Το σκηνοθετικό τρικ με τα μάτια του «Ιησού από τη Ναζαρέτ»

Στις οθόνες μας, από το 1977 φτάνει με αυτό το επουράνιο παρουσιαστικό, με αυτά τα τεράστια, γεμάτα αγνότητα μάτια και όχι άδικα έχει χαρακτηριστεί ως ο πιο επιτυχημένος «Ιησούς» από καταβολής τηλεόρασης (και κινηματογράφου). Και όντως, ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, κατά κόσμον Ρόμπερτ Πάουελ αποδείχθηκε ο μεγάλος άσος στο μανίκι του φιλόδοξου σκηνοθέτη Φράνκο Τζεφιρέλι, ο οποίος για χρόνια αναζητούσε μέσα από castings τον καταλληλότερο για τον ρόλο του Ιησού, τον πιο πειστικό στην απόδοση του Θείου Πάθους. 

Βέβαια, ο Τζεφιρέλι είχε υψηλό στόχο και μέθοδο πριν ακόμη ξεκινήσει τα μαραθώνια castings για την τηλεσειρά που έμελλε να γίνει "σημαία" των τηλεοράσεων σε όλον τον χριστιανικό κόσμο, κάθε χρόνο με την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Και ιδού ποιο ήταν το πλάνο, η μέθοδος του σκηνοθέτη και η οδηγία που είχαν πάρει όσοι ηθοποιοί είχαν περάσει από δοκιμαστικό για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της εν λόγω εμβληματικής τηλεταινίας.

Χρειάστηκαν πολλά κοντινά πλάνα, μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά του ηθοποιού ώστε να φέρει εις πέρας μεγάλης διάρκειας δοκιμαστικά, χωρίς να ανοιγοκλείσει ούτε μία φορά τα μάτια του..!

Η οδηγία έλεγε ότι ο υποψήφιος για τον ρόλο του Ιησού δεν έπρεπε με τίποτα να ανοιγοκλείνει τα μάτια του σαν κανονικός άνθρωπος. Ήταν ένα σκηνοθετικό τρικ, προκειμένου με κάποιον τρόπο, φυσικό και χωρίς εφέ, να υποδηλώνεται η θεία καταγωγή του Ιησού. Ομοίως, ο σκηνοθέτης έψαχνε το ιδανικό βλέμμα μεταξύ ηθοποιών με μεγάλα, κατά προτίμηση ανοιχτόχρωμα γαλανά ή πράσινα μάτια, με ήρεμο πρόσωπο και γλυκά, αλλά όχι και απολύτως αγαθά χαρακτηριστικά.

Ο Ρόμπερτ Πάουελ, ο πρωταγωνιστής της επικής τηλεταινίας είχε λάβει μία σκληρή οδηγία από τον Φράνκο Τζεφιρέλι: να μην ανοιγοκλείνει τα μάτια του

Όταν ο Τζεφιρέλι συνάντησε τον Πάουελ δεν ήταν ακριβώς σίγουρος ότι είχε απέναντι του αυτό που πραγματικά έψαχνε. Την ιδέα να περάσει από casting ο συγκεκριμένος πασίγνωστος πλέον ηθοποιός είχε ο ιμπρεσάριος Lew Grade ή για την ακρίβεια η σύζυγος του Kathie Moody, η οποία είχε παρακολουθήσει την παράσταση "Jude the Obscure" του 1971. Χαρακτηριστικά είχε αναφέρει τότε ότι είχε μείνει εκστατική από τα τεράστια μπλε μάτια του πρωταγωνιστή.

Ωστόσο, χρειάστηκαν πολλά κοντινά πλάνα, μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά του ηθοποιού ώστε να φέρει εις πέρας μεγάλης διάρκειας δοκιμαστικά, χωρίς να ανοιγοκλείσει ούτε μία φορά τα μάτια του..!

Προφανώς, ο Πάουελ κάτι έκανε σωστά, γιατί ως "Ιησούς" καθ' όλη τη διάρκεια της ταινίας ανοιγοκλείνει τα μάτια του μία και μοναδική φορά. Ομοίως, και το παιδάκι που υποδύεται τον Ιησού σε νεαρή ηλικία -ο 12χρονος τότε Λορέντζο Μονέ- ανοιγοκλείνει τα μάτια του όλες κι όλες δύο φορές. 

Πίσω από το υποβλητικό, διεισδυτικό βλέμμα του Χριστού στην τηλεοπτική επιτυχία του "Ιησού από τη Ναζαρέτ" υπήρχε concept

Βέβαια, το επουράνιο βλέμμα είχε και μια μικρή βοήθεια από τους make up artists της παραγωγής, καθώς ο Τζεφιρέλι ήθελε ένταση και αγιοσύνη στο βλέμμα, τεράστια μάτια και μια αίσθηση απόκοσμου, χωρίς υπερβολές, σε κάθε κοντινό πλάνο στο πρόσωπο του ηθοποιού - και υπήρξαν πολλά τέτοια. Για τον λόγο αυτό, πριν από κάθε γύρισμα, ο φαινομενικά απλός και ταπεινός χαρακτήρας υποβάλλετο στην εξής διαδικασία: μία λεπτή γραμμή σκούρου μπλε eyeliner στα άνω βλέφαρα και μία εξίσου λεπτή γραμμή λευκού eyeliner στα κάτω και μέσα στα μάτια. Αυτό το εφέ τόνιζε διακριτικά -ωστόσο, απολύτως έντονα- το μπλε χρώμα των ματιών του ηθοποιού, δίνοντας του αυτό το διεισδυτικό βλέμμα που θεωρούσε ζητούμενο ο Τζεφιρέλι.

Ο 12χρονος τότε ηθοποιός Λορέντζο Μονέ που υποδύεται τον Ιησού σε πολύ μικρή ηλικία

Με την απουσία ανοιγοκλεισίματος των ματιών, ο ίδιος θεωρούσε ότι προκύπτει ένα αποτέλεσμα σχεδόν μεταφυσικό που θα κατάφερνε να αιχμαλωτίσει τους τηλεθεατές στον χαρακτήρα. Και προφανώς είχε δίκιο: από το 1977 έως σήμερα η τηλεταινία των 2 μερών (τόσα είναι πραγματικά τα επεισόδια που την απαρτίζουν) θεωρείται η εμπορικότερη και η πιο επιτυχημένη όλων των εποχών. Μόνο τις φορές που έχει προβληθεί στην Ελλάδα -κάθε χρόνο, δηλαδή, από την έναρξη λειτουργίας της ιδιωτικής τηλεόρασης- γίνεται αντιληπτό το μέγεθος της επιτυχίας.

Ο Ρόμπερτ Πάουελ