10 ταινίες για τον ύπνο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου

10 ταινίες για τον ύπνο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου Facebook Twitter
H Νικόλ Κίντμαν στο «Μάτια ερμητικά κλειστά» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.
0

Αναγνωρίζοντας τη σημασία του ύπνου για την ανθρώπινη υγεία, ο ΠΟΥ όρισε την τρίτη Παρασκευή του Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου. Κάποιος κακεντρεχής θα έλεγε ότι πρόκειται για ένα σαδιστικό αστείο του διεθνούς οργανισμού σε βάρος της ανθρωπότητας να ορίζει μια τέτοια επέτειο σε εργάσιμη μέρα, για να μη σχολιάσουμε τον εμπαιγμό απέναντι σε όσους πάσχουν από σχετικές διαταραχές – φαντάζεσαι κάποιον φουκαρά να αναφωνεί πικραμένος «δεν μπόρεσα να κοιμηθώ ούτε την Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου» και σε πιάνει το στομάχι σου.

Με δεδομένο πως περνάμε το 1/3 της ζωής μας κοιμώμενοι, ήταν επόμενο οι κινηματογραφιστές, που τίποτα από όσα απαρτίζουν την ανθρώπινη κατάσταση δεν άφησαν ανέγγιχτο, να ασχοληθούν και με τον ύπνο, την απουσία του, αλλά και όσα συμβαίνουν ή θα μπορούσαν να συμβούν κατά τη διάρκειά του.

Η λίστα που ακολουθεί, περιλαμβάνει μερικές από τις χαρακτηριστικότερες ταινίες που αφορούν άμεσα ή σχετίζονται με κάποιο τρόπο με τον ύπνο. Λήθαργος και αϋπνία, όνειρα και εφιάλτες, ροχαλητά και χασμουρητά συνθέτουν μια binge-watching πρόταση με αφορμή τη σημερινή επέτειο.

Καλές προβολές και όνειρα γλυκά.

Με δεδομένο πως περνάμε το 1/3 της ζωής μας κοιμώμενοι, ήταν επόμενο οι κινηματογραφιστές, που τίποτα από όσα απαρτίζουν την ανθρώπινη κατάσταση δεν άφησαν ανέγγιχτο, να ασχοληθούν και με τον ύπνο, την απουσία του, αλλά και όσα συμβαίνουν ή θα μπορούσαν να συμβούν κατά τη διάρκειά του.

Peter Ibbetson

1935

του Χένρι Χάθαγουεϊ

Peter Ibbetson Facebook Twitter

Σκηνοθετημένο από τον Χένρι Χάθαγουεϊ, έναν εργάτη του κλασικού Χόλιγουντ με 4-5 τίτλους που θα έκαναν ένα ισχυρό case για να ασχοληθεί (ακόμα πιο) σοβαρά η κριτική μαζί του σήμερα, το Peter Ibbetson συνιστά μια γοητευτική, άγνωστη κατάθεση στο κίνημα του (κινηματογραφικού) μαγικού ρεαλισμού που, όπως θα έλεγε κι ο Όρσον Ουέλς, θα έκανε και μια πέτρα να κλάψει. Δυο ψυχές πλασμένες για να είναι μαζί, χωρίζονται ως παιδιά, ξαναβρίσκονται ως ενήλικες για να χωριστούν ξανά βίαια, μα συνεχίζουν να συναντιούνται στον ύπνο τους, όπου πλάθουν έναν παραδεισένιο ονειρότοπο.

Sleeping Beauty

1959

των Κλάιντ Τζερόνιμι, Χάμιλτον Λασκ και Λες Κλαρκ

Sleeping Beauty Facebook Twitter

Η πριγκίπισσα Αουρόρα τρυπά το δάχτυλο της σε αδράχτι και πέφτει σε πολυετή λήθαργο, από τον οποίο μπορεί να ξυπνήσει μόνο με ένα φιλί αληθινής αγάπης. Βασισμένη στο σχετικό παραμύθι, με κουκλίστικο background και δανεική τη μουσική του ομώνυμου μπαλέτου του Πιοτρ Τσαϊκόφσκι, η «Ωραία Κοιμωμένη» παραμένει μέχρι σήμερα από τις δημοφιλέστερες ντισνεϊκές πριγκίπισσες, αν και υστερεί σε ευρήματα σε σχέση με άλλα φιλμ που κατασκευάστηκαν υπό την επίβλεψη του ίδιου του Ντίσνεϊ.

A Nightmare on Elm Street

1984

του Γουές Κρέιβεν

A Nightmare on Elm Street Facebook Twitter

Ο τρόμος του «Εφιάλτη» του Γουές Κρέιβεν στηρίζεται σε μια απλή, αλλά άκρως αποτελεσματική ιδέα: αν κοιμηθείς, πέθανες. Το σασπένς γεννάται από το δεδομένο ότι είναι ανθρωπίνως αδύνατο να μη σε πάρει ο ύπνος μακροπρόθεσμα, με τις ονειρικές σεκάνς να δίνουν στον Κρέιβεν τη δυνατότητα να πλάσει μερικές αξέχαστες εικόνες τρόμου, κι ας μην υπήρξε ποτέ του εικονοκλάστης. Το είδος απέκτησε ακόμα ένα franchise με μερικές αξιόλογες προσθήκες και οι εφιάλτες μας απέκτησαν το όνομα Φρέντι Κρούγκερ – ο μπαμπούλας που πάντοτε φοβόσουν ότι κρύβεται μέσα στην ντουλάπα ή κάτω από το κρεβάτι σου.

Sleepless in Seatle

1993

της Νόρα Έφρον

sleepless in seattle Facebook Twitter

Μία από τις αγαπημένες συνήθειες όσων δυσκολεύονται να κοιμηθούν είναι (ή τουλάχιστον ήταν) οι εκπομπές λόγου στο ραδιόφωνο, εκείνες που δίνεται το μικρόφωνο στους ακροατές για να μιλήσουν περί ανέμων και υδάτων. Σε μια τέτοια καλεί ο Τομ Χανκς με το ψευδώνυμο του τίτλου, αναζητώντας κατά βάθος μια αδερφή ψυχή, με τη Μεγκ Ράιαν να ανταποκρίνεται στο κάλεσμα. Aπό τις ωραιότερες κομεντί των ‘90s, η οποία ενσωματώνει θαυμάσια στην πλοκή της το An Affair to Remember (1957) του Λίο ΜακΚάρεϊ.

Insomnia (1997) / Insomnia (2002)

του Έρικ Σκιόλντμπεργκ / του Κρίστοφερ Νόλαν

Insomnia 1997 Facebook Twitter
Το νορβηγικό πρωτότυπο με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ είναι ένα μαυρόψυχο διαμάντι ομιχλώδους ατμόσφαιρας και ηθικής.
Insomnia 2002 Facebook Twitter
Tο αμερικανικό ριμέικ του Κρίστοφερ Νόλαν έχει μια σπουδαία ερμηνεία από τον Αλ Πατσίνο.

Θρίλερ με ήρωα έναν αστυνομικό με σοβαρά προβλήματα αϋπνίας, προερχόμενα από το φυσικό περιβάλλον αλλά και από μια ένοχη συνείδηση. Το νορβηγικό πρωτότυπο με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ είναι ένα μαυρόψυχο διαμάντι ομιχλώδους ατμόσφαιρας και ηθικής, το αμερικανικό ριμέικ του Κρίστοφερ Νόλαν έχει μια σπουδαία ερμηνεία από τον Αλ Πατσίνο και τη γνώριμη ιδεαλιστική πινελιά του σκηνοθέτη στο φινάλε. Καθένα από τα δύο έχει τις αρετές του, όποιο και να επιλέξετε, you’re in for a treat, που λέμε και στο χωριό μου.

Εyes Wide Shut

1999

του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

eyes wide shut Facebook Twitter

Traumnovelle είναι ο τίτλος του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε το κύκνειο άσμα του Κιούμπρικ, μια ιστορία ονείρου δηλαδή. Η εξομολόγηση μιας φαντασίωσης της γυναίκας του κινητοποιεί σε έναν άνδρα φόβους φωλιασμένους βαθιά στην αρσενική ψυχοσύνθεση και τον οδηγεί σε μια ονειρική οδύσσεια όπου έρχεται αντιμέτωπος με αυτούς, κυνηγώντας μια ανείπωτη σεξουαλική εμπειρία που διαρκώς ματαιώνεται, ματαιώνοντας στα μάτια του και την αρσενική του υπόσταση. Όταν ξυπνήσει, είναι έτοιμος πια να αποδεχτεί τη φαντασίωση ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης και να προχωρήσει και στην ενδεδειγμένη αντιμετώπισή της, πάντα με την προτροπή της συζύγου του, γιατί μέχρι εκεί του (και μας) κόβει. 

Le conseguenze dell'amore

2004

του Πάολο Σορεντίνο

consequences of love Facebook Twitter

«Υπάρχει μια σέκτα με μέλη άνδρες και γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης, ηλικίας, ράτσας και θρησκείας, η σέκτα εκείνων που πάσχουν από αϋπνία. Άνθρωποι που δεν είναι μέλη της λένε συχνά σε εκείνους που είναι ότι, αν δεν μπορούν να κοιμηθούν, μπορούν να διαβάσουν, να δουν τηλεόραση ή να κάνουν κάτι άλλο. Αυτά τα λόγια είναι πολύ εκνευριστικά για έναν πολύ απλό λόγο: Όσοι πάσχουν από αϋπνία μόνο μία εμμονή έχουν. Να κοιμηθούν». Με αυτά τα λόγια ο ήρωας στο φιλμ του Σορεντίνο συνοψίζει την τραγωδία όσων λαχταρούν κάτι αυτονόητο για πολύ κόσμο, έναν γρήγορο και ήσυχο ύπνο. Οι λόγοι της αϋπνίας του εντοπίζονται σε μια (αναγκαστική) καθημερινή ρουτίνα δίχως τέλος, μέχρι που έρχεται ο έρωτας για να του δείξει ότι μπορεί και καλύτερα. 

Paranormal Activity

2007

του Όρεν Πέλι

Με ήρωες ένα ζευγάρι που βιντεοσκοπεί τον ύπνο του για να εντοπίσει μια φαντασματική παρουσία στο σπίτι, το Paranormal Activity έδωσε το έναυσμα για ένα καταιγισμό από found footage ταινίες τρόμου. Στην επιτυχία του συνέβαλε το καλό marketing, μα ακόμα περισσότερο συνέβαλε η αποτελεσματικότητά του στην παραγωγή ουρλιαχτών, η οποία επιτυγχάνεται με μια λιτή, οικονομική προσέγγιση του φιλμικού τρόμου, όπου η παραμικρή κίνηση εντός του κάδρου σε ένα (ως επί το πλείστον) σταθερό πλάνο συνιστά γεγονός. Αν αναρωτιέστε τι μπορεί να συμβαίνει μέσα στο σπίτι την ώρα που κοιμάστε, το φιλμ έχει μερικές απαντήσεις.

Ιnception

2010

του Κρίστοφερ Νόλαν

O Κρίστοφερ Νόλαν στήνει μια πολυεπίπεδη και ρηξικέλευθη φιλμική κατασκευή για να εξηγήσει τη λειτουργία των ονείρων, στην καρδιά της ταινίας του, όμως, βρίσκεται μια ψυχή σε λήθαργο, καταρρακωμένη από τις ενοχές της, που χρειάζεται απεγνωσμένα τη βοήθεια μερικών φίλων προκειμένου να αφυπνιστεί – το ωραιότερο μυστικό μιας ταινίας που διαθέτει περίσσευμα από τέτοια. Αναμφίβολα από τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας που πέρασε, μας έκανε δικαιολογημένα να περιμένουμε πολλά περισσότερα από μια κινηματογραφική υπερπαραγωγή. 

Τhe Nightmare

2015

του Ρόντνεϊ Άσερ

the nightmare Facebook Twitter

Ο δημιουργός του απίθανου ντοκιμαντέρ Room 237, που σταχυολογεί ερμηνείες και θεωρίες συνωμοσίας σχετικές με τη Λάμψη (1980) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, επιχειρεί μια μελέτη πάνω στο ανατριχιαστικό φαινόμενο της υπνικής παράλυσης. Καταγράφοντας μαρτυρίες ανθρώπων που περιγράφουν όμοιες, κοινές εμπειρίες και αναπαριστώντας τις τελευταίες στήνει μια ταινία τεκμηρίωσης με στοιχεία τρόμου –ηθικά συζητήσιμο κατά πόσο θεμιτό είναι να επιχειρείς να τρομάξεις τον θεατή σου με όχημα τον πόνο και το βάσανο αληθινών ανθρώπων– η οποία ενδέχεται να εξασφαλίσει αρκετές άγρυπνες νύχτες στους θεατές της.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι ταινίες που περιμένουμε το 2021

Pulp Fiction / Οι ταινίες που περιμένουμε το 2021

Οι κριτικοί κινηματογράφου Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος και Γιάννης Ζουμπουλάκης συζητούν για τις πιο σημαντικές ταινίες που θα δούμε μέσα στο 2021, ξεκινώντας με κριτική αποτίμηση αυτών που προβάλλονται τον Ιανουάριο σε streaming πλατφόρμες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Cocaine Bear : Η ταινία για τη ζωή της αρκούδας που πέθανε από υπερβολική δόση κοκαΐνης κάνει πάταγο πριν ακόμα γυριστεί

Πολιτισμός / Cocaine Bear: Η ταινία για τη ζωή της αρκούδας που πέθανε από υπερβολική δόση κοκαΐνης κάνει πάταγο πριν ακόμα γυριστεί

Ένας έμπορος ναρκωτικών με 75 κιλά κοκαΐνης σκοτώνεται και μια αρκούδα καταναλώνει το παράνομο φορτίο, μια αληθινή ιστορία που μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Οθόνες / Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Ο Μπραντ Πιτ, σε έναν μεγαλειώδη αναχρονισμό σε σύγκριση με τους ζορισμένους άνδρες του σύγχρονου κινηματογράφου, παίζει την ψυχούλα που όλοι φανταζόμαστε στο «F1», έναν (καθόλου σκοτεινό) ιππότη της ασφάλτου, ριψοκίνδυνο για το fun της ιστορίας, σε πλήρη έλεγχο της κατάστασης, πιστό στο σχεδόν ερωτικό του ραντεβού με τον φακό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικές προβολές-events που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι

Οθόνες / 10 θρυλικές ταινίες που θα δούμε φέτος στα θερινά

Πέρα από τις ταινίες της διανομής, το καλοκαίρι διεξάγονται events, φεστιβάλ κaι αφιερώματα που (επανα)συστήνουν θησαυρούς από το κινηματογραφικό παρελθόν. Επιλέγουμε μια προβολή από δέκα τέτοιες δράσεις, στις οποίες κάθε σινεφίλ αξίζει να χτυπήσει κάρτα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Απώλειες / Κατερίνα Γιουλάκη (1938-2025): «Η θεία όλων μας»

Η αγαπημένη ηθοποιός, που έφυγε πλήρης ημερών πριν από λίγες ημέρες, υπήρξε η επιτομή της Ελληνίδας θείας, τόσο στην τηλεόραση όσο και στον κινηματογράφο. Ο ανιψιός της, Φώτης Σεργουλόπουλος, θυμάται στιγμές μαζί της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

The Review / Γιατί να δει κανείς το «Φοινικικό σχέδιο» αν δεν είναι φαν του Γουές Άντερσον;

O Χρήστος Παρίδης συζητά με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την τελευταία ταινία του Τεξανού δημιουργού. Πρόκειται, τελικά, για μια αντικαπιταλιστική αλληγορία της εποχής μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ