Κάποτε ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ (Rainer Werner Fassbinder) είπε το περίφημο "προσπαθώ να κατασκευάσω ένα σπίτι με τις ταινίες μου, κάτι που είναι σκληρή δουλειά", γράφει ο Kent Jones, εξωτερικός συνεργάτης του περιοδικού «Film Comment» στο box για την τριλογία BRD της Criterion. «Πολλοί κινηματογραφιστές έχουν αφήσει τα σπίτια τους μισοτελειωμένα. Αλλά με τις πιθανές εξαιρέσεις του Γιασουχίρο Όζου και του Τζον Φορντ, ο Φασμπίντερ ήταν ο μοναδικός που άφησε όμορφα, κατοικήσιμα σπίτια, στα οποία οι άλλοι ίσως μπουν και εμπνευστούν για να χτίσουν τα δικά τους. Εάν είχε ζήσει, σίγουρα θα είχε κάνει τροποποιήσεις και θα είχε χτίσει προεκτάσεις, αλλά το γεγονός ότι μας άφησε ένα τελειωμένο προϊόν είναι από μόνο του εκπληκτικό, αν λάβεις υπόψη το σύντομο διάστημα που είχε για να το ολοκληρώσει. Δεν είναι κάθε μέρος του σπιτιού το ίδιο ενδιαφέρον – σκέψου το Satan's Brew (1976) σαν τα υδραυλικά και το Chinese Roulette (1976) σαν τα ηλεκτρικά. Και οι τρεις ταινίες που αποτελούν την περίφημη BRD τριλογία, όπως έγινε γνωστή [Ο γάμος της Μαρία Μπράουν (1979), Λόλα (1981) και Βερόνικα Φος (1982)], είναι τα στέρεα θεμέλια ή ίσως η κεντρική σκάλα. Ο Φασμπίντερ κατάλαβε ότι έπρεπε να χτίσει το σπίτι του γρήγορα για να έχει κάποιο νόημα, που σημαίνει ότι έκανε κάτι σχεδόν αδύνατο: έδρασε με την ταχύτητα των συναισθημάτων και των σκέψεών του. Ήθελε, και κατάφερε, να πετύχει μια άμεση συσχέτιση ανάμεσα στη ζωή του και στη μυθοπλασία. "Θα πρέπει να περιμένεις μέχρι κάτι να γίνει παράδοση", είπε κάποτε, "ή να γυρίσεις τα μανίκια σου και να στρωθείς στη δουλειά για να δημιουργήσεις τη δική σου;"
Αντίθετα με το τι πιστεύουν μερικοί, ο Φασμπίντερ δεν έκανε βάναυσες ταινίες. Οι δραματικά ωμές ιστορίες του μιλούν για τις Μαρίες Μπράουν, τις Βερόνικες και τις Λόλες αυτού του κόσμου. Κατά μία έννοια, οι ταινίες του είναι αιχμηρά εργαλεία, αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό είναι ότι δίνει στις συνηθισμένες ψυχές τη φροντίδα και την προσοχή που τους αξίζουν. Ο Φασμπίντερ προστατεύει τους χαρακτήρες του από τις μεταδοτικές ασθένειες του ιδεαλισμού και της κλάψας. Υπάρχουν μόνο ανθρώπινες σχέσεις, δοσμένες με μια εντυπωσιακή ένταση, ανύψωση και πλούτο. Κανείς δεν απολαμβάνει μια κατάσταση χάριτος, όλοι είναι εξευγενισμένοι».
Ο Φασμπίντερ προστατεύει τους χαρακτήρες του από τις μεταδοτικές ασθένειες του ιδεαλισμού και της κλάψας. Υπάρχουν μόνο ανθρώπινες σχέσεις, δοσμένες με μια εντυπωσιακή ένταση, ανύψωση και πλούτο.
Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ ήταν Γερμανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός. Γεννήθηκε το 1945 στο Μόναχο. Η ζωή του ήταν σύντομη, αλλά ταραχώδης, καθώς η ροπή του στα ναρκωτικά και η δυσκολία αποδοχής της σεξουαλικής του ταυτότητας ήταν παράγοντες που του προκάλεσαν διαταραχές και δυστυχία. Πέθανε από υπερβολική δόση το 1982 στο Μόναχο και δίπλα του βρέθηκε το σενάριο με θέμα τη ζωή της Ρόζας Λούξεμπουργκ, που προόριζε για τη Ρόμι Σνάιντερ. Είναι ο πιο παραγωγικός σκηνοθέτης στην ιστορία του κινηματογράφου, καθώς μέσα σε 13 χρόνια κατάφερε να δημιουργήσει 41 ταινίες μεγάλου μήκους. Στα έργα του πραγματευόταν ζητήματα όπως η ηθική κατάπτωση της μεταπολεμικής Γερμανίας, η βία, οι διαπροσωπικές σχέσεις, τα ναρκωτικά, η ομοφυλοφιλία, η προδοσία και η ζωή στο περιθώριο. Πολλοί άσκησαν κριτική στις ταινίες του και τον κατηγόρησαν για αντισημιτισμό, αντικομμουνισμό και μισογυνισμό. To 1982 κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο για την ταινία Βερόνικα Φος. Θεωρείται ένας από τους εκπροσώπους του ρεύματος του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου.
Σε όλη τη μέχρι τώρα ιστορία του σινεμά δεν έχει υπάρξει άλλος σκηνοθέτης σαν τον Φασμπίντερ. Μέσα σε 15 μόλις χρόνια, και μέχρι τον πρόωρο θάνατό του, ο ασταμάτητα παραγωγικός δημιουργός κατόρθωσε να γυρίσει 41 μεγάλου μήκους ταινίες, 3 μικρού μήκους και 3 τηλεοπτικές σειρές, δουλεύοντας παράλληλα ως θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγός, οπερατέρ, συνθέτης, μοντέρ και σκηνογράφος, αφήνοντας πίσω του ένα έργο πολυσχιδές, θαρραλέο και ολότελα μοντέρνο.
Το έργο του Φασμπίντερ είναι πλούσιο, σύνθετο και γεμάτο αντιφάσεις και δεν μοιάζει με κανένα άλλο στα χρονικά του παγκόσμιου κινηματογράφου. Κατόρθωσε να μεταμορφώσει τα ανοιχτά τραύματα της μεταπολεμικής Γερμανίας και ολόκληρης της Ευρώπης σε μερικές από τις πιο συνταρακτικές και ανθρώπινες κινηματογραφικές αφηγήσεις, να εισχωρήσει βαθιά στον ψυχισμό μιας χώρας και να ενώσει εκπληκτικά τη συλλογική Ιστορία με τις αφοπλιστικές ιστορίες μιας χούφτας απλών και καθημερινών ηρώων, έτσι απεγνωσμένα όπως ζητούν μια θέση σε έναν σκληρό και ελάχιστα φιλόξενο κόσμο. «Ο Φασμπίντερ κατάλαβε ότι ως Γερμανός στα '70s έπρεπε να κάνει πραγματικά ιστορική δουλειά», γράφει ο Kent Jones, «να αναδημιουργήσει όχι μόνο τις εικόνες αλλά και το πνευματικό πλαίσιο του παρελθόντος». Ήταν ιδιοφυΐα όσον αφορά τον ρυθμό και σε κάθε ταινία του υπάρχουν κομμάτια τρομερής δύναμης και έντασης. Όλες οι ταινίες του έχουν μια τρυφερότητα, ακόμα κι όταν γίνονται σκληρές και προκλητικές. Ο Φασμπίντερ, όπως και ο Ντάγκλας Σερκ, που τον επηρέασε βαθιά, αγαπούσε πολύ τους ήρωες και τις ηρωίδες του.
Πριν από κάθε προβολή ένας επώνυμος (και συχνά απρόσμενος) καλεσμένος, που έχει μια ιδιαίτερη σχέση με το έργο του Φασμπίντερ, θα αναλάβει να ταξιδέψει το κοινό στο μοναδικό σύμπαν του σκηνοθέτη, ενώ το αφιέρωμα θα τιμήσουν με την παρουσία τους και δύο από τις πιο εμβληματικές φιγούρες των ταινιών του: ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Χάρι Μπέαρ, συνάδελφος του Φασμπίντερ από το ξεκίνημα της καριέρας του μέχρι το τέλος της, και η Μάργκιτ Κάρστενσεν, η θρυλική πρωταγωνίστρια της ταινίας Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει συζήτηση αφιερωμένη στην καλλιτεχνική κληρονομιά και στον αντίκτυπο που άφησε πίσω του ο Γερμανός σκηνοθέτης, στο πάνελ της οποίας θα συμμετάσχουν όχι μόνο οι πρωταγωνιστές του, αλλά και πανεπιστημιακοί, κριτικοί κινηματογράφου και σκηνοθέτες.
«Κάθε σκηνοθέτης ασχολείται με ένα και μόνο θέμα και γυρίζει την ίδια ταινία ξανά και ξανά», είχε δηλώσει κάποτε σε συνέντευξή του ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. «Το δικό μου είναι η εκμετάλλευση των συναισθημάτων, όποιος και αν είναι ο δυνάστης. Δεν τελειώνει ποτέ η εκμετάλλευση. Είτε πρόκειται για το κράτος που επικαλείται τον πατριωτισμό είτε πρόκειται για ένα ζευγάρι, ο ένας άνθρωπος μπορεί να καταστρέψει τον άλλο». Αυτά τα λόγια συμπυκνώνουν με κάποιον τρόπο την αξία της κληρονομιάς του Φασμπίντερ και εξηγούν γιατί ένα αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του, στην Ελλάδα του 2016, μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ.
