Πόλεμος στην Ουκρανία: Νέα Γιάλτα ή νέα διλήμματα;

Πόλεμος στην Ουκρανία: νέα Γιάλτα ή νέα διλήμματα; Facebook Twitter
O Oυίνστον Τσόρτσιλ, ο Φράνκλιν Ρούσβελτ και ο Ιωσήφ Στάλιν στη Γιάλτα το 1945.
0

ΣΤΙΣ 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1945, στη Γιάλτα, στη νότια Κριμαία, εκεί όπου σήμερα διαδραματίζονται τα πολεμικά γεγονότα, η ομώνυμη συμφωνία καθόρισε τις σφαίρες επιρροής του μεταπολεμικού κόσμου αλλά και την ανάγκη του δυτικού κόσμου για μια έντιμη ειρήνη, όπως εκφράστηκε από τον Ρούσβελτ.

Η τόσο σημαντική Συμφωνία της Γιάλτας, υποτιμημένη από την ελληνική βιβλιογραφική μελέτη, έχει παρουσιαστεί στα ελληνικά πράγματα κυρίως για το κομμάτι του μοιράσματος των σφαιρών επιρροής, θέμα που αφορούσε καίρια και την Ελλάδα.

Στην πραγματικότητα η Γιάλτα ήταν μια τεράστια νίκη της σοβιετικής διπλωματίας που εκμεταλλεύτηκε την ανάγκη των δυτικών κρατών για ειρήνη αλλά και τη φυσική αδυναμία των συνομιλητών του Στάλιν. Ο ίδιος κέρδισε στο διαπραγματευτικό τραπέζι την Πολωνία, ένα τσαρικό αλλά και σοβιετικό απωθημένο, και κυρίως τη Ρουμανία, που, αν και δεν είχε φιλοκομμουνιστικές δυνάμεις να κυριαρχούν, δόθηκε στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Το αντάλλαγμα ήταν το μεσογειακό απωθημένο του Τσόρτσιλ, η Ελλάδα.

Η Ουκρανία κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μόνιμο πολεμικό θέρετρο με κλιμακώσεις και υφέσεις, με ημιμόνιμες πολιτικές καταστάσεις, με λαϊκές δημοκρατίες που θα αναγνωρίζει η Ρωσία μόνο και δορυφορικά κράτη και, εν τέλει, με μια ζώνη κυριαρχίας θολή και εκτός διεθνούς πραγματικότητας.

Γύρω από το διαπραγματευτικό τραπέζι που θα καθόριζε τη μεταπολεμική ειρήνη με τα ανάλογα τιμήματά της κάθισε ο Αμερικανός Πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, που προσπαθούσε να κρύψει τη βαριά του παράλυση βοηθούμενος από έναν βαρύ ατσαλένιο μηχανισμό στήριξης, ο Στάλιν, που υπέφερε από χρόνια ψωρίαση, αμυγδαλίτιδα και ρευματισμούς, ενώ τον ταλαιπωρούσαν και τα κολλημένα δάχτυλα στο αριστερό του πόδι. Τέλος, ο Τσόρτσιλ είχε γίνει υπέρβαρος, με αποτέλεσμα συχνά να μη χωράει σε καρέκλες, ο «μαύρος σκύλος» της κατάθλιψης τον κυνηγούσε χρόνια, έπαιρνε βαρβιτουρικά για τον ύπνο, ενώ η σχέση του με το αλκοόλ παρέμενε προβληματική ‒ το υπερβολικά αραιωμένο Johnnie Black μαύρο και η παλαιωμένη Pol Roger σαμπάνια ήταν τα αγαπημένα του ποτά.

Ο πιο ακμαίος ηγέτης του δυτικού κόσμου, ο στρατηγός Ντε Γκολ της Γαλλίας, αποκλείστηκε από τη συνάντηση. Ο αποκλεισμός αυτός θα βάραινε πάντα τον ίδιο, τόσο σε σχέση με την πολιτική του πορεία όσο και με την καχύποπτη στάση του απέναντι στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και τη γαλλική πολιτική σκηνή για πολλά χρόνια.

Η «έντιμη ειρήνη» της Γιάλτας είχε πολλαπλό τίμημα, βασίστηκε στην ισχύ, έθεσε τα θεμέλια ενός σκληρού Ψυχρού Πολέμου, αποφάσισε ερήμην των λαών, από την άλλη εξασφάλισε μια ειρήνη που αν και δεν ήταν γενικευμένη, απομάκρυνε το ενδεχόμενο μιας εκτεταμένης παγκόσμιας σύρραξης και μιας ισορροπία του τρόμου στη χρήση των πυρηνικών.

Το 2022, ο Πούτιν, εκφράζοντας μετατσαρικά και μετασοβιετικά οράματα, θέλει να επιβάλει μια κυριαρχία στη «νοτιοδυτική Ρωσία», όπως χαρακτήριζε την Ουκρανία ο Στάλιν, εκτελώντας την ιντελιγκέντσιά της και επιβάλλοντας τον τρομερό δολοφονικό λιμό των τριών εκατομμυρίων νεκρών, για να τη θέσει στη σοβιετική κυριαρχία.

Απέναντί του βρίσκονται ο εμφανώς ταλαιπωρημένος και γηραιός Αμερικανός Πρόεδρος, ο Βρετανός πρωθυπουργός, θαυμαστής του Τσόρτσιλ, και ο ακμαίος και με ανανεωμένη λαϊκή εντολή Γάλλος Πρόεδρος, τον οποίον ο Πούτιν είχε τοποθετήσει στο μακρύ τραπέζι των διαπραγματεύσεων, εκείνο της απαξίωσης.

Πόλεμος στην Ουκρανία: νέα Γιάλτα ή νέα διλήμματα; Facebook Twitter
Πούτιν και Μακρόν στο μακρύ τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Υπάρχουν τα νέα δεδομένα για μια νέα Γιάλτα, προφανώς όμως όχι στην ίδια περιοχή, που πλέον δοκιμάζεται πολεμικά; Θα ήταν μια τεράστια υποχώρηση για τον δυτικό κόσμο και για το διεθνές σύστημα έννομης τάξης, το οποίο θα εξέπιπτε πάλι από τον κόσμο της ισχύος. Κυρίως όμως θα ήταν μια ανισομερής διαπραγμάτευση ενός κόσμου που, πέρα απ’ όλες τις παθογένειες, εφαρμόζει δημοκρατικούς κανόνες απέναντι σε έναν κόσμο που όχι μόνο έχει απολέσει τα όποια δημοκρατικά προσχήματα αλλά κάνει συστηματικό υβριδικό και όχι μόνο πόλεμο στο δημοκρατικό κεκτημένο, χρηματοδοτώντας και καλύπτοντας ακραία κινήματα σε όλη την Ευρώπη. 

Αν δεν υπάρξουν, βέβαια, διαπραγματεύσεις, η Ουκρανία κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα μόνιμο πολεμικό θέρετρο με κλιμακώσεις και υφέσεις, με ημιμόνιμες πολιτικές καταστάσεις, με λαϊκές δημοκρατίες που θα αναγνωρίζει η Ρωσία μόνο και δορυφορικά κράτη και, εν τέλει, με μια ζώνη κυριαρχίας θολή και εκτός διεθνούς πραγματικότητας.

Το κυριότερο είναι ότι η ίδια η Ρωσία θα βρεθεί μόνιμα εκτός του διεθνούς συστήματος ‒συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στον αθλητισμό εξάλλου και σε άλλες παγκόσμιες διοργανώσεις‒, κάτι που δεν ξέρουμε τι επιπλοκές θα προκαλέσει τελικά, με τις δύο μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης, Ρωσία και Ουκρανία, αποσαθρωμένες και αλληλοεξοντωμένες.

Και το ερώτημα που τίθεται μοιάζει αμείλικτο: τι θα θυσιαστεί αυτήν τη φορά, η ειρήνη ή η δημοκρατία; Η Γιάλτα παρέδωσε το σύνολο της ανατολικής Ευρώπης σε ένα καθεστώς ανελευθερίας για πάνω από μισό αιώνα. Ήταν το τίμημα για την ειρήνη που ήθελε ο Ρούσβελτ. Σήμερα στην Ουκρανία το διακύβευμα είναι προς τα πού θα γείρει η ζυγαριά, προς τη δημοκρατία και την ελευθερία ή προς την επιβολή της ισχύος και της ανελευθερίας. Το δίλημμα που απέφυγε η Γιάλτα επανέρχεται σήμερα στη «μαύρη Γη» της Ουκρανίας, όπως την περιέγραφε ο Ηρόδοτος.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ