Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
0
 

 

Όλα ξεκίνησαν σε ένα μικρό νυχτερινό κέντρο της Ιερουσαλήμ. Ο Roy Sher ακούει την τραγουδίστρια Hadas Pal Yarden να ερμηνεύει σε ακαταλαβίστικη για αυτόν γλώσσα, μερικά συγκλονιστικά τραγούδια. Η τραγουδίστρια μοιράζεται με το κοινό τη ζωή της Ρόζας και συνεχίζει με το "Σμυρνέικο Μινόρε".

 

Ο Roy εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει τους στίχους, αλλά στο πρώτο " Αμάν - Αμάν" αισθάνεται ένα ρίγος να τον διαπερνά. Όταν αναζήτησε πληροφορίες για την ιστορία της τραγουδίστριας, βρήκε ελάχιστες. Αποφασίζει να καταγράψει τη ζωή της. Η αποστολή του δεν ήταν εύκολη. Υπήρχαν ελάχιστες αξιόπιστες πηγές για την Ρόζα που τραγoύδια της ακούγονται ακόμη ως σήμερα. 

Ο Roy αποφασίζει να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για την Ρόζα και τότε συνειδητοποιεί πως στην περίπτωσή της, η μουσική ήταν επιβλητικότερη από την εικόνα. Η ιστορία της έπρεπε να ειπωθεί μέσα από τα τραγούδια της και η ταινία θα διαμορφώνονταν απ΄αυτά.

Ταξίδεψε στην Ελλάδα και την Τουρκία, έψαξε να βρει τους συγγενείς της, επισκέφτηκε τα μέρη που μεγάλωσε και έλαμψε η Ρόζα και έγινε δέσμιος της διαχρονικής γοητείας της ρεμπέτισσας. 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
Ο μεχρι πρότινος ανώνυμος τάφος της Ρόζας Εσκενάζυ, στο Στόμιο της Κορινθίας

Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής. Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι.

H σεφαραδίτισσα θρύλος του ρεμπέτικου, γεννήθηκε ως Σάρα Σκιναζί. Παιδί μιας φτωχής εβραϊκής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης βρέθηκε στις αρχές του αιώνα στην Θεσσαλονίκη η οποία τότε βρισκόταν ακόμη υπό Οθωμανική κυριαρχία. Λίγα χρόνια αργότερα μετακομίζουν στην Κομοτηνή, αλλά όταν η Ρόζα επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη αρχίζει να φλερτάρει με το πάλκο που ήταν και το όνειρό της. Ξεκίνησε σαν χορεύτρια και κατέληξε η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Ελληνικής ρεμπέτικης μουσικής.

Η Ρόζα που μάγευε και σαγήνευε με τη φωνή της, που είχε όλους τους άντρες στα πόδια της και έδινε ένα κομμάτι της ψυχής της σε κάθε τραγούδι. Η Ρόζα που ερμήνευσε πάνω από 500 τραγούδια σε περισσότερες από πέντε γλώσσες και έγινε η πρώτη τραγουδίστρια που πέταξε για ηχογράφηση στην Columbia.

Μια γυναίκα που έγινε θρύλος και κληροδότησε ένα ολόκληρο έθνος με τη λαϊκή φωνή και τα τραγούδια της. Πέθανε στην Κηπούπολη Περιστερίου, στις 2 Δεκεμβρίου του 1980. Την έθαψαν σε έναν πρόχειρο τάφο στο Στόμιο της Κορινθίας. Το 2008 τα μέλη του πολιτιστικού σωματείου του χωριού συγκέντρωσαν χρήματα και πρόσθεσαν έναν μαρμάρινο σταυρό, που έγραφε «Ρόζα Εσκενάζυ, Καλλιτέχνις»

 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter
Εσκενάζυ Ρόζα, Δημήτρης Σέμσης & Ευάγγελος Τομπούλης.1932

Μετά από 18 μήνες έρευνας, η ταινία «Καναρίνι μου γλυκό» - Η ιστορία της Ρόζας Εσκενάζυ, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της ανοίγοντας το 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στις 11 Μαρτίου 2011 προς τιμήν της Ρόζας, που μεγάλωσε και έζησε στη Θεσσαλονίκη, αλλά και προς τιμήν της πόλης αυτής, που διαχρονικά αποτελεί το σταυροδρόμι της Ανατολής με τη Δύση.

O Roy Sher συστήνει την Ρόζα Εσκενάζυ και τη μουσική της τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό μέσα από το μουσικό ταξίδι που καταγράφεται στην ταινία. Μια ταινία που με εικόνες, γεγονότα, συγκίνηση και πολύ μουσική ξεδιπλώνει μπροστά μας την ιστορία της προκατοχικής περιόδου της Ελλάδας μέσα από τη ζωή της. Η πολυεθνική καταγωγή της, η μουσική της διαδρομή, η καριέρα της και το ταλέντο της, της έδωσαν τη δυνατότητα να κάνει γνωστό το τεράστιο ρεπερτόριό της σε ένα κοινό μεγάλης κλίμακας από την Ελλάδα, την Τουρκία, αλλά και παγκοσμίως όπου υπάρχουν Έλληνες και Τούρκοι αλλά και λάτρεις του μουσικού αυτού είδους.

 

My Sweet Canary Trailer

Η μουσική παράσταση είναι μια αναφορά στη μουσική και τη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ. Δίνει τη δυνατότητα στο θεατή να γίνει μέρος της ταινίας και της μουσικής ιστορίας της Μεσογείου. Περιλαμβάνει μέρη μουσικά, κινηματογραφικά και αφηγηματικά και στόχος της είναι να μεταφέρει συγκινησιακά το κοινό στην Ελλάδα, την εποχή του ρεμπέτικου του '30.  

 

Το μουσικό πολυεθνικό γκρουπ «Καναρίνι μου Γλυκό», αποτελείται από 12 μουσικούς και δημιουργήθηκε το 2009 – 2010 κατά τη διάρκεια της παραγωγής του ομότιτλου ντοκιμαντέρ. Οι μουσικοί που αποτελούν το γκρουπ προέρχονται από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ και την Αγγλία συναντήθηκαν και ταξίδεψαν στη Μεσόγειο, ακολουθώντας τα ίχνη της σύγχρονης ρεμπέτικης σκηνής της Τουρκίας και της Ελλάδας παίζοντας σε ζωντανές εμφανίσεις στην Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα.

 

Οι νέες ερμηνείες που προέκυψαν στα διαχρονικά τραγούδια της Ρόζας Εσκενάζυ από τις συναντήσεις αυτές, επιβεβαιώνουν για ακόμη μια φορά ότι η μουσική και ο πολιτισμός μπορεί να γεφυρώσει το χώρο, το χρόνο αλλά και την ιστορία.

 

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter

 

Προχθές, Πέμπτη 6 Νοεμβρίου, η Ρόζα έκανε την πρεμιέρα της στη Βρετανία στο Cineworld του Λονδίνου. Στις 23 Νοεμβρίου η Martha D Lewis που συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ του Roy, γιορτάζει την κυκλοφορία του δίσκου που αφιέρωσε στην Εσκενάζυ με μια μεγάλη συναυλία στο φεστιβάλ τζαζ του Λονδίνου. Η Ρόζα όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του My Secret Canary ήταν η κυρία των ελληνικών μπλουζ, μια Μπίλι Χολιντέι της Ελλάδας.

 

τον Roy για να μάθω πώς αισθάνεται που τρία χρόνια μετά την πρεμιέρα στην Θεσσαλονίκη, ο φόρος τιμής που απέτισε  στην ελληνίδα ρεμπέτισσα, συνεχίζει το ταξίδι του.

 

Η Ρόζα κάνει τους ανθρώπους στην άλλη άκρη της Ευρώπης να χορεύουν τους αμανέδες που τον συγκίνησαν στην Ιερουσαλήμ και αυτός έχει βγάλει τον σκύλο του βόλτα στο πάρκο της Ιερουσαλήμ. Στο τηλέφωνο ακούω ένα ενθουσιασμένο παιδί να μου μιλά λαχανιασμένο:

 

"Mετά την πρεμιέρα της Ρόζας στην Αγγλία, με κάλεσαν στο εδώ στούντιο του BBC για να μιλήσω για το πρότζεκτ. Ο δημοσιογράφος είχε δει το ντοκιμαντέρ με προσοχή και είχε ετοιμάσει τις ερωτήσεις του. Άρχισα να φοβάμαι πως θα ήταν δύσκολο να θυμηθώ την ιστορία της, τα τραγούδια της, την ψυχή της και όσα έζησα όσο δούλευα το " Καναρίνι μου γλυκό". Αυτή την περίοδο δουλεύω ένα έργο που αναφέρεται στην όπερα και τώρα έπρεπε να επιστρέψω στον κόσμο της Ρόζας. Με το που ξεκίνησα να μιλώ για αυτήν όλα επέστρεψαν στο μυαλό μου.

 

Θυμήθηκα τα πάντα, σαν να συνέβαιναν εκείνη τη στιγμή. Όλη η διαδρομή μου και τα ταξίδια μου στην Ελλάδα, όλοι οι μουσικοί από την Τουρκία, το Ισραήλ και τη χώρα σας, όλοι οι άνθρωποι που συνάντησα και μου μίλησαν για εκείνη, όσοι μοιράστηκαν την αγάπη τους για τη Ρόζα, ήταν εκεί.

Προσπάθησα να σκεφτώ τι μου είχε αφήσει όλο αυτό το ταξίδι. Όταν όλα έχουν τελειώσει και η γιορτή φτάνει στο φινάλε της αυτό που τελικά μένει είναι το ίδιο το ταξίδι. Αυτό ήταν και το δώρο της σε εμένα. Για αυτό και μόνο Ρόζα σ' ευχαριστώ."

 

www.mysweetcanary.com

Mε ένα σμυρνέϊκο μινόρε, η Ρόζα Εσκενάζυ, ανοίγει τα φτερά της πάνω απ' την Ευρώπη Facebook Twitter

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

30 χρόνια μετά τον θάνατό του Κερτ Κόμπειν, δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες του

Μουσική / 30 χρόνια μετά: Ο Κερτ, η Κόρτνεϊ και η κόρη τους σε ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες

Πριν από τριάντα χρόνια ξεκίνησε η μεταθανάτια ζωή του αυτόχειρα ροκ σταρ, κατά την οποία η φήμη, η επιρροή και το νόημα των τραγουδιών του αποκτούν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.
THE LIFO TEAM
Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Απώλειες / Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Ο Ιταλός πιανίστας που καθόρισε τον μοντερνισμό, με σειρά ηχογραφήσεων έργων των Μπετόβεν και Σοπέν που σήμερα θεωρούνται κλασικές, πέθανε στα 82 του χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μυστήριο 100 –Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

Το «Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια» εστιάζει στα παραδοσιακά δρώμενα και τις τελετουργίες στην ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση. Την επιστημονική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
THE LIFO TEAM
Μια βραδιά με τα τραγούδια της Σωτηρίας Μπέλλου

Μουσική / Τα τραγούδια της Σωτηρίας συγκινούν ένα νέο κοινό

Μικρές ιστορίες που κυλάνε σαν νερό, μια φωνή που πατάει στη Μπέλλου χωρίς να τη μιμείται, κόσμος που δακρύζει ή κρατάει τον ρυθμό με το πόδι του. Ένας θρύλος είναι ζωντανός μπροστά μας χάρη στη Χριστίνα Μαξούρη, στη σκηνή του ΠΛΥΦΑ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Cutthroat

Μουσική / Το νοσταλγικό ραπ των Θεσσαλονικιών Cutthroat

Μια κολεκτίβα νέων καλλιτεχνών που πιστεύει πως η προώθηση της μουσικής ήταν πιο αποτελεσματική μέσω του Myspace και όταν τα CD μοιράζονταν χέρι με χέρι μόλις κυκλοφόρησε το «Perfect Blue», ένα ραπ άλμπουμ εμπνευσμένο από τα καρτούν και τα παιχνίδια των '90s και των '00s.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
CHECK 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μουσική / 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μια κουβέντα με τον Salem Rashid Skourlis, τον ιδρυτή της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας ακραίου και ambient ηλεκτρονικού ήχου, έναν Έλληνα που ζει μεταξύ Τόκιο και Μπανγκόκ και διαπρέπει στο εξωτερικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Κ.atou: «Kάποιοι χαλάνε λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Οι Αθηναίοι / Κ.atou: «Kάποιοι ξοδεύουν λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Η DJ που έχει δει στο Ντιτρόιτ να ακούνε το set της δυο κουνέλια έμαθε πρόσφατα τι πάει να πει «τέκνο με κ», ενώ η πόλη που πιστεύει ότι έχει την καλύτερη ηλεκτρονική σκηνή τώρα δεν είναι το Βερολίνο. Έχοντας ταξιδέψει σε τόσα μέρη, είναι χαρούμενη που ζει στην Αθήνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο κέντρο της.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ