Το (ανύπαρκτο) κρυφό σχολειό. Του Κωστή Παπαγιώργη.

Το (ανύπαρκτο) κρυφό σχολειό. Του Κωστή Παπαγιώργη. Facebook Twitter
49

 

Σήκωσε το λάβαρο ο Παλαιών Πατρών Γερμανός; Υπήρξε ή δεν υπήρξε το κρυφό σχολειό; Σύνολο το Έθνος διερωτάται και αναμένει απάντηση για να δει τι θα κάνει. Οι ιστορικοί –με γλωσσοδέτη και συγκαταβατική γενικολογία–, οι παπάδες –πάντα στο κάτω παραθύρι και φωνή από τα βάθη του 19ου αι.–, οι παρατρεχάμενοι με άρες μάρες κουκουνάρες.

Πέρα από την προφανή παρωδία, είναι βέβαιο ότι τα 9/10 του πληθυσμού γνωρίζουν για το ’21 ό,τι έμαθαν στο δημοτικό και στο λύκειο. Τότε παραδίδονται τα μεγάλα «ιστορικά» διδάγματα, οπότε, ό,τι εγκολπωθεί ο μαθητής ή ο έφηβος, το κρατάει ισοβίως. Ξεχνιέται μήπως το συγκινητικό ποιημάτιο: «Απ’ έξω μαυροφόρα απελπισιά / πυκνής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι / και μέσα στη θολόκλειστη εκκλησιά / την εκκλησιά που παίρνει κάθε βράδυ / την όψη του σχολειού[…]»;

Όποιος πλήρωνε, είχε σχολείο. Απλώς το σχολείο, φανερό πάντα, δεν ήταν είδος πρώτης ανάγκης. Επειδή λοιπόν τα λίγα κολλυβογράμματα τα ήξεραν οι ιερείς, εύκολα ταυτίστηκε η εκκλησία και το μοναστήρι με το σχολειό. Μόνο στον Μοριά υπήρχαν 2.400 ιερείς. Να μην ξεχνάμε και την άποψη πού ήθελε τα μοναστήρια «κυψέλες άχρηστων κηφήνων».

Το καθεστώς του οθωμανού κατακτητή-σφαγέα ήταν απαραίτητο στην ιδεολογία του νεοπαγούς κρατιδίου -για όλα έφταιγε ο «τούρκος», κατά συνέπεια ο αλυτρωτισμός θα θεράπευε τις πληγές του Γένους που έγινε Έθνος εν μια νυκτί, και θα το οδηγούσε στα μεγάλα πεπρωμένα του. Σε περιόδους κρίσης η ιστορική αλήθεια δεν κάνει καλό. Πώς να διδάξουν στα παιδιά οι διδάσκαλοι του ελεύθερου Έθνους ότι η Επανάσταση δεν έγινε αυθόρμητα άλλα επεβλήθη έξωθεν; Στη μυστικοσυνέλευση της Βοστίτσας, για παράδειγμα, όταν ο Φλέσσας κατέφθασε αρειμάνιος, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός απάντησε: «Πού όπλα; Πού χρήματα; Πού στόλος εφωδιασμένος; Οποίον αρχηγόν έχωμεν δια να αντιπαλαίση το τρομερώτατον θηρίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Το περισσότερον πλήθος των λαών δεν γνωρίζει πώς γεμίζονται τα όπλα!» Αντί τούτου προτιμήθηκε η ανύψωση του λαβάρου κ.λπ. Το «καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή / παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή» προεβλήθη ως μυστικός κωδικός των πληθυσμών.

Δεν είχαν όμως έτσι τα πράγματα. Οι εγγλέζοι ιστορικοί παρατηρούν ότι το ρωμαίικο εκείνη την εποχή ήταν οικονομική αυτοκρατορία. Απλούστατα διότι είχε στα χέρια του το εμπόριο της Ανατολικής Μεσογείου. Όσο για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν είχε μόνο τον δικό μας απελευθερωτικό πόλεμο να αντιμετωπίσει. Πολεμούσε με τη Ρωσία, είχε την απειλή της Περσίας, και βέβαια κατά τόπους εξεγέρσεις από Σερβία, ηγεμονίες, Ουγγαρία, Ήπειρο, Κρήτη, Συρία, Αίγυπτο κ.λπ. Οι τούρκοι ιστορικοί σχεδόν αγνοούν τα «μεγάλα συμβάντα» της δικής μας Επανάστασης. Σημειώνουν πάντως την άγρια σφαγή στην Τριπολιτσά, την οποία αποσιωπούμε εμείς – πάντα για ευνόητους λόγους.

Η συγγραφή νέων ιστορικών αναγνωσμάτων δεν είναι βέβαια αθώα. Υπακούει σε έξωθεν πάλι ντιρεκτίβες οι οποίες συνοψίζονται στο απλό συμπέρασμα: ας τελειώνουμε με την κενή ηρωολογία και την εθνικιστική λογοκοπία. Τι θα γίνει όμως με το κοινό φρόνημα που διαπλάστηκε δυο αιώνες τώρα και δεν ξεριζώνεται με καμιά παναγία; Η εκπαίδευση, με άλλα λόγια, καλείται να παραδεχθεί ότι επί 170 χρόνια ψευδολογούσε με άλλοθι την εθνική συνοχή.

Και δεν είναι βέβαια το «κρυφό σχολειό» το διαφιλονικούμενο ζήτημα. Εκείνο που προέχει είναι η «αφανής Ιστορία» του τόπου που πρέπει να γίνει γνωστή. Το παράδειγμα της Ύδρας είναι καίριο. Με αμιγώς αρβανίτικο πληθυσμό, αυτό το λιμάνι που πλούτισε από το ναυτεμπόριο χωρίς να έχει ούτε έναν Οθωμανό στο έδαφός του, καθικέτευσε τον Καπουδάν Πασά να αποσταλεί ένας διοικητής διότι «ο τόπος δεν τιμονιάζεται». Όσο για το σχολείο –που κανείς δεν το απαγόρευε– ο δάσκαλος που θα αναλάμβανε να διδάξει τα υδραιόπουλα όφειλε πρώτα να μάθει την αρβανίτικη διάλεκτο, για να διδάξει κατόπιν την ελληνική γλώσσα. Οι Υδραίοι ήταν αναλφάβητοι. Ο Μιαούλης όχι μόνο δεν ήξερε να βάλει την υπογραφή του αλλά μπέρδευε τα άρθρα και έλεγε «ο γυναίκας μου»…


Όποιος πλήρωνε, είχε σχολείο. Απλώς το σχολείο, φανερό πάντα, δεν ήταν είδος πρώτης ανάγκης. Επειδή λοιπόν τα λίγα κολλυβογράμματα τα ήξεραν οι ιερείς, εύκολα ταυτίστηκε η εκκλησία και το μοναστήρι με το σχολειό. Μόνο στον Μοριά υπήρχαν 2.400 ιερείς. Να μην ξεχνάμε και την άποψη πού ήθελε τα μοναστήρια «κυψέλες άχρηστων κηφήνων».

Ο νεοέλλην πολίτης, όποιος κι αν είναι, θα πρέπει να καταλάβει ότι αν δεν κινήσει λιγάκι το χεράκι του προκοπή δε βλέπει. Τα φανερά σχολεία ήταν πάρα πολλά, τόσα πολλά που αν τα μάθει –υπάρχουν πολλά βιβλία περί τούτου– θα μείνει κεχηνώς. Κεχηνώς επίσης θα μείνει αν επιτέλους διαπιστώσει ότι η υπόδουλη χώρα δεν τελούσε υπό καθεστώς «τόνα χτύπαε τ’ άλλο από την απελπισιά», αλλά ότι πλησιάζοντας στην Επανάσταση είχε δικαιώματα, λαϊκό πολιτισμό, άρχοντες, πλούτο, διανοούμενους, μεγάλους αξιωματούχους στην Πύλη, και βέβαια ότι η Εκκλησία αποτελούσε έναν πανίσχυρο «παρακρατικό οργανισμό», όπως γράφουν οι ιστορικοί.

Αυτό που κατέστησε τη χώρα άλυτο γρίφο είναι το πού επιτέλους ανήκει. Είναι χώρα της Ανατολής; Χαμένο μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας; Βαλκανικό κρατίδιο με όλα τα συμπαρομαρτούντα; Κληρονόμος του μεγαλύτερου πολιτισμού; Ιστορικό λάθος; 

________

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στη LIFO τον Μάρτιο του 2007 

49

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

20 σχόλια
Δηλ με την λογική όσων γράφουν εδώ αν η σημερινή κυβέρνηση αποφασίσει να κλείσει όλα τα δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια, ΤΕΙ κλπ και απλά επιτρέπει την λειτουργία των ιδιωτικών δεν θα έχει "απαγορεύσει" την σχολική εκπαίδευση.Μάλιστα αν διώξει κι όλους τους δασκάλους και τους καθηγητές και αφήσει τους παπάδες να διδάσκουν γραφή και ανάγνωση ουσιαστικά θα....προάγει την Παιδεία!Μήπως είχαμε και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στην τουρκοκρατία επειδή τριγυρνούσαν με τα γαϊδούρια ξεματιάστρες και "θεραπευτές";
Οι βαθυστόχαστοι ψευδερευνητές, ας μπουν στον κόπο να δουν τί ιδιότητα είχαν οι δάσκαλοι και οι μεταφραστές και οι χρηματοδότες των εκδόσεων. Προς δυσάρεστη έκπληξη των εκκλησιομάχων, οι συντριπτικά περισσότεροι είναι κληρικοί. Ας δουν μόνο ο Κοσμάς ο Αιτωλός πόσα σχολεία ίδρυσε.Κι ακόμη τα κείμενα που διδάσκονταν ήταν ΚΑΙ εκκλησιαστικά ΚΑΙ θετικών επιστημών.Όποιος φιλέρευνος, ας δει τον όρο "μαθηματάριο". Και τέλος τα περί εκκλησιαστικού παρακράτους έξωθεν επιβεβλημένης επανάστασης κλπ αστοχίες τις λένε όσοι δεν έχουν ιδέα από αρχειακό υλικό. Να υποθέσω ότι η Φιλική Εταιρεία ήταν άραγε πράχτορες; Έλεος ο κάθε ένας που διάβασε 2 γραμμές περί Επανάστασης έγινε και ειδικός.Όσο για το τί εστί Οθωμανική Αυτοκρατορία, εμείς οι κομπλεξικοί καθιυστερημένοι Βαλκάνιοι ας δούμε τί έγραφε τον 18ο αιώνα δηλ. λίγο πριν την Επανάσταση ο Σουλεϊμάν Πενάχ (έκδ. Προεπαναστατική Ελλάδα και οσμανικό κράτος Από το χειρόγραφο του Σουλεϋμάν Πενάχ εφέντη του Μοραΐτη (1785). Νεοκλής Σαρρής, έ όσοι έχουν αλλεργία στον μακαρίτη ας κάνουν υπομονή, την μετάφραση έκανε μόνο)
Kάποιος με στοιχειώδεις γνώσεις νεοελληνικής ιστορίας γνωρίζει πολύ καλά ότι ο ρόλος της Εκκλησίας κατά τους αιώνες της τουρκοκρατίας υπήρξε απείρως πιο σημαντικός από αυτόν του θεματοφύλακα της γλώσσας. Εντός μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας όπου το θρήσκευμα και όχι το έθνος ήταν το σημείο αναφοράς, ο κατώτερος και ο μεσαίος κυρίως κλήρος ήταν ο πυρήνας κάποιων χιλιάδων ψυχών που απλώς δεν γούσταραν να είναι μουσουλμάνοι- τούρκοι . Πολλά έθνη εμφανίστηκαν στην ιστορία και εξαφανίστηκαν, το δικό μας, στη δύσκολη εκείνη περίοδο αγκυλώθηκε -με όλα τα καλά και τα κακά της λέξης- στο θρήσκευμα και απέφυγε έτσι την αφομοίωση. Το κρυφό σχολειό ΕΙΝΑΙ ένα εφεύρημα -αν και για την πρώτη περίοδο 15ος-17ος της τουρκοκρατίας η έρευνα δεν έχει προχωρήσει, είναι ένας μύθος, αλλά ποιόν πειράζει ένας μύθος; δεν είναι ψέμμα , είναι μια αλληγορία που συμπυκνώνει την προσφορά του ανώνυμου παπά. Η μισή Ελλάδα λέγεται Παπά - , τι στο καλό... Δεν θέλει πίστη - προσωπικά η σχέση μου με την εκκλησία είναι έως ανύπαρκτη- δεν θέλει ιδιαίτερες γνώσεις για να διαλευκάνεις αυτό το πράγμα. Απλώς να μην έχεις παρωπίδες δογματικές , αν και αυτές συνήθως τρέφονται από βαθύτερα ψυχολογικά αίτια..
"Kάποιος με στοιχειώδεις γνώσεις νεοελληνικής ιστορίας γνωρίζει πολύ καλά ότι ο ρόλος της Εκκλησίας κατά τους αιώνες της τουρκοκρατίας υπήρξε απείρως πιο σημαντικός από αυτόν του θεματοφύλακα της γλώσσας"συγκεκριμένα ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη για τη φορολογία και το ποινικό σύστημα.
Η ιστορια ως επιστημη δυστυχως στα χερια καποιων γινεται πολιτικο εργαλειο, καθοτι δεν μιλαμε για μαθηματικα και παντα υπαρχουν περισσοτερες απο μια ερμηνειες για τις οποιες μπορουν να διαφωνουν οι ιστορικοι.Αυτοι που παρατηρω ειναι τα τελευταια 40 χρονια η συστηματικη προσπαθεια αποδομησης του καθετι καλου Ελληνικου στο ονομα μιας αοριστης ψευτοπροοδευτικοτητας και υπο τον μανδυα της επιστημονικοτητας. Γεγονος ανηθικο απο μονο του. Συνωστισμος στη Σμυρνη, χαρουμενοι υπηκοοι των Οθωμανων κτλ. Πραγματικα απορω, τι εχουν στο μυαλο τους αυτοι οι ανθρωποι και για ποιον λογο, κατα τα φαινομενα μισουν τοσο πολυ καθετι Ελληνικο. Ισως να ειναι θεμα για τον ψυχολογο.
Οταν θες την αλήθεια κάνεις καλό στο έθνος σου. Και -μην πεσεις απ τα σύννεφα- το έθνος μας δεν έχει μόνο ηρωικές στιγμες. Οπως τα πάντα στη ζωή.Τα ψέματα καταστρέφουν. Η Ιστορία υπάρχει ως επιστήμη, υπάρχουν πηγες, όπως υπάρχουν και διαφωνίες. Αυτα υπάρχουν σε ολες τις επιστήμες.Θέμα για ψυχολόγο ειναι η άρνηση της αλήθειας.
"η συστηματικη προσπαθεια αποδομησης του καθετι καλου Ελληνικου"οι αηδίες για τους απογόνους του περικλή με τα κρυφά σχολειά όπου ηρωικοί παπάδες μεταλαμπάδευαν τον ελληνοχριστιανισμό δεν είναι "καθετι καλό Ελληνικό".
Διάβασε λίγο το σχόλιο του silly απο πάνω, θα σε διαφωτίσει για το τί ειναι η περίφημη "ιστορική αλήθεια". Δεν εινα τυχαιο οτι αναφερεις ενα ιστορικο του ... 19αι !
Το κείμενο του Παπαγιώργη το θεωρώ τουλάχιστον ατυχές, για έναν άνθρωπο του δικού του βεληνεκούς πνεύματος. Και αυτό επειδή διακρίνω μια τάση βεβιασμένου εθνομηδενισμού, ενώ στην πραγματικότητα δεν είχε να αποδείξει τίποτα και σε κανέναν.Θλιβερό θεωρώ επίσης, εν έτη 2015, μετά από δομισμό, μεταδόμηση, φαινομενολογία κλπ. κλπ. να γίνεται ακόμη κουβέντα για "ιστορικά γεγονότα". Προσωπικά δεν αμφισβητώ ότι όντως, σε κάποια/ες υποδουλωμένες κοινότητες λειτούργησε κάποιας μορφής "κρυφό σχολειό". Επίσης, είναι βλακώδες να αμφισβητήσει κανείς ότι λειτουργούσαν ταυτόχρονα ολόκληρα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τώρα για το αν όλα αυτά ήταν υπό την εποπτεία ή την κηδεμονία της εκκλησίας, των εύπορων προεστών, σπουδαγμένων στην Ευρώπη διανοούμενων, ή κανενός φιλότιμου και πατριώτη παππά, μόνο οι σωζόμενες πηγές μπορούν να μας κατατοπίσουν, και πάλι αφήνοντας πολλά στο σκοτάδι. Γιατί πηγή είναι και π.χ. τα επίσημα έγγραφα του οθωμανικού κράτους, πηγή είναι και οι στίχοι του Σολωμού ή τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη.Πολύ σωστό το σχόλιο για την αποσιώπηση από εμάς των σφαγών και λεηλατήσεων της Τριπολιτσάς, όπως φαντάζομαι αποσιωπούν οι Τούρκοι τη σφαγή των Ψαρών ή της Χίου, από τα αντίστοιχα επίσημα εκπαιδευτικά εγχειρίδια. Λογικό δεν είναι όμως; Πώς αλλιώς θα μπορούσε να χτιστεί η εκάστοτε ιδεολογία στα δύο κράτη; Με την γεγονοκεντρική προσέγγιση της ιστορίας, και την διαιώνιση κυρίαρχων εθνικών αφηγημάτων.
ο Γιανναρας είχε γράψει ενα κείμενο για την σφαγή της Τριπολιτσάς. Στο πλαισιο των αρχων του 19αι και νεωτερων ο ενας ηταν αγωνας αυτοδιαθεσης ο αλλος αγωνας τυρανιας.
Η περίφημη απομυθοποίηση του κρυφού σχολειού βασίστηκε στη μεταμοντέρνα εθνοαποδομητική θεώρηση της πλουραλιστικής και πολυπολιτισμικής οθωμανικής αυτοκρατορίας ,όπου οι ραγιάδες ζούσαν ειρηνικά και ανθούσαν υπο τη σκέπη των οθωμανών .Μιλάμε για τέτοια ανεκτικότητα και ευημερία που εκπλήσσει!Ανάμεσα στα πιο γνωστά τεχνάσματα των «απομυθοποιητών» ή αλλιώς αναθεωρητών ιστορικών, είναι η παραχάραξη των ισχυρισμών εκείνων που θεωρούν ιδεολογικούς τους αντιπάλους. Για παράδειγμα, κανείς σοβαρός μελετητής δεν λέει ότι οι Τούρκοι απαγόρευσαν σε όλη την Τουρκοκρατία την παιδεία και μάλιστα επίσημα, ή ότι της δημιουργούσαν προβλήματα σε όλη την επικράτεια και σε όλες τις περιόδους.η ιστορική πρόταση των υπερασπιστών της ύπαρξης των «Κρυφών Σχολειών», είναι ότι αυτά χρησιμοποιήθηκαν, «όπου οι συνθήκες δεν ήταν πρόσφορες». Έτσι, λειτουργούσαν «‘’κρυφά σχολειά’’ στις περιοχές που δύστροποι πασάδες και μπέηδες δυσχέραιναν τη λειτουργία φανερών»[Χατζηφώτης Μ.Ι., «Από το Βυζάντιο στο Νέο Ελληνισμό», τόμ. Γ΄, Κάδμος, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 21].Για παράδειγμα, σε μια από τις μαρτυρίες που θα δούμε αναλυτικά παρακάτω, ο λόγιος Χριστόφορος Άγγελος, στα 1600 περίπου, αναφέρει αυτό ακριβώς:«Πάσχει η των Ελλήνων εκκλησία σήμερον […] Η δε αιτία της κακίας ταύτης τοιαύτη εστίν. Ο μέγας Τούρκος (τουτέστιν ο βασιλεύς των Τούρκων τε και χριστιανών) επιθυμεί και θέλει έχειν ειρήνη μετά των υποτασσομένων αυτώ. Αλλά τινες εκ των αρχόντων σφόδρα υπάρχουσι κακοί και υπερήφανοι, και εκ των τοιούτων πάσχει η των Ελλήνων Εκκλησία πολλά κακά. Τούτου ένεκα, ούτε φροντιστήριον δύναται είναι, ούτε διδάσκαλός τις εφιέμενος διδάξαι μαθητάς δύναται μείναι εν ενί τόπω».Για να δούμε τι λένε και οι ίδιοι οι Ρωμιοί: Θεοδόσιος Ζυγομαλάς (1570-1580), αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.Ο Γερμανός καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Τυβίγγης Μαρτίνος Κρούσιος εξέδωσε το 1584 την Turcograecia. Εκεί δημοσίευσε επιστολές που του είχε στείλει ο φίλος του Θεοδόσιος Ζυγομαλάς, ο οποίος ήταν «πρωτονοτάριος», δηλαδή αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ο στενότερος συνεργάτης του πατριάρχη Ιερεμία Β΄. Σ’ αυτές τις επιστολές ο Ζυγομαλάς περιγράφει στον φίλο του σε ποια κατάσταση ήταν η παιδεία στις ελληνικές περιφέρειες και πόλεις παλαιότερα και στην εποχή του.Σύμφωνα με τον Ζυγομαλά, ενώ κάποτε όλες αυτές οι περιοχές και οι πόλεις ήσαν «λόγων πηγαί», στην εποχή του όλα ήταν «ηφανισμένα και λείψανον μολονότι φέροντα των πάλαι καλών και της τότε ευδαιμονίας». «όλα αυτά είναι υποδουλωμένα στην δουλεία των Αγαρηνών και δεν έχουν πλέον τις ελευθέριες επιστήμες, εκτός και αν κάπου τύχει να υπάρξουν. Και ο λόγος; Ότι η καταπίεση και οι απαιτήσεις των τυράννων είναι φοβερές» «Δέχτηκα φιλικά το βιβλιαράκι σου και το έδειξα αμέσως στους δικούς μας μαθητές και σπουδαστές. Και όλοι αυτοί θαυμάζουν συνεχώς την σοφία σας. Και όσο εσάς καλοτυχίζουν, άλλο τόσο τον εαυτό τους ταλανίζουν, που επειδή είναι σε κατάσταση ανάγκης και δουλείας εμποδίζονται να σπουδάσουν, όπως πρέπει, τα μαθήματα [«μαθήματα σπουδάζειν, ως δει, κωλύονται»] που ταιριάζουνε σε ελεύθερους ανθρώπους».(μετάφραση στην νεοελληνική)Χριστόφορος Άγγελος, Έλληνας λόγιος, 1607 «Πάσχει η των Ελλήνων εκκλησία σήμερον, ερημωμένη από πάσης προκοπής και επιστήμης. Η δε αιτία της κακίας ταύτης τοιαύτη εστίν. Ο μέγας Τούρκος (τουτέστιν ο βασιλεύς των Τούρκων τε και χριστιανών) επιθυμεί και θέλει έχειν ειρήνη μετά των υποτασσομένων αυτώ. Αλλά τινες εκ των αρχόντων σφόδρα υπάρχουσι κακοί και υπερήφανοι, και εκ των τοιούτων πάσχει η των Ελλήνων Εκκλησία πολλά κακά. Τούτου ένεκα, ούτε φροντιστήριον δύναται είναι, ούτε διδάσκαλος τις εφιέμενος διδάξαι μαθητάς δύναται μείναι εν ενί τόπω, καθώς εγώ γε έπαθον και είδον, και εγευσάμην των ποικίλων κακών».Νεκτάριος, πατριάρχης Ιεροσολύμων, 1660.«Και μην, τοιαύτη της Ανατολίδος νυν η κατάστασις. Ου γαρ εστι πόλις και τόπος, όπη των ορθοδόξων ημών ου προχέονται υπέρ της ευσεβείας τα αίματα. Και μειράκια εωράκαμεν προ ολίγων ετών τη τομή της μαχαίρας αφόβως υποκλίναντα τον αυχένα. […] Πώς οίεσθε [εσείς οι Λατίνοι] τους υπέρ Χριστού κακοχουμένους και δια την ομολογίαν καθ’ εκάστην ταλαιπωρουμένους, πεινώντάς τε και δειψώντας και γυμνητεύοντας, […] διωκομένους τε και βλασφημουμένους; […] Και ει τι προσκτώνται [οι ορθόδοξοι] ιδρώτι του προσώπου, ουκ εις τρυφήν ουμενούν, ουκ εις δόξαν, ουκ εις θέλημα σαρκός, αλλ’ εις το τελείν βασιλικούς φόρους,υπέρ δύναμιν όντας. […] Ίδε, τοιγαρούν,οποία νυν η Ελλάς και η ορθόδοξος Ανατολίς. […] Ει και εάλω η Κωνσταντινούπολι και εδουλώθει, το έθνος ουδαμώς εξερριζώθει».Ώστε ελληνικό έθνος απο το 1660 και όχι φαντασιακό θέσμισμα? Sir Paul Rycaut, Άγγλος διπλωμάτης, 1678.Ο Sir Paul Rycaut (ή Ricaut) υπήρξε Άγγλος διπλωμάτης και ταξιδιωτικός συγγραφέας. Όταν επέστρεψε στην Αγγλία, κατέγραψε τα όσα είδε και έμαθε στην Ανατολή σε ένα βιβλίο με τον τίτλο The Present State of the Greek and Armenian Churches, Anno Christi 1678, Written at the Command of his Majesty, London 1679.Εκεί, περιγράφει τους ασύλληπτους διωγμούς που υφίσταντο οι χριστιανοί από τους Τούρκους, μόνον και μόνο επειδή επέμεναν να παραμένουν χριστιανοί:«Είναι τραγικό το γκρέμισμα των ιερών της θρησκείας, η αποπομπή του βασιλικού ιερατείου και η μετατροπή των ναών σε τζαμιά. Τα μυστήρια του θυσιαστηρίου τελούνται κρυφά σε μυστικές και σκοτεινές τοποθεσίες. Τέτοιες είδα στις πόλεις και τα χωριά που ταξίδεψα και μοιάζουν μάλλον με κρύπτες ή τάφους, παρά με εκκλησίες. Οι στέγες τους είναι σχεδόν στο ύψος της επιφάνειας του εδάφους, για να μην κατηγορηθεί και η ελάχιστη έξαρση του οικοδομήματος ως θρίαμβος της θρησκείας και ότι θέλουν να ανταγωνιστούν τους ψηλούς μιναρέδες των μωαμεθανικών τζαμιών. Έτσι, η σταθερή εγκαρτέρηση, τώρα στις μέρες μας, της ελληνικής εκκλησίας εκεί πέρα, παρά την καταπίεση και την περιφρόνηση που υφίσταται από τον Τούρκο, είναι μια επιβεβαίωση της αλήθειας της όχι λιγότερο πειστική από τα θαύματα και την δύναμη που την συνόδευαν στις πρώτες απαρχές της. Για είναι πράγματι αξιοθαύμαστο το να δει και να αντιληφθεί κανείς με πόση σταθερότητα, κουράγιο και απλότητα, αμαθή και φτωχά άτομα κρατούν την πίστη τους». George Sandys, Άγγλος περιηγητής, 1610.Το 1615 εκδόθηκε στο Λονδίνο το περίφημο ταξιδιωτικό έργο του G. Sandys, «A Relation of a Journey begun» για την οθωμανική αυτοκρατορία. Στην προσφώνηση του Προς τον Πρίγκηπα, δηλαδή προς τον διάδοχο του αγγλικού θρόνου Κάρολο, τον μετέπειτα βασιλιά της Αγγλίας Κάρολο Α΄, ο συγγραφέας λέει τα εξής χαρακτηριστικά:«Χώρες οι οποίες ήταν κάποτε τόσο ένδοξες και ξακουστές για την ευτυχισμένη τους κατάσταση, τώρα έγιναν, εξαιτίας της κακίας και της αχαριστίας, το πιο αξιοθρήνητο θέαμα της πιο ακραίας δυστυχίας. Τα άγρια κτήνη της ανθρωπότητας ξέσπασαν πάνω τους και ξερίζωσαν κάθε ίχνος πολιτισμού, και η αυθάδεια ενός ανάλγητου και βάρβαρου τυράννου κατέλαβε τους θρόνου της αρχαίας και δίκαιης κυριαρχίας. Εκείνα τα πλούσια εδάφη τώρα πλέον μένουν ακαλλιέργητα, καλυμμένα από θάμνους, καταφύγιο των άγριων θηρίων, των κλεφτών και των δολοφόνων. Περιοχές ολόκληρες είναι ακατοίκητες ή αραιοκατοικημένες. Όμορφες πόλεις ερημώθηκαν. Πολυτελή κτήρια έγιναν ερείπια, μεγαλόπρεποι ναοί είτε γκρεμίστηκαν, είτε βεβηλώνονται από την ασέβεια. Η αληθινή θρησκεία περιφρονείται και καταπιέζεται, όλη η αριστοκρατία εξαφανίστηκε. Το φως της γνώσης δεν επιτρέπεται, ούτε η αρετή τιμάται. Η βία και η αρπαγή θριαμβεύουν με αυθάδεια παντού».Μητροφάνης Κριτόπουλος, πατριάρχης Αλεξανδρείας, 1627«Επειδή δεν μπόρεσαν να μας εξαφανίσουν εντελώς, όπως νόμιζαν ότι θα κατάφερναν, μιας και μας προστατεύει ο Θεός χωρίς να φαίνεται, μηχανεύτηκαν άλλο δόλιο σχέδιο: Τώρα προσπαθούν να κάνουν ζημιά σε ότι έχει να κάνει με μας, και ειδικά στο να μάθουμε γράμματα [«και μάλιστα τα μαθήματα ημών»]. Γι’ αυτό και κυρίως εξαφάνισαν όλα τα ελληνικά συγγράμματα [«εκ μέσου εποιήσαντο [έβγαλαν από τη μέση] πάσας ελληνικάς αναγνώσεις»]. Τα βιβλία μας άλλα τα κατέστρεψαν εντελώς [«Των βίβλων ημών τας μεν ηφάνισαν όλως»] και άλλα τα καταχώνιασαν σε μέρη μυστικά. Έτσι ούτε αυτοί τα χρησιμοποιούν, ούτε επιτρέπουν σε άλλους να τα χρησιμοποιήσουν. Την ελληνική γλώσσα θέλησαν να την εξαφανίσουν εντελώς [«Την ελληνικήν γλώσσαν ανά κράτος αφανίσαι ηβουλήθησαν»], και εν μέρει το κατάφεραν, όσο μπόρεσαν βέβαια. Αυτό που τελικά κατάφεραν, οι απάνθρωποι, είναι ότι μας αποξένωσαν κάπως από την γλώσσα των πατέρων μας και ότι απαγορεύουν να γίνονται τα μαθήματα των (αρχαίων) ελληνικών στην ελληνική γλώσσα [«κωλύειν τα ελληνικά μαθήματα ελληνιστί παραδίδοσθαι»], ενώ παράλληλα κατέστρεψαν ή απέκρυψαν τα βιβλία μας, όπως ήδη ανέφερα»!Γεώργιος Φατζέας, μητροπολίτης Φιλαδελφείας, 1760.«Εις την Ελλάδα, όπου ήνθει τους παλαιούς καιρούς η σοφία και κατώκουν αι Μούσαι, δεν είναι την σήμερον Ακαδημίαι και Σπουδαστήρια, εις τα οποία να αρμώζη το ακαδημαϊκόν όνομα, επειδή η βάρβαρος τυραννία των Τούρκων δεν συγχωρεί εις τους απογόνους των Ελλήνων να επιμελούνται την γύμνασιν των επιστημών και της σοφίας, καθώς ήτον η συνήθεια των προγεννητόρων τους».
Μολονοτι το αρθρο λεει πολλες αληθειες,ειναι επισης αληθεια οτι προσεγγιζει το θεμα μανιχαιστικα και αρα αντιεπιστημονικα.Αποδειξη η σε παρενθεση λεξη ..ανυπαρκτο
Τι σημαίνει ιστορικό λάθος; Είναι σαν να λέμε οτι η ιστορία έχει την δική της γραμμική πορεία προς στην πρόοδο. Η εννοια του ιστορικου λάθους είναι σαν να μην φτάνει ποτε σ´αυτο το πολυπόθητο σημείο ωρίμανσης. Η χρήση του "ιστορικού λάθους" ακούγεται πολύ σαν παροχημένη ιδέα με έντονη δόση ιδεαλισμού...
@:amarcordΗ Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν ένα κράτος που χτίστηκε απο Τούρκους,και είχε διάφορους λαούς υποταγμένους,σε υποδεέστερη θέση,που τους εκμεταλεύονταν και τους τυρανούσε.Αυτό δεν το λέμε μόνο εμείς,αλλά και οι υπόλοιποι λαοί που ήταν σκλαβωμένοι σε αυτούς.Ακόμα και οι ομόθρησκοί τους Σύριοι,Ιορδανοί κτλ,τους αντιπαθούν μέχρι και σήμερα,για αυτόν ακριβώς τον λόγο.Μην σας μπερδεύουν οι προσδιορισμοί Σελτζούκοι,Οθωμανοί (ονομασίες δυναστειών),η απλά Τούρκοι σήμερα.Ο λαός είναι ο ίδιος.Επίσης μην μπερδεύετε την λογοτεχνία των υπόδουλων με την λογοτεχνία του κατακτητή.Για παράδειγμα όταν μιλάμε για την λογοτεχνία των Ρωμαίων,μιλάμε για τον Οβίδιο,τον Οράτιο,τον Βιργίλιο κτλ(Ρωμαίοι).Δεν συμπεριλαμβάνουμε ας πούμε και τους Πλούταρχο(Έλληνας),Ιώσηπο(Εβραίος),Παυσανία κοκ,οι οποίοι έζησαν υπο Ρωμαΐκή κυριαρχία.Εν τέλει,οι Τούρκοι επι Οθωμανικής εποχής ήταν αμόρφωτοι,ακόμα και η άρχουσα τάξη τους.Γι αυτό εξάλου χρησιμοποιούσαν σαν γραμματείς και μεταφραστές συνήθως Έλληνες Φαναριώτες.Όπως ακριβώς αμόρφωτες ήταν και οι περισσότερες άρχουσες τάξεις των Ευρωπαΐκών κρατών κατα τον Μεσαίωνα.
@ : amarcord και κώστας σ"η τελευταία σας παράγραφος είναι σούμπιτη από τα σχολικά εγχειρίδια και την πατροπαράδοτη "παράδοση" για τον αγροίκο Τούρκο"Τι σημαίνει αυτό;;; Παρακαλώ να παραθέτετε αντεπιχειρήματα σε ότι γράφεται εδώ μέσα και αλλού,και μην κολλάτε ταμπέλες.Στο θέμα τώρα.Για την αρχιτεκτονική:Δεν είπα ότι ζούσανε σε αντίσκηνα,κτήρια υπήρχαν.Όμως ήταν κτήρια χωρίς καμία αισθητική αξία,ίσα ίσα για να προστατεύουν απο την βροχή.Αρχιτεκτονική υπήρχε.Απλά ήτανε χάλια .Για πέστε μου ένα αξιόλογο μνημείο της Τουρκίας.Το Τοπκαπί;Απαίσιο,ακόμη και ο τελευταίος σουλτάνος το απεχθανόταν,και έβαλε να του χτίσουν ένα παλάτι απομίμηση των δυτικών(Ντολμά Μπαχτσέ).Ακόμα κα το περίφημο Μπλε Τζαμί έχει χαρακτηρισθεί ως κακέκτυπο της Αγια Σοφιάς.Καμία σχέση με την αρχιτεκτονική κληρονομιά άλλων αυτοκρατοριών,όπως πχ η Αυστρο-ουγγρική που άφησε πόλεις-στολίδια,αλλά και τις αποικιοκρατικές χώρες που αφήσανε υπέροχα κτήρια στις αποικίες τους.(Ακόμα και η Ιταλία πρόλαβε να αφήσει υπέροχα κτήρια μέσα σε μόνο τριάντα χρόνια στα Δωδεκάνησα).Εξάλου για θυμηθείτε:όταν η Τουρκία έκανε τον διαγωνισμό της Eurovision,στα βίντεό της έδειχνε συνέχεια μνημεία αρχαιοελληνικά,και Βυζαντινά,εκτος ίσως απο κανα δυό Τουρκικά.Και αυτό ενώ θέλει να αποσιωπεί την ιστορία της Μ.Ασίας πριν απο τους Τούρκους.Και όσο για την λογοτεχνία μην κουράζεστε.Ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη.Ακόμη και τα άρθρα στα link που παραθέτετε,είναι γεμάτα απο Ελληνικά και Αρμενικά ονόματα ανθρώπων,που απλώς έτυχε να γεννηθούν στην Οθωμανική αυτοκρατορία.Οι μουσουλμάνοι Οθωμανοί δεν πολυκαιγόντουσαν για την επιστήμη και την κουλτούρα.
Δεν σας κολλώ ταμπέλα, ίσως το έθεσα άκομψα και ζητώ συγγνώμη, εννοούσα ότι η θεώρηση του "αγροίκου" (σε αντίθεση με την δική μας παράδοση του Πλάτωνα κι Αριστοτέλη) είναι ακριβώς μέρος της εθνικής μας "μυθολογίας" που στήθηκε για εθνικοσυσπειρωτικούς σκοπούς τότε που υπήρχε όντως ανάγκη.Σήμερα που μορφώματα περίεργης κοπής παραχαράσσουν την ιστορία για να περάσουν επικίνδυνες ιδέες ανορθόγραφα γραμμένες είναι ακόμα σημαντικότερο να μην ντρεπόμαστε για τις αλήθεις. Γιατί να ντραπούμε άλλωστε; Φτάνουν και περισσεύουν τα επιτεύγματα του παρελθόντος και χωρίς κρυφό σχολειό!!Υποπίπτετε σε ένα σφάλμα όμως, που κάνουν πολλοί. Άλλο Τουρκικός κι άλλο Οθωμανικός πολιτισμός, κι αν η σύγχυση μας ενθαρρύνθηκε από τους Νεότουρκους που καθιερώσαν την τουρκική ως κυριαρχική γλώσσα και ήθος, αυτό δείχνει αν μη τι άλλο ότι κι άλλοι λαοί παλεύουν με τις δικές τους "μυθολογίες"!Γι'αυτό και το σχόλιο περί ελληνικών κι αρμενικών ονομάτων που λέτε ότι υπάρχει στα links που παρέθεσα ξενίζει, γιατί λειτουργούσαν στο πλαίσιο του Οθωμανικού πολιτισμού εν προκειμένω. Όπως κι η Βυζαντινή αυτοκρατορία ενσωμάτωνε κι άλλες εθνότητες πλην της ελληνικής (αλλά απέκτησε σταδιακά ελληνοπρεπή χαρακτήρα), έτσι κι εδώ. Δεν είδα να διαμαρτυρόμαστε ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος ήταν ένας ωραιότατος Ρωμαίος (με την αρχαία κι όχι την Πολίτικη έννοια), τον θεωρούμε "δικό μας" γιατί δρα μέσα στο πλαίσιο του Βυζαντίου. Θα δείτε πολλούς επιστήμονες και συγγραφείς με Περσική καταγωγή όταν τα αντίστοιχα εγιαλέτια ανήκαν στο σώμα της αυτοκρατορίας, κλπ.Για να μην το πολυκουράζω, όποιος ξέρει να ψάξει στο internet ή σε μια βιβλιοθήκη με ανάλογη βιβλιογραφία μπορεί να βρει πληροφορίες, αρκεί να το θελήσει. Ναι μεν δεν θεμελίωσαν τον δυτικό πολιτισμό, αλλά δεν είναι και για τα μπάζα. Άλλωστε επιτέλεσαν αρκετά για να υπάρχει επιστημονικό πεδίο που μελετά τον πολιτισμό τους και πανεπιστημιακή έδρα σχετικά στο ελληνικό πανεπιστήμιο (επίσης ως παρέθεσα). Τέλος oι νεότεροι Τούρκοι έχουν Νόμπελ λογοτεχνίας με τον Οχράν Παμούκ πριν 6-7 χρόνια. Εμείς τίποτα νεότερο από το 1979; Ας ανασκουμπουθούμε. Η Ελλάδα είναι πανέμορφη και οι άνθρωποί της έχουν άπειρες δυνατότητες για να σπαταλιόμαστε να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα. Το Μπλε Τζαμί παρεμπιπτόντως είναι υπέροχο!ΥΓ. Αυτό που δεν λέγεται επακριβώς στο άρθρο είναι η ευρέως γνωστή στους ιστορικούς θεώρηση ότι η επανάσταση είχε κοινωνικό-πολιτικά κίνητρα κι όχι (μόνο;) εθνοπατριωτικά, δηλαδή ότι ήταν μια επανάσταση κατά των τοπικών δυναστών, προυχόντων και κλήρου. Αυτό είναι μια στην βάση της αριστερή θεώρηση των επαναστάσεων γενικότερα (ο Κορδάτος αυτό υποστηρίζει με άφθονα στοιχεία, αλλά κι άλλοι ιστορικοί) και γι'αυτό πολεμήθηκε λυσσαλέα από την εκκλησία και τις πιο συντηρητικές παρατάξεις στα καθ'ημάς. Το Γένος έγινε από την μια στιγμή στην άλλη έθνος κι αυτό έφερε και τις στρεβλώσεις που μάθαμε ως παιδιά. Αυτό και μόνο στηλίτευσα.
ωραια ταξικη επανασταση που ξεσηκωνονται οι αστοι προυχοντες προλεταριοι και μεσαιος κληρος εναντια στους προυχοντες "πρωτοπρολεταριους" και κλήρο, τους εκδιωχνουν απο τις θεωρουμενες ως "πατρογονικες" εστιες τους.Εχετε εικονα τι εγινε στην Γαλλικη επανσταση (δημευση καψιμο λιντσαρισμα ) μοναχων και κληρικων και τι στην ελληνικη;;;Αυτο δεν ειναι μια θεωρηση αλλα μια ιδεολογια αξιας αντιστοιχη των Ελ.
Ήθελα να απαντήσω στον ψεκασμένο, αλλα η δική σου απάντηση με κάλυψε πλήρως. Αν εξαιρέσει κανείς το παράδειγμα του Παμούκ, που δεν νομίζω οτι άξιζε για νόμπελ, είχε (πολύ καλύτερους) και έχει καλύτερους συγγραφείς η Τουρκία, η απάντησή σου είναι νηφάλια ουσιώδης και τεκμηριωμένη,τα συγχαρητήριά μου.
Συγνώμη αλλά ας μου εξηγήσει κάποιος κάποια πράγματα.ΟΚ,το κρυφό σχολειό δεν υπήρξε,ο Π.Π.Γερμανός δεν ύψωσε κανένα λάβαρο,κτλ.Ε,Και;; Σοβαρά τώρα,εκτός απο κάτι παπαδόπληκτους-θρησκόληπτους,ποιός νομίζετε ότι "σοκάρεται";Και απο που και ως που,με αφορμη τα παραπάνω-μηδενικής σημασίας-γεγονότα,προκύπτουν παρανοϊκές απόψεις σαν της τελευταίας παραγράφου,ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι "ιστορικό λάθος";!;!Δεύτερον: Ε,όχι και "ειδυλλιακή" η Οθωμανική αυτοκρατορία...Το Οθωμανικό κράτος ήταν ένα καταπιεστικό καθεστώς.Οι άπιστοι έπρεπε να πληρώνουν το επιβαλόμενο απο το κοράνι χαράτσι,δηλαδή το ένα δέκατο απο αυτά που βγάζανε(και που οι πιστοί δεν πληρώνανε).Το χαράτσι αλλιώς λεγότανε "κεφαλικός φόρος"επειδή αν δεν το πλήρωνες σου παίρνανε το κεφάλι.Το χαράτσι ήτανε ο βασικός πυλώνας των οικονομικών της αυτοκρατορίας,και γι αυτό δεν τρωγόντουσαν οι Οθωμανοί να επιβάλουν την θρησκεία τους στους πάντες,διότι θα χάνανε το πιο βασικό έσοδό τους.Βλέπετε,υπήρχε και το προηγούμενο του Αραβικού χαλιφάτου,(Μέση Ανατολή,Βόρεια Αφρική)όπου η συντριπτική πλειοψηφία έγιναν μουσουλμάνοι,οπότε και σταματήσανε να πληρώνουν το χαράτσι(τζίζια στα Αραβικά)και έτσι χρεωκόπησε και κατέρευσε.Επίσης οι άπιστοι ήτανε υποχρεωμένοι να παραχωρουν απο ένα παιδί η κάθε οικογένεια στο κράτος,με σκοπό να του κάνουνε πλύση εγκεφάλου,ώστε να γίνει ο φανατικότερος υπερασπιστής του,μισώντας ακόμα και τους γονείς του.Τέλος οι Οθωμανοί ήτανε ένας βάρβαρος και αμόρφωτος λαός.Ακόμη και οι κυβερνώντες ήτανε αμόρφωτοι,και γι αυτό σε θέσεις κλειδιά είχανε συνήθως Φαναριώτες(Δραγουμάνοι κτλ).Σκεφτείτε μόνο το ότι κοτζάμ αυτοκρατορία,και δεν έχουν αφήσει ούτε ένα αρχιτεκτονικό μνημείο πουθενά,και δεν έχουν συγγράψει ούτε ένα βιβλίο.
Ναι μεν η άποψη ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι ιστορικό λάθος μπορεί να θεωρηθεί και ως ύβρις (αν και είναι αλήθεια ότι κολοβωμένη ξεκίνησε κι έτσι συνεχίζει με τα μύρια οικονομικά προβλήματα) αλλά η τελευταία σας παράγραφος είναι σούμπιτη από τα σχολικά εγχειρίδια και την πατροπαράδοτη "παράδοση" για τον αγροίκο Τούρκο. Όχι μόνο άφησαν πολλά και σημαντικότατα αρχιτεκτονικά μνημεία οι Οθωμανοί (η Κωνσταντινούπολη είναι υπερπλήρης και όχι μόνο) αλλά συνέγραψαν οπωσδήποτε πλέον του ενός βιβλία. http://www.theottomans.org/english/art_culture/index.asphttp://www.theottomans.org/english/art_culture/science.asp
μπορεις να διαβασεις κατι απο Παμουκ πχ για να καταλαβεις οτι τους Οθωμανους τους απασχολουσε διαχρονικα η ισχυς οχι η επιστημη ή η γνωση. Η Οθωμανικη αυτοκρατοιρ,α οντως για καποια στιγμξη το ισχυροτερο ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ κρατος της εποχης του, επικεφαλης του μουσουλμανικου κοσμου, σιγουρα δεν ηταν ενα βαρβαρο κρατος, αλλωστε οι οθωμανοι προσγειωθηκαν στην περιοχη που ειχε τους ΠΙΟ ΠΡΟΗΓΜΕΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ της εποχης τους, Ρωμεικο, Περσικο και Ισλαμικο, τον 11αι., επομενως με αντιγραφες επιρροες κλπ υιοθετησαν στοιχεια και ανεπτυξαν ενα πολιτισμο που το απογειο του ομως ειναι δυο πολιορκιες, (της Βιεννης αποτυχημενη της Πολης επιτυχημενη) και οχι καποιο τρομερα πρωτοτυπο η σημαντικο πολιτιστικο εργο
ενώ είμαι σίγουρος για το ότι ανέπτυξαν κάποια λογοτεχνία, δε θα επεκταθώ γιατί δε γνωρίζω την αξία της ή την έκτασή της. αρχιτεκτονικά μνημεία, αν πας στην Πόλη θα βρεις δεκάδες, μερικά απ' αυτά αρκετά αξιόλογα. Επίσης, σημαντικότατο μέρος, η κλασσική μουσική που γράφτηκε (αναλογεί περίπου στο 'δικό μας' Μπαρόκ κι αποτελεί συνέχεια της κοσμικής βυζαντινής μουσικής) και έχει επιμελώς παροπλισθεί στη χώρα μας, προκειμένου να ενισχυθεί το πατριωτικό αντιτουρκικό αίσθημα.(http://www.youtube.com/watch?v=ou-ZMYyKvxg)
σε βιβλια γαι την παγκοσμια αρχιτεκτονικη ποσα βρισκεις σε σχεση με την ισχυ στρατιωτικη που ειχε η οθωμανικη αυτοκρατορια; εξαιρετικα λιγα σε σχεση με την πολιτικη ισχυ της
ναι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα στην ελληνική εθνική νοοτροπία, η υπερβολικά μικρή ιδέα για τον εαυτό μας και η διαρκής, αμείλικτη αυτοκριτική.
Βέβαια, πέρναγαν τόσο ωραία τότε που με το ζόρι τους επεβλήθει η επανάσταση άσχετα εαν στο παρελθόν έιχε επιχειρηθή άλλες 11 φορες σε διαφορα μέρη του Ελλαδικού χώρου και άσχετα εάν σκοτώθηκαν 800.000 Έλληνες στον αγώνα για ανεξαρτησία. Α. Κοραής, Σάλπισμα Πολεμιστήριον [1801]: «Tις εξ ημών δεν εδοκίμασε την απάνθρωπον αγριότητα και ασπλαγχνίαν της διεστραμμένης των Oσμανλίδων γενεάς; Αυτοί […] μας εγύμνωσαν από την προγονικήν ημών δόξαν. […] Τους ιερούς ημών ναούς μετέβαλον εις τζαμία, και μη αρκούμενοι εις το να μας στερούσι τα αναγκαία μέσα του να συστήσωμεν σχολεία εις ανατροφήν και φωτισμόν των ημετέρων τέκνων, μας αρπάζουσιν από τους πατρικούς κόλπους και αυτά τα τέκνα, δια να τα κατηχώσιν εις την θρησκείαν του Μωάμεθ, ή να τα μεταχειρίζωνται….. ω Γραικοί, και πώς να προφέρη το στόμα μου τοιαύτην των Γραικών καταισχύνην; Δια να τα μεταχειρίζωνται εις τας ασελγείς και παρανόμους αυτών ηδονάς. Μας κρίνουσιν αδίκως και μας στερούσι την ζωήν χωρίς έλεον ή κρίσιν. Εις τας κεφαλάς των δυστυχών Γραικών έπεσαν σήμερον όλαι αι φρικταί εκείναι κατάραι, με τας οποίας ο Θεός εφοβέριζε πάλαι τους Ιουδαίους».Για μένα μονίμως κενηχώς είναι όποιος προσπαθεί να αποτινάξει τη λαμπρότητα του εγχειρήματος της επανάστασης και ακόμα χειροτερά ξεχνάει ότι κάποιοι πρόγονοι μας θυσίασαν τη ζωή τους για μία ελευθερία που σήμερα έχουμε τόσο δεδομένη.. –υπάρχουν πολλά βιβλία περί τούτου–
Πολύ σωστός. Ο Κοραής το 1801, δεν γνώριζε. Ο Παπαχρόνης του 2000, ήξερε καλύτερα. Μια ιστορία που έμεινε ζωντανή 300 - 400 χρόνια, ακόμα και ως λαϊκός μύθος αν θέλετε, έπρεπε να φτάσουμε να την αμφισβητήσουμε τα τελευταία 50. Ενώ σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις έχει αποδειχθεί ότι οι λαϊκοί μύθοι βασίζονται σε ιστορικά (άρα αληθινά) γεγονότα, εδώ κάποιοι θέλουν να πάμε ανάποδα στην επιστήμη της ιστορίας. Τώρα για το αν υπήρχε κρυφό σχολειό ή όχι, αν απαντήσεις με μια λέξη κατηγορηματική, είτε ναι, είτε όχι, λάθος θα κάνεις και αυτό επειδή 400 χρόνια είναι πάρα πολλά. Προφανώς υπήρξαν χρόνια που ήταν πιο ελεύθερα και μπορούσε υπό προϋποθέσεις να υπάρχει ελληνική μόρφωση και άλλα χρόνια που η παιδεία ήταν απαγορευμένη ή απαγορευτική από τις συνθήκες. Σε αυτές τις περιόδους που δεν υπήρξε ελεύθερη παιδεία, προφανώς υπήρξαν εστίες γνώσης και τέτοιες εστίες δεν μπορούσαν να είναι πολλές. Ελληνικά βιβλία δεν κυκλοφορούσαν παντού, οι εκκλησίες είχαν τα θρησκευτικά βιβλία και οι ιερείς γνώριζαν να διαβάζουν και να γράφουν. Τώρα για το σύνολο της στάσης της εκκλησίας απέναντι στην επανάσταση πάλι ένα κατηγορηματικό ναι ή ένα όχι, δεν θα πει την αλήθεια. Αλλά το να επικαλούμαστε τη στάση του τάδε ή του δείνα παπά ή του πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη, για να θεμελιώσουμε τις απόψεις μας για τη στάση της πλειοψηφίας των ιερέων, πάλι σε σκόπιμη πλάνη οδηγεί.
"Tις εξ ημών δεν εδοκίμασε την απάνθρωπον αγριότητα και ασπλαγχνίαν της διεστραμμένης των Oσμανλίδων γενεάς; Αυτοί […] μας εγύμνωσαν από την προγονικήν ημών δόξαν. […] Τους ιερούς ημών ναούς μετέβαλον εις τζαμία, και μη αρκούμενοι εις το να μας στερούσι τα αναγκαία μέσα του να συστήσωμεν σχολεία εις ανατροφήν και φωτισμόν των ημετέρων τέκνων, μας αρπάζουσιν από τους πατρικούς κόλπους και αυτά τα τέκνα, δια να τα κατηχώσιν εις την θρησκείαν του Μωάμεθ, ή να τα μεταχειρίζωνται….. ω Γραικοί, και πώς να προφέρη το στόμα μου τοιαύτην των Γραικών καταισχύνην; Δια να τα μεταχειρίζωνται εις τας ασελγείς και παρανόμους αυτών ηδονάς. Μας κρίνουσιν αδίκως και μας στερούσι την ζωήν χωρίς έλεον ή κρίσιν. Εις τας κεφαλάς των δυστυχών Γραικών έπεσαν σήμερον όλαι αι φρικταί εκείναι κατάραι, με τας οποίας ο Θεός εφοβέριζε πάλαι τους Ιουδαίους"Αυτά βέβαια τα έγραφε από το Παρίσι απολαμβάνοντας το κρουασάν του και έχοντας ακριβώς μηδενική εμπειρία των υπό συζήτηση γεγονότων, οπότε ήταν λίγο σαν τα "πεινάνε τα παιδιά μας, πουλημένοι μνημονιακοί" (location: London, posted through my iPhone).
Δεν νομίζω οτι η πραγματική ιστορική αλήθεια, αφαιρεί λαμπρότητα απο την επανάσταση, τουναντίον την κάνει λαμπρότερη, δείχνοντας οτι οι επαναστάτες είχαν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τους Οθωμανούς, αλλα και την αντίδραση απο τους βολεμένους και την εκκλησία, που χωρίς ίχνος ντροπής (που να το βρεί) καπηλεύθηκε τα ιστορικά γεγονότα διαστερβλώνοντάς τα προς όφελός της. 23 Μαρτίου ξεκίνησε η επανάσταση, 25 επέβαλε η εκκλησία, κανένας δεσπότης δεν ήταν εκεί, ο Π.Π Γερμανός επέβαλε η εκκλησία, αφορίστηκε η επανάσταση απο το πατριαρχείο, οτι πρωτοστάτησε επέβαλε η εκκλησία, ποτέ και πουθενά δεν αναφέρεται οτι απαγορεύτηκε η διδασκαλεία των ελληνικών και τα σχολεία, στα (ανύπαρκτα) κρυφά σχολειά διδάσκονταν λίγα κολλυβογράμματα επέβαλε εκκλησία. Το 1971 ε΄δημοτικού τότε, πήγαμε εκδρομή με το σχολείο στην μονή Πεντέλης για να δούμε το κρυφό σχολειό, (κάτι που συνεχίζεται ακόμα) στην εύλογη παιδική απορία μου, πώς προλάβαιναν τα παιδιά να έρθουν με τα πόδια απο την Αθήνα και να φύγουν πρίν τα βρεί το ξημέρωμα, εισέπραξα μια σφαλιάρα απο τον δάσκαλο που ακόμα την θυμάμαι. Η ιστορία έχει αποδείξει, οτι οι λαοί που ζούν με παραμύθια, δεν μπορούν να ανεχτούν την αλήθεια, και είναι έτοιμοι να χάψουν ό,τι παραμύθι κι αν τους σερβίρουν, είτε ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ λέγεται, είτε ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ.
πραγματικη ιστορικη αληθεια: απο τον Μπορχες λογοτεχνιικα και απο τους μεταμοντερνους επιστημονικα η προταση αυτη ειναι πλήρως αστηρικτη ως και αστεια.οταν μιλαμε για κοινωνικα φαινομενα που λαμβανουν χωρα αναμεσα σε ανθρωπους δεν υπαρχουν επιστημονικες αληθειες οσο αντικρουομενα βλεμματα και αποψεις.
το βαρετο ειναι η απελπιδα και συστηματικα απο 20ετιας προσπαθεια καθεστωτικων διανοουμενων, δεν εχω λογο να συμπεριλαβω τον παπαγιωργη εκει ,να μας πεισουν οτι το σημαντικο ειναι αν η επανασταση σηκωθηκε 21 η 23 η 25 μαρτιου, αν ο κουντουριωτης συννενοουταν στα ελληνικα με τον κολοκοτρωνη και τον μαυροκορδατο και οτι ο ελληνικος χωρος ηταν ειρηνευμενος και ... ευημερουσε κατα βαση .
παρεπιπτοντως την ανακριβη θεωρια της βαρυτητας που διδασκονται στο σχολειο εσυ την χαρακτηριζεις ψευδοφυσικη; φυσικα και ειναι ανακριβης (δεν υπαρχει η κβαντικη μεσα ουτε φυσικα η γενικη σχετικοτητα) ενω ειναι και ανακριβης επιστημολογικα στο βαθμο που βαζει τον ντετερμινισμο της νευτωνειας μηχανικης ως επιστημονικη αληθεια (που η κβαντικη εδειξε οτι δεν ισχυει)
Τώρα τι σχέση έχει αυτό που ανέφερες; Πρώτον η Νευτώνεια μηχανική δεν είναι ανακριβής, απλά ισχύει για άλλες τάξεις μεγέθους και ταχυτήτων (τα οποία καλύπτουν το 99% των περιπτώσεων που εξετάζουμε όταν τη διδασκόμαστε παρεμπιπτόντως). Άλλο το να μην αναφέρεις το 1% της αλήθειας για προφανείς εκπαιδευτικούς λόγους (το οποίο δεν ακυρώνει το υπόλοιπο 99%) και άλλο το να λες κάτι το οποίο είναι απλά ψέμα.
"φυσικα και ειναι ανακριβης (δεν υπαρχει η κβαντικη μεσα ουτε φυσικα η γενικη σχετικοτητα)"Τείνει ασυμπτωτικά προς την αλήθεια και συμφωνεί με ένα σωρό πειράματα, αντίθετα με τους εθνικιστικούς μύθους για τους οποίους η κεντρική ιδέα είναι *ακριβώς* να απομακρύνονται από την αλήθεια προκειμένου να συσπειρώνουν το έθνος. Δεν υπάρχει καμία, μα καμία απολύτως σύγκριση επιστημολογικά ανάμεσα σε αυτά τα δύο είδη ανακρίβειας. Είναι σα να μου λες ότι ο ισχυρισμός πως είμαι 73.5 κιλά (ενώ είμαι 74) είναι το ίδιο πράγμα με τον ισχυρισμό ότι έχω φτερά, είμαι αθάνατος ήρθα πριν 4.000 χρόνια από το Σείριο. Πολύ περισσότερο μοιάζει με το Δημιουργισμό η εθνικιστική ιστορία. Η πικρή αλήθεια είναι ότι υπάρχουν έθνη που η συνοχή τους είναι τύπου συμβολαίου, βασίζονται δηλαδή σε κοινή πεποίθηση ελεύθερων πολιτών σε κάποιες αξίες, κατά προτίμηση προς το μέλλον. Και υπάρχουν έθνη που η συνοχή τους είναι τύπου θρησκείας, βασίζονται δηλαδή στη φανατική προσκόλληση των μελών τους σε ιστορίες που σε γενικές γραμμές είναι ψέματα και φυτεύονται σε μικρή ηλικία. Το ελληνικό έθνος είναι της δεύτερης κατηγορίας και γι' αυτό πάντα μα πάντα οι οπαδοί του θα είναι δούλοι των κάθε λογής ιερατείων τους (διεφθαρμένοι πολιτικοί, παπάδες, στρατιωτικοί κλπ) στην ψυχή (και, πολύ πιο σημαντικά, στο πορτοφόλι). Και περήφανοι για αυτό, όπως κάθε αληθινός κρετίνος.
Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι δεν έγινε ούτε η Γαλλική Επανάσταση! Και θα το τεκμηριώσω. Ο delacroix απεικόνισε και τη γαλλική επανάσταση και τη σφαγή στη Χίο. Άρα εφόσον δεν υπήρξε ποτέ το δεύτερο, δεν έγινε ούτε και το πρώτο.
Μόνο που το συμπέρασμα σου στηρίζεται στην υπόθεση ότι κάποιος ανέφερε ότι δεν συνέβη η σφαγή της Χίου, πράγμα που δεν το ισχυρίστηκε κάνεις. Καλή προσπάθεια πάντως
αναφερομαι σε αυτη τη παραγραφο "Το καθεστώς του οθωμανού κατακτητή-σφαγέα ήταν απαραίτητο στην ιδεολογία του νεοπαγούς κρατιδίου -για όλα έφταιγε ο «τούρκος»" και στο γενικότερο πνεύμα του άρθρου.
"Το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι δεν έγινε ούτε η Γαλλική Επανάσταση! Και θα το τεκμηριώσω. Ο delacroix απεικόνισε και τη γαλλική επανάσταση και τη σφαγή στη Χίο. Άρα εφόσον δεν υπήρξε ποτέ το δεύτερο, δεν έγινε ούτε και το πρώτο. "Φαίνεται ο γνήσιος απόγονος των εφευρετών της λογικής, όχι παίζουμε.
Με ευχαρίστηση διάβασα το κείμενο που συμπτωματικά λέει περίπου ό,τι έλεγα κι εγώ πριν λιγότερο από ένα χρόνο σε σχόλιό μου για αντίστοιχο θέμα για την ύπαρξη ή όχι παιδείας στην οθωμανικής κατοχής ελλάδα. Είχα την τύχη να έχω καθηγήτρια στα πανεπιστημιακά έδρανα την εξαίρετη κυρία Μαρία Ευθυμίου, ειδικό στα ζητήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με το χέρι στην καρδιά σας εξομολογούμαι ότι αν και αριστούχος και με ευρεία μέχρι τότε εγκυκλοπαιδική μόρφωση, έπρεπε να φτάσω πρωτοετής φοιτήτρια, ολόκληρη μοσχάρα δηλαδή, για να πληροφορηθώ ότι δεν απαγορευόταν η εκπαίδευση στην τουρκοκρατία αλλά μόνο οι….κωδωνοκρουσίες στις χριστιανικές εκκλησίες!Απλά οι άνθρωποι είχαν τόση αμορφωσιά σε πολλά χωριά που μόνο οι παπάδες ήξεραν τα "κολυβογράμματα" (όση μόρφωση χρειαζόταν δηλαδή για να διαβάσουν τα κόλλυβα)Ο διάσημος πίνακας που "σκιτσάρεται" επάνω και τα "φεγγαράκια" παιδικά τραγουδάκια φαίνεται ότι έκαναν τρομερή εντύπωση που χίλιοι Κορδάτοι δεν θα μπορούσαν να ξεριξώσουν για να αποκαλύψουν την σαπίλα προυχοντων και εκκλησίας. Ένα ώριμο κράτος όμως δεν χρειάζεται πια μύθους. Χρειάζεται αλήθειες και γνώση που προκύπτει μόνο από την καλυτέρευση της (άθλιας) εκπαίδευσής μας.
Μπράβο για το σχόλιο σου και θα προσέθετα μόνο ότι για να καταλάβεις την πολιτική και πόσο μάλλον την ιστορία, χρειάζονται ψυχραιμία, γνώση των γεγονότων αλλά όχι κορώνες. Η επιστημονική αλήθεια είναι αντίθετη σε ιδεολογίες, πατριωτισμούς η προκαταλήψεις.
Πολύ ορθό το σχόλιο σου! Καταλαβαίνω απόλυτα πόσο άσχημο είναι να μαθαίνεις στο πανεπιστήμιο πλέον κάτι τόσο σημαντικό. Δώδεκα χρόνια εκπαίδευση στο σχολείο και μόνο ως πρωτοετής στο τμήμα κοινωνιολογίας έμαθα από την ιστορικό πως δεν υπήρχε κρυφό σχολειό. Περιττό να πω , μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση ,πως όλοι είχαν μείνει άναυδοι στο άκουσμα εκείνης της πληροφορίας. Τέρμα πια αυτή η άθλια (με διάφορα ψευδή στοιχεία) εκπαίδευση στα σχολεία. Η αλήθεια πρέπει να γίνεται γνωστή από νωρίς σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης.
Σύμφωνα με το βιβλίο του Παναγόπουλου "Τα ψιλά γράμματα της ιστορίας", οι Οθωμανοί δεν είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα με τα σχολεία. Υπήρχαν και ακαδημίες όπως των Ιωαννίνων και της Χίου τα οποία ήταν μεγάλα πνευματικά κέντραΟ μεγαλύτερος πολέμιος των σχολείων και συγκεκριμένα των σχολείων που δίδασκαν θετικές επιστήμες και φιλοσοφία ήταν η εκκλησία. Κατεδίωξε, αφόρισε και όπλισε χέρια για να φονεύσουν εκπαιδευτικούς που είχαν σπουδάσει στην Ευρώπη και προσπάθησαν να μεταλαμπαδεύσουν εδώ τις γνώσεις τους.Η γενικότερη πορεία της άρχουσας εκκλησίας, ο σκοταδισμός της, οι μηχανορραφίες της έως και σήμερα, με κάνει εμένα προσωπικά να πιστεύω αυτές τις θέσεις.
Η προτελευταία παράγραφος με καθηλωσε και με συγκλόνισε συνάμα.. Τώρα συνειδητοποιώ πόσο μεγάλη ηλιθιότητα μας έδερνε, που θέλαμε να κιόλας την ελευθερία μας.. Δε μεναμε στον οθωμανικό παράδεισο καλύτερα..
Παράδεισος όντως, όπως αυτός της κατοχής και της Χούντας. Άλλο να στα λένε κι άλλο να τα ζεις. Ένα όνειρο ζούσαμε και μας ξύπνησαν οι άτιμοι που ήθελαν και επανάσταση.