Να δωσω και κατι καπως σπανιο μιας και δε συζητιεται πουθενα. Τα 100+ δισεκατομμυρια που εδωσε η Αμερικη στην Ελλαδα και την οικονομικη στρατηγικη που ακολουθησε η χωρα και οι "συμμαχοι" της, μεσα απο μια κριτικη βιβλιου που δημοσιευτηκε μερες πριν την Ολυμπιαδα μας το 2004 και δεν υπαρχει διαδικτυακα.Δημοσιευτηκε σ-ΤΑ ΝΕΑ στις 31 Ιουλιου 2004 οταν πρωθυπουργος της Ελλαδας ηταν ο Κωστας Καραμανλης. Αναφερεται στο $1,5 δις που λαβαμε απο τους αμερικανους ( σημερινα λεφτα ανω των $100 δις ) και την συμπεριφορα της τοτε ελληνικης κυβερνησης.Κριτικη του βιβλιου του Γιωργου Σταθακη " Το Δογμα Τρουμαν Και Το Σχεδιο Μαρσαλ " ( 457 σελιδες - ΕΚΔ. Βιβλιοραμα )Η Ελλαδα μετα τον Β' Παγκοσμιο Πολεμο ελαβε τη μεγαλυτερη οικονομικη βοηθεια στην ιστορια της. Απο το 1945 μεχρι το 1952 ειχε λαβει σχεδον δυο δισεκατομμυρια δολαρια, εκ των οποιων το εναμισι δισεκατομμυριο προερχοταν απο τις Ηνωμενες Πολιτειες.Τιτλος αρθρου : Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΠΟΥ ΑΠΕΤΥΧΕ  ( ΤΑ ΝΕΑ - 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004 )Του Πολυμερη Βογλη - Πανεπιστημιο Θεσσαλιας ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ενα μετρο συγκρισης, οπως ειχε υπολογισει ο Κυριακος Βαρβαρεσος, ενας απο τους διαπρεπεστερους οικονομολογους της εποχης, η Ελλαδα τα προηγουμενα εκατο χρονια ειχε λαβει ενα δισεκατομμυριο δολαρια με μορφη δανειων. Θα προσδοκουσε κανεις οτι η Ελλαδα θα ειχε μεταμορφωθει. Αυτο, ομως, δεν συνεβη. Ενας αμερικανος οικονομολογος, στην εκθεση που ετοιμασε για την αμερικανικη κυβερνηση τον Νοεμβριο του 1951, περιεγραφε την Ελλαδα ως "μια χωρα διαλυμενη απο τον πολεμο, με τεραστια κοινωνικα προβληματα και χωρις θεμελιακες αλλαγες, που αντιμετωπιζει εναν διογκωμενο πληθωρισμο και συνεχιζει να επιβιωνει με τη δικη μας συνεχιζομενη βοηθεια".Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ με το βιβλιο του μας εξηγει γιατι απετυχαν τα φιλοδοξα προγραμματα οικονομικης μεταρρυθμισης που εκπονηθηκαν κατα τα πρωτα μεταπολεμικα χρονια. Ο συγγραφεας υιοθετει μια νεα οπτικη, που στεκεται κριτικα στις δυο παλαιοτερες προσεγγισεις : αφενος εκεινη που εκθειαζε τις καλες προθεσεις της αμερικανικης πολιτικης, οι οποιες διαψευσθηκαν εξαιτιας των εμποδιων που συναντησαν στην εφαρμογη τους, και αφετερου εκεινη η οποια υποτιμουσε τους οικονομικους στοχους της αμερικανικης πολιτικης και εστιαζε μονο στις στρατιωτικες-πολιτικες επιδιωξεις της, δηλαδη την ηττα των κομμουνιστων στον εμφυλιο πολεμο. Ο ΣΤΑΘΑΚΗΣ ΜΕΣΑ απο τη μελετη του αναδυκνυει οτι η οικονομικη πολιτικη που ακολουθειται στα χρονια 1945-53 ειναι προ'ι'ον διαπραγματευσης και αντιπαραθεσης, απο την μια πλευρα μεταξυ των αμερικανων και των ελληνων παραγοντων και απο την αλλη πλευρα μεταξυ των αμερικανικων αποστολων στην Ελλαδα και της αμερικανικης κυβερνησης στην Ουασιγκτον.ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ της αποτυχιας ανασυγκροτησης της οικονομιας μεταπολεμικα συνηθως προβαλλεται το εκ πρωτης οψεως ευλογο επιχειρημα οτι θα ηταν αδυνατο να επιτευχθει σε συνθηκες εμφυλιου πολεμου. Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, με πληθος στοιχειων, ανατρεπει αυτην την αποψη. ΑΠΟ ΤΟ 1946, μετα την παροχη γενναιας οικονομικης βοηθειας και την αφιξη της Βρετανικης Οικονομικης Αποστολης, σημειωθηκε εντυπωσιακη ανακαμψη της οικονομιας : ο πληθωρισμος εκμηδενιστηκε, η αγροτικη παραγωγη αυξηθηκε, τα εσοδα απο τη φορολογια αυξηθηκαν, η βιομηχανικη παραγωγη στους παραδοσιακους κλαδους βελτιωθηκε - ανακαμψη η οποια συνεχιζεται μεχρι το 1949. Ο συγγραφεας δεν διορθωνει απλως την εικονα που εχουμε για την οικονομια στα χρονια του εμφυλιου αλλα θετει το συνολικοτερο ερωτημα της οικονομικης γεωγραφιας του πολεμου : οι σκληρες στρατιωτικες συγκρουσεις εγιναν στις πιο φτωχες και απομονωμενες αγροτικες περιοχες και γι' αυτο δεν επηρεασαν την εγχωρια παραγωγη και παραλληλα η εισροη της ξενης βοηθειας προστατευσε την αστικη οικονομια απο τις επιπτωσεις του πολεμου.Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΩΝ μεταρρυθμισεων και της ανασυγκροτησης δεν θα πρεπει να αναζητηθει στις καταστροφες που προκαλεσε ο πολεμος αλλα στην οικονομικη πολιτικη που ακολουθηθηκε. Πιο συγκεκριμενα, ο Σταθακης υποστηριζει οτι, στο ΔΙΛΗΜΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ 'Η ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, τοσο η ελληνικη κυβερνηση οσο και οι ξενες αποστολες επελεξαν το ΠΡΩΤΟ.ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ, της σταθεροποιησης του νομισματος και της ισοσκελισης του προυπολογισμου, κινηθηκε τοσο η βρετανικη αποστολη ( 1946-7 ) οσο και οι διαδοχικες αμερικανικες αποστολες, οι οποιες με τις εκτεταμενες αρμοδιοτητες τους ειχαν αντι της κυβερνησης και την πραγματικη ευθυνη για τη χαραξη της οικονομικης πολιτικης και τη διαχειριση της ελληνικης οικονομιας.ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΟ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ισοσκελισης του προ'υ'πολογισμου, σε μια περιοδο που αυξανονταν οι αμυντικες δαπανες και τα κονδυλια για την καλυψη των αναγκων των προσφυγων του εμφυλιου, ειχε ως συνεπεια να μειωθουν οι ποροι για επενδυσεις σε νεους κλαδους παραγωγης, ιδιαιτερα στη βαρια βιομηχανια. Τα σχεδια μεταρρυθμισης της ελληνικης οικονομιας εγκαταλειφθηκαν και στοχος πλεον ηταν η αποκατασταση των ζημιων, η βραχυχρονια σταθεροποιηση και οι επενδυσεις στους παραδοσιακους κλαδους της παραγωγης. Η προοπτικη της εκβιομηχανισης εναποτεθηκε στο φιλοδοξο τετραετες προγραμμα ( 1948-52 ) που κατατεθηκε στο πλαισιο του Σχεδιου Μαρσαλ, το οποιο ομως δεν ετυχε καμιας υποστηριξης σε Παρισι και Ουασιγκτον. ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΡΣΑΛ ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΠΟΡΟΙ ΔΙΟΧΕΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ. ΟΠΩΣ ΟΡΘΑ επισημαινει ο συγγραφεας, το Σχεδιο Μαρσαλ, στην περιπτωση της Ελλαδας δεν ξεφευγε απο τη λογικη των προηγουμενων προγραμματων βοηθειας, δεν ηταν δηλαδη ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ, αλλα προσεφερε συναλλαγμα για την εισαγωγη καταναλωτικων αγαθων προκειμενου να επιβιωσει ο πληθυσμος και για την εισαγωγη κεφαλαιουχικου εξοπλισμου για την ανασυγκροτηση της εγχωριας παραγωγης. Οι στοχοι του τετραετους προγραμματος σταδιακα εγκαταλειπονται, και μαζι τους Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΚΒΙΟΜΗΧΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ θα γινουν προφανεις απο το 1950, οταν θα αρχισει να περικοπτεται η αμερικανικη βοηθεια προς την Ελλαδα. Η δραστικη μειωση της αμερικανικης βοηθειας απο $ 263,6 εκατ. το 1949-50 σε $80 εκατ., τη διετια 1952-3, θα αναγκασει την κυβερνηση να αναπροσαρμοσει την πολιτικη της.ΟΙ ΥΠΕΡΟΓΚΕΣ ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ δαπανες δεν θα μειωθουν εξαιτιας των συμμαχικων προτεραιοτητων που επιβαλλει ο πολεμος της Κορεας, αλλα και των αντιδρασεων στους κολπους του στρατου, θα εκμηδενιστει, ομως, το προγραμμα βιομηχανικων επενδυσεων και θα μειωθουν οι εισαγωγες ( που μεχρι τοτε ηταν δυνατες λογω των συναλλαγματικων πορων της βοηθειας ) μεσα απο διαδοχικες υποτιμησεις της δραχμης. Η ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΤΙΚΗ πολιτικη του 1951-52 θα οδηγησει στην πρωτη παρατεταμενη υφεση της ελληνικης οικονομιας μεταπολεμικα και θα εκδηλωθει το εξης παραδοξο : η ανοδικη πορεια που ειχε σημειωσει η οικονομια στα χρονια του εμφυλιου πολεμου, μετεμφυλιακα θα μετατραπει σε στασιμοτητα. Το παραδοξο εξηγειται αν λαβει κανεις υποψη του οτι η ανοδικη πορεια στα χρονια του εμφυλιου ειχε εξαρτηθει σε μεγαλο βαθμο απο την ξενη βοηθεια.ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΣ με την ιστορια της αμερικανικης βοηθειας στην Ελλαδα, πραγματευεται στην ουσια την ιστορια της ελληνικης οικονομιας της κρισιμης περιοδου 1947-53 και με διεισδυτικο τροπο αναλυει τους παραγοντες που διαμορφωσαν την οικονομικη πολιτικη. Η μελετη εχει στηριχθει σχεδον εξολοκληρου σε εκτεταμενη ερευνα σε αμερικανικα αρχεια, τα οποια παρεχουν πολυτιμες πληροφοριες και στοιχεια, αν και σε μερικες περιπτωσεις θα επρεπε να ειχε τονιστει περισσοτερο η οπτικη των ελληνων ιθυνοντων ιδιαιτερα, για να καταδειχθει ο κατακερματισμος των επιμερους συμφεροντων που, οπως υποστηριζει ο συγγραφεας, υπονομευσε οποιαδηποτε προσπαθεια συνολικης μεταρρυθμισης. Η ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ του Γ. Σταθακη, πλουσια σε τεκμηριωση και επιχειρηματα, ανοιγει νεες προοπτικες και θα αποτελεσει βιβλιο αναφορας για την κατανοηση τοσο του οικονομικου πλαισιου του εμφυλιου πολεμου οσο και των αφετηριων της μεταπολεμικης οικονομιας. ( ΤΕΛΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ )ΤΑ ΝΕΑ  31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004  Σελ ΠΟ8***Το αρθρο συνοδευεται απο φωτογραφια του διασημου αμερικανου ηθοποιου Κερκ Νταγκλας στις αρχες της δεκαετιας του 60, να μοιραζει δωρα σε παιδια της ελληνικης επαρχιας...
Σχολιάζει ο/η