Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
4

Θεωρείτε τον εαυτό σας άνω του μετρίου σε επίπεδο μόρφωσης, ευφυΐας και γούστου αλλά φροντίζετε επιμελώς να κρύψετε από τον περίγυρο σας ότι απολαμβάνετε ταινίες με ζόμπι και καρχαρίες που κατακρεουργούν ανθρώπους σε ιστορίες με εμφανή σεναριακά κενά; Προσπαθείτε να κατανοήσετε τι σας οδηγεί στις "'ενοχες απολαύσεις" που δεν εξηγούνται από την καλή ανατροφή, το πιάνο και τα γαλλικά σας; Η επιστήμη βρίσκεται στο πλευρό σας για να εξηγήσει αυτό το αισθητικό αδιέξοδο.

"Εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο να παρακολουθεί κανείς ηθελημένα κακοφτιαγμένες, ντροπιαστικές, ακόμα και ενοχλητικές ταινίες και να το απολαμβάνει." λέει ο Keyvan Sarkhosh, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Max Planck περί Εμπειρικής Αισθητικής στην Φρανκφούρτη που αποφάσισε να μελετήσει αυτό ακριβώς το φαινομενο μαζί με τον συνάδελφο του Winfried Menninghaus και τα αποτελέσματα της έρευνας τους με τίτλο "Απολαμβάνοντας ταινίες-σκουπίδα: χαρακτηριστικά, τοποθετήσεις και διαστάσεις βιωματικής ανταπόκρισης." δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Αύγουστο στο επιστημονικό περιοδικό Poetics.  

Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν την πρώτη μεγάλη εμπειρική έρευνα για τις ταινίες "σκουπίδια" και το κοινό τους. Μέσω ερωτηματολογίων που διένειμαν online, συνέλεξαν στοιχεία από 372 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν φοιτητές πανεπιστημίου, με ενεργή παρουσία στο Facebook και σε διαδικτυακά φόρουμ για trash ταινίες και μέσο όρο ηλικίας τα 34,6 έτη. Επεξεργαζόμενοι τις απαντήσεις των συμμετεχόντων οι Sarkhosh και Menninghaus κατόρθωσαν να στηρίξουν τις ήδη υπάρχουσες απόψεις σχετικά με τις "κακές" ταινίες όπως αυτές έχουν διατυπωθεί στην θεωρία των μέσων και του κινηματογράφου και συνάμα να διατυπώσουν νέα και εντυπωσιακά ευρήματα σχετικά με τους θιασώτες των φτηνών και κακών ταινιών. 

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Το "Toxic Avenger" (1984), μια καλτ ταινία που πολλοί λατρεύουν να μισούν.

 

Στα πλαίσια της έρευνας ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι και είκοσι λέξεις που συνδέουν αυθόρμητα με τις "ταινίες σκουπίδια" και να περιγράψουν τα αισθήματα που τους προκαλούν οι ταινίες αυτές. Επίσης τους ζητήθηκε να αναφέρουν την συχνότητα και το πλαίσιο ή αλλιώς τις συνθήκες υπό τις οποίες τις παρακολουθούν. Σε ένα άλλο σκέλος του ερωτηματολογίου ζητούσαν από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι 10 ταινίες που τους έρχονται στον νου όταν ακούνε τον όρο "ταινίες σκουπίδια". Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν είχαν προεπιλέξει κάποιες συγκεκριμένες ταινίες. 

Οι λέξεις που χρησιμοποίησαν οι ερωτηθέντες για να περιγράψουν τις ταινίες αυτές ήταν "φτηνές", "κακογυρισμένες", με "δυσάρεστο" και "ντροπιαστικό" περιεχόμενο. Οι ταινίες τρόμου χαμηλού κόστους ήταν εκείνες που αναφέρθηκαν πιο συχνά ως παραδείγματα, κάτι που εξηγείται εύκολα από τον μεγάλο αριθμό, την αισθητική και την θεματική τους. 

Ενδιαφέρον είναι πως πέραν των κλασικών επιλογών, όπως το "Plan 9 from Outer Space" του καλτ πλέον σκηνοθέτη Εντ Γουντ, το "Sharknado" και οι συνέχειες του ήταν ανάμεσα στις συχνότερα αναφερθείσες ταινίες από τους αφισιονάδο του κακού σινεμά. Ο Keyvan Sarkhosh αναφέρθηκε στην επιλογή αυτή ως "ιδανικό παράδειγμα". Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, στο Λος Άντζελες, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Το τρέιλερ του Sharknado

 

Ωστόσο από την επεξεργασία των απαντήσεων προκύπτει πως το κοινό τις παρακολουθεί με μια σαφώς κριτική και ειρωνική ματιά. Το συμπέρασμα αυτό είναι λογικό καθώς πρόκειται κατ' εξοχήν για λάτρεις του κινηματογράφου που επιλέγουν να δούνε τέτοιες ταινίες για την απόλαυση του να αναλύσουν (ή πιο σωστά να κατακρεουργήσουν) την παραγωγή, το σενάριο, την υποκριτική και την πλοκή. 

Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 86% των συμμετεχόντων είναι τακτικοί θεατές trash ταινιών, γεγονός που ο Sarkhosh αποδίδει σε μία "σταθερή και συνειδητή ηδονιστική συνήθεια που στερείται του αισθήματος της ενοχής." 

"Για τους θεατές αυτούς οι ταινίες-σκουπίδια αποτελούν μία ενδιαφέρουσα και ευπρόσδεκτη απόκλιση από το κινηματογραφικό κατεστημένο." λέει ο Sarkhosh. "Πρόκειται για ένα κοινό με μόρφωση άνω του μετρίου που θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει ως "πολιτιστικά παμφάγο". Οι θεατές αυτοί ενδιαφέρονται για ένα ευρύ φάσμα τεχνών και μέσων που ξεπερνούν τα παραδοσιακά όρια των υψηλών και δημοφιλών πολιτιστικών προϊόντων."  Το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται εξάλλου και από τις συζητήσεις που διεξάγουν σχετικά με τις ταινίες αυτές σε blogs και φόρουμ.

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Η ταινία "The Room" (2013) του Tommy Wiseau είναι υπόδειγμα ταινίας που είναι τόσο κακή ώστε να θεωρείται μεγαλειώδης.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σας χλευάσουν οι φίλοι σας για την επιλογή σας να δείτε για νιοστή φορά ταινίες του Εντ Γούντ ή του Στάθη Ψάλτη ενώ θα μπορούσατε να παρακολουθήσετε παράσταση στο Ηρώδειο, αγνοήστε τους - ή ακόμα καλύτερα επικαλεστείτε την επιστήμη και καυχηθείτε πως οι επιλογές σας αποδεικνύουν την ανώτερη μόρφωση και το εύρος των ενδιαφερόντων σας. 

* κι αν θέλετε συγκεκριμένα στοιχεία για το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων ιδού:
148 (43.3%) κατέχουν πτυχίο πανεπιστημίου.
110 (32.2%) κατέχουν πτυχίο ιδρύματος ανώτερης εκπαίδευσης.
61 (17.8%) διαθέτουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
15 (4.4%) έχουν ολοκληρώσει μόνο την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (αντιστοιχεί σε απολυτήριο Γυμνασίου για την Ελλάδα.)
4 (1.2%) δεν διαθέτουν εκπαιδευτικά διπλώματα
4 (1.2%) ανέφεραν ότι διαθέτουν κάποιον τίτλο σπουδών που δεν συμπεριλαμβάνεται στην λίστα.

Δείτε εδώ την πλέον ανεξήγητη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου, από το "διαμάντι" Nazi Surfers Must Die:

4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Λούκα Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ανταπόκριση από τη Βενετία / After the Hunt: Το #MeToo στα χέρια του Γκουαντανίνο είναι μια μπερδεμένη υπόθεση

Ο Λούκα Γκουαντανίνο νοσταλγεί τη χαμένη τέχνη του διαλόγου, αλλά το After the Hunt χάνει το δίκιο του στην ακαδημαϊκή φλυαρία και τις σεναριακές αστοχίες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Οθόνες / Όλα του γάμου δύσκολα: 10 ταινίες για να δείτε μετά το «Ρόουζ εναντίον Ρόουζ»

Από το «Awful Truth» του Λίο ΜακΚάρεϊ στο «Gone Girl» του Ντέιβιντ Φίντσερ κι από τις μπεργκμανικές «Σκηνές από έναν γάμο» στο «Revolutionary Road» του Σαμ Μέντες, ανατρέχουμε σε δέκα ταινίες για όσους ενώθηκαν ενώπιον Θεού κι ανθρώπων «μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος».   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΒΟΥΓΟΝΙΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Βουγονία»: Κριτική για τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου

«Είναι περιπέτεια η "Βουγονία", fun και πιο περίπλοκη απ’ ότι δείχνει» - Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος καταγράφει τις εντυπώσεις του από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο 82ο Φεστιβάλ Βενετίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Οθόνες / Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια, ανατρέχουμε στην καριέρα ενός ηθοποιού με την ερμηνευτική στόφα των μεγάλων ονομάτων του New Hollywood, μα καταδικασμένου να εργάζεται σε καιρούς που η κινηματογραφική βιομηχανία δεν ξέρει τι να κάνει μαζί του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Οθόνες / Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Η ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα πίσω από το «Ten Pound Poms» μιλά στη LiFO για τη στάση των Αυστραλών απέναντι στους μετανάστες, την ταινία της που εξόργισε την ομογένεια, και το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος ακόμη κι όταν το έργο σου έχει δει πολύς κόσμος.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

Οι Αθηναίοι / Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

«Τρεις Χάριτες», «Βίρα τις Άγκυρες», «Δις εξαμαρτείν», «Safe Sex», «Το Κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο», «Μπαμπάδες με ρούμι». Λίγοι μας έχουν κάνει να γελάσουμε τόσο τα τελευταία 30 χρόνια όσο ο Μιχάλης Ρέππας. Ο ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης που εξαιτίας του «το Τζέλα Δέλτα δεν είχε φουγάρα» αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ