Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και 7 μύθοι που το συνοδεύουν

Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και 7 μύθοι που το συνοδεύουν Facebook Twitter
Υπάρχει ακόμα μια διαδομένη πεποίθηση στην κοινωνία ότι κάποιος με αγχώδη διαταραχή μπορεί απλά να «καλμάρει» ή κάποιος με κατάθλιψη μπορεί απλά να «αποδράσει από αυτήν», «να αλλάξει τρόπο σκέψης», «να δει τα πράγματα διαφορετικά» λες και είναι εύκολο να το πράξει, αλλά επιλέγει/προτιμά να μην το κάνει. Αυτό απλά δεν είναι αλήθεια.
3

Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας και 7 μύθοι που το συνοδεύουν Facebook Twitter
Η κατάθλιψη είναι απολύτως θεραπεύσιμη. Ωστόσο, όπως σε κάθε σοβαρή ασθένεια, απαιτείται ολοκληρωμένη, συνεχής, επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα και μια αποτελεσματική σχέση "εργασίας" ανάμεσα στον ασθενή και τον κλινικό, υποστήριξη, υπομονή και αγάπη από τα οικεία πρόσωπα.

Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας μπορεί να οδηγήσει σε ένα πλήθος ψευδών πεποιθήσεων και είναι καθήκον μας να μιλήσουμε ανοιχτά για τις προκαταλήψεις εις βάρος ανθρώπων που χρήζουν στήριξης, όχι απομόνωσης. Τα αρνητικά στερεότυπα δημιουργούν πολλές παρανοήσεις, οι οποίες αποξενώνουν ακόμη περισσότερο τους πάσχοντες από ψυχικές διαταραχές, σε μια κοινότητα που ήδη αισθάνονται απομονωμένοι.

 

Οι πολλές πλάνες που περιβάλλουν τις διαταραχές ψυχικής υγείας καθιστούν δύσκολη τη διαχείρισης τους και έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το στίγμα τροχοπεδεί την αποτελεσματική θεραπεία τους.

Παρακάτω αναφέρουμε μερικούς από τους μύθους που κανείς δεν πρέπει να πιστεύει για τις ψυχικές ασθένειες και σε καμία περίπτωση να διαδίδει απερίσκεπτα στον περίγυρο του.

Περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Αυτό καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ότι κάποιος που γνωρίζετε θα υποφέρει από μία ψυχολογική διαταραχή. Πρέπει να είστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσετε με θάρρος και να τον στηρίξετε.

Μύθος 1: Οι ψυχικές ασθένειες είναι μεταδοτικές.

Για να καταρρίψουμε αυτό το μύθο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη διαφορά μεταξύ συναισθημάτων και διαταραχών της ψυχικής υγείας. Οι πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων, αλλά αυτό είναι ένα υποπροϊόν της χημείας του εγκεφάλου και άλλων πιθανών παραγόντων που οδηγούν στην εκάστοτε κλινική διάγνωση.

Αν και οι μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συναισθήματα - ιδιαίτερα τα αγχώδη- είναι μεταδοτικά, η ίδια η ψυχική ασθένεια δεν είναι. Δεν λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που εξαπλώνεται το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη στον πληθυσμό.

Παρά αυτή τη γνώση, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι ψυχικές ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν(!), σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2014 στην επιστημονική επιθεώρηση Memory & Cognition. Αυτή η πεποίθηση δε φέρει κανένα έρεισμα και σίγουρα είναι ψευδής, για να μην αναφέρουμε ότι επιδεινώνει τα αισθήματα απομόνωσης, όσων κατατρύχονται από την ασθένεια.

Μύθος 2: Η ψυχική ασθένεια προδιαθέτει σε βιαιότητα.

Πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να επιρρίπτουν ευθύνες σε ψυχικές ασθένειες για όσα αποτρόπαια εγκλήματα βλέπουν το φως της δημοσιότητας, όπως η πρόσφατη σοκαριστική εν ψυχρώ δολοφονία δύο δημοσιογράφων στη Βιρτζίνια. Ως αποτέλεσμα, διαιωνίζεται μια προκατάληψη που δεν είναι εύκολο να παρακαμφθεί. Και η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική: μια διαταραχή της ψυχικής υγείας σπανίως εκδηλώνεται με βίαιες πράξεις. Αντιθέτως, μια μελέτη του 2014 διαπίστωσε ότι άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας είναι πιο πιθανό να είναι οι ίδιοι θύματα βίαιων εγκλημάτων, παρά αυτοί που τα διαπράττουν.

Μύθος 3: Είναι ασυνήθιστες.

Λάθος. Περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Αυτό καθιστά πολύ πιθανό το ενδεχόμενο ότι κάποιος που γνωρίζετε θα υποφέρει μία ψυχολογική διαταραχή. Πρέπει να είστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσετε με θάρρος και να τον στηρίξετε.

Η κατάθλιψη είναι απολύτως θεραπεύσιμη. Ωστόσο, όπως σε κάθε σοβαρή ασθένεια, απαιτείται ολοκληρωμένη, συνεχής, επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα και μια αποτελεσματική σχέση "εργασίας" ανάμεσα στον ασθενή και τον κλινικό, υποστήριξη, υπομονή και αγάπη από οικεία πρόσωπα.

Μύθος 4: "Όλα είναι στο μυαλό σου".

Υπάρχει ακόμα μια διαδομένη πεποίθηση στην κοινωνία ότι κάποιος με αγχώδη διαταραχή μπορεί απλά να «καλμάρει» ή κάποιος με κατάθλιψη μπορεί απλά να «αποδράσει από αυτήν», «να δει τα πράγματα διαφορετικά» λες και είναι κάτι εύκολο να το πράξει, αλλά επιλέγει/προτιμά να μην το κάνει. Αυτό απλά δεν είναι αλήθεια. Όσοι πάσχουν από ψυχικές διαταραχές είναι πράγματι εγκλωβισμένοι σε μία κλινική κατάσταση ανισορροπίας χημικών νευροδιαβιβαστών (μορίων που μεταβιβάζουν μηνύματα στον εγκέφαλο), για να μην αναφέρουμε ακόμη πιο περίπλοκες αιτιοπαθολογικές συσχετίσεις. Επιπρόσθετα, υπάρχουν και άλλα σωματικά συμπτώματα. Κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να δει αλλαγές στην όρεξη, πονοκεφάλους και δυσπεψία, τα οποία απλώς χειροτερεύουν το πρόβλημα. Κάποιος που βιώνει συνεχές έντονο άγχος μπορεί να είναι ευπαθής σε καρδιαγγειακά προβλήματα, προβλήματα στο στομάχι, να υφίσταται τις συνέπειες ενός αποδυναμωμένου ανοσοποιητικού συστήματος, ακόμη και να υποφέρει από προβλήματα μνήμης.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε κάποια στιγμή ότι ο "νους" είναι παράγωγο της δραστηριότητας ενός βιολογικού υποστρώματος, αυτού που ονομάζουμε εγκέφαλο - δίχως αυτό να απομειώνει στο ελάχιστο το αξιοθαύμαστο της λειτουργίας/ύπαρξης του. Η άυλη συνιστώσα που εσφαλμένα του αποδίδουμε περιπλέκει αχρείαστα το πως προσεγγίζουμε τις ψυχικές ασθένειες.

Μύθος 5: Δεν μπορείς να ανακάμψεις από μια ψυχική ασθένεια.

Η ψυχική ασθένεια δεν είναι ίδια για κανέναν και χαρακτηρίζεται από πλειοτροπική έκφραση, όπως και πολυπαραγοντική αιτιότητα, πράγμα που σημαίνει ότι η θεραπεία διαφέρει για τον καθένα. Η ψυχιατρική θεραπεία/αγωγή, τα φάρμακα και η εξωγενής στήριξη είναι όλα χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση μιας ψυχικής διαταραχής και την παροχή βοήθειας στον πάσχοντα, ώστε να επανέλθει σε μια υγιή και παραγωγική ζωή.

Επί παραδείγματι, η κατάθλιψη είναι θεραπεύσιμη. Ωστόσο, όπως σε κάθε σοβαρή ασθένεια, απαιτείται ολοκληρωμένη, συνεχής, επιστημονικά τεκμηριωμένη φροντίδα και μια αποτελεσματική σχέση "εργασίας" ανάμεσα στον ασθενή και τον κλινικό, υποστήριξη, υπομονή και αγάπη από τα οικεία πρόσωπα.

Μύθος 6: Η ψυχική ασθένεια προέρχεται από μια δύσκολη παιδική ηλικία.

Οι συνθήκες ζωής σίγουρα παίζουν κάποιο ρόλο, αλλά άλλοι παράγοντες έχουν εξίσου σημαντική επίδραση στις διαταραχές της ψυχικής υγείας. Οι αγχώδεις διαταραχές για παράδειγμα: πολλοί από τους πάσχοντες έχουν καλή παιδική ηλικία, παρ' όλα αυτά εξακολουθούν να είναι ευπαθείς σε μη διαχειρίσιμο, παθολογικό άγχος.

Μύθος 7: Δεν μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που πάσχει από μια διαταραχή της ψυχικής υγείας.

Τα αγαπημένα πρόσωπα είναι υψίστης σημασίας στο να βοηθήσουν κάποιον να το πάρει απόφαση και να αναζητήσει θεραπεία. Απαιτούνται διερευνητικό πνεύμα, ανοιχτά μυαλά και ψυχραιμία, ώστε κάποιος να παραδεχθεί την ψυχική νόσο ενός αγαπημένου του προσώπου, να μην την αγνοήσει και να γίνει υποστηρικτικός, όπως ακριβώς το απαιτεί η περίσταση. Τα μέλη της οικογένειας, οι φίλοι και οι σημαντικοί "άλλοι" έχουν την ευκαιρία να βοηθήσουν με τρόπο μη επικριτικό, ακόμα κι αν είναι μόνο να παροτρύνουν τους ασθενείς να πηγαίνουν στα ραντεβού τους με τον θεράποντα ιατρό, να λαμβάνουν τα φάρμακα ή να επιμένουν στη ρουτίνα της θεραπείας."

Υ.Γ.: Η "ευκολία" που παρέχει το σύγχρονο life-style, η αναλωσιμότητα των αγαθών και των ανθρώπων, το γρήγορο turn-over των συγκυριών, όλα μας προδιαθέτουν σε μία φυγόπονη στάση απέναντι στις πραγματικές δυσκολίες. Όταν κάτι πάει στραβά τείνουμε να επιλέγουμε την αποστασιοποίηση, τη φυγή και αναζητούμε την κανονικότητα -λες και αυτή υπάρχει, λες και εμείς οι ίδιοι είμαστε φορείς της. Θα ήταν όμορφο να επιδεικνύαμε μια πιο υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στους διπλανούς μας όταν οι περιστάσεις το απαιτούν και να μην τους εγκαταλείπουμε στα δύσκολα, λες και η αξία τους είναι "χρηματιστηριακής" φύσεως και υφίσταται μόνον όσο εξακολουθούν να αποδίδουν όφελος.

 

 

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Ψυχή & Σώμα / Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Γυμναστική με κινητό στο χέρι, ρολόγια που σου λένε πότε να αναπνεύσεις, influencers που υπόσχονται κοιλιακούς μέσα σε δέκα λεπτά: πόσα από όλα αυτά λειτουργούν πραγματικά; Για να ξεχωρίσουμε το hype από την ουσία, μιλήσαμε με τον Λάμπρο Μουλίνο, διαιτολόγο, διατροφολόγο και γυμναστή, ο οποίος μας βοηθά να αποκρυπτογραφήσουμε το τοπίο του fitness όπως αυτό διαμορφώνεται στα ελληνικά social media σήμερα.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Ψυχή & Σώμα / Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Τι γίνεται με τα συσκευασμένα που βρίσκουμε στα ψυγεία; Είναι ασφαλή; Τα παγωτά που δεν έχουν ζάχαρη να τα προτιμάμε; Είναι ασφαλές να δίνουμε υποκατάστατα ζάχαρης στα παιδιά; Ποια είναι τα καλά του σπιτικού παγωτού; Και πώς μπορούμε να το φτιάχνουμε;
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Η σημασία της ηθικής ομορφιάς

Υγεία & Σώμα / Η ομορφιά του να δείχνεις καλοσύνη χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα

Οι πράξεις γενναιοδωρίας και αυτοθυσίας προκαλούν αισθήματα ψυχικής ευφορίας και συγκίνησης, που οδηγούν στην επιθυμία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, αλλά και να βοηθήσουμε τους άλλους
THE LIFO TEAM
Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Ψυχή & Σώμα / Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Βοηθούν όντως κάποιες τροφές στις καύσεις ή είναι απλώς ένας διατροφικός μύθος; Στο σημερινό επεισόδιο συζητάμε με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη για το πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε με απλούς τρόπους τον μεταβολισμό μας.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Είναι αλήθεια ότι στην εμμηνόπαυση παχαίνουμε χωρίς να τρώμε;

Ψυχή & Σώμα / Είναι αλήθεια ότι στην εμμηνόπαυση παχαίνουμε χωρίς να τρώμε;

Τι σημαίνει «σωστή» διατροφή στην εμμηνόπαυση; Υπάρχουν τροφές που βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων; Πόσοι από τους διατροφικούς «κανόνες» που ακούμε είναι μύθοι; Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τον νοσοκομειακό διαιτολόγο Χρήστο Παπαβαγγέλη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Γονείς, ψυχραιμία! Υπάρχει τρόπος για ήρεμη γονεϊκότητα;»

Ζωή στα καλύτερά της / «Γονείς, ψυχραιμία! Υπάρχει τρόπος για ήρεμη γονεϊκότητα;»

Μια συζήτηση με την παιδοψυχολόγο και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Ηλέκτρα Κτενά για το γονεϊκό άγχος και το τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να χτίσουν ουσιαστικές σχέσεις εμπιστοσύνης με τα παιδιά τους, στο πλαίσιο της σειράς podcast «Ζωή στα καλύτερά της», με την υποστήριξη των συμπληρωμάτων διατροφής EVIOL.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Ψυχή & Σώμα / Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Τα σφηνάκια τζίντζερ έχουν αποκτήσει φανατικό κοινό και προβάλλονται ως ένα φυσικό booster για το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πόση αλήθεια, όμως, κρύβεται πίσω από αυτή τη διατροφική τάση; Η Μερόπη Κοκκίνη μιλά με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ozempic και Mounjaro: Ιατρική επανάσταση ή παγίδα;

Ψυχή & Σώμα / Ozempic και Mounjaro: Επανάσταση στην απώλεια βάρους ή παγίδα;

Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τη διαιτολόγο Μελίνα Καριπίδου και τον ενδοκρινολόγο Μανώλη Σουβατζόγλου, οι οποίοι εξηγούν πώς λειτουργούν τα φάρμακα GLP-1, ποιοι μπορούν να τα πάρουν, τι ρόλο παίζει η διατροφή κατά τη χρήση τους – και τι συμβαίνει όταν διακοπούν.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σ’ ένα παιδί

Υγεία & Σώμα / Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σε ένα παιδί

Το κλειδί για την ανατροφή ικανών νέων ανθρώπων δεν είναι να εστιάζουμε στις δυσκολίες και τα ελλείμματά τους, αλλά να αναγνωρίσουμε και να καλλιεργήσουμε τα προτερήματά τους – να εντοπίσουμε αυτό που οι ειδικοί στην ανάπτυξη του παιδιού αποκαλούν «νησίδες ικανότητας».
THE LIFO TEAM
Κοιλιοκάκη, η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Υγεία & Σώμα / Κοιλιοκάκη: Η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Οι διατροφικές δυσανεξίες μπορούν να κάνουν την καθημερινότητα βάσανο. Η πιο συχνή διαταραχή, που μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι η κοιλιοκάκη. Τι συμπτώματα έχει και πώς γίνεται η διάγνωση;
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ψυχή & Σώμα / Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ποιες τροφές μάς κάνουν πραγματικά καλό; Πόσο junk food επιτρέπεται να καταναλώνουν τα παιδιά και πόση ζάχαρη; Και πώς ενισχύουμε το μικροβίωμα του οργανισμού; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με την κλινική διατροφολόγο Κωνσταντίνα Κεραμύδα για το ποιες τροφές, ενώ μοιάζουν αθώες, είναι άκρως επικίνδυνες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ

σχόλια

2 σχόλια
Νομίζω ότι ο μύθος 5 χρειάζεται επιπλέον διευκρινίσεις.Πώς μπορούμε να λέμε ότι η κατάθλιψη είναι "απολύτως θεραπεύσιμη"; Πάνω από το 50% των ασθενών κάνουν υποτροπή. Επίσης, αν έχεις πάθει μια φορά κατάθλιψη είσαι πλέον πιο επιρρεπής στο να ξαναεμφανίσεις. Φυσικά και μπορεί κάποιος να ανακάμψει από μια ψυχική ασθένεια, χωρίς όμως να σημαίνει ότι έχει θεραπευτεί κιόλας. Με τη σωστή αγωγή και το σωστό υποστηρικτικό πλαίσιο μπορεί να επανέλθει σε λειτουργικά επίπεδα. Θα πρέπει στο εξής, όμως, να ενημερωθεί για την ασθένειά του και να παρατηρεί τον εαυτό του, ώστε να καταλαβαίνει αν πρόκειται να υποτροπιάσει. Σε περιπτώσεις ψύχωσης, ας πούμε, μπορεί η αγωγή να καλύψει τον ασθενή για ένα μεγάλο διάστημα και μετά να χρειαστεί αλλαγή.Θα ήταν καλό να σημειωθούν τα παραπάνω, όχι μόνο για την ευαισθητοποίηση όλων ημών, αλλά και για ανθρώπους που πάσχουν από κάποια ψυχική νόσο και διαβάζουν το συγκεκριμένο άρθρο.Συγχαρητήρια για τη δημοσίευσή του, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο για την εξοικείωση της κοινωνίας μας με την ψυχική νόσο και εσείς προσθέτετε ένα λιθαράκι ακόμα σε αυτό το μονοπάτι.
Καλό κείμενο. Ας πούμε ωστόσο πως η αποστασιοποίηση από έναν φίλο που αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα πολλές φορές δεν είναι φυγόπονη στάση, οφείλεται στο γεγονός πως εκείνος δε θέλει κανέναν κοντά του. Θέλω να πω οι άνθρωποι δεν είναι και τόσο μικροί, απλώς είναι μέσοι και δεν είναι μεγάλοι να φέρουν γύρω την διάθεση του αρρώστου σε συνδυασμό με το πρόγραμμα που έχουν.