40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
Μετά από την εμπειρία της καραντίνας που ζήσαμε όλοι, ακόμα κι όσοι πιστεύουν ότι έχουν απολύτως σώας τας φρένας, είναι σαφώς πιο εξοικειωμένοι πλέον με την παράνοια που κατέλαβε τον πρωταγωνιστή της ταινίας.
1

Πριν από οχτώ χρόνια, το ντοκιμαντέρ "Room 237" αναζωπύρωσε την συζήτηση γύρω από την «Λάμψη» του Κιούμπρικ, φιλοξενώντας μια σειρά από θεωρίες φανατικών της ταινίας σχετικά με το νόημά της. Κάποιες από αυτές σηκώνουν πραγματικά περαιτέρω ανάλυση και μεγάλη κουβέντα, όπως φερ' ειπείν αυτή που αντιμετωπίζει την ταινία ως καταδίκη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, εκκινώντας από το γεγονός ότι το αχανές στοιχειωμένο ξενοδοχείο της ιστορίας, το Overlook, ήταν χτισμένο πάνω σε χώρο ταφής αυτοχθόνων Αμερικανών (Ινδιάνων, που λέγαμε κάποτε).

Κάποιες άλλες, όσο ψυχαγωγικές κι αν είναι, ανήκουν μάλλον στην κατηγορία της τρελής συνωμοσίας, όπως η θεωρία σύμφωνα με την οποία η ταινία αποτελεί μια απολογία του Κιούμπρικ για την συμμετοχή του στην «σκηνοθεσία» της προσγείωσης του Apollo 11 στη σελήνη το 1969 (γι' αυτό άλλωστε, σύμφωνα με την θεωρία αυτή, εμφανίζεται ο μικρός Ντάνι να φορά στην ταινία ένα φούτερ με την επιγραφή "Apollo 11").

Από όλες τις θεωρίες πάντως που περιστρέφονται ακόμα γύρω από την «Λάμψη» σαράντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η πιο ευλογοφανής μοιάζει να είναι αυτή που εκλαμβάνει το ξενοδοχείο ως μεταφορά για τον τρόμο που έχει σπείρει στο διάβα της η ανεξέλεγκτη εξουσία της αμερικανικής ελίτ.

Ο Λέον Βιτάλι, ο άνθρωπος που υπήρξε για πολλά χρόνια το δεξί χέρι του σκηνοθέτη (και έχει παραλληλιστεί με τον Ίγκορ, τον βοηθό του Δρ. Φράνκενσταϊν) είχε χαρακτηρίσει τότε αστείες και ανυπόστατες τις θεωρίες που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ, ο σκοπός όμως του "Room 237" δεν ήταν να νομιμοποιήσει κάποια από αυτές, αλλά να αναδείξει την «Λάμψη» ως μεγαλειώδες αίνιγμα που προκαλεί μια σειρά από διαφορετικές προσεγγίσεις στο μυστήριό του, χωρίς να υιοθετεί καμία από αυτές.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
H μικρός Ντάνι με την επιγραφή "Apollo 11" στη μπλούζα του πυροδότησε την τρελή θεωρία σύμφωνα με την οποία η ταινία αποτελεί μια απολογία του Κιούμπρικ για την συμμετοχή του στην «σκηνοθεσία» της προσγείωσης του Apollo 11 στη σελήνη το 1969

Όπως έχει συμβεί και με άλλες ταινίες του Κιούμπρικ, ειδικά στο δεύτερο μισό της καριέρας του, η «Λάμψη» αντιμετωπίστηκε αρχικά με αμηχανία, σάστισμα ή ακόμα και εχθρικότητα, ενώ αρνητική ήταν και η αντίδραση του συγγραφέα στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε η ταινία, Στίβεν Κινγκ. Σταδιακά όμως, το φιλμ αναγνωρίστηκε από όλους σχεδόν ως κλασική ταινία τρόμου που βλέπεται ξανά και ξανά αποκαλύπτοντας κάθε φορά νέες ενδιαφέρουσες και συναρπαστικές πτυχές.

Παρακολουθώντας την ταινία σε συνθήκες lockdown, μοιάζει με απόκοσμη ηχώ της πιο αγωνιώδους κατάστασης απομόνωσης με τον χρόνο να θολώνει και τις μέρες να μην έχουν όρια αναμεταξύ τους. Μετά από την εμπειρία της καραντίνας που ζήσαμε όλοι, ακόμα κι όσοι πιστεύουν ότι έχουν απολύτως σώας τας φρένας, είναι σαφώς πιο εξοικειωμένοι πλέον με την παράνοια που κατέλαβε τον πρωταγωνιστή της ταινίας.

Από όλες τις θεωρίες πάντως που περιστρέφονται ακόμα γύρω από την «Λάμψη» σαράντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η πιο ευλογοφανής μοιάζει να είναι αυτή που εκλαμβάνει το ξενοδοχείο ως μεταφορά για τον τρόμο που έχει σπείρει στο διάβα της η ανεξέλεγκτη εξουσία της αμερικανικής ελίτ. Κατά την ξενάγησή του στον χώρο την επιστασία του οποίου έχει αναλάβει, ο Τζακ Τόρενς πληροφορείται ότι το Overlook υπήρξε «μία από τις τακτικές στάσεις του τζετ σετ» και τόπος αναψυχής για πολλούς «σημαντικούς» ανθρώπους, ανάμεσά τους και τέσσερις πρώην Αμερικανοί Πρόεδροι.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
H «Λάμψη» αντιμετωπίστηκε αρχικά με αμηχανία, σάστισμα ή ακόμα και εχθρικότητα, ενώ αρνητική ήταν και η αντίδραση του συγγραφέα στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε η ταινία, Στίβεν Κινγκ.

Η βεβήλωση του ινδιάνικου νεκροταφείου πάνω στο οποίο χτίστηκε το θέρετρο μπορεί να αποτελεί το «προπατορικό αμάρτημα», το Κακό όμως αναπτύχθηκε στη συνέχεια αφότου ήδη ήταν εγκατεστημένο στα θεμέλια του ξενοδοχείου. Στο κτίριο ελλοχεύει μια τρομακτική και πανίσχυρη παρουσία – μια «λάμψη» - η οποία γίνεται πιο αντιληπτή σε όσους διαθέτουν μια ειδική ευαισθησία σε μεταφυσικά φαινόμενα, όπως ο Ντάνι και ο σεφ, το πιο τρομακτικό της στοιχείο όμως είναι ότι πρόκειται για μια δύναμη άτρωτη και μη αναστρέψιμη.

Το γεγονός ότι ο Τζακ έχει ξαναβρεθεί εκεί σε άλλη ζωή και τώρα αποπειράται να διαπράξει λίγο-πολύ το ίδιο έγκλημα, αποτελεί ένδειξη ότι η ιστορία θα επαναλαμβάνεται στο διηνεκές στους ίδιους χώρους που οι ισχυροί έκαναν τις διακοπές τους και έπαιρναν τις αποφάσεις τους.

40 χρόνια μετά, το μεγάλο αίνιγμα της «Λάμψης» παραμένει Facebook Twitter
 

Με στοιχεία από τον Guardian

 

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

Οθόνες / Terence Stamp (1938-2025): Ο μάγκας του Λονδίνου που θα γινόταν Τζέιμς Μποντ

«Το άτακτο αγόρι του βρετανικού σινεμά βρήκε τον δρόμο του σε ώριμες επιλογές, είτε παίζοντας κάποιον αδυσώπητο κακό είτε αφήνοντας τα λακωνικά του διακριτικά σαν στάμπα, όνομα και πράγμα, σε σύντομες εμφανίσεις – εννοείται πως έχει υποδυθεί και τον διάβολο!»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Οθόνες / The Karate Kid: Πώς η «ταινιούλα που δεν θα έβλεπε κανείς» εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο

Η ταινία σημάδεψε μια γενιά εφήβων που φαντασιώνονταν ότι θα αντιστεκόντουσαν ηρωικά στους νταήδες που τους κακοποιούσαν καθημερινά. Και τώρα, ο μύθος επιστρέφει για έκτη φορά στην οθόνη, με πρωταγωνιστές τον Τζάκι Τσαν και τον Ραλφ Μάτσιο
THE LIFO TEAM
Ο άνθρωπος που έφερε την μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Daily / Ο άνθρωπος που έφερε τη μαύρη μουσική κουλτούρα στο σαλόνι εκατομμυρίων σπιτιών

Το ντοκιμαντέρ «Sunday Best: The untold story of Ed Sullivan» αναδεικνύει τη συμβολή του Εντ Σάλιβαν και της δημοφιλέστατης τηλεοπτικής εκπομπής του στην ανάδειξη τεράστιων μορφών της μαύρης μουσικής, από τη Nίνα Σιμόν και τον Τζέιμς Μπράουν μέχρι την Tίνα Τέρνερ και τον Στίβι Γουόντερ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Οθόνες / Έντουαρντ Νόρτον: Γεννημένος σε λάθος εποχή

Με αφορμή τα σημερινά του γενέθλια, ανατρέχουμε στην καριέρα ενός ηθοποιού με την ερμηνευτική στόφα των μεγάλων ονομάτων του New Hollywood, μα καταδικασμένου να εργάζεται σε καιρούς που η κινηματογραφική βιομηχανία δεν ξέρει τι να κάνει μαζί του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Οθόνες / Ana Kokkinos: «Αν ήμουν ένας στρέιτ, Άγγλος άντρας, η ζωή θα ήταν ευκολότερη»

Η ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα πίσω από το «Ten Pound Poms» μιλά στη LiFO για τη στάση των Αυστραλών απέναντι στους μετανάστες, την ταινία της που εξόργισε την ομογένεια, και το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος ακόμη κι όταν το έργο σου έχει δει πολύς κόσμος.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

Οι Αθηναίοι / Μιχάλης Ρέππας: «Θέλω να διασκεδάζω. Πέρασα τα 65 και έχει αρχίσει να μη με νοιάζει»

«Τρεις Χάριτες», «Βίρα τις Άγκυρες», «Δις εξαμαρτείν», «Safe Sex», «Το Κλάμα βγήκε από τον Παράδεισο», «Μπαμπάδες με ρούμι». Λίγοι μας έχουν κάνει να γελάσουμε τόσο τα τελευταία 30 χρόνια όσο ο Μιχάλης Ρέππας. Ο ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης που εξαιτίας του «το Τζέλα Δέλτα δεν είχε φουγάρα» αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Μια ταινία που η Τζέιν Όστιν θα ήταν περήφανη να είχε σκηνοθετήσει, η Λίντσεϊ Λόχαν ανταλλάζει σώμα με την Τζέιμι Λι Κέρτις ξανά μετά από 22 χρόνια κι ένας μεταλλαγμένος Μπάμπι εκδικείται για τον θάνατο της μαμάς του. – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ