Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών

Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών Facebook Twitter
Το φόρεμα έχει γιακά σε σχήμα V και πιέτες στο λαιμό και τα μανίκια, γεγονός που δείχνει ότι είναι έργο κάποιου εξειδικευμένου στην τέχνη της ραπτικής.
0

To 1912-13 o W.M. Petrie διευθύνει τις ανασκαφές στην περιοχή Tarkhan, σε ένα αιγυπτιακό νεκροταφείο πενήντα χιλιόμετρα νότια του Καΐρου,  που χρονολογείται στα τέλη της τέταρτης και τις αρχές τις τρίτης χιλιετίας π.Χ. Ανάμεσα στους τάφους βρίσκεται ο μασταμπάς 2050, μια μεγάλη κατασκευή από πλίνθους που ανήκει στην εποχή της Πρώτης Δυναστείας (3100-2884 π.Χ.) και τον οποίο ο αρχαιολόγος χαρακτηρίζει «περίεργο». Δυστυχώς ο τάφος θα αποδειχθεί συλημένος και ένας «μεγάλος σωρός από ύφασμα» που περιέχει περνάει μάλλον απαρατήρητος. Χρειάστηκε ο «σωρός» να σταλεί το 1977 στο Victoria & Albert Museum για συντήρηση, για να ανακαλυφθεί ανάμεσα σε δεκαεπτά διαφορετικές ποιότητες υφάσματος το Tarkhan Dress, το οποίο η νέα χρονολόγηση του με ραδιενεργό άνθρακα πριν από λίγους μήνες το ανέδειξε ως το αρχαιότερο φόρεμα στον κόσμο, με ηλικία που ξεπερνά τα 5.000 χρόνια.

Το φόρεμα από την πρώτη στιγμή τράβηξε την προσοχή χάρη στην ιδιαιτερότητα του σχεδιασμού του. Τα ελάχιστα ενδύματα ανάλογης παλαιότητας που έχουν επιβιώσει στις μέρες μας συνήθως ήταν τυλιγμένα ή κρεμασμένα γύρω από το σώμα, αυτήν τη φορά όμως έχουμε ένα εύρημα υψηλής ραπτικής. Το φόρεμα έχει γιακά σε σχήμα V και πιέτες στο λαιμό και τα μανίκια, γεγονός που δείχνει ότι είναι έργο κάποιου εξειδικευμένου στην τέχνη της ραπτικής, άρα και ότι ανήκε σε μέλος της υψηλής κοινωνίας, που μπορούσε να έχει πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες. Αν και σήμερα μοιάζει περισσότερο με πουκάμισο, οι ειδικοί τονίζουν ότι, με βάση αναπαραστάσεις παρόμοιων ενδυμάτων από την περίοδο της Δεύτερης Δυναστείας σε αιγυπτιακούς τάφους στο Helwan, πρέπει να έφτανε μέχρι το έδαφος. Μάλιστα, τα σημάδια φθοράς στους αγκώνες και τις μασχάλες αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για τελετουργικό ένδυμα, αλλά είχε φορεθεί από τον κάτοχό του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Το Tarkhan Dress δεν είναι μόνο το παλαιότερο ένδυμα στον κόσμο, αλλά και το παλαιότερο σωζόμενο δείγμα σύνθετου ενδύματος, που έχει σχεδιαστεί, κοπεί και ραφτεί έτσι ώστε να εφαρμόζει σωστά στον κάτοχό του. Η ομορφιά και οι λεπτομέρειές του αντανακλούν την πολυπλοκότητα και τον πλούτο της κοινωνίας που το παρήγαγε, μιας ευημερούσας και ιεραρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία Αίγυπτος 5.000 χρόνια πριν

 Η σπανιότητα του ευρήματος είναι μεγάλη. Λίγα μόνο αρχαία ενδύματα φτιαγμένα από φυτικές ίνες ή δέρματα ζώων έχουν γλυτώσει την αποσύνθεση. Τα ενδύματα που βρίσκονται σε αρχαιολογικές ανασκαφές, γενικά, δεν είναι παλαιότερα των 2.000 ετών σύμφωνα με την Alice Stevenson, επιμελήτρια του Petrie Museum of Egyptian Archaeology  του Λονδίνου. Η επιβίωση των ιδιαίτερα ευπαθών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στα αρχαιολογικά χρονικά είναι σπάνια, η επιβίωση πλήρους, ενδύματος ακόμα περισσότερο. Η παλαιότητα του Tarkhan Dress, ωστόσο, δεν αποτελεί έκπληξη. Υπολείμματα από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που κατασκευάζονται από λινάρι είναι γνωστά τουλάχιστον από την Αιγυπτιακή Νεολιθική Εποχή, ενώ η ύφανση σε οριζόντιους αργαλειούς αποδεικνύεται από τις αρχές της τέταρτης χιλιετίας π.Χ.

Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών Facebook Twitter
...Τα σημάδια φθοράς στους αγκώνες και τις μασχάλες αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για τελετουργικό ένδυμα, αλλά είχε φορεθεί από τον κάτοχό του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

 Λόγω της σύνδεσής του με έναν τάφο της Πρώτης Δυναστείας, το φόρεμα είχε θεωρηθεί το παλαιότερο στον κόσμο και είχε ραδιοχρονολογηθεί τη δεκαετία του '80, όταν ακόμα η συγκεκριμένη τεχνική ήταν στα σπάργανα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν επιστημονικές αμφιβολίες. Το 2015 ένα κομμάτι του ενδύματος ραδιοχρονολογήθηκε εκ νέου από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα λινά υφάσματα αποτελούνται από ίνες λιναριού, οι οποίες αναπτύσσονται σε σύντομο χρονικό διάστημα και είναι κατάλληλες για χρονολόγηση με άνθρακα, εξηγούν οι ερευνητές,

 

Καθώς το φόρεμα είχε παραμείνει σχεδόν άθικτο, οι ερευνητές καθόρισαν ότι τα υλικά είχαν πιθανότατα χρησιμοποιηθεί μόνο για αυτό το κομμάτι και δεν είχαν ανακυκλωθεί. Στη συνέχεια εξέθεσαν το δείγμα σε οργανικούς διαλύτες, ακετόνη, μεθανόλη και χλωροφόρμιο, για να το απαλλάξουν από τυχόν ξένες ουσίες που εισάγονται κατά τη διάρκεια της συντήρησης ή από εκείνες που επικάθησαν μετά από χρόνια στον τάφο. Τελικά, κατέληξαν σε μια «πραγματική ηλικία» από το 3366-3120 π.Χ. (68% πιθανότητα) ή το 3482 - 3.102 π.Χ. (95% πιθανότητα), ενδέχεται δηλαδή το φόρεμα να χρονολογείται από την Προδυναστική Περίοδο. Η επιστημονική ομάδα εξηγεί ότι αυτά τα περιθώρια είναι ευρεία, λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος, καθώς και των «εγγενών προκλήσεων» που περιλαμβάνει μια ραδιοχρονολόγηση που φτάνει στα τέλη της τέταρτης χιλιετίας π.Χ.

 

Το Tarkhan Dress δεν είναι μόνο το παλαιότερο ένδυμα στον κόσμο, αλλά και το παλαιότερο σωζόμενο δείγμα σύνθετου ενδύματος, που έχει σχεδιαστεί, κοπεί και ραφτεί έτσι ώστε να εφαρμόζει σωστά στον κάτοχό του. Η ομορφιά και οι λεπτομέρειές του αντανακλούν την πολυπλοκότητα και τον πλούτο της κοινωνίας που το παρήγαγε, μιας ευημερούσας και ιεραρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία Αίγυπτος 5.000 χρόνια πριν –μια εποχή όπου το βασίλειο για πρώτη φορά ήταν ενωμένο κάτω από έναν κυβερνήτη. Αν και η ραδιοχρονολόγησή του θεωρείται πλέον απόλυτα ασφαλής και η ηλικία του ίσως αγγίζει ακόμα και τα 5.500 χρόνια, κοιτάζοντάς το προσεκτικά φαίνεται αναπάντεχα σύγχρονο και οικείο –ένα ρούχο που θα μπορούσε να βρίσκεται στη ντουλάπα μας.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Guest Editors / Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Το σχέδιο για την εγκαθίδρυση τελεφερίκ εκπλήσσει καθώς φανερώνει μια μεταστροφή του υπουργείου Πολιτισμού από πολιτικές ήπιας παρέμβασης και χαμηλού φωτισμού τις οποίες ακολούθησε για δεκαετίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει στον βράχο εδώ και πάνω από δύο αιώνες και ίσως τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ μετά την ανοικοδόμηση των τειχών.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΑΣ
Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM