Μέρες νοσταλγίας

Μέρες νοσταλγίας Facebook Twitter
0

Γιατί επέλεξες την Αλεξάνδρεια ως αφηγηματικό φόντο στο μυθιστόρημά σου;

Η Αλεξάνδρεια αποτελεί το ιδανικό μυθιστορηματικό περιβάλλον για να συνθέσει κανείς ένα αστικό μυθιστόρημα εποχής, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Από τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα η πόλη αναδεικνύεται σε μεσογειακό κέντρο κοσμοπολιτισμού, ένα χωνευτήρι λαών και θρησκειών, όπου δεσπόζει το ελληνικό παροικιακό στοιχείο

Μήπως η επιλογή της πόλης έγινε εκ του πονηρού, επειδή οι χαμένες πατρίδες είναι ιδιαιτέρως αρεστές στο κοινό;

Η Αλεξάνδρεια δεν είναι «χαμένη πατρίδα». Είναι απλώς χαμένη υπόθεση ενός διεθνικού πνεύματος που κυριάρχησε στις μητροπόλεις της Ανατολικής Μεσογείου, χάρη στο οποίο συνήχησε αρμονικά για αρκετές δεκαετίες η εθνική και θρησκευτική πολυφωνία των λαών. Είναι, αν θέλεις, ο αντίποδας της σημερινής ψευδο-παγκοσμιοποίησης, που στηρίζεται σε εθνικιστικές υστερίες.

Πώς ερμηνεύεις την απρόσμενη εμπορική επιτυχία του βιβλίου σου; Τι άλλαξες σε σχέση με τα τρία πρώτα μυθιστορήματά σου;

Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε καμία αλλαγή. Υπάρχει μια εξελικτική πορεία, μια ποιοτική ανέλιξη που συντελείται όταν κανείς δουλεύει συστηματικά για την κατάκτηση της τέχνης που υπηρετεί. Αν αυτό αποτυπώθηκε σε αριθμούς, είναι μια ευτυχής συγκυρία. Οι Μέρες Αλεξάνδρειας είναι ένας «μεγάλος κόσμος» με σωρεία γεγονότων και χαρακτήρων κατάλληλα ενορχηστρωμένων, ένα μυθιστόρημα με την κλασική έννοια του όρου, που νομίζω ότι έλειπε από την τρέχουσα λογοτεχνική παραγωγή του τόπου μας.

Πόσο πιστή είναι η αναπαράσταση της ζωής στην Αλεξάνδρεια, από τις αρχές του 20ού αιώνα ως τη δεκαετία του '60;

Δεν θα μπορούσε να γίνει πιστότερη. Το πραγματολογικό υλικό που χρεώνεται στους ήρωες βασίζεται σε γραπτές όσο και προφορικές μαρτυρίες. Εκτός από την πλούσια βιβλιογραφία, έδρασε ένας κύκλος από Αλεξανδρινούς φίλους, με πρώτο από όλους τον Νικήτα Βοστάνη, οι οποίοι μου πρόσφεραν ανεκτίμητες αναμνήσεις από τη γενέθλια πόλη τους.

Η Ιστορία έχει μεγάλο μερίδιο στην εξέλιξη του βιβλίου. Γιατί αφιερώνεις τέτοια έκταση στην εξιστόρηση των γεγονότων;

Η Ιστορία είναι μόνο το αφηγηματικό όχημα, η προοπτική στη μυθιστορηματική μου τοιχογραφία. Στο προσκήνιο βρίσκεται κυρίως η εσωτερική δράση των ηρώων: τα κίνητρα, τα πάθη, οι συγκρούσεις, η δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων - ό,τι δηλαδή πρέπει να αναδείξει ο καλός μυθιστοριογράφος. Καταλαβαίνω ωστόσο την απορία σου. Τα γεγονότα αποκτούν με τα χρόνια μια αξιωματική σημασία. Η απλή αναφορά σε αυτά κινητοποιεί την ιστορική μνήμη του αναγνώστη και η εξιστόρησή τους δεν γίνεται στις σελίδες του βιβλίου, αλλά, ασυναίσθητα, στο μυαλό του αναγνώστη.

Πόσο ακριβείς είναι οι εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες που μεταφέρεις στο κείμενό σου;

Αντιλαμβάνεσαι ότι για να αναπλάσει κανείς με ακρίβεια μια τόσο εκτεταμένη περίοδο, πρέπει να ερευνήσει επισταμένως κάθε πτυχή της. Δεν είναι υπερβολή να σου πω ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, για τη συγγραφή μιας και μόνης σελίδας, χρειάστηκε να διαβάσω ένα και δύο βιβλία κάθε φορά. Κινηματογραφικές ταινίες, ντοκιμαντέρ, γαστρονομικές συνήθειες, ρουχισμός, πολιτικά και κοινωνικά ρεύματα ολοκλήρωσαν την άποψή μου για μια εποχή που δεν έζησα.

Μεταφέρεις σωστά τη νοοτροπία των Αλεξανδρινών; Πόσο ανταποκρίνονται οι αντιλήψεις των ηρώων σου στα ήθη της εποχής, σε ό,τι αφορά την απιστία, την ομοφυλοφιλία, τον πληρωμένο έρωτα;

Στο μικρόκοσμο της ανθρώπινης ψυχής δεν μπορούμε να μιλάμε για ήθη και παγιωμένες αντιλήψεις. Επειδή σε αυτό το μυθιστόρημα η δράση μεταφέρεται συχνά από το δρόμο στις ψυχές των ανθρώπων, είναι ανώφελο να αποτυπώσει κανείς απλά τη νοοτροπία μιας εποχής. Η δυναμική των παθών υπερβαίνει τα ήθη των καιρών. Φαινόμενα όπως η απιστία, η ομοφυλοφιλία και ο πληρωμένος έρωτας διερευνώνται χωρίς να λογοκρίνονται.

Οι Αιγύπτιοι στο μυθιστόρημα εμφανίζονται σαν να μην έχουν υπόσταση, ως αόρατοι υπηρέτες, πιστοί υπάλληλοι, πρόθυμες ερωμένες με το αζημίωτο. Υπάρχει μια αφ' υψηλού αντιμετώπιση των γηγενών;

Όχι από μένα πάντως. Είναι αλήθεια ότι οι Ευρωπαίοι πάροικοι περιθωριοποίησαν τους ντόπιους στο όνομα του αποικιοκρατικού πνεύματος, και αυτό, φυσικά, το πλήρωσαν.

Στο βιβλίο παρουσιάζονται όλες οι πολιτικές διαμάχες της εποχής, από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, την άνοδο του ναζισμού ως την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γ. Παπανδρέου και τις εθνικοποιήσεις του Νάσερ. Γιατί αρκείσαι μόνο στην καταγραφή και δεν παίρνεις πολιτική θέση;

Δεν συμφωνώ με αυτήν τη διαπίστωση. Απλά ως μυθιστοριογράφος είμαι υποχρεωμένος να προβάλω τις θέσεις μου μέσω των βασικών ηρώων, κι αυτό το κάνω πολύ φανερά και ξεκάθαρα. Εξυπακούεται όμως ότι οι πολιτικές διαμάχες είναι διπολικές καταστάσεις και, αν θέλεις να είσαι δίκαιος με την ιστορία, πρέπει να φωτίσεις τις αντιτιθέμενες απόψεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι επαμφοτερίζω.

Γιατί επιλέγεις μια οικογένεια καπνοβιομηχάνων για να αναπτύξεις τη σάγκα σου, τη στιγμή μάλιστα που είσαι φανατικός αντικαπνιστής;

Αναφέρομαι στην εποχή της «αθωότητας του τσιγάρου». Οι βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου δεν είχαν ακόμα γίνει ευρέως αντιληπτές. Το τελευταίο πράγμα που θα έκανα θα ήταν να επιχειρήσω μια «αντικαπνιστική εκστρατεία» μέσα από το μυθιστόρημά μου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι το αιγυπτιακό τσιγάρο, δημιούργημα των Ελλήνων καπνοβιομηχάνων της Αιγύπτου, ήταν περιώνυμο σε όλη την Ευρώπη.

Στην οικογένεια Χάραμη όλα τα μέλη έχουν συνήθειες που σχολιάζονται δυσμενώς από την αλεξανδρινή κοινωνία. Πώς γίνεται να παραμένουν στο επίκεντρο της κοσμικής ζωής και να θεωρούνται ευυπόληπτοι;

Εδώ θα μου επιτρέψεις να αντιστρέψω το ερώτημα. Πώς γίνεται πρόσωπα της νεοελληνικής πραγματικότητας να σχολιάζονται δυσμενώς από την κοινωνία μας και όμως να παραμένουν στο επίκεντρο της κοσμικής ζωής και να θεωρούνται ευυπόληπτα; Θεωρώ πως ο Έλληνας αναγνώστης είναι εξοικειωμένος με αυτή την αντίφαση.

Όλοι οι χαρακτήρες του βιβλίου απολαμβάνουν κάποτε την ερωτική ζωή που φαντασιώθηκαν. Κάποια βρίσκει τον ευμεγέθη «αράπη», άλλος τα ανέγγιχτα κοριτσόπουλα, καθένας γενικά έχει αυτό που ποθεί. Η σεξουαλική ευδαιμονία γίνεται το κοινό χαρακτηριστικό όλων. Μήπως αυτό είναι τελικά το κεντρικό θέμα του βιβλίου;

Αναφερόμαστε σε μια πόλη που υμνήθηκε ερωτικά από το μεγαλύτερο Έλληνα ποιητή του εικοστού αιώνα. Ο έρωτας ωστόσο δεν είναι η δεσπόζουσα νότα αυτού του μυθιστορήματος, πόσω μάλλον η ερωτική ευδαιμονία των ηρώων του. Αποτελεί όμως κινητήρια δύναμη του μύθου, μαζί με τον πόλεμο, το εμπόριο, την πολιτική, την αποικιοκρατία και τον εθνικισμό. Είναι φυσικό σε μια πόλη με κοσμοπολίτικο ορίζοντα η ερωτική ζωή των κατοίκων της να παρουσιάζει μια πολυσημία που ενοχλεί την παραδεδεγμένη ηθική. Αν υποθέσουμε ότι ένα έργο υπηρετεί τις προσωπικές απόψεις του δημιουργού του, πράγμα το οποίο δεν ασπάζομαι απόλυτα, οι ηδονές και οι απολαύσεις των ηρώων μου ήταν το τελευταίο πράγμα που είχα στο μυαλό μου όταν έγραφα.

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κύρα Κάπη: «O Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει προσποιηθεί ποτέ κάτι που δεν είναι»

Συνέντευξη / Κύρα Κάπη: H γυναίκα πίσω από το TikTok του πρωθυπουργού

Με αφορμή τη βράβευση της στα «Ermis Awards», η διευθύντρια Επικοινωνίας του πρωθυπουργού μιλά δημόσια για πρώτη φορά και περιγράφει το πώς διαμορφώνει τη δημόσια εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη ενώ απαντά για τα λάθη, την κριτική και τις δύσκολες στιγμές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δημήτρης Παπαϊωάννου

Συνέντευξη / Δημήτρης Παπαϊωάννου: «Αυτή θα είναι η τελευταία μου φορά στη σκηνή»

Λίγο πριν εμφανιστεί ξανά στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με το ΙΝΚ, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου κάνει μια αναδρομή σε ολόκληρη την καριέρα του σε μια κουβέντα έξω απ’ τα δόντια με τον Δημήτρη Παπανικολάου, καθηγητή Νεοελληνικών και Πολιτισμικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, για το περιοδικό «Dust», την οποία αναδημοσιεύει σε αποκλειστικότητα η LiFO.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Βιβλίο / Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Τα νουάρ μυθιστορήματά του είναι από τα πιο αγαπημένα του γαλλικού αναγνωστικού κοινού: Ο βραβευμένος συγγραφέας και σύγχρονος μετρ του είδους σε μια συζήτηση για το «τέλειο έγκλημα» στη ζωή και στη λογοτεχνία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Πέτρος Αϊβάζης: «Χρειάζεται αλληλεγγύη ανάμεσα στου ΛΟΑΤΚΙ+ που γερνούν, δεν βγαίνει αλλιώς»

LGBTQI+ / Πέτρος Αϊβάζης: «Χρειάζεται αλληλεγγύη ανάμεσα στους ΛΟΑΤΚΙ+ που γερνούν, δεν βγαίνει αλλιώς»

Από τη σεξεργασία και τα drag shows στην Αμερική ως την τηλεόραση, το σινεμά και τον ΛΟΑΤΚΙ+ εθελοντισμό στην Αθήνα, η «Ελληνίδα Divine» είναι ένας γλυκύτατος άνθρωπος με γεμάτη ζωή και νοιάξιμο για τους άλλους seniors της κοινότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αργύρης Παυλίδης: Η φωνή των παιδικών μας χρόνων

Οθόνες / Αργύρης Παυλίδης: Η φωνή των παιδικών μας χρόνων

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, παρουσιαστής παιδικών εκπομπών όπως οι θρυλικοί «Κόκκινοι Γίγαντες, Άσπροι Νάνοι», πρωτοπόρος της μεταγλώττισης και η φωνή αγαπημένων μας ηρώων σε σειρές και ταινίες κινουμένων σχεδίων. O Αργύρης Παυλίδης σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στη LiFO.
ΜΑΝΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
ΕΠΕΞ Η Daglara και το θρίλερ του «έθνους»: τρόμος, έρως και βουκολικό σικ

Συνεντεύξεις / Η Daglara στο Φεστιβάλ Αθηνών: Τρόμος, έρως και βουκολικό σικ

Performer, σχεδιάστρια ρούχων, πωλήτρια, φιλότεχνη, ντίβα, τέρας λαγνείας, η Daglara και η τέχνη της διαχέονται με λίκνισμα και γρύλισμα σε ένα σωρό πίστες της καθημερινότητας και της απόδρασης.
ΑΛΕΞΙΝΟΣ ΠΥΡΑΥΛΟΣ
Ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μουσική / Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας στον δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Μιχάλη Γελασάκη το 2009, όπου μιλάει για τον τελευταίο της δίσκο, τα «αδικημένα» τραγούδια της, τους νέους, τους φραγκοφονιάδες της γενιάς της και αφηγείται την ιστορία του τραγουδιού το «Μπαρ το ναυάγιο», που δεν ήταν μπαρ! Δημοσιεύεται στo Lifo.gr για πρώτη φορά, έξι χρόνια μετά τον θάνατό της.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γιώργος Καστανάς: «Ε, ναι! Είμαι Έλληνας κι ας με πίκρανε ο νόμος»

Συνέντευξη / Γιώργος Καστανάς: «Ε, ναι! Είμαι Έλληνας κι ας με πίκρανε ο νόμος»

Ο νεαρός που έγινε viral στο TikTok όταν πήρε στα χέρια του την ελληνική ταυτότητα μετά από 5 χρόνια αναμονής, μιλά αποκλειστικά στη LIFO για όλη του τη ζωή στην Ελλάδα του ρατσισμού, αλλά και της άφατης καλοσύνης.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Διονύσης Τεμπονέρας: «Να μην δούμε ξανά το χάρτη όλο μπλε»

Βασιλική Σιούτη / Το πολιτικό άστρο του Διονύση Τεμπονέρα μόλις αναδύθηκε ― Μια συζήτηση

Ο Διονύσης Τεμπονέρας παρέμενε σχεδόν άγνωστος την εποχή της εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ και αναδείχθηκε μόλις πρόσφατα, στην πτώση, όταν κλήθηκε να βοηθήσει με κεντρικό ρόλο την τελευταία στιγμή. Κατά κοινή ομολογία τα πήγε καλά, αλλά το αποτέλεσμα είχε κριθεί προ πολλού. Δεν είναι ο αγαπημένος της ελίτ ούτε των κομματικών μηχανισμών, όμως πολλοί πιστεύουν ότι το πολιτικό του άστρο μόλις αναδύθηκε, κι ας αρνήθηκε να είναι υποψήφιος για την ηγεσία του κόμματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Στα Γιάννενα λειτουργήσαμε ριζωματικά, δεν πρέπει να προσγειώνεσαι πουθενά»

Εικαστικά / Αφροδίτη Παναγιωτάκου: «Στα Γιάννενα λειτουργήσαμε ριζωματικά, δεν πρέπει να προσγειώνεσαι πουθενά»

Η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση επιστρέφει στη γενέτειρά της με τη διπλή ιδιότητα της καλλιτεχνικής διευθύντριας της νέας μεγάλης έκθεσης ψηφιακής τέχνης «Plásmata II: Ioannina» και της συνδημιουργού ενός από τα πιο εντυπωσιακά έργα της.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Σεμίνα Διγενή: «Στα χρόνια της τηλεόρασης η ζωή περνούσε δίπλα μου κι εγώ την αγνοούσα»

Οι Αθηναίοι / Σεμίνα Διγενή: «Στα χρόνια της τηλεόρασης η ζωή περνούσε δίπλα μου κι εγώ την αγνοούσα»

Η δημοσιογράφος, συγγραφέας, και βουλευτής ΚΚΕ μιλάει για όλα τα μεγάλα κεφάλαια της ζωής της - από τα περιοδικά μέχρι την τηλεόραση, και από τα βιβλία μέχρι την πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δήμητρα Δασκαλάκη: «Δεν είναι δυνατόν να αποτελείς κύτταρο της κοινωνίας και να μη στηρίζεις τις γυναίκες και τη μητρότητα»

The Upfront Initiative / Δήμητρα Δασκαλάκη: «Δεν είναι δυνατόν να αποτελείς κύτταρο της κοινωνίας και να μη στηρίζεις τις γυναίκες και τη μητρότητα»

Η Γενική Διευθύντρια Οργανωσιακής Ανάπτυξης και Επικοινωνίας της METRO ΑΕΒΕ μιλά στη LIFO για την ισότητα στην πράξη και για τα μέτρα στήριξης και ενδυνάμωσης των γυναικών εργαζομένων στην εταιρεία, αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ