Τρέξε! (Get Out)

0

Ο Αφροαμερικανός Κρις θα συνοδεύσει τη λευκή κοπέλα του Ρόουζ στο πατρικό της για να περάσουν ένα Σαββατοκύριακο με τους γονείς της και τον αδερφό της Τζέρεμι. Αρχικά, ο Κρις θεωρεί πως η παράξενη ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι, όπου το υπηρετικό προσωπικό είναι μαύροι, κατά τη διάρκεια μιας ετήσιας οικογενειακής συνάθροισης οφείλεται στη διαφυλετική επιλογή της Ρόουζ, σύντομα όμως βρίσκεται αντιμέτωπος με την τρομακτική αλήθεια.

Αν δεν είχε προηγηθεί το Moonlight, ένα λυρικό χρονικό ενηλικίωσης μέσα στην τρομακτική, κατάμαυρη Αμερική των '90s, ασχέτως της περιπετειώδους τελευταίας πράξης στο οσκαρικό του φινάλε, τότε θα μιλούσαμε για μια σοκαριστική ανατροπή στο τυποποιημένο σκηνικό των ταινιών που αναμένουμε από το Χόλιγουντ και τα ανεξάρτητα παρακλάδια του.

Το ντεμπούτο-δυναμίτης του Τζόρνταν Πιλ Τρέξε αποτελεί το ιδανικό flip side του Moonlight, σε μια χρονιά που φέρνει τα πάνω-κάτω, και μάλιστα στο είδος της φρίκης, ένα αποκλειστικά λευκό ιδίωμα, βιομηχανοποιημένο για να ξεδιψά τις μάζες του σαββατοκύριακου και πακεταρισμένο για να ανατριχιάζει με χρονομετρημένα αναμασήματα και déjà vu.

Ο Πιλ (ομόηχος, κατά σύμπτωση, με το ρήμα «ξεφλουδίζω») επιτέλους θέλει να πει πολλά, ευτυχώς χωρίς να τα κατονομάζει, πέρα από την επιφάνεια της εύκολης φρίκης, και το κάνει χωρίς να ξεχνάει τις κωμικές ρίζες του, κυρίως με έναν μελετημένο φόρο τιμής σε κλασικές ταινίες τρόμου, όπως το Μωρό της Ρόζμαρι και το Invasion of the Body Snatchers.

Σταδιακά και μαεστρικά ξεμακραίνει από το απλώς δυνατό thrill, βαθαίνοντας σημαντικά την ταραχή που προκαλεί το δράμα του νέου μαύρου που πηγαίνει να συναντήσει για πρώτη φορά τους γονείς της λευκής φιλενάδας του με αταβιστικό άγχος, γιατί εκείνη δεν έχει φροντίσει να τους (προ)ειδοποιήσει για το χρώμα του. Μάντεψε ποιος θα έρθει το βράδυ, το 2017; Όχι, βέβαια.

Ο Κρις (Ντάνιελ Καλούγια – αποκάλυψη) δεν έχει βάσιμο λόγο να ανησυχεί, η Ρόουζ τον καθησυχάζει με ερωτική συνενοχή και πειράγματα, αλλά η λογική υποχωρεί μπροστά σε ένα αφομοιωμένο σύμπλεγμα, την υπαρξιακή αγωνία αιώνων υποτέλειας που οδηγεί έναν μορφωμένο, σκεπτόμενο, υγιή Αφροαμερικανό σε έλλειψη πλεονεκτήματος, ακόμη κι όταν παίζει στην έδρα σκεπτόμενων, φιλελεύθερων επιστημόνων, αλλά λευκών.

Όταν φτάνει στο σπίτι και γνωρίζεται με τους υποψήφιους πεθερούς του (το ζευγάρι είναι έκδηλα ερωτευμένο) τυγχάνει θερμότατου καλωσορίσματος, και μάλιστα με την παρατήρηση-ξεκάρφωμα του πατέρα για τον κηπουρό και την υπηρέτρια, πως δηλαδή φαίνεται περίεργο που έχουν δύο μαύρους που μιλούν σαν προγραμματισμένα δουλικά και χαμογελαστά τούς υπηρετούν (κληρονομημένοι από παλιά, «ψυχικό» τούς κάνουν, με βαριά καρδιά, και ταυτόχρονα συνείδηση της προοδευτικής φιλευσπλαχνίας).

Τα δύο πολύ ανησυχητικά σημάδια έρχονται με φόρα όταν η μητέρα της Ρόουζ βοηθάει, ετσιθελικά, τον Κρις να κόψει το τσιγάρο με ύπνωση, οδηγώντας τον σε ένα βυθισμένο σκοτάδι πέρα από τις αισθήσεις του, και στη μάζωξη των γειτόνων, ένα σμάρι αλλόκοτων και ετερόκλητων ανθρώπων, κατευθείαν βγαλμένο από έναν γνήσιο, πολανσκικό εφιάλτη.

Ο Πιλ άλλοτε παγώνει την casual ροή με έναν αμήχανο Κρις μπροστά στο μυστήριο που κρύβεται πίσω από την τέλεια υπολογισμένη συμπεριφορά της οικογένειας, κι άλλοτε παίζει με χιούμορ πάνω στην ουσία της ιστορίας του, αφήνοντας τον θεατή να μαντέψει τι μπορεί να σημαίνουν οι απονενοημένες κινήσεις του υπηρετικού προσωπικού, το ξέσπασμα του μοναδικού μαύρου καλεσμένου στο πάρτι στη θέα του φλας της φωτογραφικής μηχανής και οι παράταιρες, προσβλητικές παρατηρήσεις των φίλων της οικογένειας που ηχούν σαν απολειφάδια αποικιοκρατών που αντικρίζουν δείγμα μαύρου για πρώτη φορά, τον κοιτούν στα δόντια και θαυμάζουν το καλογυμνασμένο του σώμα. Πρόκειται για αίρεση; Εξωγήινους; Ρομπότ;

Όπως σε όλα τα σπουδαία θρίλερ, κοιτάξτε προσεκτικά, και ακόμη κι αν βρείτε ή μαντέψτε τον γρίφο πιο γρήγορα από την βίαιη επίλυση, θα διαπιστώσετε πως το ζουμί βρίσκεται στους χαρακτήρες.

Αυτός είναι ο λόγος, για παράδειγμα, που ο Εξορκιστής του Φρίντκιν επιβιώνει του πράσινου εμετού, του ιπτάμενου κρεβατιού, του εκπαραθυρώματος του ιερέα Κάρας, του υβρεολογίου της δαιμονισμένης Ρίγκαν, του σοκ. Η πιο τρομακτική σκηνή του είναι όταν η μικρή τα κάνει πάνω της κατεβαίνοντας τις σκάλες, απειλεί ανέκφραστη τον σκηνοθέτη και στο πρόσωπο της μητέρας της, της μοναδικής Έλεν Μπέρστιν, διαγράφεται ο απόλυτος τρόμος που δεν έχει διαφυγή.

Όπως και η ορθάνοιχτη, παθητική φάτσα της Σέλι Ντιβάλ στη Λάμψη όταν, τρέχοντας αλαφιασμένη στους δαιδάλους του ξενοδοχείου, ανοίγει μια πόρτα και αντικρίζει δύο ακατανόητα όντα να φορούν μάσκες και να κάνουν... κάτι που δεν διακρίνεται (και που μάλλον έχει βγει από την Κόλαση), απόκοσμο, ακόμη πιο ανείπωτο από τη δολοφονική μανία του Τζακ Νίκολσον.

Στο Τρέξε οι κακοί δεν είναι οι συνηθισμένοι ρατσιστές της βαθιάς, trash Αμερικής με τα πριόνια και τις τραβηγμένες, νότιες προφορές αλλά μια ήσυχη ελίτ που υποψιάζεσαι πως ψήφισε Ομπάμα και είδε στο σινεμά... το Moonlight – άντε, αφού πήρε τις υποψηφιότητες στα Όσκαρ.

Το γλυκομίλητο ζευγάρι εγκλωβίζει έναν νέο μαύρο που έχει χαλαρώσει από την πολιτική συγκυρία και θεωρεί πως ακόμα κι αν δεν έχει βρει ακόμη τη θέση που πιστεύει ότι του αρμόζει στην κοινωνία ανεξάρτητα από το χρώμα και τη φυλή του, τουλάχιστον βλέπει μπροστά του τις διεκδικήσεις των δικαιωμάτων να ευδοκιμούν και αισιοδοξεί για τα πατήματά του.

Ωστόσο, η περπατησιά του δείχνει μια αστάθεια: είναι καλοπροαίρετος όσο και υποψιασμένος. Κι έχει ένα τραύμα, τις τύψεις μιας μητέρας που έφυγε από τη ζωή άδικα και γρήγορα. Όταν οδηγούν με τη Ρόουζ προς το πατρικό της, σκοτώνουν ένα ελάφι που πετάγεται μπροστά τους. Το κοιτάζει καθώς ψυχορραγεί και άθελά του έλκεται προς αυτό, όπως το έντομο στη φωτιά.

Αυτόν το συσχετισμό εκμεταλλεύεται η μητέρα της Ρόουζ και τον αιχμαλωτίζει, σαν τρομαγμένο ζώο που παραδίδεται στο διεστραμμένο κέλευσμα μιας ανώτερης δύναμης. Τα δάκρυα κυλούν ποτάμι από το μαρμαρωμένο του πρόσωπο. Δεν είναι απλώς ένας ζωντανός-νεκρός. Παρακολουθεί τη διαγραφή του.

Η συγκεκριμένη σκηνή χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη μου περισσότερο από το εξαιρετικά προσεγμένο σασπένς, τα πολλαπλά στρώματα ρατσισμού που θίγονται και το στακάτο, αλλά κάπως γυμνό (παρά τα εγκώμια που έχει δεχτεί από τη διεθνή κριτική) φινάλε.

Αν και σε κατάσταση ασυνειδησίας και ενδεχομένως εξαιτίας της, το αποσβολωμένο βλέμμα του Κρις αντικαθρεφτίζει την ανημπόρια αιώνων, μιας ολόκληρης φυλής να αντισταθεί και να αντιδράσει μπροστά σε ένα έγκλημα, αντιγυρίζοντας τη σωματοποιημένη σκλαβιά σε ένα φλας φρίκης από το παρελθόν.

Εκ μεταφοράς, το προσωπικό δράμα του σεναρίου μετατρέπεται σε μια αξέχαστη κινηματογραφική στιγμή, σε μια παρατεταμένη βουτιά στο χειρότερο σενάριο, την απώλεια μιας συνολικότερης ελευθερίας.

Ωστόσο, ο Τζόρνταν Πιλ, που μάλιστα γύρισε την ταινία πριν από την εκλογή του Τραμπ, έχει τον τελευταίο λόγο. Και η εκδίκηση, με την όψη του αιματοβαμμένου θρίλερ και το πνεύμα της πολιτικής αλληγορίας, είναι όλη δική του.

Oscars Critics
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΒΟΥΓΟΝΙΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Βουγονία»: Κριτική για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου

«Είναι περιπέτεια η "Βουγονία", fun και πιο περίπλοκη απ’ ότι δείχνει» - Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος καταγράφει τις εντυπώσεις του από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Βενετίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Οθόνες / Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια, ανατρέχουμε στην καριέρα ενός ηθοποιού με την ερμηνευτική στόφα των μεγάλων ονομάτων του New Hollywood, μα καταδικασμένου να εργάζεται σε καιρούς που η κινηματογραφική βιομηχανία δεν ξέρει τι να κάνει μαζί του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Οθόνες / Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Η ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα πίσω από το «Ten Pound Poms» μιλά στη LiFO για τη στάση των Αυστραλών απέναντι στους μετανάστες, την ταινία της που εξόργισε την ομογένεια, και το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος ακόμη κι όταν το έργο σου έχει δει πολύς κόσμος.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

Οι Αθηναίοι / Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

«Τρεις Χάριτες», «Βίρα τις Άγκυρες», «Δις εξαμαρτείν», «Safe Sex», «Το Κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο», «Μπαμπάδες με ρούμι». Λίγοι μας έχουν κάνει να γελάσουμε τόσο τα τελευταία 30 χρόνια όσο ο Μιχάλης Ρέππας. Ο ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης που εξαιτίας του «το Τζέλα Δέλτα δεν είχε φουγάρα» αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Μια ταινία που η Τζέιν Όστιν θα ήταν περήφανη να είχε σκηνοθετήσει, η Λίντσεϊ Λόχαν ανταλλάζει σώμα με την Τζέιμι Λι Κέρτις ξανά μετά από 22 χρόνια κι ένας μεταλλαγμένος Μπάμπι εκδικείται για τον θάνατο της μαμάς του. – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM