Ιντερνετικός μεσαίωνας με παραπληροφόρηση, συνωμοσίες και τοξικά σχόλια

Ιντερνετικός μεσαίωνας με παραπληροφόρηση, συνωμοσίες και τοξικά σχόλια Facebook Twitter
Άνθρωποι σε όλον τον κόσμο αναζητούν την ηδονή μιας απόκρυφης ερμηνείας που τους συνδέει με μια ευρύτερη ομάδα πεφωτισμένων ατόμων
0



ΟΙ ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΟΥ ΣΟΥ ΛΕΝΕ
«αυτό που δεν θα σου πουν στις ειδήσεις», οι «ΛΕΜΕ ΟΧΙ» στις μάσκες/το 5G/τα εμβόλια, είναι υπερβολικά δημοφιλείς παγκοσμίως. Μυστηριώδεις τόποι όπου επιτέλους όλα εξηγούνται, ωραία και τακτοποιημένα. Και ποιος δεν θα ήθελε λίγη γαλήνη επιτέλους; Έναν χώρο όπου όλα βγάζουν νόημα; Ο Romain Gary, συγγραφέας και σκηνοθέτης, λάτρευε τα λεξικά, γιατί «είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο όπου τα πάντα εξηγούνται». Δεν είχε μπει στα κατάλληλα σημεία του Ίντερνετ. Δεν ακολουθούσε τους κατάλληλους λογαριασμούς στα σόσιαλ.


Στις σκοτεινές γωνίες του WhatsApp, του Facebook και του Twitter οι συνωμοσίες, η παραπληροφόρηση και τα τοξικά σχόλια δημιουργούν τόπους παρηγοριάς γι' αυτούς που αισθάνονται χαμένοι σε έναν περίπλοκο κόσμο. Τοξικά σχόλια που πετάγονται σαν δηλητήριο από παντού, πασπαλισμένα με λίγη «πληροφόρηση» για όλα τα σημαντικά θέματα. Φανατισμένοι οπαδοί με υπερβολικά πολύ χρόνο, τρολ, συνωμοσιολόγοι και αργόσχολοι που μπορούν για ώρες να περιπλανιούνται από κοινή συνομιλία σε ποστ και από fb γκρουπ σε βίντεο ταΐζουν διαρκώς μια θορυβώδη ιντερνετική πραγματικότητα που καταφέρνει υπερβολικά συχνά να γίνεται τοξική και ανυπόφορη.


Οι συνωμοσίες δεν είναι κάτι καινούργιο. Τα «Πρωτόκολλα τον σοφών της Σιών», για παράδειγμα, ένα βιβλίο με αντισημιτικές θεωρίες συνωμοσίας, κυκλοφορούν με επιτυχία εδώ και πολλές δεκαετίες. Άνθρωποι σε όλον τον κόσμο αναζητούν την ηδονή μιας απόκρυφης ερμηνείας που τους συνδέει με μια ευρύτερη ομάδα πεφωτισμένων ατόμων. Ειδικά τώρα είναι πανεύκολο να βρεις την ομάδα σου, χρειάζονται μόλις μερικά κλικ. Πολλοί ψάχνουν άλλοθι σε δικές τους ανεπάρκειες: 5G, Εβραίοι, εμβόλια που μεταδίδουν ιούς, ερμηνεύουν βολικά τις αποτυχίες τους.


Ταυτόχρονα, πολλοί άνθρωποι αδυνατούν να ξεχωρίσουν τι είναι αλήθεια και τι ψέμα στο Ίντερνετ. Είναι πανεύκολο να το πάθεις, χρειάζεται ελάχιστη απροσεξία.

Όσοι ορέγονται μια ορθολογική κοινωνία με έναν υψηλού επιπέδου δημόσιο διάλογο πρέπει να καταλάβουν ότι, εκτός από επιδημιολόγους και γιατρούς, χρειαζόμαστε και κοινωνιολόγους και ανθρωπολόγους που θα μας εξηγήσουν συμπεριφορές που μας φαίνονται περίεργες ή ακόμα και επικίνδυνες


Νομίζω ότι όλα αυτά είναι δηλητηριώδη για τις δημοκρατίες, ειδικά αν προσθέσουμε την κρυφή ή φανερή επιθυμία των χρηστών των σόσιαλ να περιβάλλονται μόνο από προφίλ που τους μοιάζουν, κοινωνικά, ταξικά, μορφωτικά. Το πλησίασμα ανθρώπων με διαφορετικές απόψεις είναι πανδύσκολο. Η ουσιαστική ενημέρωση απαιτεί διάβασμα και ψάξιμο, τη στιγμή που πολλοί άνθρωποι αρνούνται να συγκεντρωθούν ακόμα και για δύο λεπτά. Τοξικότητα, παραπληροφόρηση και συνωμοσίες απορροφούν προσοχή που θα έπρεπε να διοχετεύεται αλλού.

Λύσεις; Καταρχάς, οι «ορθολογικοί», αντί να περιγελούν αφ' υψηλού όσους δεν συμμερίζονται τις επιστημονικές θέσεις, πρέπει να δείξουν ενσυναίσθηση και να φανταστούν τους λόγους που οι «άλλοι» καταφεύγουν σε θεωρίες συνωμοσίας. Οι λόγοι μάλλον ποικίλλουν και πολλοί αξιόλογοι αναλυτές προσπαθούν να τους εντοπίσουν.


Όσοι ορέγονται μια ορθολογική κοινωνία με έναν υψηλού επιπέδου δημόσιο διάλογο πρέπει να καταλάβουν ότι, εκτός από επιδημιολόγους και γιατρούς, χρειαζόμαστε και κοινωνιολόγους και ανθρωπολόγους που θα μας εξηγήσουν συμπεριφορές που μας φαίνονται περίεργες ή ακόμα και επικίνδυνες και θα καλλιεργήσουν των κατανόηση ομάδων ανθρώπων που αποκλίνουν απ' αυτό που, για την ώρα, εντελώς προσωρινά, είναι το κοινωνικώς προσδοκώμενο. Πρέπει να τους ακούσουμε/διαβάσουμε ή, μάλλον, έπρεπε να το είχαμε κάνει όταν μιλούσαν για πιθανόν αντι-δημοκρατικές παρενέργειες του fb, του Twitter, για παραποίηση της πραγματικότητας μέσω Instagram και για συνωμοσίες. Σε μια δημοκρατία δεν αρκεί η συγκαταβατική ανωτερότητα απ' την πλευρά των «ορθολογικών» (η ίδια η λέξη είναι κάπως αυτάρεσκη). Χρειάζεται κατανόηση και δημοκρατική συζήτηση. Και ίσως ενέργειες που θα βοηθήσουν περισσότερους ανθρώπους να αισθανθούν ότι αυτός ο κόσμος του υποτιθέμενου ορθολογισμού, της υπεύθυνης ενημέρωσης και της κοινής μας πραγματικότητας τους περιλαμβάνει και τους αφορά.


Η πολιτεία έχει ευθύνες, ειδικά τώρα με την πανδημία. Για να είναι λιγότερο ελκυστικές οι «εξηγήσεις» τύπου «μας ψεκάζουν» πρέπει να μη μένουν τεράστια κενά στην κατανόηση των πολιτών όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται. Η ελπίδα ότι ο ορθολογισμός θα επικρατήσει δεν συνάδει με ένα σύστημα προαποφασισμένων διαταγών όπου πολίτες εντέλλονται απλώς να συμμορφώνονται με κίνδυνο πρόστιμα, συλλήψεις και διασυρμό. Όταν η πολιτεία μάς καλεί να ασκούμε θεμελιώδη δικαιώματά μας με προσαρμογές ή περιορισμούς (π.χ. με μάσκες ή σε μικρές ομάδες), οφείλει να αιτιολογεί. Η δημόσια υγεία είναι μια πολύ καλή εξήγηση, αλλά η πολιτεία οφείλει να μιλάει γι' αυτήν με ειλικρίνεια, αξιόπιστα δεδομένα και καθαρότητα, σαν να απευθύνεται σε ενήλικες, όχι σε νήπια που θέλουν αστυνόμευση. Η πολιτεία φέρει κάθε φορά το βάρος να εξηγεί τους λόγους που κάτι απαγορεύεται, ενώ κάτι άλλο επιτρέπεται. Το ερώτημα δεν είναι τι κάνουν οι «ψεκασμένοι» που καλούν σε «ανυπακοή» αλλά τι καθήκοντα λογοδοσίας και ενημέρωσης έχει μια κυβέρνηση δημοκρατικής κοινωνίας σε καιρό πανδημίας.

Στήλες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ποιοι και γιατί πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας για την πανδημία;

Έρευνα / Ποιοι και γιατί πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας για την πανδημία;

Ο ιός που κατασκευάστηκε σε εργαστήριο, οι ψεύτικοι νεκροί, οι νεκροί που μας κρύβουν, οι γιατροί-ηθοποιοί, η πρόθεση του Μπιλ Γκέιτς να μας τσιπάρει, το ήδη έτοιμο εμβόλιο και αρκετές, ακόμα πιο εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας κατακλύζουν τις τελευταίες εβδομάδες τα social media – σε ορισμένες περιπτώσεις και τα παραδοσιακά ΜΜΕ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΟΡΑΝΙΤΗΣ
Αργολίδος Νεκτάριος: «Η γη είναι τετράγωνη!»

Στήλες / Αργολίδος Νεκτάριος: «Η γη είναι τετράγωνη!»

Ένα μεγάλο, εξομολογητικό κείμενο του Αργολίδος Νεκτάριου, αποκαλύπτει ότι οι σοβαροί κληρικοί δεν είχαν μόνο να αντιμετωπίσουν την δική μας, αντικληρικαλιστική κριτική, αλλά και την συνομωσιολογική επιθετικότητα των φανατικών πιστών τους.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ