Η ΕΙΔΗΣΗ ΟΤΙ η πληθωρική Paramount Global, στο πλαίσιο της διαδικασίας συγχώνευσής της με έναν άλλο μιντιακό κολοσσό (την Skydance Media), διακόπτει για πάντα τη μετάδοση – την ύπαρξη – των μουσικών καναλιών της (MTV Music, MTV 80s, MTV 90s, Club MTV, MTV Live), προκάλεσε ένα κύμα νοσταλγικών αντιδράσεων από μεγάλο μέρος του παγκόσμιου μεσήλικου κοινού. Αυτό ήταν πλέον το οριστικό, βιολογικό τέλος του MTV, το οποίο παρά τα χίλια στραβά του υπήρξε έντονα συνδεδεμένο με την πρόσληψη της σύγχρονης μουσικής κουλτούρας για δύο ολόκληρες δεκαετίες, για δύο ολόκληρες γενιές. Ένα εταιρικό σήμα που σημάδεψε την μαζική κουλτούρα στο τελευταίο κομμάτι του 20ου αιώνα αποσύρεται και επίσημα πλέον στην ιστορία. Και στον μύθο, όπως συμβαίνει πλέον με όλες σχεδόν τις επιφανείς απώλειες.
Λειτούργησε για χρόνια ως αντικατοπτρισμός, αλλά και ως χειραγωγός, των τάσεων στην ποπ μουσική, στη νεανική κουλτούρα και στο μάρκετινγκ, ως εργαστήριο διάφορων μιντιακών πειραμάτων, ως προωθητικός μοχλός για πολλές και πλούσιες καριέρες, ως πανίσχυρος επιμελητής της δισκογραφίας. Τόσο καταλυτικός ήταν ο ρόλος του.
Στην πραγματικότητα βέβαια, το MTV έχει πεθάνει προ πολλού – θα μπορούσαμε να το προσδιορίσουμε γύρω στις αρχές τούτου του αιώνα– όπως και ίδια η ιδέα της «μουσικής τηλεόρασης» που το κανάλι κατοχύρωσε από την στιγμή της γέννησής του τον Αύγουστο του 1981, ξεπροβάλλοντας με ένα κομμάτι – και ένα βίντεο – που ο τίτλος του (“Video Killed the Radio Star”) έμοιαζε με ευσεβή πόθο του καναλιού, αλλά εξελίχθηκε σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Σήμερα, και κατά ειρωνικό τρόπο, το αντίστοιχο σλόγκαν θα μπορούσε να είναι “Internet Killed the Video Star” ή κάτι τέτοιο.
The Buggles - Video Killed The Radio Star
Το MTV υπήρξε αναμφισβήτητα σημαντικό. Και η επίδρασή του είχε απλωθεί σ’ ένα ευρύ πολιτισμικό φάσμα. Λειτούργησε για χρόνια ως αντικατοπτρισμός, αλλά και ως χειραγωγός, των τάσεων στην ποπ (με την ευρεία έννοια) μουσική, στη νεανική κουλτούρα και στο μάρκετινγκ, ως εργαστήριο διάφορων μιντιακών πειραμάτων, ως προωθητικός μοχλός για πολλές και πλούσιες καριέρες, ως πανίσχυρος επιμελητής (με το αζημίωτο) της δισκογραφίας. Τόσο καταλυτικός ήταν ο ρόλος του. Το MTV ήταν η απόλυτη επιβεβαίωση του διάσημου γνωμικού του Μάρσαλ Μακλούαν: το μέσο είναι το μήνυμα. Και όταν κατάφερε να προσελκύσει (από τα τέλη των ‘80s και μετά), ακόμα και τις πιο δύσπιστες εναντίον του νεανικές φυλές και μουσικές υποκουλτούρες (τους «εναλλακτικούς», τις metal στρατιές, τους οπαδούς του hip-hop) η παντοδυναμία του ήταν απόλυτη. Θυμάμαι να έχω ράφια ολόκληρα από βιντεοκασέτες που είχα γράψει από εκπομπές του MTV Europe που βλέπαμε (ελεύθερα και με το νόμο) εδώ, κυρίως από εναλλακτικά θερμοκήπια του μεσονυκτίου όπως το “Alternative Nation” και το “120 Minutes”. Ήταν μια συλλογική πρόσληψη της μουσικής (που συχνά ήταν κάτι παραπάνω από μουσική, ήταν ταυτότητα) που συνέβαινε την ίδια ακριβώς ώρα με όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
Εδώ και πολλά χρονιά το εμβληματικό λογότυπό του συνδεόταν κυρίως με παραγωγές ριάλιτι, απλά σερνόντουσαν στις απανταχού συνδρομητικές πλατφόρμες και οι αμιγώς μουσικοί παραπόταμοί του (που εξακολουθούσαν να παίζουν αδιαλείπτως μουσικά βίντεο, παλιότερα κυρίως, στο πείσμα των καιρών) για πολύ καιρό μετά την ημερομηνία ανάλωσής τους, ως vintage κειμήλια μιας άλλης, προ-ιντερνετικής εποχής. Πολλοί λησμονούν βέβαια ότι το MTV εκτός από κοιτίδα της μουσικής τηλεόρασης είναι και το κανάλι που κατοχύρωσε – με την εκπομπή “The Real World” που έκανε πρεμιέρα το 1992, πολύ πριν από το “Big Brother” – κατοχυρώθηκαν οι συντεταγμένες, ο ρυθμός και το ύφος των τηλεοπτικών ριάλιτι. Δεν είναι και μικρή παρακαταθήκη αυτή, έστω και αμφιλεγόμενη.
