ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΩΤΗΡΗ ΝΤΑΛΗ*
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις από τους μουσουλμάνους καμικάζι του ΙSIS, το πρωί της Τρίτης 22 Μαρτίου, στο αεροδρόμιο και στο μετρό των Βρυξελλών (34 νεκροί, 170 τραυματίες) επανέφεραν τον τρόμο στην καρδιά της Ευρώπης και έδειξαν με τον πιο τραγικό τρόπο ότι το ζήτημα της ασφάλειας αποτελεί πλέον τον πιο δύσκολο στόχο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η αλληλεγγύη της οποίας είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της τρομοκρατίας. Πλέον, η έννοια της απειλής δεν ορίζεται μόνο από τον κίνδυνο συγκρούσεων μεταξύ κρατών ή εθνοτήτων. Έχουμε ήδη περάσει σε μια κατάσταση παγκόσμιας ανασφάλειας που χαρακτηρίζεται από κινδύνους που συνδέονται με διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις. Απέναντι σε αυτά τα νέα δεδομένα έχουμε τις μεμονωμένες προσπάθειες ορισμένων κρατών να ενισχύσουν την εθνική νομοθεσία τους και να ενδυναμώσουν την περιφερειακή και διεθνή συνεργασία. Όμως προσοχή, γιατί η παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε ορισμένες περιπτώσεις έχει διαβρώσει τις ίδιες τις αξίες που βρίσκονται στο στόχαστρο των τρομοκρατών: τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, όπως έχει υπογραμμίσει και η έκθεση της ειδικής επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τις απειλές. Το ζήτημα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης απέναντι στη διεθνή τρομοκρατία έχει συνδεθεί πλέον με το ζήτημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας για να εξασφαλίσουμε μια ασφαλή Ευρώπη μέσα σε έναν καλύτερο κόσμο. Τα πλέον αφοσιωμένα στην ευρωπαϊκή ενοποιητική διαδικασία κράτη-μέλη πρέπει να ενισχύσουν τις πρωτοβουλίες τους στα θέματα άμυνας και ασφάλειας μέσα στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα για τα θέματα των νέων απειλών από την τρομοκρατία και τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, οι απειλές αυτές απαιτούν ως απάντηση τη χρησιμοποίηση συνδυαστικά του συνόλου των μέσων που διαθέτουν σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της (στρατιωτικά μέσα, συγκέντρωση πληροφοριών, αστυνομική και δικαστική συνεργασία, πολιτική προστασία κ.λπ.). Το εθνικό πλαίσιο δεν είναι πλέον επαρκές και η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη περιμένει περισσότερο από ποτέ ασφάλεια και προστασία και δείχνει, σύμφωνα με τις μετρήσεις του Ευρωβαρόμετρου, να τάσσεται υπέρ της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.
*Διεθνολόγος, επ. καθηγητής του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
