Καινούργια τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου;
Συμβαίνει τώρα, καθώς ο νέος συνθέτης Νίκος Χιώτογλου μελοποιεί την «Παγωμένη Θεατρίνα» [Menta Art Events / Ogdoo Music Group, 2021], ένα στιχουργικό σώμα, που προοριζόταν να μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι, για την φωνή του Γιώργου Μαρίνου, στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Η συνεργασία εκείνη δεν έμελε ποτέ να υλοποιηθεί, και κάπως έτσι τα λόγια παρέμειναν για χρόνια στο συρτάρι. Και τούτο παρά τις κατά καιρούς προτάσεις διαφόρων συνθετών, που δεχόταν η Αγαθή Δημητρούκα (κληρονόμος του έργου του διακεκριμένου στιχουργού-ποιητή), ώστε οι στίχοι να γίνονταν τραγούδια –έγιναν κάποιες φορές– και να ηχογραφούνταν.
Προφανώς οι όποιες αναστολές ήρθησαν για την περίπτωση Χιώτογλου, ο οποίος είδε το έργο στην ολότητά του και όχι αποσπασματικά, και κάπως έτσι «Η Παγωμένη Θεατρίνα» βρίσκει, τώρα, τον δρόμο προς την δισκογραφία.
Κατ’ αρχάς εκείνο που φαίνεται, ακόμη και με την πρώτη ανάγνωση των στίχων, και που επισημαίνεται (και) από τα κείμενα της Α. Δημητρούκα, είναι πως ο λόγος του Νίκου Γκάτσου είναι εν προκειμένω «ειδικός» – γραμμένος για να τραγουδηθεί από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, τον Γιώργο Μαρίνο. Έναν καλλιτέχνη, που δεν τραγουδούσε απλώς αλλά ερμήνευε, υιοθετώντας υποκριτικά στοιχεία, δανεισμένα από την παρουσία του στο θέατρο, στο σινεμά και κυρίως στην πίστα.
Οπωσδήποτε έχουμε να κάνουμε με μια πολύ καλή παραγωγή, με κάποια στοιχεία μεγαλοπρέπειας, που θέλει να ταιριάξει, κατά πρώτον, στο στιχουργικό ανάστημα του Νίκου Γκάτσου.
Η έκδοση διαθέτει ωραία σχεδίαση, σε διαστάσεις βιβλίου, περιέχουσα κείμενα της Αγαθής Δημητρούκα και του Νίκου Χιώτογλου, και βεβαίως του στίχους, σχολιασμένους από την Α. Δημητρούκα, μαζί με όλες τις υπόλοιπες πληροφορίες (τα αναλυτικά credits των τραγουδιών). Ένα «πακέτο» πλήρες από αισθητικής και πληροφοριακής άποψης, που βοηθάει οπωσδήποτε στην αποκρυπτογράφηση των τραγουδιών, που είναι και αυτό σημαντικό.
Κατ’ αρχάς εκείνο που φαίνεται, ακόμη και με την πρώτη ανάγνωση των στίχων, και που επισημαίνεται (και) από τα κείμενα της Α. Δημητρούκα, είναι πως ο λόγος του Νίκου Γκάτσου είναι εν προκειμένω «ειδικός» – γραμμένος για να τραγουδηθεί από ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, τον Γιώργο Μαρίνο. Έναν καλλιτέχνη, που δεν τραγουδούσε απλώς αλλά ερμήνευε, υιοθετώντας υποκριτικά στοιχεία, δανεισμένα από την παρουσία του στο θέατρο, στο σινεμά και κυρίως στην πίστα.
Ο Ν. Γκάτσος το είχε αυτό στο νου του, εννοείται, και γι’ αυτό προσανατόλισε την στιχουργία προς την περίπτωση του Γ. Μαρίνου (σε κάποια τραγούδια και με σαφείς νύξεις σχετικές με τον σεξουαλικό προσανατολισμό του). Θέλουμε να πούμε πως τα τραγούδια των Χιώτογλου-Γκάτσου θα άξιζε να αποδοθούν από ένα μόνον άτομο, από κάποιον ερμηνευτή, άνδρα προφανώς, που θα μπορούσε να προσφέρει ορισμένες πολύ συγκεκριμένες ποιότητες.
Εντούτοις δεν συμβαίνει αυτό, καθώς στο άλμπουμ συμμετέχουν πολλές φωνές (Ρίτα Αντωνοπούλου, Μυρτώ Βασιλείου, Γλυκερία, Φοίβος Δεληβοριάς, Βιολέτα Ίκαρη, Γιάννης Κότσιρας, Κώστας Λειβαδάς, Θάνος Ματζίλης, Γιώτα Νέγκα, Μίλτος Πασχαλίδης, Μπάμπης Στόκας, Vassilikos), δίνοντας, έτσι, την εντύπωση μιας κάπως... αγχωμένης απόδοσης τιμής προς τον στιχουργό και τον λόγο του, εκφρασμένης δια της πληθώρας των τραγουδιστικών απόψεων.
Το θέμα, όμως, δεν είναι οι πολλές φωνές αλλά η «μία», που θα μπορούσε να πάρει επάνω της όλο το έργο, ενοποιώντας το ερμηνευτικά, και εξακοντίζοντάς το στο χώρο. Και αυτή η φωνή, η ικανή να ανταποκριθεί 100% στο ρόλο της, είναι μόνον εκείνη του Vassilikos (όπως από την ακρόαση συνάγεται).
Και το λέμε τούτο, γιατί σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι καλλιτέχνες αποδίδουν μέσα στο δικό τους πλαίσιο – κι όχι σ’ ένα υπερκείμενο, με πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις (στίχους του Νίκου Γκάτσου) και σφόδρα προσανατολισμένο (προς την φωνή-περσόνα του Γιώργου Μαρίνου).
Υπάρχουν, οπωσδήποτε μια-δυο εξαιρέσεις στις περιπτώσεις της Βιολέτας Ίκαρη («Περιπέτεια») και ενδεχομένως του Κώστα Λειβαδά («Το ροκ του πανικού»), που ανταποκρίνονται σε ορισμένες πιο ειδικές απαιτήσεις των στίχων, αν και σε κάθε περίπτωση το τραγούδι που ερμηνεύει ο Vassilikos («Μια ιστορία στο Σουφλί») είναι εκείνο που κάνει την πιο μεγάλη διαφορά – με τους εκθαμβωτικούς στίχους του Νίκου Γκάτσου, που περιστρέφονται γύρω από το ερωτικό ανεκπλήρωτο, να τραντάζουν.
Βιολέτα Ίκαρη - Περιπέτεια
Τούτο δεν σημαίνει –για να περάσουμε στο επόμενο κεφάλαιο– πως οι μελοποιήσεις του Νίκου Χιώτογλου είναι «λίγες». Απεναντίας ο 37χρονος συνθέτης, που πρωτοεμφανίζεται εδώ με ολοκληρωμένη δουλειά και μάλιστα μελοποιώντας Νίκο Γκάτσο (οποία ευθύνη!) έχει κάνει το καθήκον του και με το παραπάνω, προτείνοντας ωραίες μελοποιήσεις, αληθινά εμπνευσμένες, που σε συνδυασμό με την αναμφισβήτητη ποιότητα της στιχουργικής, είχαν τον τρόπο να κάνουν την διαφορά. Ξεχωρίζουμε τις μελωδίες του στα: «Η παγωμένη θεατρίνα», «Το παιδί με τα κόμικς», «Περιπέτεια», «Ερωτόκριτος», «Μια ιστορία στο Σουφλί» και «Το ροκ του πανικού».
Περαιτέρω, στη συνολική προσπάθεια, δεν βοηθούν στον υψηλότερο βαθμό και οι ενορχηστρώσεις (Κωνσταντίνος Μιχαλός, Βαγγέλης Μαχαίρας, Κωνσταντίνος Γκιβίσης), οι οποίες είναι βαρυφορτωμένες, επιχειρώντας να «κλέψουν» κάτι από την αξία των τραγουδιών (μουσικές-στίχοι) και όχι να τα υπηρετήσουν (τα τραγούδια). Είναι εντυπωσιακές, αλλά φρονούμε όχι πάντα επί της ουσίας. Ένα σταθερό μικρό σχήμα, κάπως, «ελαφράς» κατεύθυνσης, θα ταίριαζε περισσότερο. Θα ήταν πιο «ταπεινό» ενδεχομένως, αλλά πιο ουσιώδες.
Κάποιες φορές δεν χρειάζεται να επενδυθούν πολλά, για να πάρεις το «όλον». Αρκούν και λιγότερα – φτάνει να είναι τα πρέποντα.
Πάντως, και σε κάθε περίπτωση, το άλμπουμ «Η Παγωμένη Θεατρίνα» είναι ένα απ’ αυτά που ξεχωρίζουν στην «έντεχνη» παραγωγή της τρέχουσας χρονιάς, διαθέτοντας λόγια του μέγιστου στιχουργού του ελληνικού τραγουδιού, και μουσικές αντάξιες εκείνων (των λόγων), γραμμένες από ένα νέο όνομα, που αξίζει να το έχουμε κατά νου για το μέλλον.
Vassilikos - Μια Ιστορία Στο Σουφλί
Πληροφορίες: www.menta3.com, www.ogdoomusicgroup.gr
σχόλια