Η απόλυτη ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ

Η απόλυτη ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ Facebook Twitter
Φωτό: Πάνος Μιχαήλ / LIFO
2

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ-ΙΚΑΡΟ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗ

Λευκό σε λευκό. Ο τόμος είναι συνταρακτικά απέριττος. Μια σπουδαία σπουδή στον μινιμαλισμό που λέει πολλά. Μια μνεία στον Καζιμίρ Μάλεβιτς και στο Άσπρο τετράγωνο σε άσπρο φόντο. Η ποίηση είναι απόλυτη. Η ποίηση είναι συγκεντρωμένη εδώ, παρά δύο έτη μισός αιώνας αντιμαχία, αλλά και ερωτοτροπία, με τη Σιωπή. Γιατί, τι άλλο είναι πια η ποίηση των λέξεων αν όχι μια αντιμαχία και, συνάμα, ερωτοτροπία με τη Σιωπή;

Ημερομηνίες: 1963, 1971, 1974, 1977, 1978, 1982, 1984, 1990, 1993, 1995, 1996, 2001, 2003, 2005, 2011

Τίτλοι: Λύκοι και Σύννεφα. Ποιήματα ’63-’69. Μαγδαληνή, το μεγάλο θηλαστικό. Τα σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης. Ο θρίαμβος της σταθερής απώλειας. Ενάντιος Έρωτας. Οι Μνηστήρες. Επίλογος Αέρας. Άδεια Φύση. Λυπιού. Ωραία Έρημος η Σάρκα. Η ύλη μόνη. Μεταφράζοντας σε έρωτα της ζωής το τέλος. Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα. Η ανορεξία της ύπαρξης.

Αγαπημένο, Ι: «Ό,τι δικό σου παραληρεί / στα σύδεντρα, στις χλοερές αυτοκρατορίες / των ονείρων / στις περίλαμπρες σιωπές του κισσού / στης φτέρης τις βουβές συγκοπές / στις κρασάτες λιγοθυμιές των φθινοπωρινών φύλλων./ Το νόημά σου αναβλύζει:/ ότι καμιά ζωή / δεν είναι πιο δυνατή απ’ τον πόθο / καμιά πράξη πιο τελειωτική / από την ποίηση». (Στο δάσος, 1982)

Σχόλιο, Ι: Only poetry isn’t shit (Roberto Bolaño, 2666)

Αγαπημένο, ΙΙ: «Τη μέρα της βάφτισης / μου υποσχέθηκαν / καλή λαμπάδα στον ουρανό / με τα σύννεφα και τους αγγέλους.// Πόνος τα ζώα χωρίς τροφή / στα νυχτερινά χαντάκια / να προσεύχονται στο φεγγάρι […] Δε φτάνει ο έρωτας / άνεμος ανεπίστρεπτος / έρχεται ανώνυμος / στις ευωδιασμένες στέγες, στους αγρούς / εγκαθίσταται / συνεσταλμένος αυτοκράτορας / ειρηνικής βίας./ Δε φτάνουν / τα σχέδια φυγής / καραβιών σκιές / στις απόμερες γωνιές των παραμυθιών / σεμνοί σταθμοί / ευκάλυπτοι και βαγόνια / π’ αγγίζουν τα νερά ως τα καΐκια./ Δε φτάνουν / οι φωνές τραγουδιστών / γέννα της φωτιάς / και της καλής τρέλας / δε φτάνουν / οι πράξεις που επαναλαμβάνονται:// ελεημοσύνη, μελέτη / στα γνωστά εργαστήρια / ο φόβος, η λιποψυχία των γενναίων / οι κινήσεις της οργής / τα χτίσματα της φαντασίας και του πλούτου / η τακτική επιστροφή της νύχτας». (Ευαγγελισμοί, 1963)

Σχόλιο, ΙΙ: Το ποίημα «Ευαγγελισμοί» είναι αφιερωμένο στον Ν.Δ. Καρούζο. Όσο κυλάνε τα χρόνια, τόσο νιώθω πώς συνηχούν οι φωνές της Κατερίνας και του Νίκου, πόσο τους έθελγε η πάλη με τη φθορά, πόσο οι σχηματισμοί των λέξεών τους τείνουν να γίνουν αγέρωχα μπλουζ, άνθη ενάντια, κονταροχτυπήματα με το μακελειό της καθημερινότητας. Ρουκ και Καρούζος, όπως λέμε Thomas Bernhard και IngeborgBachmann, φωνές που μέσα τους ακούς το τραχύ παμπάλαιο και το στιλπνό καινούργιο. Φωνές που με τη σάρκα φιλοσοφούν.

Αγαπημένο, ΙΙΙ: «Θέλω να γράψω ένα ποίημα για τη μοίρα / γιατί αυτή οδηγεί τη χειράμαξα με το ποίημα./ Αυτή εκπαιδεύει / και ξαφνικά γνωρίζουμε / τα φυτά απ’ τις κρυφές εκκρίσεις τους / τα πουλιά από την άλλη τους λαλιά / την ψυχή από τη μουγκή της την κραυγή./ Η μοίρα μάς μαθαίνει / πώς να υπακούμε / στο διαφορετικό πρόσταγμα / της κάθε σάρκας / και πώς οι ανατριχίλες στο δέρμα εκείνου υψώνονται / σελίδες αφηνιασμένες./ Όχι το ταλέντο / αλλά οι άπειρες συμπτώσεις / άφησαν να πέσει στο χώμα / ώριμος καρπός το ποίημα […] Θα ’θελα να γράψω ένα ποίημα εμπνευσμένο / αλλά η μοίρα σαν να μην οδηγεί πια». («Θέλω να γράψω ένα ποίημα», 2005)

Σχόλιο, ΙΙΙ: Και αυτό το ποίημα αφιερωμένο. Στον Αντώνη Φωστιέρη, εν προκειμένω. Η Ρουκ φτάνει στις ακρώρειες της γλώσσας, κάνει να την αφήσει και να φύγει (Καρούζος: «να φύγου απ’ τη γλώσσα, να φύγου»), αλλά μένει εκεί. Πού αλλού τέτοιο θάλπος ; Αν όχι στη γλώσσα; Αν όχι στις λέξεις; Στων λέξεων το κονάκι, στων λέξεων το τσαρδί;

Αγαπημένο, IV: Όταν ο άγγελος είναι κόκκινος / και νυχοπατάει / στο σφουγγαρισμένο άσπρο / πιστεύοντας στην εσωτερική του φλόγα / κι αερίζοντάς τη στο παράθυρο / είναι που ’χει ερωτευτεί τα εγκόσμια / τόσο πολύ / που αποφεύγει να τα συγκρίνει με τα επάνω./ […] Ο άγγελος / που θα γίνει λουλακής προς το βράδυ / θα τελειώσει το τσιγάρο του / και θα φύγει». («Αγγελικά Ποιήματα», 1978)

Σχόλιο, IV: Ποίημα αφιερωμένο στον Αλέκο Φασιανό, ποίημα λίαν εικαστικό, με χρώματα καμωμένο (κόκκινο, άσπρο, λουλακί) και με εικόνες (φουμάρει, θα έλεγε ο Καρούζος, ο άγγελος). Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ ξέρει να σκηνοθετεί με απαράμιλλη ευαισθησία την πραγματικότητα, να την κάνει πιο πραγματική, να της προσδίδει την αλήθεια που της αρμόζει, να την κάνει ονειρική και μαζί βαριά και βαθιά υλική. «Όχι άλλη πραγματικότητα!» ανέκραζε ο Καρούζος, εννοώντας ακριβώς ότι πρέπει να μας δοθεί επιτέλους η πραγματική διάσταση της πραγματικότητας: η ποιητική διάσταση.

 

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

2 σχόλια
Όσες φορές να παρουσιάζετε κείμενα-ποιήματα της Αγγελάκη-Ρουκ τόσο καλύτερα,είναι μία ανάσα, έκπληξη,πόνος, μεγάλος θαυμασμός.Τα κείμενα του Ίκαρου δεν τα καταλαβαίνω πάντα , αυτό πρέπει να είναι δική μου ερμηνευτική έλλειψη, ποτέ δεν τον ρώτησα άλλωστε τι εννοεί όταν θα μπορούσα κάποτε πριν χιλιάδες χρόνια ,αλλά ο λόγος του σε συνεπαίρνει , σε πάει ψηλά , και έτσι συμφωνείς μαζί του !