυτό το βιβλίο.

Είναι ηθικό να σκοτώνουμε τα ζώα προς όφελος της ανάγκης μας; Προς όφελος της επιθυμίας μας; Της (ακόρεστης) όρεξής μας;

Είναι ηθικό να τα υποβάλλουμε σε βασανιστήρια πριν το θάνατό τους; Να τα υποχρεώνουμε σε συνθήκες ζωής που δίνουν στη σφαγή μια βαθιά απόχρωση λύτρωσης;

Θα έτρωγες ποτέ το σκύλο σου; Θα τον έγδερνες ζωντανό; (Όπως γράφει ο Φόερ, στο όνομα του οικονομικά προσιτού αντιμετωπίζουμε «τα ζώα με μια βία τόσο ακραία, που θα ήταν παράνομη αν κάποιος την ασκούσε πάνω σε ένα σκύλο».)

Είσαι οικολόγος αν κάνεις μεν ανακύκλωση αλλά τρως συστηματικά κρέας που προέρχεται από μονάδες εντατικής εκτροφής; (Hint: Η κτηνοτροφία αποτελεί τη Νο 1 αιτία αλλαγής του παγκόσμιου κλίματος: συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 40% περισσότερο απ’ όσο όλες οι συγκοινωνίες μαζί).

Κάνεις υγιεινή διατροφή αν τρως ψητό κοτόπουλο μεγαλωμένο με τρόπο πιο αφύσικο απ’ όσο θα μπορούσε να συλλάβει η πιο αρρωστημένη σου φαντασία; («Μη βάζεις κοτόπουλο*» μου λέει ο σουβλατζής. «Το πήρα 1,20 ευρώ το κιλό».)

Θα έτρωγες ξανά γαρίδες αν ήξερες ότι για κάθε μισό τους κιλό έχουν σκοτωθεί άλλα 12 κιλά θαλάσσιων ζώων;

Αν σου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ένας λόγος για τον οποίο θα μπορούσες να γίνεις χορτοφάγος, ο Φόερ έχει ασχοληθεί μαζί του. Και αν υπήρξαν δέκα λόγοι για τους οποίους δεν το αποφάσισες ποτέ, έχει ασχοληθεί και με αυτούς.

***

Για να είμαι ειλικρινής: δεν θεωρώ την κατανάλωση ζώων ανήθικη per se (ίσως επειδή δεν είχα ποτέ κατοικίδιο, για να βιώσω τη σκληρή αντιπαραβολή του αφοσιωμένου και καλομαθημένου Φούλη με το ξεκοκκαλισμένο κοτόπουλο στο πιάτο μου). Πιστεύω πως το επιχείρημα ότι οι άνθρωποι πάντα έτρωγαν ζώα, όσο σαθρό και αν είναι όταν χρησιμοποιείται για να κόψει τον αέρα σε ένα χορτοφάγο, δεν παύει να έχει υπόσταση, αρκετά ισχυρή ώστε να εμποδίζει την προώθηση ενός αυτονόητου συστήματος αξιών.

Δεν έχω γνώσεις βιολογίας αρκετές για να κρίνω τα επιχειρήματα περί μη φιλικής προς την κρεοφαγία κατασκευής του ανθρώπινου πεπτικού συστήματος. Δεν ξέρω πόση διαύγεια θα είχα για να αξιολογήσω τα πολύπλοκα ζητήματα που θέτει ο Φόερ αν απολάμβανα πραγματικά τη γεύση ενός λουκάνικου από την Αράχωβα ή αν με έπιαναν συχνά λιγούρες για μια σπαλομπριζόλα στη Χασιά. Πιστεύω στο ρεαλισμό μιας προσωπικής ηθικής που, ευτυχώς ή δυστυχώς, διαμορφώνεται κάτω από την πίεση ατομικών και συλλογικών αναγκών και προτεραιοτήτων.

Το δικό μου εμπόδιο στο δρόμο προς την πλήρη στροφή στη χορτοφαγία είναι η κοινωνικότητα. Οι νόρμες που με τσιγκλάνε όταν βρίσκομαι σε τραπέζι με κύριο πιάτο κοκκινιστό και με συνοδευτικά που όλα τελειώνουν σε «μπέικον» - ότι δεν είναι ευγενικό να αρνηθώ. Η ηθική της δικής μου γιαγιάς, που λέει ότι στην εκκλησία φιλάμε το χέρι του παπά και στην οικογένειά μας σερβίρουμε κρέας.

Μόνο που, τελευταία, ακόμα και τα εμπόδιά μου αρχίζουν να χάνουν την αίγλη τους.

***

Ο Φόερ δεν αντιμετωπίζει ελαφριά το θέμα της κοινωνικότητας –ούτε, κυρίως, αυτό των ιστοριών που κουβαλάει για καθέναν από εμάς το φαγητό. «Η ηθική της τροφής είναι τόσο περίπλοκο θέμα» γράφει «επειδή το φαγητό συνδέεται τόσο με τους γευστικούς μας κάλυκες όσο και με το γούστο μας, τόσο με τις ατομικές μας βιογραφίες όσο και με το παρελθόν μιας ολόκληρης κοινωνίας».

Όμως το παρελθόν της δικής μας κοινωνίας εκπέμπει σαφή σήματα ότι το παρόν απαιτεί μια διαφορετική αντιμετώπιση του πώς σκεφτόμαστε γύρω από το φαγητό.

Στην Ελλάδα των χοίρων που σφάζονταν Χριστούγεννα και κάλυπταν την κρεοφαγία μηνών, στην Ελλάδα της κατά βάση χορτοφαγικής διατροφής των προηγούμενων αιώνων, πλέον ο χορτοφάγος θεωρείται, με ακραία ειρωνικό τρόπο, ξενέρωτος Ευρωπαίος. Και η χορτοφαγία μετατρέπεται συχνά σε ζήτημα συμπαγές όσο και μια γυψοσανίδα, που χρησιμοποιείται για να βγάλει από μπροστά μας τα σημαντικά:

Ότι όταν σκοτώνεις σαφώς περισσότερα ζώα απ' όσα χρειάζεσαι (αν «χρειάζεσαι») για να ζήσεις, το επιχείρημα περί ανηθικότητας της κρεοφαγίας αποκτά επιπλέον βαρύτητα.

Ότι αν θεωρήσουμε ανήθικες, εκτός από τη θανάτωση, και τις αποτρόπαιες συνθήκες διαβίωσης των ζώων, τότε ούτε η κατανάλωση των παραπροϊόντων τους μπορεί να θεωρηθεί αθώα, με ηθικά κριτήρια.

Ότι ίσως μερικές φορές χρειάζεται, για χάρη αυτής της φευγαλέας αίσθησης ότι κάνουμε, με τις περιορισμένες μας δυνατότητες, ό,τι καλύτερο μπορούμε (για μας, για τα παιδιά, για τη συνείδηση και τον πλανήτη μας), να αμφισβητήσουμε ακόμα και το «φυσικό», το «παραδοσιακό», το παραδομένο και εύκολο, και να κάνουμε την προσωπική –κάπως άβολη και με σαφώς λιγότερη τσίκνα- επιλογή μας.

***

Είπες κοτόπουλο; Να και μια παράλογη ιστορία:

Εδώ και πενήντα χρόνια, υπάρχουν στην πραγματικότητα δύο είδη κοτόπουλων –αυτά που εκτρέφονται για το κρέας τους και αυτά που εκτρέφονται για τα αβγά τους- καθένα με διαφορετικά γενετικά χαρακτηριστικά. Τα λέμε και τα δύο κοτόπουλα, όμως το σώμα και ο μεταβολισμός τους διαφέρουν κατά πολύ, αφού έχουν υποστεί προσαρμογές για να αντεπεξέλθουν σε διαφορετικές «λειτουργίες». Τα μεν παράγουν αβγά [...]. Τα δε παράγουν κρέας [...].

Το γεγονός αυτό εγείρει όλων των ειδών τα παράξενα ερωτήματα –ερωτήματα τα οποία, πριν μάθω για τους δύο διαφορετικούς τύπους κοτόπουλων, δεν είχα κανένα λόγο να θέσω στον εαυτό μου- όπως, για παράδειγμα, Τι απογίνονται τα αρσενικά μωρά των κοτόπουλων που γεννάνε αβγά; Αφού ο άνθρωπος δεν τα έχει τροποποιήσει έτσι ώστε να παράγουν κρέας και η φύση προφανώς δεν τα έχει φτιάξει έτσι ώστε να γεννάνε αβγά, σε τι χρησιμεύουν;

Δεν χρησιμεύουν σε τίποτα. Γι’ αυτό και όλα τα αρσενικά κοτόπουλα του τύπου που γεννάει αβγά –τα μισά, δηλαδή, απ’ όλα τα κοτόπουλα του είδους τους που γεννιούνται στις ΗΠΑ, πάνω από 250 εκατομμύρια κοτόπουλα το χρόνο- εξολοθρεύονται.

Εξολοθρεύονται; Να μια λέξη που σε κάνει να θέλεις να μάθεις περισσότερα.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πουλιών αναρροφώνται από μια σειρά σωλήνων και ξεβράζονται πάνω σε μια ηλεκτροφόρο πλάκα. Άλλα εξολοθρεύονται με διαφορετικούς τρόπους και είναι αδύνατο να αποφασίσει κανείς αν αυτά είναι περισσότερο ή λιγότερο τυχερά. Κάποια πετάγονται μέσα σε μεγάλα πλαστικά κοντέινερ. Τα πιο αδύναμα καταλήγουν στον πάτο, όπου πεθαίνουν αργά-αργά από ασφυξία. Τα δυνατότερα πεθαίνουν αργά-αργά από ασφυξία στην κορυφή. Άλλα, πάλι, περνάνε ζωντανά και με όλες τους τις αισθήσεις μέσα από τεράστια μηχανήματα διαμελισμού (φανταστείτε μια μηχανή κοπής ξύλου γεμάτη από κοτόπουλα).

Σκληρό; Εξαρτάται από την ερμηνεία που δίνει κανείς στη λέξη.

Τρώγοντας ζώα (εκδ. Μελάνι), σελ. 60-61

________________

Η Στέλλα Κάσδαγλη είναι δημοσιογράφος, μεταφράστρια και συγγραφέας. Ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για θέματα πολιτικής της τροφής, διατροφικών κινημάτων και διαχείρισης της υγείας και έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, το βιβλίο «Τρώγοντας ζώα» του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ (εκδόσεις Μελάνι). Θα μιλήσει γι’ αυτό, στο σχετικό πάνελ που θα συντονίσει στο πλαίσιο του 4ου Συμποσίου Γιόγκα και Πιλάτες, 28-29/6 στην Αθήνα.

29

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

13 σχόλια
Μαλλον το πρόβλημα είναι οτι δεν μπορούμε να καταλάβουμε οτι το κρεας είναι μια δευτερευουσα τροφή, σαφως όχι απαραιτητη απο την φύση, πού γινεται λιγότερο απαραίτητη αναλογιζόμενοι τούς τρόπους που "καλλιεργειται". το πως γίνεται αυτο, μπορειτε να το δείτε σε διάφορες καμπάνιες της PETA (www.peta.org) και να καταλαβετε με λεπτομέρεια το το τρώτε, αν το θελετε φυσικά. και δεν μιλάμε μόνο γιά τα γουρούνια ή τα γελάδια, αλλά και γιά τα ψάρια, τα αυγά και πάσης φύσεως ζωντανα. Εννοείται οτι απο ηθικής αποψης, ο τροπος πού φέρεται ο άνθρωπος στα ζώα είναι ούτε κάν επιεικώς, αλλά απλά απαράδεκτος οταν πιστευει οτι αυτο το σπάνιο ζωο μπορει να γίνει ζωνη η βαλιτσα ή αυτα τα 140 μικρά ζωάκια μπορούν να γίνουν μιά γούνα.. Εννοείται οτι ενώ προωθούμε την "παραγωγή" αδεσπότων, δεν κάνουμε τίποτα γιά τα καημένα αυτά, ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΝΕΡΟ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, παρα μόνο ξύλο, φωτιά, μαχαίρι, τσεκουρι και άλλα παρόμοια. Τωρα στο θέμα των κυνοδόντων, ας καταλάβουμε ότι ακόμα και τα σαρκοφάγα ζωα, τρωνε κρεας οτιαν χρειάζεται και δεν σκοτώνουν δισσεκατομμύρια ζωα, ψαρια, μαλακια, πτηνα και ενα σωτο άλλα κάθε μέρα, έτσι για να έχει το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς τους, αλλά επίσης καταλαβαίνουν οτι και στον τριτο κόσμο θά έπρεπε ίσως να υπάρχει κρεας, πραγμα πού όμως δεν το λαμβάνει κανείς υπόψη.. Γιά φανταστείτε πόσα ζωα θα χρειάζονταν ημερήσια άν το κρέας ήταν βασική τροφή στην Ινδία με το 1 δις πληθυσμού ή στην Κίνα με το 1,5 δις πληθυσμού.. Αρα υπάρχει και θέμα ηθικής.. Γιά κάποιους πού θα ήθελαν να το δούν επιδερμικα απο την άποψη της ιατρικής θα συνιστούσα http://www.briefingnews.gr/ygeia/item/61257-telos-tis-chime?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook αλλά μπορούν να το ψάξουν παραπάνω, και επίσης νά καταλάβουμε οτι οι πολυεθνικές προωθούν αυτο πού θελουν μεσα απο τα πληρωμένα τους media. Ετσι δημιουργείται μιά τεχνητη ανάγκη και σιγά σιγά ο υποψήφιος ασθενής, χοληστερινοκτήτωρ, καρκινοπαθής, παχύσαρκος νεαρός και έφηβος και ολα τα υπόλοιπα. Τωρα, αν θελουμε να συνεχίσουμε να κοιμόμαστε, δικαίωμα οσων το θελουν αλλά μην ψάχνουμε με προσωπικές φιλοσοφίες και απαυγασματα της προσωπικής σοφίας να πεισουμε για αυτονόητα οταν η επιστήμη εχει πει αυτο πού πραγματικά συμβαίνει...
Οταν τίθεται το θέμα της ηθικής της τροφής το κέντρο βάρους της συζήτησης μετατοπίζεται και αποκλινει απο την ουσία. Αυτο θεωρω οτι ειναι και το "ατοπημα" του συγκεκριμενου αρθρου. Η ουσία κατα την προσωπική μου άποψη ειναι η αρρωστημένη πλέον σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Είτε αυτή εμφανίζεται με τη μορφή βασανιστηριων των ζώων που προορίζονται για εκτροφή, είτε με τη μορφή αποψιλωσης των δασών για την καλλιέργεια σιτηρων η για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Αν και έχω υπάρξει αποκλειστικά χορτοφαγος για μια πενταετία ( έχοντας αισθανθεί την δυσκολία που αναφέρει η συγγραφεας στις κοινωνικές επαφές) αυτο που με ενοχλεί αρκετά συχνα στους φανατικούς χορτοφαγους ειναι η αίσθηση ανωτεροτητας εναντι των κρεατοφαγων που επιμελώς αποκρύπτεται πίσω τα επιχειρήματα περι ηθικής, προστασίας του περιβάλλοντος κτλ. Στο πλαίσιο αυτο δε μου ειναι καθόλου κατανοητό τι σχέση εχει η λιγουρα για μια σπαλομπριζολα με τη διαύγεια πνεύματος για να αξιολογήσει κανείς την επιχειρηματολογία γύρω απο τις συνθήκες εκτροφής των χοιρων η των κοτόπουλων. Η επιλογή μου να τρέφομαι εκτός άλλων και με κρέας δε με κάνει αμοιβαδα...αντιλαμβάνομαι ολα τα προβλήματα που εχει δημιουργήσει στο οικοσύστημα η ανάγκη για φθηνό κρέας , αντιλαμβάνομαι πλήρως το οτι βασανίζονται ζώα προκειμένου να τρεφεται το ανθρώπινο είδος αλλα η στροφή στην χορτοφαγια και καλα για λόγους ηθικής μου φαντάζει επιπόλαια λύση.
Τρώμε ζώα γιατί μπορούμε να μεταβολίσουμε το κρέας (και γιατί είναι νόστιμο). End of story. Το κάνανε και οι cro magnon και οι νεάντερταλ. Ερευνάται επίσης το αν η ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου, σαν είδος, συνδέεται με την πρόσληψη πρωτεϊνης ζωικής προέλευσης. Το γιατί δεν θα τρώγαμε το σκύλο μας ή πιο παλιά το γαϊδούρι το βόδι και το άλογό μας, όπως αναφέρεται στο κείμενο, είναι εύκολο να απαντηθεί. Είναι ζώα που μας είναι πιο χρήσιμα ζωντανά. Ρωτήστε όμως έναν παλιότερο που έζησε στην κατοχή και θα σας εξηγήσει τι γεύση έχει ο σκύλος και η γάτα. Επίσης άνθρωποι από άλλες κουλτούρες τρώνε ζώα που εμείς δεν θα τρώγαμε ποτέ.Είναι οι συνθήκες εκτροφής και θανάτωσης απαράδεκτες? Ναι είναι. Πρέπει η κατάσταση αυτή να αλλάξει. ΝΑΙ ΠΡΕΠΕΙ. Το να γίνονται όμως τα παραπάνω σημαία για να με πείσουν να σταματήσω να τρώω κρέας συγνώμη δεν πιάνει. Είναι άλλο θέμα.Είναι οι μονάδες παραγωγής ρυπογόνες. Ναι είναι. Τι νομίζετε όμως ότι καίει το τρακτέρ του αγρότη που καλλιεργεί την ντομάτα, το στάρι, το λάχανο, ροδόνερο καιεί? Ντίζελ καίει. Τα combi-harvesters τα έχετε δει που είναι μεγάλα σαν σπίτια? Και αυτά ντίζελ καίνε, και πολύ μάλιστα, για να μαζέψουν το στάρι για να κάνουμε αλεύρι. Οι ποικιλίες τω φρούτων και των λαχανικών που ψωνίζουμε ήταν έτσι στη φύση. ΟΧΙ, εμείς τις φτιάξαμε διασταυρώνοντας διάφορα είδη με βάση τα χαρακτηριστικά τους. Τρανταχτό παράδειγμα η φράουλα. Μια απλή αναζήτηση στο internet θα σας πείσει.Τέλος ανέφερε κάποιος παραπάνω ότι οι χιμπαντζήδες είναι φυτοφάγοι και όμως έχουν κυνόδοντες. Ναι έχουν κυνόδοντες αλλά ΟΧΙ δεν είναι φυτοφάγοι. Είναι παμφάγα ζώα, τρέφονται κυρίως με διάφορα φρούτα (όχι μόνο μπανάνες όπως λες), αλλά και με πουλιά και μικρά θηλαστικά καθώς και με μικρότερα πιθηκοειδή. Οι βιολογικοί μας συγγενείς τρώνε κρέας λοιπόν.
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ εύκολη και ελαφρή η απενοχοποίηση σου... Εντάξει, μαγκιά σου στο κάτω κάτω, αλλωστε το χειρότερο πρόβλημα των θέσει χορτοφάγων ειναι το να αντιμετωπίζουν ατομα σαν εσένα.. κοιμήσου.
Εδώ χρησιμοποιούμε προϊόντα, φοράμε ρούχα και φυσικά τρώμε φαγητό (χωρίς απαραίτητα να είναι ζωικής προέλευσης) για την κατασκευή - παρασκευή των οποίων άνθρωποι - άνδρες, γυναίκες, παιδιά - ζουν και εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες, αυτοκτονούν, πεθαίνουν σε εργατικά ατυχήματα... Συγνώμη για τον σπισισμό αλλά καταλαβαίνετε πόσοι ευέλικτη είναι η ηθική μας, χορτοφάγων και μη. Δεν υπάρχουν "αυτονόητα συστήματα αξιών" λοιπόν.
Έχω σκεφτεί και αναζητήσει πολλές φορές πληροφορίες γύρω από τις συνθήκες διαβίωσης και σφαγής ζώων της μαζικής παραγωγής... Δε μπορώ να πιστέψω πως μπορεί κάποιος να τις θεωρήσει φυσιολογικές... Δυστυχώς, δεν έχω διαβάσει το συγκεκριμμένο βιβλίο αλλα νομίζω πως είναι μια καλή ευκαιρία... Αυτό που με προβλημάτιζε συνέχεια είναι η ευκολία με την οποία μπορεί να βρει κάποιος κρέας ως γρήγορο γεύμα και η απίθανα χαμηλή τιμή του έναντι λαχανικών κ φρούτων (όταν κ όπου τύχει να βρει κανείς σε μαγαζιά τύπου φαστ φουντ)... Η απάντηση είναι προφανής με οικονομικούς όρους αγοράς κ ζήτησης... αλλά με όρους βιολογίας αγγίζει να όρια του παράλογου... Πρέπει να ανοίξει σοβαρά αυτό το θέμα και στην Ελλάδα. Προσωπικά δεν είμαι χορτοφαγος αλλά είμαι πεπεισμένος πως 1 φορά την εβδομάδα το κρέας μου φτάνει κ μου περισσεύει!
Τα πάντα με μετρο....Και η απόλυτη χορτοφαγια μπορει να οδηγήσει σε ακρότητες και επιβαρυνση του φυσικου περιβάλλοντος . Εχει συμβει αλλωστε σε διαφορα μερη στον πλανητη και ειναι ίσως εξισου βαρβαρο κατα μια εννοια για την πανίδα. Για ολα ευθύνεται κυρίως η υπέρφαγια, η υπερκατανάλωση και όχι η αποκλειστική κρέατοφαγια και αυτο σηκώνει μεγάλη κουβέντα. Για αυτο νομίζω και τα σχόλια υπέρ η κατα της κατανάλωσης κρέατος δεν εχουν κανένα νόημα, όπως επίσης και οι ειρωνεία για το κυνήγι με το δορυ η το μεγεθοσ του ανθρωπινου κυνοδοντα.Η διατροφή ειναι προσωπική επιλογή του καθενός και καλό ειναι όταν σχολιάζουμε την προσωπική επιλογή καποιου αs χρησιμοποιούμε τα ίδια μέτρα και τα ιδια σταθμά....Διαφορετικά μπορουμε να κλείσουμε το wifi και να επιστρέψουμε στη μητέρα φύση. ..
Μη ξεχνάμε, οτι και τα φυτά, είναι ζωντανοί οργανισμοί, με αισθήσεις, (κάποιες σύγχρονες έρευνες μιλούν και για συναισθήματα, αντίδραση στην μουσική, αντίδραση με τρέμουλο της τριανταφυλλιάς σε κάποιον που της έχει κόψει ένα κλαδί,κλπ) και με δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους σε απίστευτες αποστάσεις. Αρα τίθενται τα ερωτήματα, είναι ηθικό να τα τρώμε; είναι ηθικό να τα υποβάλουμε σε βασανιστήρια, χημικούς ψεκασμούς, και να τους αλλάζουμε το γονιδίωμα σαν σύγχρονοι Μένγκελε;Νομίζω οτι η απάντηση (όπως και οι περισσότερες που αφορούν τους ανθρώπους) βρίσκεται στην αρχαία ρήση, ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.!Απο την άλλη, όπως όλα τα νομίσματα, έτσι κι αυτό με τα ζώα, έχει δύο όψεις. Οι χοίροι, τα βοοειδή, και τα κοτόπουλα, έχουν εξαπλωθεί και επιβιώσει σαν είδη, χάρη στον άνθρωπο, γιατι αυτόνομα δεν είχαν και πολλές ελπίδες, το ίδιο συμβαίνει και με τα φυτά, που εξυπηρετούν τον άνθρωπο. Ποιός είναι ο άρχοντας, και ποιός ο υπηρέτης άραγε;
Η συγγραφέας του άρθρου έχει δίκιο για τις απαράδεκτες συνθήκες που βιώνουν πολλά ζώα και την αυτοματοποίηση της παραγωγής ζωικών προϊόντων, τα οποία πρέπει να τεθούν υπό αυστηρές προδιαγραφές και ενδελεχή έλεγχο ποιότητας. Εκεί που τα χαλάει - όπως και κάθε φανατικός χορτοφάγος που έχω γνωρίσει- είναι ότι εισάγει το θέμα “ηθικής” στο φαγητό. Εκεί πραγματικά μπερδεύεται το θέμα και χάνεται το όλο νόημα μιας σοβαρής κατά τα άλλα κουβέντας. Υποστηρίζουν λοιπόν οι χορτοφάγοι ότι εφόσον ο άνθρωπος έχει πλέον την δυνατότητα να διαλέγει τι θα φάει, δεν είναι σωστό να σκοτώνει τα ζώα αλλά πρέπει να στραφεί στα χόρτα, στα λαχανικά, στα φρούτα. Εδώ, πολύ απλά πρέπει να γνωρίζουμε, χωρίς παρωπίδες, ότι όση πολύτιμη θρεπτική αξία έχουν τα χορταρικά άλλη τόσο έχει και το κρέας, όπου παρεμπιπτόντως, ο άνθρωπος εξέλιξε και δυνάμωσε το μυαλό του τη στιγμή που άρχισε να τρώει περισσότερο (μαγειρεμένο) κρέας από ότι λαχανικά, λόγω των πρωτεϊνών, των πολλών θερμίδων που του επέτρεψαν να "καεί" περισσότερο σε σκέψη και αυτό είναι αποδεδειγμένο και επιστημονικά.Έπειτα, υπάρχει το επιχείρημα ότι δεν είναι σωστό να τρώμε κάτι «που είναι ζωντανό». Κάποιοι άνθρωποι είναι απόλυτα ευαίσθητοι σε τέτοια θέματα και είναι δικαίωμα τους να θέλουν να τρώνε «χωρίς τύψεις», όπως μου έλεγε μια καλή φίλη μου χορτοφάγος . Δεν έχω καποιο κολλημα με το σκεπτικό ότι «δεν τρώω κάτι το οποίο σκότωσα για να το φάω», αλλά μπορώ να υποστηρίξω ότι αυτό είναι μια λανθασμένη αντίληψη. Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την αφελή και επιφανειακή λογική, ότι έχει μάτια, στόμα, μύτη είναι ζωντανό, ενώ ότι δεν έχει…τι είναι; Φυτό. Δηλαδή κάτι που κατά τους χορτοφάγους είναι «προφανές» ότι δεν μεγαλώνουν, δεν κρυώνουν, δεν ανταποκρίνονται, δεν εξελίσσονται, δεν νιώθουν πόνο, δεν έχουν ζωή. Και όμως, παραδείγματα που αναφέρει και ο ΛΑΜΠΡΟΣ είναι λίγα από τα πολλά που σιγά-σιγά ανακαλύπτουμε για τον σιωπηλό αλλά αναντίρρητα ολοζώντανο κόσμο των φυτών. Αν λοιπόν κάποιος υποστηρίζει ειλικρινώς ότι δεν θέλει η τροφή του να περιέχει «οτιδήποτε σκοτωμένο», τότε ούτε ζώα, αλλά ούτε και χόρτα θα έπρεπε να τρώει.Επίσης, αναφέρεται στο κείμενο η έννοια της ηθικής στο φαγητό, όπου πολύ έντεχνα μας τίθεται το ερώτημα αν θα τρώγαμε ποτέ το σκύλο μας. Οι πλειοψηφία των ψυχικά υγιών ανθρώπων φυσικά και θα απάνταγε αρνητικά σε ένα τόσο προβοκατόρικο ερώτημα το οποίο όμως δεν εξηγεί τίποτα, ούτε υπερασπίζεται επαρκώς στο πως συνδέεται μια φιλοσοφική έννοια με ένα ζωικό προϊόν. Σε ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων, κυρίως στην Ανατολή, το να φάνε μια γάτα η ένα σκύλο η ακόμα και ποντικια θεωρείται κάτι φυσικό και εξαιρετικό έδεσμα, παρόλη την φρίκη και αηδία που θα ένιωθε ένας πολίτης τις Ευρώπης για μια τέτοια εικόνα. Επίσης, με αυτό τον τρόπο επιβιώνουν και πολλά φτωχά παιδάκια στην Κίνα, είναι και αυτό «ηθικό» ή θα έπρεπε να πεθάνουν από ασιτία; Τι είναι πιο «ηθικό», να ποτίζει κάποιος με πόσιμο νερό τα 15 στρέμματα χωράφια μπιζελιού ή να το διαθέσει για να ξεδιψάσει ένα ολόκληρο χωριό και να σωθεί από την ξηρασία; Βλέπουμε λοιπόν ότι άμα βάλουμε το θέμα «ηθική» στο φαγητό, είναι πανεύκολο να μας γυρίσει μπούμερανγκ.Τέλος, αν το πάμε και εντελώς ψυχρά μαθηματικά το θέμα, ένα κοπάδι από χοίρους σε ένα μικρό αγρόκτημα ,μπορεί να δώσει την ενέργεια και τις πρωτεΐνες που η θρεπτική αξία των χορταρικών θα έπρεπε να εξαχθεί από δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γης, άρα θα θέλαμε περισσότερο χώρο καλλιεργήσιμης γης διαταράσσοντας την βιοποικιλότητα, περισσότερους ψεκασμούς, πολύ περισσότερο νερό για πότισμα κτλ. Με λίγα λόγια, θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί με κάποιες ιδέες που μπορεί να έχουμε, γιατί αν δεν πάρουμε σοβαρά όλες τις παραμέτρους, μπορεί να προκαλέσουμε περισσότερο κακό από όσο θέλαμε να αποτρέψουμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, πριν από λίγα χρόνια, η γενικευμένη καμπάνια προώθησης της χάρτινης σακούλας στα ψώνια. Όλοι, λίγο πολύ, καταπιαστήκαμε με την όμορφη ιδέα, την «είδαμε οικολογικά» που πλέον η χάρτινη ανακυκλωμένη σακούλα μας δεν θα επιδεινώνει τη ρύπανση του περιβάλλοντος και φτάσαμε στο σημείο, όλα τα μαγαζιά να στείλουν την πλαστική σακούλα στα αζήτητα. Αποτέλεσμα: Η ζήτηση για χάρτινη σακούλα ήταν τόσο μεγάλη, που οι εταιρίες παραγωγής αναγκάστηκαν να αποψιλώνουν περισσότερα εκτάρια δάσους από ότι προηγουμένως, για να ικανοποιήσουν την ζήτηση των καταναλωτών για την...eco-friendly σακούλα. Γενικά, είμαι τις άποψης ότι τέτοια θέματα θέλουν μια ισορροπία, ένα μέτρο, μια ψύχραιμη ματιά και στην άλλη πλευρά και αυτό ισχύει και για τους συμπαθείς χορτοφάγους ώστε να μην παρασυρθούν σε ακούσιους ή εκούσιους κανιβαλισμούς.
Οι υπολογισμοί που κάνεις είναι εντελώς του ποδαριού (και λάθος).Ένα κοπάδι από γουρούνια (γιατί άραγε τα λες χοίρους; ) δεν είναι δυνατόν να ζήσει σε "ένα μικρό αγρόκτημα". Εκτός αν εννοείς ότι το "ένα μικρό αγρόκτημα" με τα γουρούνια θα συνοδεύεται και από καμμιά 400ρια στρέμματα όπου θα καλλιεργούνται ζωοτροφές.Υπολόγισε ότι γιά κάθε κιλό ζώου χρειάζεσαι 15 κιλά καλαμποκιού. Υπολόγισε επίσης ότι τρως ένα μικρό μέρος του ζώου (αίμα, κόκκαλα, εντόσθια, κεφάλι τρώγονται σε πολυ μικρό βαθμό).Χοντρικά - ανάλογα με το ζώο - χρειάζεσαι 22 - 25 κιλά ζωοτροφής γιά να φτάσει 1 κιλό κρέας στο πιάτο σου.Προσπάθησε τώρα να φανταστείς το πως θα χόρταινες 25 πεινασμένα παιδάκια. Δίνοντας στο καθένα από 1 κιλό καλαμπόκι ή μήπως δίνοντας στο καθένα 40 γραμμάρια (δλδ. μισή μπουκιά) κρέας;Το ξέρεις μήπως ότι οι φτωχές χώρες της Αφρικής και της Ν. Αμερικής ξεπατώνουν τα δάση τους, ότι μένουν οι ίδιοι νηστικοί γιά να κάνουν εξαγωγές ζωοτροφών στην Ευρώπη;Τα ζώα που καταναλώνουν οι ευρωπαίοι ΔΕΝ μπορούν να τραφούν από το ευρωπαϊκό χώμα. Γιά να φάνε οι ευρωπαίοι τα 90-95 κιλά κρέας κάθε χρόνο πρέπει να καλλιεργήσουμε την Ευρώπη, την μισή Αφρική και το 1/3 της Νότιας Αμερικής.Φαντάζεσαι τι θα γίνονταν αν ήθελαν και οι αφρικανοί να φάνε 90 κιλά κρέας / χρόνο όπως εσύ; Πολύ απλά θα χρειαζόμασταν άλλους 3 πλανήτες γιά να καλλιεργούμε ζωοτροφές.Αφού το θεωρείς την κρεοφαγία τόσο, μα τόσο, μα τόσο φυσική, γιατί αρνείσαι αυτό το δικαίωμα στους άλλους; (εκτός αν δεν τους αρνείσαι το δικαίωμα να τρώνε κρέας και σου περισσεύουν 3 πλανήτες).Είναι πολύ βολικό να υπερασπιζόμαστε τα προνομιάκια μας από την σίγουρη θέση του βολεμένου δυτικού. Είναι εξαιρετικά βολικό να βαφτίζουμε τα προνομιάκια μας "νόμο της φύσης", "γενετικό υλικό", "αριθμό πρωτεινών" και άλλα ευτράπελα.Η πραγματικότητα όμως είναι ότι κλέβουμε την τροφή από τις πιό φτωχές χώρες του πλανήτη, καταδικάζοντας τους σε θάνατο από πείνα.Τα νούμερα ΔΕΝ βγαίνουν γιά να φάμε όλοι κρέας. Ή θα επιλέξεις να φας μόνο εσύ και θα καταδικάσεις τους άλλους να πεινάσουν, ή θα παραιτηθείς από την "φυσική συνήθεια" του να τρως κρέας. Και φυσικά είναι θέμα ηθικής. Τι άλλο θα μπορούσε να είναι;
Η μαζική εκτροφή ζώων για κατανάλωση είναι ο τέλειος παραλογισμός. Προσωπικά θα μπορούσα άνετα να ήμουν κυρίως χορτοφάγος και να κατανάλωνα κρέας τόσο σπάνια όσο οι παλιότεροι, σε γιορτές και αργίες. Έτσι εκτιμάς πολύ περισσότερο το ζώο που χάνει τη ζωή του για να τραφείς εσύ.Απλά δεν θα μπορούσα να ήμουν αποκλειστικά χορτοφάγος, όμως το πρόβλημα έγκειται κατά τη γνώμη μου, στην υπερκατανάλωση κρέατος που παρατηρείται σήμερα. ΥΓΑυτό στο τέλος με την "εξολόθρευση" των κοτόπουλων με σόκαρε στη κυριολεξία. Σκέφτομαι ήδη τη δημιουργία ακτιβιστικής ομάδας που θα εισβάλλει σε φάρμες και θα απελευθερώνει αρσενικά κοτόπουλα.
Όλα είναι θέμα τιμής. Τα ζώα δεν τα βασανίζουμε γιά την πλάκα μας, αλλά επειδή ο βασανισμός τους είναι *φτηνός*.Αν δώσεις στο κοτόπουλο αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και το τρέφεις με αγνό καλαμπόκι (οχι, ΔΕΝ ΘΕΛΕΙΣ να ξέρεις με τι τρέφονται σήμερα) τότε το κάθε κιλό κρέατος θα κόστιζε γύρω στα 50 ευρώ. Οπότε η υπερκατανάλωση θα σταματούσε έτσι κι αλλιώς.Υ.Γ. Το ότι θέλεις να γίνεις ακτιβιστής και να ελευθερώνεις κοτόπουλα, σε τιμά.
Σωστός. Ένα "βιολογικό κοτόπουλο" (έλεος)κάνει 20€. Ο J. Oliver είχε κάνει αφιέρωμα στην παραγωγή κοτόπουλων στη Μεγάλη Βρετανία, το κοινό ζωντανό, διάδραση, βίντεο, απλό και κατανοητό κείμενο, επιχειρηματολογία κτλ, αλλά όταν η τσέπη είναι άδεια θα πάρεις φίλε μου το κοτόπουλο απ΄το asda που είναι και στο όριο να λήξει. Θα πεις, μη φας κοτόπουλο. Συμφωνώ.Εγώ, έχω σταματήσει να αγοράζω απ΄το super. Να ΄ναι καλά να κοννέ στο χωριό που -με το αζημίωτο- στέλνουν 3-4 φορές το χρόνο κάτι "καχεκτικά", κατακίτρινα κοτόπουλα που κάνουν την τέλεια σούπα. Θεωρώ το κοτόπουλο είδος πολυτελείας εδώ και χρόνια, όπως και το στούκας χωριάτικο ψωμί. Btw, δεν βρίσκεις αγνό καλαμπόκι πλέον.
Τρωμε κρεας γιατι δυο δοντακια που εχουμε, να εδω μπροστα, λεγονται ΚΥΝΟΔΟΝΤΕΣ. Και τα χρησιμοποιουμε οπως οι ιαγουαροι και τα πουμα.... ΕΙΝΑΙ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΜΑΣ ΥΛΙΚΟ.... Η διαμαρτυρια για της συνθηκες εκτροφης ειναι καπως διαφορετικη συζητηση. Κατι που μπορουμε να ελεγξουμε και πολυ φοβαμαι οχι με την χορτοφαγια... Get real, people... Με αγαπη...
Αυτά τα δύο δοντάκια τα διαθέτουν και τα χορτοφάγα ζώα, για να τρώνε καρπούς και σκληρά φρούτα (καρύδια, μήλα κλπ). Οπότε you better get real... Με αγάπη...
Φυσικά και όχι! Οι κυνόδοντες είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθούν για να σπάσει κάποιο ζώο καρπούς. (Για τα μήλα υπάρχουν οι κοπτήρες!!) Πραγματικοί λειτουργικοί κυνόδοντες υπάρχουν μόνο στα σαρκοφάγα και μικρότεροι στα παμφάγα. (Ελάχιστα χορτοφάγα έχουν δόντια τύπου κυνόδοντα για εντελώς άλλη χρήση.) Ο άνθρωπος ανήκει στην μεγάλη κατηγορία των παμφάγων ζώων γιαυτό και είναι προσαρμοσμένος να τρέφετε και με καρπούς και με φρούτα και με κρέας. (φυσικά και δεν μπορούμε να φάμε χορτάρι ή φλοιούς δέντρων η φύλλα μια και δεν διαθέτουμε γαστρεντερικό σύστημα χορτοφάγου με πολλά στομάχια και δεκάδες μέτρα εντέρου. Διαθέτουμε γαστρεντερικό σύστημα παμφάγου που είναι ενδιάμεσα στα χορτοφάγα και στα σαρκοφάγα). Ο καθένας λοιπόν μπορεί να επιλέξει να τρέφετε με ότι του επιτρέπει η συνείδηση του και ότι του δείχνει η γεύση του. Η προσπάθεια φυσικής ή ηθικής, ή θρησκευτικής δικαιολόγησης της διατροφής είναι άλλο ζήτημα και εμένα δεν με ενδιαφέρει. Υ.Γ: Εντελώς άλλο θέμα φυσικά οι τρόποι παράγωγης της τροφής και η αυστηρή εφαρμογή των νόμων.
Χαίρομαι που αναφέρεις το γενετικό μας υλικό. Αφού λοιπόν εσύ ακολουθείς το γενετικό σου υλικό, οφείλεις - την επόμενη φορά που θα πεινάσεις - να πάρεις το δόρυ σου και να βγεις στην στέππα (γυμνός και ξυπόλητος) να κυνηγήσεις γαζέλες.Και επειδή το λιοντάρι θα ακολουθεί κι αυτό το γενετικό του υλικό, είμαι περίεργος να δω πως θα προλάβεις να πιάσεις την γαζέλα πριν σε πιάσει το λιοντάρι.Είναι πάρα πολύ βολικό να αραδιάζουμε θεωριούλες περί γενετικού υλικού και φυσικής κατάστασης και μετά να σηκώνουμε το κινητό γιά να παραγγείλουμε τέσσερα πιτόγυρα ντιλίβερυ.Εκτός αν πιστεύεις ότι τα κινητά και τα ντιλιβεράδικα ανήκουν κι αυτά στο γενετικό μας υλικό, οπότε i rest my case.
Με την διαφορά ότι ο flipper (και οι χορτοφάγοι) δεν σας έπρηξαν ποτέ ούτε με την φύση ούτε με τα γενετικά υλικά. Ο flipper μπορεί να αγοράζει το λάχανο του είτε από το ράφι του σουπερμάρκετ είτε να το καλλιεργεί με τα χέρια του. Αλλά δεν τσιτώθηκε ποτέ να σας πείσει για το πόσο φυσική ζωή κάνει.Εσείς είστε αυτοί που σκίζουν τα καλτσόν τους για την φύση και για τα γενετικά υλικά (κυνόδοντες και πράσινα άλογα). Φυσικά ΜΟΝΟ όταν μιλάμε για κρεατοφαγία. Σε οποιοδήποτε θέμα εκτός της κρεατοφαγίας τόσο την φύση όσο και τους γενετικούς κώδικες τα έχετε γραμμένα κανονικότατα.Εκτός αν την χρήση smartphone / facebook την έχετε κι αυτήν γραμμένη στους γενετικούς σας κώδικες - δίπλα δίπλα με τους κυνόδοντες σας.
Αυτό που λες είναι αμφισβητίσημο και παραπλανείς το κόσμο που δεν έχει διαβάσει περί χορτοφαγίας και ανατομίας. Οι χιμπατζήδες έχουν επίσης κυνόδοντες και τρώνε κυρίως μπανάνες. Πιθανολογείται οτι είναι εξελικτικό κατάλοιπο, επίδειξης δύναμης. Επίσης οι κυνόδοντες του ανθρώπου δεν είναι ούτε τόσο μεγάλοι αλλά και ούτε τόσο κοφτεροί για να μπορούν να κόβουν το κρέας ωμό, όπως τα πούμα που ανέφερες. Αν δεις όλα τα ανατομικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου είναι ίδια με αυτά των χορτοφάγων ζώων. Τέλος, σχετικά με το τι είναι γραμμένο στο γενετικό μας υλικό, έχω να σου πω οτι και στη συλλογική μνήμη των γλάρων έχει ''καταγραφεί'' η αναζήτηση τροφής απο τις χωματερές, αλλά δε νομίζω να συμφωνείς οτι αυτό είναι ευεργετικό για τους γλάρους.
Οι χιμπαντζήδες τρώνε και πουλιά, μικρότερα θηλαστικά καθώς και άλλα πιθηκοειδή.Τα μάτια του ανθρώπου είναι στραμμένα εμπρός όπως των παμφάγων και σαρκοφάγων ζώων ώστε να κεντράρουν το θήραμά τους σε αντίθεση με των φυτοφάγων που είναι στο πλάι για να τους δίνουν περιμετρική όραση και να βλέπουν τους θηρευτές τους.Ο άνθρωπος δεν έχει πολλαπλά στομάχια για να σπάει την κυτταρίνη από φλοιούς δέντρων και να μασάει χορτάρι αλλά ένα στομάχι που μπορεί να χωνεύει το κρέας. Το εντερικό μας σύστημα δεν είναι μακρύ όπως των φυτοφάγων ζώων.