Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών

Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών Facebook Twitter
Το φόρεμα έχει γιακά σε σχήμα V και πιέτες στο λαιμό και τα μανίκια, γεγονός που δείχνει ότι είναι έργο κάποιου εξειδικευμένου στην τέχνη της ραπτικής.
0

To 1912-13 o W.M. Petrie διευθύνει τις ανασκαφές στην περιοχή Tarkhan, σε ένα αιγυπτιακό νεκροταφείο πενήντα χιλιόμετρα νότια του Καΐρου,  που χρονολογείται στα τέλη της τέταρτης και τις αρχές τις τρίτης χιλιετίας π.Χ. Ανάμεσα στους τάφους βρίσκεται ο μασταμπάς 2050, μια μεγάλη κατασκευή από πλίνθους που ανήκει στην εποχή της Πρώτης Δυναστείας (3100-2884 π.Χ.) και τον οποίο ο αρχαιολόγος χαρακτηρίζει «περίεργο». Δυστυχώς ο τάφος θα αποδειχθεί συλημένος και ένας «μεγάλος σωρός από ύφασμα» που περιέχει περνάει μάλλον απαρατήρητος. Χρειάστηκε ο «σωρός» να σταλεί το 1977 στο Victoria & Albert Museum για συντήρηση, για να ανακαλυφθεί ανάμεσα σε δεκαεπτά διαφορετικές ποιότητες υφάσματος το Tarkhan Dress, το οποίο η νέα χρονολόγηση του με ραδιενεργό άνθρακα πριν από λίγους μήνες το ανέδειξε ως το αρχαιότερο φόρεμα στον κόσμο, με ηλικία που ξεπερνά τα 5.000 χρόνια.

Το φόρεμα από την πρώτη στιγμή τράβηξε την προσοχή χάρη στην ιδιαιτερότητα του σχεδιασμού του. Τα ελάχιστα ενδύματα ανάλογης παλαιότητας που έχουν επιβιώσει στις μέρες μας συνήθως ήταν τυλιγμένα ή κρεμασμένα γύρω από το σώμα, αυτήν τη φορά όμως έχουμε ένα εύρημα υψηλής ραπτικής. Το φόρεμα έχει γιακά σε σχήμα V και πιέτες στο λαιμό και τα μανίκια, γεγονός που δείχνει ότι είναι έργο κάποιου εξειδικευμένου στην τέχνη της ραπτικής, άρα και ότι ανήκε σε μέλος της υψηλής κοινωνίας, που μπορούσε να έχει πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες. Αν και σήμερα μοιάζει περισσότερο με πουκάμισο, οι ειδικοί τονίζουν ότι, με βάση αναπαραστάσεις παρόμοιων ενδυμάτων από την περίοδο της Δεύτερης Δυναστείας σε αιγυπτιακούς τάφους στο Helwan, πρέπει να έφτανε μέχρι το έδαφος. Μάλιστα, τα σημάδια φθοράς στους αγκώνες και τις μασχάλες αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για τελετουργικό ένδυμα, αλλά είχε φορεθεί από τον κάτοχό του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Το Tarkhan Dress δεν είναι μόνο το παλαιότερο ένδυμα στον κόσμο, αλλά και το παλαιότερο σωζόμενο δείγμα σύνθετου ενδύματος, που έχει σχεδιαστεί, κοπεί και ραφτεί έτσι ώστε να εφαρμόζει σωστά στον κάτοχό του. Η ομορφιά και οι λεπτομέρειές του αντανακλούν την πολυπλοκότητα και τον πλούτο της κοινωνίας που το παρήγαγε, μιας ευημερούσας και ιεραρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία Αίγυπτος 5.000 χρόνια πριν

 Η σπανιότητα του ευρήματος είναι μεγάλη. Λίγα μόνο αρχαία ενδύματα φτιαγμένα από φυτικές ίνες ή δέρματα ζώων έχουν γλυτώσει την αποσύνθεση. Τα ενδύματα που βρίσκονται σε αρχαιολογικές ανασκαφές, γενικά, δεν είναι παλαιότερα των 2.000 ετών σύμφωνα με την Alice Stevenson, επιμελήτρια του Petrie Museum of Egyptian Archaeology  του Λονδίνου. Η επιβίωση των ιδιαίτερα ευπαθών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στα αρχαιολογικά χρονικά είναι σπάνια, η επιβίωση πλήρους, ενδύματος ακόμα περισσότερο. Η παλαιότητα του Tarkhan Dress, ωστόσο, δεν αποτελεί έκπληξη. Υπολείμματα από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που κατασκευάζονται από λινάρι είναι γνωστά τουλάχιστον από την Αιγυπτιακή Νεολιθική Εποχή, ενώ η ύφανση σε οριζόντιους αργαλειούς αποδεικνύεται από τις αρχές της τέταρτης χιλιετίας π.Χ.

Ένα αιγυπτιακό φόρεμα υψηλής ραπτικής 5.500 ετών Facebook Twitter
...Τα σημάδια φθοράς στους αγκώνες και τις μασχάλες αποδεικνύουν ότι δεν πρόκειται για τελετουργικό ένδυμα, αλλά είχε φορεθεί από τον κάτοχό του κατά τη διάρκεια της ζωής του.

 Λόγω της σύνδεσής του με έναν τάφο της Πρώτης Δυναστείας, το φόρεμα είχε θεωρηθεί το παλαιότερο στον κόσμο και είχε ραδιοχρονολογηθεί τη δεκαετία του '80, όταν ακόμα η συγκεκριμένη τεχνική ήταν στα σπάργανα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν επιστημονικές αμφιβολίες. Το 2015 ένα κομμάτι του ενδύματος ραδιοχρονολογήθηκε εκ νέου από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα λινά υφάσματα αποτελούνται από ίνες λιναριού, οι οποίες αναπτύσσονται σε σύντομο χρονικό διάστημα και είναι κατάλληλες για χρονολόγηση με άνθρακα, εξηγούν οι ερευνητές,

 

Καθώς το φόρεμα είχε παραμείνει σχεδόν άθικτο, οι ερευνητές καθόρισαν ότι τα υλικά είχαν πιθανότατα χρησιμοποιηθεί μόνο για αυτό το κομμάτι και δεν είχαν ανακυκλωθεί. Στη συνέχεια εξέθεσαν το δείγμα σε οργανικούς διαλύτες, ακετόνη, μεθανόλη και χλωροφόρμιο, για να το απαλλάξουν από τυχόν ξένες ουσίες που εισάγονται κατά τη διάρκεια της συντήρησης ή από εκείνες που επικάθησαν μετά από χρόνια στον τάφο. Τελικά, κατέληξαν σε μια «πραγματική ηλικία» από το 3366-3120 π.Χ. (68% πιθανότητα) ή το 3482 - 3.102 π.Χ. (95% πιθανότητα), ενδέχεται δηλαδή το φόρεμα να χρονολογείται από την Προδυναστική Περίοδο. Η επιστημονική ομάδα εξηγεί ότι αυτά τα περιθώρια είναι ευρεία, λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος, καθώς και των «εγγενών προκλήσεων» που περιλαμβάνει μια ραδιοχρονολόγηση που φτάνει στα τέλη της τέταρτης χιλιετίας π.Χ.

 

Το Tarkhan Dress δεν είναι μόνο το παλαιότερο ένδυμα στον κόσμο, αλλά και το παλαιότερο σωζόμενο δείγμα σύνθετου ενδύματος, που έχει σχεδιαστεί, κοπεί και ραφτεί έτσι ώστε να εφαρμόζει σωστά στον κάτοχό του. Η ομορφιά και οι λεπτομέρειές του αντανακλούν την πολυπλοκότητα και τον πλούτο της κοινωνίας που το παρήγαγε, μιας ευημερούσας και ιεραρχικής κοινωνίας, όπως ήταν η αρχαία Αίγυπτος 5.000 χρόνια πριν –μια εποχή όπου το βασίλειο για πρώτη φορά ήταν ενωμένο κάτω από έναν κυβερνήτη. Αν και η ραδιοχρονολόγησή του θεωρείται πλέον απόλυτα ασφαλής και η ηλικία του ίσως αγγίζει ακόμα και τα 5.500 χρόνια, κοιτάζοντάς το προσεκτικά φαίνεται αναπάντεχα σύγχρονο και οικείο –ένα ρούχο που θα μπορούσε να βρίσκεται στη ντουλάπα μας.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις» αφηγείται σε φύλλο του Γεννάρη του 1931 όσα συνέβησαν σε παράρτημα ασφαλείας της Αθήνας και κατέγραψε η κάμερα του σκηνοθέτη Δημήτρη Γαζιάδη.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Αρχαιολογία & Ιστορία / To ξενοδοχείο InterContinental στην Καμπούλ είναι ένα μέρος που τα έχει δει όλα

Από την εποχή που η πρωτεύουσα του Αφγανιστάν ήταν το σταυροδρόμι των χίπις μέχρι τους Ταλιμπάν, το θρυλικό InterContinental της Καμπούλ καταφέρνει, με κάποιον αξιοθαύμαστο τρόπο, να παραμείνει ανοιχτό μέχρι σήμερα.
THE LIFO TEAM
Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο σκανδαλώδης, πολυτελής και θαυμαστός κόσμος της Μαρίας Αντουανέτας

Είδωλο της ποπ κουλτούρας, fashion icon, influencer προτού καν εφευρεθεί ο όρος, εξακολουθεί να επηρεάζει τη μόδα με την απαράμιλλη γοητεία της. Μια έκθεση στο μουσείο V&A, η πρώτη για τη Γαλλίδα βασίλισσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μας το υπενθυμίζει.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ζαφείρης Γκούσιος: Ο κοινωνικός ονειροπόλος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τι σκεφτόταν ο άνθρωπος που πυροβόλησε τον πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας;

Ο Ζαφείρης Γκούσιος, που αυτοχαρακτηριζόταν «κοινωνικός ονειροπόλος», το 1927 αποπειράται να δολοφονήσει τον Παύλο Κουντουριώτη. Το πώς και το γιατί μέσα από τον Τύπο της εποχής.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κατηγόρησαν και τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Ιστορία / Μετέφρασε το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Τον κυνήγησαν ανελέητα. Αυτοκτόνησε

Αυτή είναι η ιστορία του Ιωάννη Συκουτρή, ενός μεγάλου πνευματικού Έλληνα που κατηγορήθηκε ως άθεος για τη μετάφραση του «Συμποσίου» του Πλάτωνα εξ αιτίας της αναφοράς του στις «γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα».
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο άλυτος γρίφος της Ιερουσαλήμ

Η απροσδόκητη κατάκτησή της από τους Ισραηλινούς στον πόλεμο των έξι ημερών. Ο Νταγιάν, ο Σαρόν και ο Χουσέιν της Ιορδανίας. Η Ιντιφάντα, ο PLO και η συντριβή τους. Το Τείχος, το Ορος του Ναού και οι υπόγειες σήραγγες. Μια συναρπαστική σύνοψη της ιστορίας μιας εκρηκτικής πόλης από τον Σάιμον Σίμπαγκ Μοντεφιόρε.
Ρήνεια: Το νησί των νεκρών απέναντι από τη Δήλο

Ιστορία μιας πόλης / Ρήνεια, η άλλη Δήλος

Ένα νησί που δεν προοριζόταν για ζωή αλλά για θάνατο. Απέναντι από τη λαμπρή Δήλο, η Ρήνεια κουβαλά τα πιο σιωπηλά –και ίσως πιο ανθρώπινα– μυστικά του Αιγαίου. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Ιστορία μιας πόλης / Δήλος: H καρδιά των Κυκλάδων

Στη μέση των Κυκλάδων, σ’ ένα νησί χωρίς μόνιμους κατοίκους, η γη κρύβει ακόμη φωνές. Αν ξέρεις πού να κοιτάξεις, η Δήλος αρχίζει να σου μιλά για θεούς που λατρεύτηκαν, εμπορικές αυτοκρατορίες που γεννήθηκαν, λαούς που ήρθαν και έφυγαν, και τελετές που παραμένουν μυστήριο. Το νησί αυτό υπήρξε κάποτε το κέντρο του κόσμου – και ακόμη κρατά μυστικά. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την αρχαιολόγο Ζώζη Παπαδοπούλου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εν μέσω των γυναικών της αμαρτίας. Μια επίσκεψη στα Βούρλα τον Φλεβάρη του 1936

Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και φεμινίστρια Λιλίκα Νάκου επισκέφθηκε το –υπό κρατική διαχείριση– πορνείο των Βούρλων τον Φλεβάρη του 1936, συνομίλησε με τις «γυναίκες της αμαρτίας» και μετέφερε τις εντυπώσεις της.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μέλι, Ρόδια, Aμβροσία: Τι έτρωγαν τελικά στον Όλυμπο οι Θεοί;

Τόσο οι γραπτές πηγές όσο και η εικονογραφία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας αποκαλύπτουν ότι οι θεοί και οι ήρωες ήταν μάλλον εκλεκτικότεροι των θνητών ως προς τη διατροφή τους. Και τα φαγητά τους έκρυβαν κίνητρα πέρα από την πείνα...
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ματίας Ρουστ: Μια ατέλειωτη ιστορία των ’80s

Το βράδυ της 28ης Μαΐου 1987 ο 18χρονος Γερμανός προσγειώνεται με ένα Cessna στην Κόκκινη Πλατεία για να αποδείξει ότι «αν κάποιος σαν εμένα μπορεί να περάσει σώος και αβλαβής στην άλλη πλευρά, τότε δεν υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος, και ίσως να μπορούμε να τα βρούμε όλοι μεταξύ μας».
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Η Μεγαλόχαρη ως αστυνομικό λαγωνικό 

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα «αντιλωποδυτικά θαύματα» της Παναγίας

Μια δημοσιογραφική έρευνα που έκανε το 1933 ο αστυνομικός ρεπόρτερ Ευστάθιος Θωμόπουλος κατέγραψε τους άθλους της Παναγίας· από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη, οι πιστοί «έβλεπαν» τη δράση της, ένιωθαν ευγνώμονες και τη μαρτυρούσαν.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ