Το μυθικό Καρπενήσι

Το μυθικό Καρπενήσι Facebook Twitter
To εσωτερικό της Αγίας Τριάδας, σε φωτογραφία του Σπύρου Μελετζή, μετά την επίθεση των Γερμανών, το 1943
0

Η KATEXOMENH Ελλάδα ζει ένα θαύμα.

 

Ήδη, από το καλοκαίρι του 1943, «μόνο κατά ένα μικρό μέρος» είναι πραγματικά στα χέρια των κατακτητών, αναφέρει σε Έκθεση προς το Βερολίνο στις 5.10.1943, ο Γερμανός Στρατιωτικός Διοικητής, στρατηγός Β. Σπάιντελ. (Sekendorf)

 

 Στις ελευθερωμένες περιοχές, ούτε οι ξένες δυνάμεις κατοχής, ούτε η γερμανόδουλη κυβέρνηση της Αθήνας, ούτε η αγγλόδουλη του Καΐρου έχουν λόγο.

 

Τη διοίκηση στην Ελεύθερη Ελλάδα την ασκούν μόνο Έλληνες, χωρίς την παραμικρή παρέμβαση ξένων.  

 

«Η Ελευθέρα Ελλάς όχι μόνον δεν ξενοκρατείται, αλλά ζει υπό τους πλέον ελεύθερους δημοκρατικούς θεσμούς που εγνώρισε μέχρι τούδε ο ελληνικός λαός. Αυτό το ελεύθερο τμήμα είναι επίσης το πλέον ευνομούμενον τμήμα της Ελλάδος από καταβολής ελληνικού κράτους» (Ηλ. Τσιριμώκος, Ακρόπολις, 28.1.1973).

 

Για πρώτη φορά το κράτος δεν πνίγει το έθνος.

Για πρώτη φορά από το 1830, που η χώρα ανακηρύχθηκε επισήμως ανεξάρτητο κράτος, η ανεξαρτησία της δεν περιορίζεται στα χαρτιά.

 

O αντιστασιακός άνεμος που πνέει στην ελληνική ύπαιθρο σαρώνει φόβους και προκαταλήψεις, γκρεμίζει δομές παγιωμένες από χρόνια. Η ζωή οργανώνεται σε εντελώς νέα βάση, οι προπολεμικές σχέσεις του πολίτη με την εξουσία αλλάζουν ριζικά. 

 

Ο Άγγελος Σικελιανός, συνεπαρμένος, από τα θαυμαστά που συμβαίνουν στα ελληνικά βουνά, υμνεί τη νέα εποποιία:

  

Η Ελλάδα σέρνει το χορό, ψηλά, με τους Αντάρτες

-χιλιάδες δίπλες ο χορός, χιλιάδες τα τραπέζια-

κι είν’ οι νεκροί, στα ξάγναντα, πρωτοπανηγυριώτες.

 

Μεγάλη φήμη είχε αποκτήσει το Καρπενήσι.

Η ορεινή πρωτεύουσα της Ευρυτανίας, ήταν τυλιγμένη στην αχλή του μύθου. Ακόμα κι οι Γερμανοί, με όσα άκουγαν, του πρόσδιναν σημασία, περίπου, πρωτεύουσας κράτους.

 

Ο γερμανικός έλεγχος έφτανε ως τη Μακρακώμη. 

Αποκεί και πάνω η Ελλάδα ανέπνεε ελεύθερη στα βουνά με επίκεντρο το Καρπενήσι.

 

Οι Γερμανοί θεώρησαν ότι αρκετά το ανέχτηκαν.

Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, αποφάσισαν στις 6 Οκτωβρίου 1943, να εκστρατεύσουν προς την Ελεύθερη Ελλάδα.

 

Μια επίλεκτη δύναμη 700 Waffen SS (οι πιο φανατισμένοι και σκληροί μαχητές του Ράιχ) με συνοδεία πυροβολικού, ξεκινάει από τη Λαμία για το Καρπενήσι να αποκαταστήσει τη χιτλερική τάξη.

 

O ΕΛΑΣ δεν το επιτρέπει.

Η ΧΙΙΙη Μεραρχία Ρούμελης διαθέτει πλέον το κατασχεθέν πυροβολικό των Ιταλών, και με άλλον αέρα χτυπάει τους Γερμανούς στη Μακρακώμη, την Πύλη προς την Ελεύθερη Ελλάδα. 

 

Την άμυνα της περιοχής είχε αναλαμβάνει το περίφημο Τάγμα Θανάτου του ΕΛΑΣ υπό τον εξαίρετο μόνιμο υπολοχαγό Ντίνο Γιαννακουλόπουλο.

 

Το πρώτο κύμα της γερμανικής επίθεσης διαρκεί έως αργά το μεσημέρι χωρίς να καμφθεί η ελληνική αντίσταση. Το δεύτερο, μετά την άφιξη γερμανικών ενισχύσεων από τη Λαμία, κρατάει έως τη δύση του ήλιου.

 

Οι Έλληνες παραμένουν ακλόνητοι στις θέσεις τους.

 

Τελικά η γερμανική δύναμη αναγκάστηκε σε πλήρη υποχώρηση με σοβαρότατες απώλειες, ενώ οι αντάρτες είχαν τέσσερις νεκρούς και εφτά βαριά τραυματισμένους.

 

Η Πύλη της Ελεύθερης Ελλάδας δεν είχε παραβιαστεί.

Το Καρπενήσι διατήρησε την αίγλη του.

 

Η συντριπτική νίκη, μεγέθυνε κι άλλο τη φήμη και τη σημασία του ελληνικού ένοπλου αγώνα στα μάτια Ελλήνων και ξένων. 

 

O Βρετανός αξιωματικός Άθως (Άρθουρ Έντμοντς), είναι ο επικεφαλής των Βρετανών συνδέσμων στη Ρούμελη, που απεργάζεται διαρκώς σχέδια κατά του ΕΛΑΣ. 

 

Όμως αυτή η νίκη είναι πολύ σημαντική για να αγνοηθεί. 

Έτσι, την επόμενη της μάχης, στέλνει στη ΧΙΙΙη Μεραρχία εκ μέρους της ΣΣΑ το ακόλουθο έγγραφο:

 

«Έχω την τιμήν να συγχαρώ εκ μέρους της εν Ελλάδι Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής, εσάς και όλους τους αντάρτες οι οποίοι έλαβον μέρος εις την μάχην, εναντίον των γερμανικών δυνάμεων, εις τα περίχωρα της Μακρακώμης». 

 

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Άνθρωπος ή τέρας; Άγνωστον»: Επίσκεψη στο Άσυλο Ανιάτων το 1932

Ο ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις», κατόπιν έκκλησης των υπευθύνων του ασύλου, επισκέπτεται τα διαμερίσματα της «στεγασμένης αυτής αθηναϊκής κολάσεως» στην Κυψέλη και περιγράφει όσα είδε με λέξεις που σήμερα ξενίζουν. 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Η πρώτη γυναίκα αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας μιλάει στη LiFO για τη δραστηριότητα του ινστιτούτου και τη σύνδεσή της με την Ελλάδα. Πάντα ως φιλέλληνας και «ορκισμένη» Αθηναία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ένα ποτάμι που άλλοτε διέσχιζε την καρδιά της αρχαίας πόλης, σήμερα όμως περνάμε από πάνω του, αγνοώντας οι περισσότεροι την ύπαρξή του. Ο Ηριδανός, ένα από τα πιο αινιγματικά κομμάτια του φυσικού τοπίου της Αθήνας, αποκαλύπτει την ιστορία του μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα, μύθους και τις υπόγειες διαδρομές του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Ιστορία μιας πόλης / Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, η Χαλκίδα και τα γειτονικά της κέντρα –το Λευκαντί, η Ερέτρια, η Αμάρυνθος– σχημάτισαν ένα ζωντανό δίκτυο ανταλλαγών γύρω από τον Ευβοϊκό Κόλπο. Ο στενός Εύριπος δεν χώριζε αλλά ένωνε κοινότητες που μοιράζονταν τεχνογνωσία, εμπορική δραστηριότητα και κοινωνικές δομές που θα καθόριζαν τον ελληνικό κόσμο των αρχών της πρώιμης αρχαιότητας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

«Ένα φρενοκομείον είναι σαν την άλλη κοινωνία. Με τη διαφορά ότι είναι από την ανάποδη!» Ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πατρίς» αποκαλύπτει τις εφιαλτικές συνθήκες που επικρατούσαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο τη δεκαετία του 1920.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε ένα από τα σπουδαιότερα ιερά του ελληνιστικού κόσμου

Ιστορία μιας πόλης / Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε το σπουδαίο ιερό του ελληνιστικού κόσμου

Ανάμεσα στα μεγάλα ιερά της δωρικής εξάπολης, το Ασκληπιείο της Κω ξεχωρίζει όχι μόνο για τη λαμπρότητά του αλλά και για την περιπετειώδη ιστορία της ανακάλυψής του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Διεθνείς σπείρες διακίνησης Ελλήνων λαθρομεταναστών στον Μεσοπόλεμο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Στον Μεσοπόλεμο οι Έλληνες ήταν οι λαθρομετανάστες της εποχής

Το 1930 υπήρχαν στην Αθήνα περισσότερες από πενήντα «μεταναστευτικαί σπείραι», «λαθροπράκτορες» που εκμεταλλεύονταν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή στις ΗΠΑ. Ο ημερήσιος αθηναϊκός Τύπος κατέγραψε τη δράση τους.  
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Έπος του ’40: Σπάνιες φωτογραφίες από το αρχείο του Πολεμικού Μουσείου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Όσα ξέρει το Πολεμικό Μουσείο για το έπος του ’40. Σπάνιες εικόνες

Iστορικά ντοκουμέντα από τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο εκτίθενται στο Πολεμικό Μουσείο, αποκαλύπτοντας ιστορίες αντίστασης και προσωπικής υπέρβασης. Μιλούν στη LiFO ο πρόεδρος του Δ.Σ. του μουσείου, Κωνσταντίνος Καραμεσίνης, και ο επιμελητής του Ιστορικού Αρχείου, Θεοφάνης Βλάχος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Απόδραση από την Πομπηία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πομπηία: Αυτοί που επέζησαν για να πουν την ιστορία της καταστροφής

Στο νέο του βιβλίο ο διαπρεπής καθηγητής Κλασικών Σπουδών Στίβεν Τακ αναζητά όσους επέζησαν από την τρομακτική έκρηξη του Βεζούβιου και επανίδρυσαν τις κοινότητές τους.
THE LIFO TEAM
Οκτώ συναρπαστικοί μήνες της ζωής του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καρέ-καρέ η μυθιστορηματική απόδραση του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Το 1931 συνελήφθη ως ύποπτος για τον φόνο του αστυφύλακα Γυφτοδημόπουλου και η απόδρασή του λίγο καιρό μετά από τις φυλακές Συγγρού πήρε διαστάσεις θρύλου. Το χρονικό της, όπως το κατέγραψε η εφημερίδα «Ακρόπολις». 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ