Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
0

—Καταρχάς, ποιο είναι το σωστό; Τσιγγάνοι, αθίγγανοι, Ρομά; Πώς αυτοχαρακτηρίζονται οι ίδιοι;
Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Οι Ρομά είναι μια απενοχοποιημένη φυλή, οπότε δεν υπάρχει politically correct. Κανένας χαρακτηρισμός δεν τους ενοχλεί. Ούτε προτιμούν κάποιον από αυτούς. Στην επαρχία πολλοί Ρομά αυτοχαρακτηρίζονται και «γύφτοι» εν τη ρύμη του λόγου, με μια αίσθηση αυτοσαρκασμού.

—Πώς αποφάσισες, λοιπόν, να ασχοληθείς με αυτούς;
Ουσιαστικά, η ταινία προέκυψε στο πλαίσιο ενός προγράμματος της Ε.Ε. για την κοινωνική αλληλεγγύη. Μου προτάθηκε από το Ελληνικό Κέντρου Κινηματογράφου και το Βυζαντινό Χριστιανικό Μουσείο να πραγματοποιήσω μια ταινία με θέμα τους Ρομά. Ο χρόνος, ωστόσο, ήταν περιορισμένος και το θέμα ελεύθερο. Η πρόκληση ήταν μεγάλη και υπέκυψα στο «χαοτικό», όπως αρχικά το είδα, πρότζεκτ.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter

Από πού προέρχονται οι Ρομά; Ποια είναι τα ήθη και έθιμα που ευλαβικά κρατούν; Τι τους ενώνει ως φυλή; Όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι δεν θέλουμε να εκθέσουμε τη φυλή αλλά να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κουλτούρα τους, όλες οι εύλογες επιφυλάξεις άρθηκαν. Βρεθήκαμε παντού, από τα αυτοσχέδια γλέντια τους μέχρι στους στάβλους τους με τα άλογα. Μαγειρέψαμε, φάγαμε, πήγαμε βόλτα με το αγροτικό.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Οι Ρομά είναι μια απενοχοποιημένη φυλή, οπότε δεν υπάρχει politically correct.
Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Στην επαρχία πολλοί Ρομά αυτοχαρακτηρίζονται και «γύφτοι» εν τη ρύμη του λόγου, με μια αίσθηση αυτοσαρκασμού.

—Σε ποιους καταυλισμούς πήγες;
Αρχικά, ήρθα σε επαφή με Ρομά από την Αγία Βαρβάρα. Η Αγία Βαρβάρα είναι μια πολύ ειδική περίπτωση. Οι Ρομά που ζουν εκεί έχουν πλήρως ενσωματωθεί στη νεοελληνική μικροαστική κοινωνία. Πάνε σχολείο, εργάζονται, κάνουν οικογένειες ενταγμένες στο κοινωνικό σύνολο, διασκεδάζουν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και στα ίδια μέρη με τους Μπαλαμούς. Σε μία από τις επισκέψεις μου, την Πρωτομαγιά, σε ένα γλέντι στο Μενίδι γνώρισα τον Γιάννη. Ο Γιάννης, Ρομά ο ίδιος, μου είπε ότι ζει στο Άργος. Ήταν μια σπάνια ευκαιρία. Δύο μέρες μετά, μαζί με τον Χρήστο Σαρρή (τον φωτογράφο της ταινίας) και τον Κώστα Κουτελιδάκη (ηχολήπτη), ξεκινήσαμε ένα road trip: Αργολίδα, Πύργος, Κορινθία. Ξεκινώντας από τον Γιάννη, επισκεπτόμασταν συγγενείς και φίλους. Κάθε οικογένεια που γνωρίζαμε μας έστελνε σε μια άλλη, εντός ή εκτός νομού. Άλλοι ήταν καχύποπτοι, άλλοι φιλικοί. Βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά.

—Πώς τους αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες;
Η αποδοχή είναι κάτι πολύ σχετικό. Οι Ρομά που ζουν στην Αγία Βαρβάρα είναι ένα πλήρως ενσωματωμένο κομμάτι της κοινωνίας. Στην επαρχία η κατάσταση δεν είναι ίδια. Ζουν απομονωμένοι, λες και το ρολόι έχει σταματήσει πολλά χρόνια πριν. Φτάνοντας εκεί, χάνεται ο τόπος και ο χρόνος. Δεν γνωρίζαμε αν ήμασταν στην επαρχία του '50 ή στο σήμερα. Η τοπική κοινωνία της επαρχίας τούς έχει εγκλωβίσει εκτός πόλης, χωρίς πρόσβαση στα βασικά αγαθά: νερό και ρεύμα. Πολλά παιδιά δεν πάνε σχολείο, ενώ η καθημερινή επιβίωση φαντάζει ακατόρθωτη.

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Η αποδοχή είναι κάτι πολύ σχετικό. Οι Ρομά που ζουν στην Αγία Βαρβάρα είναι ένα πλήρως ενσωματωμένο κομμάτι της κοινωνίας.
Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Βρεθήκαμε κυριολεκτικά παντού. Σε καταυλισμούς, παράγκες άλλα και κανονικά σπιτικά.

—Πώς σε αντιμετώπισαν οι ίδιοι;
Η αλήθεια είναι ότι τους αιφνιδιάσαμε. Στην αρχή, ήταν όλοι πολύ καχύποπτοι – και δικαίως. Όμως το ότι μας μιλούσε η μία οικογένεια «έλυνε» τους συγγενείς της κι έτσι μας εμπιστευόντουσαν όλο και περισσότεροι άνθρωποι – κάτι σαν σκυταλοδρομία. Οι ίδιοι ήθελαν να μιλήσουν για την καθημερινότητα, τη δυσκολία επιβίωσης, την απομόνωσή τους. Εμείς θέλαμε όμως να κατευθύνουμε αλλού τη συζήτηση. Από πού προέρχονται οι Ρομά; Ποια είναι τα ήθη και έθιμα που ευλαβικά κρατούν; Τι τους ενώνει ως φυλή; Όταν άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι δεν θέλουμε να εκθέσουμε τη φυλή αλλά να αναδείξουμε την ιδιαίτερη κουλτούρα τους, όλες οι εύλογες επιφυλάξεις άρθηκαν. Βρεθήκαμε παντού, από τα αυτοσχέδια γλέντια τους μέχρι στους στάβλους τους με τα άλογα. Μαγειρέψαμε, φάγαμε, πήγαμε βόλτα με το αγροτικό.

—Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, τα μεγαλύτερα προβλήματά τους;
Η επιβίωση. Χαρακτηριστικά θα σας πω το εξής: σε μια παράγκα βρήκαμε ένα νεαρό ζευγάρι με δίδυμα νεογέννητα μωρά. Προκειμένου να τα ζεστάνουν είχαν μια ξυλόσομπα, η οποία όμως έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική. Δεν μπορούσες να αναπνεύσεις. Φυσικά, ρεύμα και νερό δεν υπήρχε. Τα παιδιά αυτά θα μεγαλώσουν σε αυτές τις συνθήκες. Δεν ξέρω αν θα καταφέρουν ποτέ να πάνε σχολείο. Επιπλέον, υπάρχει ένα ποσοστό Ρομά στην επαρχία που είναι αναλφάβητοι. Συγκεκριμένα, ήμασταν έξω από καταυλισμό και προσπαθούσαμε να δώσουμε το στίγμα μας μέσω ταμπελών που διαβάζαμε στον δρόμο. Δεν μπορούσαμε καν να συνεννοηθούμε, καθώς ναι μεν ζούσαν κοντά, αλλά ποτέ δεν είχαν καταφέρει να διαβάσουν τις ταμπέλες!

Συνάντησα και ευτυχισμένους τσιγγάνους Facebook Twitter
Είναι άνθρωποι που ζούνε για το τώρα. Βασανίζονται όλη μέρα με τη «μαναβική» και τα παλιοσίδερα. Τη νύχτα, όμως, στήνουν γλέντια και ξεχνούν τα πάντα.

—Τι σε εντυπωσίασε στον τρόπο ζωής τους;
Είναι άνθρωποι που ζούνε για το τώρα. Βασανίζονται όλη μέρα με τη «μαναβική» και τα παλιοσίδερα. Τη νύχτα, όμως, στήνουν γλέντια και ξεχνούν τα πάντα. Χαίρονται την κάθε στιγμή. Εμείς μπορούμε να το κάνουμε; Να ζούμε χωρίς αύριο; Δεν ξέρω.

—Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι μεγαλύτερες προκαταλήψεις που έχουμε για τους Ρομά;
«Είναι κλέφτες». Ναι, υπάρχει ένα ποσοστό που κλέβει. Όμως, όπως ακούγεται και στην ταινία, είναι η απελπισία που τους οδηγεί εκεί. Χαρακτηριστικά, μέσα στην ταινία ακούγεται «Είμαστε απ' όλα. Θα βρείτε το οτιδήποτε, από το καλύτερο μέχρι το χειρότερο μπορούμε να κάνουμε σαν άνθρωποι». Και να κλείσω με μια πολύ ειλικρινή ατάκα που μου είπε στον Πύργο ο εγγονός του βασιλιά των Τσιγγάνων κ. Χαλιλόπουλος: «Τα μεγαλύτερα εγκλήματα τα έχουν κάνει μη Τσιγγάνοι. Και εγώ, ως Τσιγγάνος, δεν θα απολογηθώ για όλα τα εγκλήματα της ανθρωπότητας».

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Οθόνες / Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Με αφορμή το αφιέρωμα που ετοίμασε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της εποχής μας, επιλέγουμε 10 ταινίες της, στις οποίες έχει αποτυπωθεί η τεράστια υποκριτική της δυναμική και η ικανότητά της να μεταμορφώνεται εσωτερικά με κάθε ρόλο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Οθόνες / Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Ένα μοναδικό μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο δημιουργό για ένα τριήμερο σε όλους τους χώρους της Στέγης, με προβολές των ταινιών του, ένα masterclass και μια συζήτησή του με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου στην Κεντρική Σκηνή.
M. HULOT
Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι να παραμένεις καλός άνθρωπος»

Οθόνες / Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι η καλοσύνη»

Υπήρξε από τις πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς τηλεοπτικές περσόνες, όντας ο κεντρικός παρουσιαστής του MTV. Σήμερα ο 66χρονος τηλεοπτικός παραγωγός, συγγραφέας και σεναριογράφος ζει πλέον μόνιμα στην Αθήνα, όμως ο έρωτας με την Ελλάδα κρατάει από πολύ παλιά. Ο Steve Blame αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 Καλύτερες Ελληνικές Ταινίες των ‘20s μέχρι τώρα

Η λίστα / Oι 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες των '20s μέχρι τώρα

Ποιες ελληνικές ταινίες της τρέχουσας δεκαετίας έχουν ξεχωρίσει μέχρι στιγμής; Ρωτήσαμε 20 κριτικούς κινηματογράφου, ανθρώπους του ευρύτερου κινηματογραφικού χώρου και αθεράπευτους σινεφίλ και σας παρουσιάζουμε το top 10 που προέκυψε μέσα από το συναρπαστικό, σύνθετο μωσαϊκό του σύγχρονου ελληνικού σινεμά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να εξηγήσω απόλυτα γιατί επιστρέφω διαρκώς εκεί»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Επιστρέφοντας, μπορεί να πιάσουμε πάλι το νήμα»

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μας μιλά για το χωριό όπου γεννήθηκε, το Αρματολικό στη νότια Πίνδο, αλλά και για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Τα τέρματα του Αυγούστου», που διαδραματίζεται εκεί.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Οθόνες / Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Από μια ρετροσπεκτίβα στην Ιζαμπέλ Ιπέρ μέχρι έναν πλήρη οδηγό του έργου του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και από το spotlight στον Μαρσέλ Πανιόλ μέχρι μια ανατρεπτική ματιά στην έννοια του plot twist, οι θεματικές ενότητες του φεστιβάλ διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιούλη Τσαγκαράκη: «Κάθε σπίτι έχει τον δικό του Νετανιάχου, τον δικό του Τραμπ»

Οθόνες / Γιούλη Τσαγκαράκη: Η θεία Σταματίνα από τις «Σέρρες» του Γιώργου Καπουτζίδη μιλά στη LifO

Η ταλαντούχα ηθοποιός με τον ρόλο της ίντερσεξ θείας έσπασε ταμπού και άνοιξε ξανά μια σειρά συζητήσεων για το φύλο, την LGBTQI+ κοινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πώς ετοιμάστηκε για το ρόλο; Πώς βλέπει τις αντιδράσεις;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Σινεμά / Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η νέα ταινία της Ιζαμπέλ Ιπέρ, φιλμ που έρχονται από τις Κάννες, πρεμιέρες, οι μικρού μήκους του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και οι ελληνικές συμμετοχές των διαγωνιστικών τμημάτων είναι μερικοί από τους λόγους που θα μας στείλουν και φέτος στις αίθουσες του αγαπημένου κινηματογραφικού θεσμού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Pulp Fiction / Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Προτροπή για αντίσταση ή παραίνεση για τρομοκρατία; Το αριστούργημα του Πολ Τόμας Άντερσον «Μια μάχη μετά την άλλη», οι εξαιρετικές πρόσφατες αλληγορίες «Weapons» και «Eddington», αλλά και οι αξέχαστες κινηματογραφικές αναφορές τους απασχολούν τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο και τον αρχισυντάκτη της LiFO Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Ιδέες / Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ξαναθυμόμαστε τι είχαν απαντήσει στη LiFO οι Πέπη Ρηγοπούλου, Θωμάς Μοσχόπουλος, Δημήτρης Στεφανάκης, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Πάνος Κούτρας και Θεόφιλος Τραμπούλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ειρήνη Παπά μέσα από 9 ταινίες και 1 ντοκιμαντέρ

Οθόνες / Ειρήνη Παπά: Οι σημαντικότερες ταινίες της για ένα πενθήμερο στην Ταινιοθήκη

Την αποκάλεσαν «Καρυάτιδα», συνέβαλε στο να φτάσει το αρχαίο δράμα στο Χόλιγουντ, υπήρξε μια αληθινή σταρ. Αυτή την εβδομάδα μπορούμε να δούμε ξανά την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες», το «Ζ» και άλλες ταινίες που η Ειρήνη Παπά σφράγισε με την ερμηνεία της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Daily / Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Η αναγγελία του θανάτου της Άννας Κυριακού προκάλεσε βαθιά συγκίνηση και θλίψη καθώς πολλοί έμοιαζαν να πενθούν όχι τόσο την απώλεια της ίδιας της ηθοποιού όσο του χαρακτήρα της στις «Tρεις Χάριτες», κι ας έχουν περάσει τρεις δεκαετίες από τότε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ